Mga Kawikaan 3
1 Anak ko, huwag mong kalimutan ang aking kautusan; kundi ingatan ng iyong puso ang aking mga utos:
My son! my law forget not, And my commands let thy heart keep,
2 Sapagka't karamihan ng mga araw, at mga taon ng buhay, at kapayapaan, ay madadagdag sa iyo.
For length of days and years, Life and peace they do add to thee.
3 Huwag kang pabayaan ng kaawaan at katotohanan: itali mo sa palibot ng iyong leeg; ikintal mo sa iyong puso:
Let not kindness and truth forsake thee, Bind them on thy neck, Write them on the tablet of thy heart,
4 Sa gayo'y makakasumpong ka ng lingap at mabuting kaunawaan, sa paningin ng Dios at ng tao.
And find grace and good understanding In the eyes of God and man.
5 Tumiwala ka sa Panginoon ng buong puso mo, at huwag kang manalig sa iyong sariling kaunawaan:
Trust unto Jehovah with all thy heart, And unto thine own understanding lean not.
6 Kilalanin mo siya sa lahat ng iyong mga lakad, at kaniyang ituturo ang iyong mga landas.
In all thy ways know thou Him, And He doth make straight thy paths.
7 Huwag kang magpakapantas sa iyong sariling mga mata; matakot ka sa Panginoon, at humiwalay ka sa kasamaan:
Be not wise in thine own eyes, Fear Jehovah, and turn aside from evil.
8 Magiging kagalingan sa iyong pusod, at utak sa iyong mga buto.
Healing it is to thy navel, And moistening to thy bones.
9 Parangalin mo ang Panginoon ng iyong tinatangkilik, at ng mga unang bunga ng lahat mong ani:
Honour Jehovah from thy substance, And from the beginning of all thine increase;
10 Sa gayo'y mapupuno ang iyong mga kamalig ng sagana, at ang iyong mga alilisan ay aapawan ng bagong alak.
And filled are thy barns [with] plenty, And [with] new wine thy presses break forth.
11 Anak ko, huwag mong hamakin ang parusa ng Panginoon; ni mayamot man sa kaniyang saway:
Chastisement of Jehovah, my son, despise not, And be not vexed with His reproof,
12 Sapagka't sinasaway ng Panginoon ang kaniyang iniibig: gaya ng ama sa anak na kaniyang kinaluluguran.
For whom Jehovah loveth He reproveth, Even as a father the son He is pleased with.
13 Mapalad ang tao na nakakasumpong ng karunungan, at ang tao na nagtatamo ng kaunawaan.
O the happiness of a man [who] hath found wisdom, And of a man [who] bringeth forth understanding.
14 Sapagka't ang kalakal niya ay maigi kay sa kalakal na pilak, at ang pakinabang niyaon kay sa dalisay na ginto.
For better [is] her merchandise Than the merchandise of silver, And than gold — her increase.
15 Mahalaga nga kay sa mga rubi; at wala sa mga bagay na mananasa mo sa maihahalintulad sa kaniya,
Precious she [is] above rubies, And all thy pleasures are not comparable to her.
16 Karamihan ng mga araw ay nasa kanang kamay niya, sa kaniyang kaliwang kamay ay mga kayamanan at karangalan.
Length of days [is] in her right hand, In her left [are] wealth and honour.
17 Ang kaniyang mga daan ay mga daan ng kaligayahan, at lahat niyang mga landas ay kapayapaan.
Her ways [are] ways of pleasantness, And all her paths [are] peace.
18 Siya ay punong kahoy ng buhay sa mga nanghahawak sa kaniya: at mapalad ang bawa't isa na nangamamalagi sa kaniya.
A tree of life she [is] to those laying hold on her, And whoso is retaining her [is] happy.
19 Nilikha ng Panginoon ang lupa sa pamamagitan ng karunungan; itinatag niya ang langit sa pamamagitan ng kaunawaan.
Jehovah by wisdom did found the earth, He prepared the heavens by understanding.
20 Sa kaniyang kaalaman ay nabahagi ang mga kalaliman, at ang mga alapaap ay nagsipatak ng hamog.
By His knowledge depths have been rent, And clouds do drop dew.
21 Anak ko, huwag silang mangahiwalay sa iyong mga mata; ingatan mo ang magaling na karunungan at ang kabaitan;
My son! let them not turn from thine eyes, Keep thou wisdom and thoughtfulness,
22 Sa gayo'y magiging buhay sila sa iyong kaluluwa, at biyaya sa iyong leeg.
And they are life to thy soul, and grace to thy neck.
23 Kung magkagayo'y lalakad ka ng iyong lakad na tiwasay, at ang iyong paa ay hindi matitisod.
Then thou goest thy way confidently, And thy foot doth not stumble.
24 Pagka ikaw ay nahihiga, hindi ka matatakot: Oo, ikaw ay mahihiga at ang iyong tulog ay magiging mahimbing.
If thou liest down, thou art not afraid, Yea, thou hast lain down, And sweet hath been thy sleep.
25 Huwag kang matakot ng biglang pagkatakot, ni sa pagkabuwal man ng masama, pagka dumarating:
Be not afraid of sudden fear, And of the desolation of the wicked when it cometh.
26 Sapagka't ang Panginoon ay magiging iyong pagtitiwala, at iingatan ang iyong paa sa pagkahuli.
For Jehovah is at thy side, And He hath kept thy foot from capture.
27 Huwag mong ikait ang mabuti sa kinauukulan, pagka nasa kapangyarihan ng iyong kamay na ito'y gawin.
Withhold not good from its owners, When thy hand [is] toward God to do [it].
28 Huwag mong sabihin sa iyong kapuwa, Yumaon ka, at bumalik uli, at bukas ay magbibigay ako; pagka ikaw ay mayroon.
Say not thou to thy friend, 'Go, and return, and to-morrow I give,' And substance with thee.
29 Huwag kang kumatha ng kasamaan laban sa iyong kapuwa, na palibhasa't tumatahang tiwasay sa siping mo.
Devise not against thy neighbour evil, And he sitting confidently with thee.
30 Huwag kang makipagusapin sa kanino man ng walang kadahilanan, kung hindi siya gumawa ng kasamaan sa iyo.
Strive not with a man without cause, If he have not done thee evil.
31 Huwag kang managhili sa taong marahas, at huwag kang pumili ng anoman sa kaniyang mga lakad.
Be not envious of a man of violence, Nor fix thou on any of his ways.
32 Sapagka't ang suwail ay kasuklamsuklam sa Panginoon: nguni't ang kaniyang payo ay kasama ng matuwid.
For an abomination to Jehovah [is] the perverted, And with the upright [is] His secret counsel.
33 Ang sumpa ng Panginoon ay nasa bahay ng masama; nguni't pinagpapala niya ang tahanan ng matuwid.
The curse of Jehovah [is] in the house of the wicked. And the habitation of the righteous He blesseth.
34 Tunay na kaniyang dinuduwahagi ang mga mangduduwahagi, nguni't binibigyan niya ng biyaya ang mababa.
If the scorners He doth scorn, Yet to the humble He doth give grace.
35 Ang pantas ay magmamana ng kaluwalhatian; nguni't kahihiyan ay magiging ganti sa mga mangmang.
Honour do the wise inherit, And fools are bearing away shame!
