Mga Kawikaan 6
1 Anak ko, kung ikaw ay naging mananagot sa iyong kapuwa, kung iyong ikinamay ang iyong kamay sa di kilala,
My son! If you have been guarantor for your friend, Have struck your hand for a stranger,
2 Ikaw ay nasilo ng mga salita ng iyong bibig, ikaw ay nahuli ng mga salita ng iyong bibig.
Have been snared with sayings of your mouth, Have been captured with sayings of your mouth,
3 Gawin mo ito ngayon, anak ko, at lumigtas ka, yamang ikaw ay nahulog sa kamay ng iyong kapuwa: yumaon ka, magpakababa ka, at mangayupapa ka sa iyong kapuwa.
Do this now, my son, and be delivered, For you have come into the hand of your friend. Go, trample on yourself, and strengthen your friend,
4 Huwag mong bigyan ng tulog ang iyong mga mata. O magpaidlip man sa iyong mga talukap-mata.
Do not give sleep to your eyes, And slumber to your eyelids,
5 Lumigtas ka na parang usa sa kamay ng mangangaso, at parang ibon sa kamay ng mamimitag.
Be delivered as a roe from the hand, And as a bird from the hand of a fowler.
6 Pumaroon ka sa langgam, ikaw na tamad; masdan mo ang kaniyang mga lakad at magpakapantas ka:
Go to the ant, O slothful one, See her ways and be wise;
7 Na bagaman walang pangulo, tagapamahala, o pinuno,
Which has no captain, overseer, and ruler,
8 Naghahanda ng kaniyang pagkain sa taginit, at pinipisan ang kaniyang pagkain sa pagaani.
She prepares her bread in summer, She has gathered her food in harvest.
9 Hanggang kailan matutulog ka, Oh tamad? Kailan ka babangon sa iyong pagkakatulog?
Until when, O slothful one, do you lie? When do you arise from your sleep?
10 Kaunti pang pagkakatulog, kaunti pang pagkaidlip, kaunti pang paghahalukipkip ng mga kamay upang matulog:
A little sleep, a little slumber, A little clasping of the hands to rest,
11 Sa gayo'y ang iyong karalitaan ay darating na parang magnanakaw, at ang iyong kasalatan na parang lalaking may sandata.
And your poverty has come as a traveler, And your want as an armed man.
12 Taong walang kabuluhan, taong masama, ay siya na lumalakad na may masamang bibig;
A man of worthlessness, a man of iniquity, Walking [with] perverseness of mouth,
13 Na kumikindat ng kaniyang mga mata, na nagsasalita ng kaniyang mga paa, na nagsasalita ng kaniyang mga daliri;
Winking with his eyes, speaking with his feet, Directing with his fingers,
14 Pagdaraya ay nasa kaniyang puso, siya'y laging kumakatha ng kasamaan; siya'y naghahasik ng pagtatalo.
Contrariness [is] in his heart, devising evil at all times, He sends forth contentions.
15 Kaya't darating na bigla ang kaniyang kasakunaan; sa kabiglaanan ay mababasag siya, at walang kagamutan.
Therefore his calamity comes suddenly, He is broken instantly—and no healing.
16 May anim na bagay na ipinagtatanim ng Panginoon; Oo, pito na mga kasuklamsuklam sa kaniya:
These six has YHWH hated, Indeed, seven [are] abominations to His soul:
17 Mga palalong mata, sinungaling na dila, at mga kamay na nagbububo ng walang salang dugo;
High eyes, False tongues, And hands shedding innocent blood,
18 Puso na kumakatha ng mga masamang akala, mga paa na matulin sa pagtakbo sa kasamaan;
A heart devising thoughts of vanity, Feet hastening to run to evil,
19 Sinungaling na saksi na nagsasalita ng kabulaanan, at ang naghahasik ng pagtatalo sa gitna ng magkakapatid.
A false witness [who] breathes out lies, And one sending forth contentions between brothers.
20 Anak ko, ingatan mo ang utos ng iyong ama, at huwag mong kalimutan ang kautusan ng iyong ina:
Keep, my son, the command of your father, And do not leave the law of your mother.
21 Ikintal mong lagi sa iyong puso, itali mo sa iyong leeg.
Bind them on your heart continually, Tie them on your neck.
22 Pagka ikaw ay lumalakad, papatnubay sa iyo; pagka ikaw ay natutulog, babantay sa iyo; at pagka ikaw ay gumigising, makikipagusap sa iyo.
In your going up and down, it leads you, In your lying down, it watches over you, And you have awoken—it talks [with] you.
23 Sapagka't ang utos ay tanglaw; at ang kautusan ay liwanag; at ang mga saway na turo ay daan ng buhay:
For the command [is] a lamp, And the Law a light, And a way of life [are] reproofs of instruction,
24 Upang ingatan ka sa masamang babae, Sa tabil ng dila ng di kilala.
To preserve you from an evil woman, From the flattery of the tongue of a strange woman.
25 Huwag mong pitahin ang kaniyang kagandahan sa iyong puso; at huwag ka mang hulihin niya ng kaniyang mga talukap-mata.
Do not desire her beauty in your heart, And do not let her take you with her eyelids.
26 Sapagka't dahil sa isang masamang babae ay walang naiiwan sa lalake kundi isang putol na tinapay: at hinuhuli ng mangangalunya ang mahalagang buhay.
For a harlot consumes to a cake of bread, And an adulteress hunts the precious soul.
27 Makakukuha ba ng apoy ang tao sa kaniyang sinapupunan, at hindi masusunog ang kaniyang mga suot?
Does a man take fire into his bosom, And are his garments not burned?
28 O makalalakad ba ang sinoman sa mga mainit na baga, at ang kaniyang mga paa ay hindi mapapaso?
Does a man walk on the hot coals, And are his feet not scorched?
29 Gayon ang sumisiping sa asawa ng kaniyang kapuwa; sinomang humipo ay hindi maaaring di parusahan.
So [is] he who has gone in to the wife of his neighbor, None who touches her is innocent.
30 Hindi hinahamak ng mga tao ang magnanakaw kung siya'y nagnanakaw, upang busugin siya pagka siya'y gutom:
They do not despise the thief, When he steals to fill his soul when he is hungry,
31 Nguni't kung siya'y masumpungan, isasauli niyang makapito; kaniyang ibibigay ang lahat na laman ng kaniyang bahay.
And being found he repays sevenfold, He gives all the substance of his house.
32 Siyang nagkakamit ng pangangalunya sa isang babae ay walang bait: ang gumagawa niyaon ay nagpapahamak sa kaniyang sariling kaluluwa.
He who commits adultery [with] a woman lacks heart, He who does it is destroying his soul.
33 Mga sugat at kasiraang puri ang tatamuhin niya; at ang kaniyang kapintasan ay hindi mapapawi.
He finds a stroke and shame, And his reproach is not wiped away,
34 Sapagka't ang paninibugho ay pagiinit ng tao; at hindi siya magpapatawad sa kaarawan ng panghihiganti.
For jealousy [is] the fury of a man, And he does not spare in a day of vengeance.
35 Hindi niya pakukundanganan ang anomang tubos; ni magpapahinga man siyang tuwa, bagaman ikaw ay magbigay ng maraming suhol.
He does not accept the appearance of any atonement, Indeed, he does not consent, Though you multiply bribes!
