Mga Kawikaan 3
1 Anak ko, huwag mong kalimutan ang aking kautusan; kundi ingatan ng iyong puso ang aking mga utos:
My son, mine instruction, do not thou forget, and, my commandment, let thy heart observe;
2 Sapagka't karamihan ng mga araw, at mga taon ng buhay, at kapayapaan, ay madadagdag sa iyo.
For, length of days and years of life, and blessedness, shall they add to thee.
3 Huwag kang pabayaan ng kaawaan at katotohanan: itali mo sa palibot ng iyong leeg; ikintal mo sa iyong puso:
Lovingkindness and faithfulness, let them not forsake thee, —bind them, upon thy neck, write them upon the tablet of thy heart:
4 Sa gayo'y makakasumpong ka ng lingap at mabuting kaunawaan, sa paningin ng Dios at ng tao.
So find thou favour and good repute, in the eyes of God and man.
5 Tumiwala ka sa Panginoon ng buong puso mo, at huwag kang manalig sa iyong sariling kaunawaan:
Trust thou in Yahweh, with all thy heart, and, unto thine own understanding, do not lean:
6 Kilalanin mo siya sa lahat ng iyong mga lakad, at kaniyang ituturo ang iyong mga landas.
In all thy ways, acknowledge him, and, he, will make straight thy paths.
7 Huwag kang magpakapantas sa iyong sariling mga mata; matakot ka sa Panginoon, at humiwalay ka sa kasamaan:
Do not become wise in thine own eyes, revere Yahweh, and avoid evil:
8 Magiging kagalingan sa iyong pusod, at utak sa iyong mga buto.
Healing, shall it be to thy body, and refreshing, to thy bones.
9 Parangalin mo ang Panginoon ng iyong tinatangkilik, at ng mga unang bunga ng lahat mong ani:
Honour thou Yahweh, with thy substance, and with the firstfruit of all thine increase;
10 Sa gayo'y mapupuno ang iyong mga kamalig ng sagana, at ang iyong mga alilisan ay aapawan ng bagong alak.
So shall thy storehouses be filled with plenty, and, with new wine, shall thy vats overflow.
11 Anak ko, huwag mong hamakin ang parusa ng Panginoon; ni mayamot man sa kaniyang saway:
The, chastening of Yahweh, my son, do not reject, nor loathe his rebuke;
12 Sapagka't sinasaway ng Panginoon ang kaniyang iniibig: gaya ng ama sa anak na kaniyang kinaluluguran.
For, whom Yahweh loveth, he correcteth, he causeth pain to the son in whom he delighteth.
13 Mapalad ang tao na nakakasumpong ng karunungan, at ang tao na nagtatamo ng kaunawaan.
How happy the man who hath found wisdom, and the man who draweth forth understanding,
14 Sapagka't ang kalakal niya ay maigi kay sa kalakal na pilak, at ang pakinabang niyaon kay sa dalisay na ginto.
For better is her merchandise, than the merchandise of silver, yea, than gold, her increase;
15 Mahalaga nga kay sa mga rubi; at wala sa mga bagay na mananasa mo sa maihahalintulad sa kaniya,
More precious, is she, than corals, yea, none of thy delightful things, doth equal her:
16 Karamihan ng mga araw ay nasa kanang kamay niya, sa kaniyang kaliwang kamay ay mga kayamanan at karangalan.
Length of days, is in her right hand, in her left, are riches and honour;
17 Ang kaniyang mga daan ay mga daan ng kaligayahan, at lahat niyang mga landas ay kapayapaan.
Her ways, are ways of pleasantness, and, all her paths, are peace;
18 Siya ay punong kahoy ng buhay sa mga nanghahawak sa kaniya: at mapalad ang bawa't isa na nangamamalagi sa kaniya.
A tree of life, is she, to them who secure her, —and, they who hold her fast, are every one to be pronounced happy.
19 Nilikha ng Panginoon ang lupa sa pamamagitan ng karunungan; itinatag niya ang langit sa pamamagitan ng kaunawaan.
Yahweh, in wisdom, founded the earth, establishing the heavens with understanding;
20 Sa kaniyang kaalaman ay nabahagi ang mga kalaliman, at ang mga alapaap ay nagsipatak ng hamog.
By his knowledge, the resounding deeps were burst open, and, the skies, drop down dew.
21 Anak ko, huwag silang mangahiwalay sa iyong mga mata; ingatan mo ang magaling na karunungan at ang kabaitan;
My son, let them not depart from thine eyes, guard thou counsel, and purpose:
22 Sa gayo'y magiging buhay sila sa iyong kaluluwa, at biyaya sa iyong leeg.
So shall they become life to thy soul, and an adorning to thy neck;
23 Kung magkagayo'y lalakad ka ng iyong lakad na tiwasay, at ang iyong paa ay hindi matitisod.
Then, shalt thou walk securely in thy way, and, thy foot, shall not stumble;
24 Pagka ikaw ay nahihiga, hindi ka matatakot: Oo, ikaw ay mahihiga at ang iyong tulog ay magiging mahimbing.
When thou sittest down, thou shalt have no dread, yea thou shalt lie down, and sweet shall be thy sleep.
25 Huwag kang matakot ng biglang pagkatakot, ni sa pagkabuwal man ng masama, pagka dumarating:
Be not thou afraid of sudden dread, nor of the desolation of the lawless, when it cometh.
26 Sapagka't ang Panginoon ay magiging iyong pagtitiwala, at iingatan ang iyong paa sa pagkahuli.
For, Yahweh, will be in all thy ways, and will keep thy foot from the snare.
27 Huwag mong ikait ang mabuti sa kinauukulan, pagka nasa kapangyarihan ng iyong kamay na ito'y gawin.
Withhold not good from them who ask it, when it is in power of thy hand to do it:
28 Huwag mong sabihin sa iyong kapuwa, Yumaon ka, at bumalik uli, at bukas ay magbibigay ako; pagka ikaw ay mayroon.
Do not say to thy neighbour, Go and come again, and to-morrow I will give, when thou hast it by thee.
29 Huwag kang kumatha ng kasamaan laban sa iyong kapuwa, na palibhasa't tumatahang tiwasay sa siping mo.
Devise not against thy neighbour an injury, seeing that, he, dwelleth securely by thee.
30 Huwag kang makipagusapin sa kanino man ng walang kadahilanan, kung hindi siya gumawa ng kasamaan sa iyo.
Contend not with a man without cause, if he hath dealt thee no wrong.
31 Huwag kang managhili sa taong marahas, at huwag kang pumili ng anoman sa kaniyang mga lakad.
Do not thou envy the man of violence, neither choose thou any of his ways;
32 Sapagka't ang suwail ay kasuklamsuklam sa Panginoon: nguni't ang kaniyang payo ay kasama ng matuwid.
For, an abomination to Yahweh, is the tortuous man, but, with the upright, he is intimate.
33 Ang sumpa ng Panginoon ay nasa bahay ng masama; nguni't pinagpapala niya ang tahanan ng matuwid.
The curse of Yahweh, is in the house of the lawless one, but, the home of the righteous, he blesseth.
34 Tunay na kaniyang dinuduwahagi ang mga mangduduwahagi, nguni't binibigyan niya ng biyaya ang mababa.
Though at scoffers he scoffeth, yet, to the humbled, he granteth favour.
35 Ang pantas ay magmamana ng kaluwalhatian; nguni't kahihiyan ay magiging ganti sa mga mangmang.
Honour, shall the wise inherit, —but, as for dullards, shame shall carry them away.
