Mga Kawikaan 6
1 Anak ko, kung ikaw ay naging mananagot sa iyong kapuwa, kung iyong ikinamay ang iyong kamay sa di kilala,
My sonne, if thou be surety for thy neighbour, and hast striken hands with the stranger,
2 Ikaw ay nasilo ng mga salita ng iyong bibig, ikaw ay nahuli ng mga salita ng iyong bibig.
Thou art snared with the wordes of thy mouth: thou art euen taken with the woordes of thine owne mouth.
3 Gawin mo ito ngayon, anak ko, at lumigtas ka, yamang ikaw ay nahulog sa kamay ng iyong kapuwa: yumaon ka, magpakababa ka, at mangayupapa ka sa iyong kapuwa.
Doe this nowe, my sonne, and deliuer thy selfe: seeing thou art come into the hande of thy neighbour, goe, and humble thy selfe, and sollicite thy friends.
4 Huwag mong bigyan ng tulog ang iyong mga mata. O magpaidlip man sa iyong mga talukap-mata.
Giue no sleepe to thine eyes, nor slumber to thine eyelids.
5 Lumigtas ka na parang usa sa kamay ng mangangaso, at parang ibon sa kamay ng mamimitag.
Deliuer thy selfe as a doe from the hande of the hunter, and as a birde from the hande of the fouler.
6 Pumaroon ka sa langgam, ikaw na tamad; masdan mo ang kaniyang mga lakad at magpakapantas ka:
Goe to the pismire, O sluggarde: beholde her waies, and be wise.
7 Na bagaman walang pangulo, tagapamahala, o pinuno,
For shee hauing no guide, gouernour, nor ruler,
8 Naghahanda ng kaniyang pagkain sa taginit, at pinipisan ang kaniyang pagkain sa pagaani.
Prepareth her meat in the sommer, and gathereth her foode in haruest.
9 Hanggang kailan matutulog ka, Oh tamad? Kailan ka babangon sa iyong pagkakatulog?
Howe long wilt thou sleepe, O sluggarde? when wilt thou arise out of thy sleepe?
10 Kaunti pang pagkakatulog, kaunti pang pagkaidlip, kaunti pang paghahalukipkip ng mga kamay upang matulog:
Yet a litle sleepe, a litle slumber, a litle folding of the hands to sleepe.
11 Sa gayo'y ang iyong karalitaan ay darating na parang magnanakaw, at ang iyong kasalatan na parang lalaking may sandata.
Therefore thy pouertie commeth as one that trauaileth by the way, and thy necessitie like an armed man.
12 Taong walang kabuluhan, taong masama, ay siya na lumalakad na may masamang bibig;
The vnthriftie man and the wicked man walketh with a froward mouth.
13 Na kumikindat ng kaniyang mga mata, na nagsasalita ng kaniyang mga paa, na nagsasalita ng kaniyang mga daliri;
He maketh a signe with his eyes: he signifieth with his feete: he instructeth with his fingers.
14 Pagdaraya ay nasa kaniyang puso, siya'y laging kumakatha ng kasamaan; siya'y naghahasik ng pagtatalo.
Lewde things are in his heart: he imagineth euill at all times, and raiseth vp contentions.
15 Kaya't darating na bigla ang kaniyang kasakunaan; sa kabiglaanan ay mababasag siya, at walang kagamutan.
Therefore shall his destruction come speedily: hee shall be destroyed suddenly without recouerie.
16 May anim na bagay na ipinagtatanim ng Panginoon; Oo, pito na mga kasuklamsuklam sa kaniya:
These sixe things doeth the Lord hate: yea, his soule abhorreth seuen:
17 Mga palalong mata, sinungaling na dila, at mga kamay na nagbububo ng walang salang dugo;
The hautie eyes, a lying tongue, and the hands that shed innocent blood,
18 Puso na kumakatha ng mga masamang akala, mga paa na matulin sa pagtakbo sa kasamaan;
An heart that imagineth wicked enterprises, feete that be swift in running to mischiefe,
19 Sinungaling na saksi na nagsasalita ng kabulaanan, at ang naghahasik ng pagtatalo sa gitna ng magkakapatid.
A false witnesse that speaketh lyes, and him that rayseth vp contentions among brethren.
20 Anak ko, ingatan mo ang utos ng iyong ama, at huwag mong kalimutan ang kautusan ng iyong ina:
My sonne, keepe thy fathers commandement, and forsake not thy mothers instruction.
21 Ikintal mong lagi sa iyong puso, itali mo sa iyong leeg.
Binde them alway vpon thine heart, and tye them about thy necke.
22 Pagka ikaw ay lumalakad, papatnubay sa iyo; pagka ikaw ay natutulog, babantay sa iyo; at pagka ikaw ay gumigising, makikipagusap sa iyo.
It shall leade thee, when thou walkest: it shall watch for thee, when thou sleepest, and when thou wakest, it shall talke with thee.
23 Sapagka't ang utos ay tanglaw; at ang kautusan ay liwanag; at ang mga saway na turo ay daan ng buhay:
For the commandement is a lanterne, and instruction a light: and corrections for instruction are the way of life,
24 Upang ingatan ka sa masamang babae, Sa tabil ng dila ng di kilala.
To keepe thee from the wicked woman, and from ye flatterie of ye tongue of a strange woman.
25 Huwag mong pitahin ang kaniyang kagandahan sa iyong puso; at huwag ka mang hulihin niya ng kaniyang mga talukap-mata.
Desire not her beautie in thine heart, neither let her take thee with her eye lids.
26 Sapagka't dahil sa isang masamang babae ay walang naiiwan sa lalake kundi isang putol na tinapay: at hinuhuli ng mangangalunya ang mahalagang buhay.
For because of the whorish woman a man is brought to a morsell of bread, and a woman wil hunt for the precious life of a man.
27 Makakukuha ba ng apoy ang tao sa kaniyang sinapupunan, at hindi masusunog ang kaniyang mga suot?
Can a man take fire in his bosome, and his clothes not be burnt?
28 O makalalakad ba ang sinoman sa mga mainit na baga, at ang kaniyang mga paa ay hindi mapapaso?
Or can a man go vpon coales, and his feete not be burnt?
29 Gayon ang sumisiping sa asawa ng kaniyang kapuwa; sinomang humipo ay hindi maaaring di parusahan.
So he that goeth in to his neighbours wife, shall not be innocent, whosoeuer toucheth her.
30 Hindi hinahamak ng mga tao ang magnanakaw kung siya'y nagnanakaw, upang busugin siya pagka siya'y gutom:
Men do not despise a thiefe, when he stealeth, to satisfie his soule, because he is hungrie.
31 Nguni't kung siya'y masumpungan, isasauli niyang makapito; kaniyang ibibigay ang lahat na laman ng kaniyang bahay.
But if he be founde, he shall restore seuen folde, or he shall giue all the substance of his house.
32 Siyang nagkakamit ng pangangalunya sa isang babae ay walang bait: ang gumagawa niyaon ay nagpapahamak sa kaniyang sariling kaluluwa.
But he that committeth adulterie with a woman, he is destitute of vnderstanding: he that doeth it, destroyeth his owne soule.
33 Mga sugat at kasiraang puri ang tatamuhin niya; at ang kaniyang kapintasan ay hindi mapapawi.
He shall finde a wounde and dishonour, and his reproch shall neuer be put away.
34 Sapagka't ang paninibugho ay pagiinit ng tao; at hindi siya magpapatawad sa kaarawan ng panghihiganti.
For ielousie is the rage of a man: therefore he will not spare in the day of vengeance.
35 Hindi niya pakukundanganan ang anomang tubos; ni magpapahinga man siyang tuwa, bagaman ikaw ay magbigay ng maraming suhol.
He cannot beare the sight of any raunsome: neither will he consent, though thou augment the giftes.
