Mga Kawikaan 3
1 Anak ko, huwag mong kalimutan ang aking kautusan; kundi ingatan ng iyong puso ang aking mga utos:
Hijo mío, no te olvides de mi ley; y tu corazón guarde mis mandamientos;
2 Sapagka't karamihan ng mga araw, at mga taon ng buhay, at kapayapaan, ay madadagdag sa iyo.
porque largura de días y años de vida y paz te aumentarán.
3 Huwag kang pabayaan ng kaawaan at katotohanan: itali mo sa palibot ng iyong leeg; ikintal mo sa iyong puso:
Misericordia y verdad no te desamparen; átalas a tu cuello, escríbelas en la tabla de tu corazón;
4 Sa gayo'y makakasumpong ka ng lingap at mabuting kaunawaan, sa paningin ng Dios at ng tao.
y hallarás gracia y buena opinión en los ojos de Dios y de los hombres.
5 Tumiwala ka sa Panginoon ng buong puso mo, at huwag kang manalig sa iyong sariling kaunawaan:
Fíate del SEÑOR de todo tu corazón, y no estribes en tu propia prudencia.
6 Kilalanin mo siya sa lahat ng iyong mga lakad, at kaniyang ituturo ang iyong mga landas.
Reconócelo en todos tus caminos, y él enderezará tus veredas.
7 Huwag kang magpakapantas sa iyong sariling mga mata; matakot ka sa Panginoon, at humiwalay ka sa kasamaan:
No seas sabio en tu propia opinión; teme al SEÑOR, y apártate del mal;
8 Magiging kagalingan sa iyong pusod, at utak sa iyong mga buto.
porque será medicina a tu ombligo, y tuétano a tus huesos.
9 Parangalin mo ang Panginoon ng iyong tinatangkilik, at ng mga unang bunga ng lahat mong ani:
Honra al SEÑOR de tu sustancia, y de las primicias de todos tus frutos;
10 Sa gayo'y mapupuno ang iyong mga kamalig ng sagana, at ang iyong mga alilisan ay aapawan ng bagong alak.
y serán llenos tus alfolíes con abundancia, y tus lagares rebosarán de mosto.
11 Anak ko, huwag mong hamakin ang parusa ng Panginoon; ni mayamot man sa kaniyang saway:
No deseches, hijo mío, el castigo del SEÑOR; ni te fatigues de su corrección;
12 Sapagka't sinasaway ng Panginoon ang kaniyang iniibig: gaya ng ama sa anak na kaniyang kinaluluguran.
porque el SEÑOR castiga al que ama y quiere, como el padre al hijo.
13 Mapalad ang tao na nakakasumpong ng karunungan, at ang tao na nagtatamo ng kaunawaan.
Bienaventurado el hombre que halló la sabiduría, y que saca a luz la inteligencia;
14 Sapagka't ang kalakal niya ay maigi kay sa kalakal na pilak, at ang pakinabang niyaon kay sa dalisay na ginto.
porque su mercadería es mejor que la mercadería de la plata, y sus frutos más que el oro fino.
15 Mahalaga nga kay sa mga rubi; at wala sa mga bagay na mananasa mo sa maihahalintulad sa kaniya,
Más preciosa es que las piedras preciosas; y todo lo que puedes desear, no se puede comparar a ella.
16 Karamihan ng mga araw ay nasa kanang kamay niya, sa kaniyang kaliwang kamay ay mga kayamanan at karangalan.
Largura de días trae en su mano derecha; en su izquierda riquezas y honra.
17 Ang kaniyang mga daan ay mga daan ng kaligayahan, at lahat niyang mga landas ay kapayapaan.
Sus caminos son caminos deleitosos, y todas sus veredas paz.
18 Siya ay punong kahoy ng buhay sa mga nanghahawak sa kaniya: at mapalad ang bawa't isa na nangamamalagi sa kaniya.
Ella es árbol de vida a los que de ella echan mano; y bienaventurados son los que la mantienen.
19 Nilikha ng Panginoon ang lupa sa pamamagitan ng karunungan; itinatag niya ang langit sa pamamagitan ng kaunawaan.
El SEÑOR con sabiduría fundó la tierra; afirmó los cielos con inteligencia.
20 Sa kaniyang kaalaman ay nabahagi ang mga kalaliman, at ang mga alapaap ay nagsipatak ng hamog.
Con su ciencia se partieron los abismos, y destilan el rocío los cielos.
21 Anak ko, huwag silang mangahiwalay sa iyong mga mata; ingatan mo ang magaling na karunungan at ang kabaitan;
Hijo mío, no se aparten de tus ojos; guarda la sabiduría y el consejo;
22 Sa gayo'y magiging buhay sila sa iyong kaluluwa, at biyaya sa iyong leeg.
y serán vida a tu alma, y gracia a tu cuello.
23 Kung magkagayo'y lalakad ka ng iyong lakad na tiwasay, at ang iyong paa ay hindi matitisod.
Entonces andarás por tu camino confiadamente, y tu pie no tropezará.
24 Pagka ikaw ay nahihiga, hindi ka matatakot: Oo, ikaw ay mahihiga at ang iyong tulog ay magiging mahimbing.
Cuando te acostares, no tendrás temor; antes te acostarás, y tu sueño será suave.
25 Huwag kang matakot ng biglang pagkatakot, ni sa pagkabuwal man ng masama, pagka dumarating:
No tendrás temor del pavor repentino, ni de la ruina de los impíos cuando viniere;
26 Sapagka't ang Panginoon ay magiging iyong pagtitiwala, at iingatan ang iyong paa sa pagkahuli.
porque el SEÑOR será tu confianza, y él guardará tu pie para que no seas tomado.
27 Huwag mong ikait ang mabuti sa kinauukulan, pagka nasa kapangyarihan ng iyong kamay na ito'y gawin.
No detengas el bien de sus dueños, cuando tuvieres poder para hacerlo.
28 Huwag mong sabihin sa iyong kapuwa, Yumaon ka, at bumalik uli, at bukas ay magbibigay ako; pagka ikaw ay mayroon.
No digas a tu prójimo: Ve, y vuelve, y mañana te daré; cuando tienes contigo qué darle.
29 Huwag kang kumatha ng kasamaan laban sa iyong kapuwa, na palibhasa't tumatahang tiwasay sa siping mo.
No pienses mal contra tu prójimo, estando él confiado de ti.
30 Huwag kang makipagusapin sa kanino man ng walang kadahilanan, kung hindi siya gumawa ng kasamaan sa iyo.
No pleitees con alguno sin razón, si él no te ha hecho agravio.
31 Huwag kang managhili sa taong marahas, at huwag kang pumili ng anoman sa kaniyang mga lakad.
No envidies al hombre injusto, ni escojas alguno de sus caminos.
32 Sapagka't ang suwail ay kasuklamsuklam sa Panginoon: nguni't ang kaniyang payo ay kasama ng matuwid.
Porque el perverso es abominado del SEÑOR; mas su secreto es con los rectos.
33 Ang sumpa ng Panginoon ay nasa bahay ng masama; nguni't pinagpapala niya ang tahanan ng matuwid.
La maldición del SEÑOR está en la casa del impío; mas él bendecirá la morada de los justos.
34 Tunay na kaniyang dinuduwahagi ang mga mangduduwahagi, nguni't binibigyan niya ng biyaya ang mababa.
Ciertamente él escarnecerá a los escarnecedores, y a los humildes dará gracia.
35 Ang pantas ay magmamana ng kaluwalhatian; nguni't kahihiyan ay magiging ganti sa mga mangmang.
Los sabios heredarán la honra; mas los locos sostendrán deshonra.
