Mga Kawikaan 3
1 Anak ko, huwag mong kalimutan ang aking kautusan; kundi ingatan ng iyong puso ang aking mga utos:
My son, forget not my teaching, and let thy heart keep my commandments;
2 Sapagka't karamihan ng mga araw, at mga taon ng buhay, at kapayapaan, ay madadagdag sa iyo.
For length of days, and years of life, and peace, will they increase unto thee.
3 Huwag kang pabayaan ng kaawaan at katotohanan: itali mo sa palibot ng iyong leeg; ikintal mo sa iyong puso:
Let kindness and truth not forsake thee; bind them about thy throat; write them upon the table of thy heart:
4 Sa gayo'y makakasumpong ka ng lingap at mabuting kaunawaan, sa paningin ng Dios at ng tao.
So shalt thou find grace and good favor in the eyes of God and man.
5 Tumiwala ka sa Panginoon ng buong puso mo, at huwag kang manalig sa iyong sariling kaunawaan:
Trust in the Lord with all thy heart: and upon thy own understanding do not rely.
6 Kilalanin mo siya sa lahat ng iyong mga lakad, at kaniyang ituturo ang iyong mga landas.
In all thy ways acknowledge him, and he will make level thy paths.
7 Huwag kang magpakapantas sa iyong sariling mga mata; matakot ka sa Panginoon, at humiwalay ka sa kasamaan:
Be not wise in thy own eyes: fear the Lord, and depart from evil.
8 Magiging kagalingan sa iyong pusod, at utak sa iyong mga buto.
It will be healing to thy body, and marrow to thy bones.
9 Parangalin mo ang Panginoon ng iyong tinatangkilik, at ng mga unang bunga ng lahat mong ani:
Honor the Lord with thy wealth, and with the first-fruits of all thy products:
10 Sa gayo'y mapupuno ang iyong mga kamalig ng sagana, at ang iyong mga alilisan ay aapawan ng bagong alak.
So shall thy storehouses be filled with plenty, and with new wine shall thy presses overflow.
11 Anak ko, huwag mong hamakin ang parusa ng Panginoon; ni mayamot man sa kaniyang saway:
The correction of the Lord, my son, do not despise; and feel no loathing for his admonition;
12 Sapagka't sinasaway ng Panginoon ang kaniyang iniibig: gaya ng ama sa anak na kaniyang kinaluluguran.
Because whomever the Lord loveth he admonisheth; and as a father who delighteth in [his] son.
13 Mapalad ang tao na nakakasumpong ng karunungan, at ang tao na nagtatamo ng kaunawaan.
Happy the man that hath found wisdom, and the man that acquireth understanding.
14 Sapagka't ang kalakal niya ay maigi kay sa kalakal na pilak, at ang pakinabang niyaon kay sa dalisay na ginto.
For the obtaining of her is better than the obtaining of silver, and better than fine gold is her product.
15 Mahalaga nga kay sa mga rubi; at wala sa mga bagay na mananasa mo sa maihahalintulad sa kaniya,
She is more precious than pearls; and all the things thou valuest are not equal unto her.
16 Karamihan ng mga araw ay nasa kanang kamay niya, sa kaniyang kaliwang kamay ay mga kayamanan at karangalan.
Length of days is in her right hand: in her left are riches and honor.
17 Ang kaniyang mga daan ay mga daan ng kaligayahan, at lahat niyang mga landas ay kapayapaan.
Her ways are ways of pleasantness, and all her paths are peace.
18 Siya ay punong kahoy ng buhay sa mga nanghahawak sa kaniya: at mapalad ang bawa't isa na nangamamalagi sa kaniya.
A tree of life is she to those that lay hold on her: and every one that firmly graspeth her will be made happy.
19 Nilikha ng Panginoon ang lupa sa pamamagitan ng karunungan; itinatag niya ang langit sa pamamagitan ng kaunawaan.
The Lord hath through wisdom founded the earth: he hath established the heavens through understanding.
20 Sa kaniyang kaalaman ay nabahagi ang mga kalaliman, at ang mga alapaap ay nagsipatak ng hamog.
By his knowledge were the depths split open, and the skies drop down the dew.
21 Anak ko, huwag silang mangahiwalay sa iyong mga mata; ingatan mo ang magaling na karunungan at ang kabaitan;
My son, let them not be removed from thy eyes; keep [before thee] sound wisdom and discretion:
22 Sa gayo'y magiging buhay sila sa iyong kaluluwa, at biyaya sa iyong leeg.
And they will be life unto thy soul, and grace to thy throat.
23 Kung magkagayo'y lalakad ka ng iyong lakad na tiwasay, at ang iyong paa ay hindi matitisod.
Then wilt thou walk in safety on thy way, and thy foot will not strike [against aught]:
24 Pagka ikaw ay nahihiga, hindi ka matatakot: Oo, ikaw ay mahihiga at ang iyong tulog ay magiging mahimbing.
When thou layest thyself down, thou shalt feel no dread; and as thou liest down, thy sleep shall be pleasant.
25 Huwag kang matakot ng biglang pagkatakot, ni sa pagkabuwal man ng masama, pagka dumarating:
Thou needest not to be afraid of sudden dread, neither of the [unlooked-for] tempest over the wicked, when it cometh.
26 Sapagka't ang Panginoon ay magiging iyong pagtitiwala, at iingatan ang iyong paa sa pagkahuli.
For the Lord will be thy confidence, and he will guard thy foot from being caught.
27 Huwag mong ikait ang mabuti sa kinauukulan, pagka nasa kapangyarihan ng iyong kamay na ito'y gawin.
Withhold not a benefit from him who is deserving it, when it is in the power of thy hand to do it.
28 Huwag mong sabihin sa iyong kapuwa, Yumaon ka, at bumalik uli, at bukas ay magbibigay ako; pagka ikaw ay mayroon.
Say not unto thy neighbor, Go, and return, and tomorrow will I give: when thou hast it by thee.
29 Huwag kang kumatha ng kasamaan laban sa iyong kapuwa, na palibhasa't tumatahang tiwasay sa siping mo.
Contrive not against thy neighbor any evil, when he dwelleth in safety with thee.
30 Huwag kang makipagusapin sa kanino man ng walang kadahilanan, kung hindi siya gumawa ng kasamaan sa iyo.
Quarrel not with any man without cause, if he have done thee no harm.
31 Huwag kang managhili sa taong marahas, at huwag kang pumili ng anoman sa kaniyang mga lakad.
Envy not the man of violence, and choose none of his ways.
32 Sapagka't ang suwail ay kasuklamsuklam sa Panginoon: nguni't ang kaniyang payo ay kasama ng matuwid.
For the froward is an abomination to the Lord; but with the upright is his good-will.
33 Ang sumpa ng Panginoon ay nasa bahay ng masama; nguni't pinagpapala niya ang tahanan ng matuwid.
The curse of the Lord is in the house of the wicked; but the habitation of the righteous will he bless.
34 Tunay na kaniyang dinuduwahagi ang mga mangduduwahagi, nguni't binibigyan niya ng biyaya ang mababa.
If [it concern] the scornful he will himself render them a scorn; but unto the lowly doth he give grace.
35 Ang pantas ay magmamana ng kaluwalhatian; nguni't kahihiyan ay magiging ganti sa mga mangmang.
The wise shall inherit glory; but fools shall obtain disgrace as their portion.
