Mga Kawikaan 6
1 Anak ko, kung ikaw ay naging mananagot sa iyong kapuwa, kung iyong ikinamay ang iyong kamay sa di kilala,
My son, if thou hast become surety for another, If thou hast stricken hands for another,
2 Ikaw ay nasilo ng mga salita ng iyong bibig, ikaw ay nahuli ng mga salita ng iyong bibig.
If thou hast become ensnared by the words of thy mouth, If thou hast been caught by the words of thy mouth,
3 Gawin mo ito ngayon, anak ko, at lumigtas ka, yamang ikaw ay nahulog sa kamay ng iyong kapuwa: yumaon ka, magpakababa ka, at mangayupapa ka sa iyong kapuwa.
Do this now, my son, and rescue thyself, —Since thou hast fallen into the hands of thy neighbor, —Go, prostrate thyself, and be urgent with thy neighbor!
4 Huwag mong bigyan ng tulog ang iyong mga mata. O magpaidlip man sa iyong mga talukap-mata.
Give not sleep to thine eyes, nor slumber to thine eyelids;
5 Lumigtas ka na parang usa sa kamay ng mangangaso, at parang ibon sa kamay ng mamimitag.
Rescue thyself, as a roe from the hand, And as a bird from the hand of the fowler.
6 Pumaroon ka sa langgam, ikaw na tamad; masdan mo ang kaniyang mga lakad at magpakapantas ka:
Go to the ant, O sluggard! Consider her ways, and be wise!
7 Na bagaman walang pangulo, tagapamahala, o pinuno,
She hath no governor, Nor overseer, nor ruler;
8 Naghahanda ng kaniyang pagkain sa taginit, at pinipisan ang kaniyang pagkain sa pagaani.
Yet she prepareth in the summer her food, She gathereth in the harvest her meat.
9 Hanggang kailan matutulog ka, Oh tamad? Kailan ka babangon sa iyong pagkakatulog?
How long wilt thou lie in bed, O sluggard? When wilt thou arise from thy sleep?
10 Kaunti pang pagkakatulog, kaunti pang pagkaidlip, kaunti pang paghahalukipkip ng mga kamay upang matulog:
“A little sleep, —a little slumber, —A little folding of the hands to rest:”
11 Sa gayo'y ang iyong karalitaan ay darating na parang magnanakaw, at ang iyong kasalatan na parang lalaking may sandata.
So shall thy poverty come upon thee like a robber, Yea, thy want, as an armed man!
12 Taong walang kabuluhan, taong masama, ay siya na lumalakad na may masamang bibig;
A worthless wretch is the unrighteous man, Who walketh with a deceitful mouth;
13 Na kumikindat ng kaniyang mga mata, na nagsasalita ng kaniyang mga paa, na nagsasalita ng kaniyang mga daliri;
Who winketh with his eyes, Speaketh with his feet, And teacheth with his fingers.
14 Pagdaraya ay nasa kaniyang puso, siya'y laging kumakatha ng kasamaan; siya'y naghahasik ng pagtatalo.
Fraud is in his heart; He deviseth mischief continually; He scattereth contentions.
15 Kaya't darating na bigla ang kaniyang kasakunaan; sa kabiglaanan ay mababasag siya, at walang kagamutan.
Therefore shall calamity come upon him suddenly; In a moment shall he be destroyed, and that without remedy;
16 May anim na bagay na ipinagtatanim ng Panginoon; Oo, pito na mga kasuklamsuklam sa kaniya:
These six things doth the LORD hate; Yea, seven are an abomination to him:
17 Mga palalong mata, sinungaling na dila, at mga kamay na nagbububo ng walang salang dugo;
Lofty eyes, a false tongue, And hands which shed innocent blood;
18 Puso na kumakatha ng mga masamang akala, mga paa na matulin sa pagtakbo sa kasamaan;
A heart that contriveth wicked devices; Feet that are swift in running to mischief,
19 Sinungaling na saksi na nagsasalita ng kabulaanan, at ang naghahasik ng pagtatalo sa gitna ng magkakapatid.
A false witness, that uttereth lies, And him that soweth discord among brethren.
20 Anak ko, ingatan mo ang utos ng iyong ama, at huwag mong kalimutan ang kautusan ng iyong ina:
Keep, O my son! the commandment of thy father, And forsake not the precepts of thy mother!
21 Ikintal mong lagi sa iyong puso, itali mo sa iyong leeg.
Bind them continually to thy heart, Tie them around thy neck!
22 Pagka ikaw ay lumalakad, papatnubay sa iyo; pagka ikaw ay natutulog, babantay sa iyo; at pagka ikaw ay gumigising, makikipagusap sa iyo.
When thou goest forth, they shall guide thee; When thou sleepest, they shall watch over thee; And, when thou awakest, they shall talk with thee.
23 Sapagka't ang utos ay tanglaw; at ang kautusan ay liwanag; at ang mga saway na turo ay daan ng buhay:
For the commandment is a lamp, and instruction a light; Yea, the rebukes of correction lead to life.
24 Upang ingatan ka sa masamang babae, Sa tabil ng dila ng di kilala.
They shall guard thee from the evil woman, From the smooth tongue of the unchaste woman.
25 Huwag mong pitahin ang kaniyang kagandahan sa iyong puso; at huwag ka mang hulihin niya ng kaniyang mga talukap-mata.
Desire not her beauty in thy heart, Nor let her catch thee with her eyelids;
26 Sapagka't dahil sa isang masamang babae ay walang naiiwan sa lalake kundi isang putol na tinapay: at hinuhuli ng mangangalunya ang mahalagang buhay.
For by a harlot a man is brought to a morsel of bread, And the adulteress layeth snares for the precious life.
27 Makakukuha ba ng apoy ang tao sa kaniyang sinapupunan, at hindi masusunog ang kaniyang mga suot?
Can a man take fire into his bosom, And his clothes not be burned?
28 O makalalakad ba ang sinoman sa mga mainit na baga, at ang kaniyang mga paa ay hindi mapapaso?
Can one walk upon burning coals, And his feet not be scorched?
29 Gayon ang sumisiping sa asawa ng kaniyang kapuwa; sinomang humipo ay hindi maaaring di parusahan.
So is it with him who goeth in to his neighbor's wife; Whoever toucheth her shall not go unpunished.
30 Hindi hinahamak ng mga tao ang magnanakaw kung siya'y nagnanakaw, upang busugin siya pagka siya'y gutom:
Men do not overlook a thief, Though he steal to satisfy his appetite, when he is hungry;
31 Nguni't kung siya'y masumpungan, isasauli niyang makapito; kaniyang ibibigay ang lahat na laman ng kaniyang bahay.
If found, he must repay sevenfold, And give up all the substance of his house.
32 Siyang nagkakamit ng pangangalunya sa isang babae ay walang bait: ang gumagawa niyaon ay nagpapahamak sa kaniyang sariling kaluluwa.
Whoso committeth adultery with a woman lacketh understanding; He that doeth it destroyeth himself;
33 Mga sugat at kasiraang puri ang tatamuhin niya; at ang kaniyang kapintasan ay hindi mapapawi.
Blows and dishonor shall he get, And his reproach shall not be wiped away.
34 Sapagka't ang paninibugho ay pagiinit ng tao; at hindi siya magpapatawad sa kaarawan ng panghihiganti.
For jealousy is the fury of a man; He will not spare in the day of vengeance;
35 Hindi niya pakukundanganan ang anomang tubos; ni magpapahinga man siyang tuwa, bagaman ikaw ay magbigay ng maraming suhol.
And he will not pay regard to any ransom, Nor be content, though thou offer many gifts.
