Mga Kawikaan 3
1 Anak ko, huwag mong kalimutan ang aking kautusan; kundi ingatan ng iyong puso ang aking mga utos:
My son, do not forget my law, but let thy heart keep my commandments.
2 Sapagka't karamihan ng mga araw, at mga taon ng buhay, at kapayapaan, ay madadagdag sa iyo.
For length of days, and years of life, and peace, they will add to thee.
3 Huwag kang pabayaan ng kaawaan at katotohanan: itali mo sa palibot ng iyong leeg; ikintal mo sa iyong puso:
Let not kindness and truth forsake thee. Bind them about thy neck, write them upon the tablet of thy heart,
4 Sa gayo'y makakasumpong ka ng lingap at mabuting kaunawaan, sa paningin ng Dios at ng tao.
so thou shall find favor and good understanding in the sight of God and man.
5 Tumiwala ka sa Panginoon ng buong puso mo, at huwag kang manalig sa iyong sariling kaunawaan:
Trust in Jehovah with all thy heart, and lean not upon thine own understanding.
6 Kilalanin mo siya sa lahat ng iyong mga lakad, at kaniyang ituturo ang iyong mga landas.
In all thy ways acknowledge him, and he will direct thy paths.
7 Huwag kang magpakapantas sa iyong sariling mga mata; matakot ka sa Panginoon, at humiwalay ka sa kasamaan:
Be not wise in thine own eyes. Fear Jehovah, and depart from evil.
8 Magiging kagalingan sa iyong pusod, at utak sa iyong mga buto.
It will be health to thy navel, and marrow to thy bones.
9 Parangalin mo ang Panginoon ng iyong tinatangkilik, at ng mga unang bunga ng lahat mong ani:
Honor Jehovah with thy substance, and with the first-fruits of all thine increase,
10 Sa gayo'y mapupuno ang iyong mga kamalig ng sagana, at ang iyong mga alilisan ay aapawan ng bagong alak.
so thy barns shall be filled with plenty, and thy vats shall overflow with new wine.
11 Anak ko, huwag mong hamakin ang parusa ng Panginoon; ni mayamot man sa kaniyang saway:
My son, despise not the chastening of Jehovah, nor be weary of his reproof.
12 Sapagka't sinasaway ng Panginoon ang kaniyang iniibig: gaya ng ama sa anak na kaniyang kinaluluguran.
For whom Jehovah loves he reproves, and he whips every son whom he receives.
13 Mapalad ang tao na nakakasumpong ng karunungan, at ang tao na nagtatamo ng kaunawaan.
Happy is the man who finds wisdom, and the man who gets understanding.
14 Sapagka't ang kalakal niya ay maigi kay sa kalakal na pilak, at ang pakinabang niyaon kay sa dalisay na ginto.
For the gain of it is better than the gain of silver, and the profit of it than fine gold.
15 Mahalaga nga kay sa mga rubi; at wala sa mga bagay na mananasa mo sa maihahalintulad sa kaniya,
She is more precious than rubies, and none of the things thou can desire are to be compared to her.
16 Karamihan ng mga araw ay nasa kanang kamay niya, sa kaniyang kaliwang kamay ay mga kayamanan at karangalan.
Length of days is in her right hand, in her left hand are riches and honor.
17 Ang kaniyang mga daan ay mga daan ng kaligayahan, at lahat niyang mga landas ay kapayapaan.
Her ways are ways of pleasantness, and all her paths are peace.
18 Siya ay punong kahoy ng buhay sa mga nanghahawak sa kaniya: at mapalad ang bawa't isa na nangamamalagi sa kaniya.
She is a tree of life to those who lay hold upon her. And happy is everyone who retains her.
19 Nilikha ng Panginoon ang lupa sa pamamagitan ng karunungan; itinatag niya ang langit sa pamamagitan ng kaunawaan.
Jehovah by wisdom founded the earth. By understanding he established the heavens.
20 Sa kaniyang kaalaman ay nabahagi ang mga kalaliman, at ang mga alapaap ay nagsipatak ng hamog.
By his knowledge the depths were broken up, and the skies drop down the dew.
21 Anak ko, huwag silang mangahiwalay sa iyong mga mata; ingatan mo ang magaling na karunungan at ang kabaitan;
My son, let them not depart from thine eyes. Keep sound wisdom and discretion,
22 Sa gayo'y magiging buhay sila sa iyong kaluluwa, at biyaya sa iyong leeg.
so they shall be life to thy soul, and grace to thy neck.
23 Kung magkagayo'y lalakad ka ng iyong lakad na tiwasay, at ang iyong paa ay hindi matitisod.
Then thou shall walk in thy way securely, and thy foot shall not stumble.
24 Pagka ikaw ay nahihiga, hindi ka matatakot: Oo, ikaw ay mahihiga at ang iyong tulog ay magiging mahimbing.
When thou lie down, thou shall not be afraid. Yea, thou shall lie down, and thy sleep shall be sweet.
25 Huwag kang matakot ng biglang pagkatakot, ni sa pagkabuwal man ng masama, pagka dumarating:
Be not afraid of sudden fear, nor of the desolation of the wicked, when it comes.
26 Sapagka't ang Panginoon ay magiging iyong pagtitiwala, at iingatan ang iyong paa sa pagkahuli.
For Jehovah will be thy confidence, and will keep thy foot from being taken.
27 Huwag mong ikait ang mabuti sa kinauukulan, pagka nasa kapangyarihan ng iyong kamay na ito'y gawin.
Do not withhold good from those to whom it is due, when it is in the power of thy hand to do it.
28 Huwag mong sabihin sa iyong kapuwa, Yumaon ka, at bumalik uli, at bukas ay magbibigay ako; pagka ikaw ay mayroon.
Do not say to thy neighbor, Go, and come again, and tomorrow I will give, when thou have it by thee.
29 Huwag kang kumatha ng kasamaan laban sa iyong kapuwa, na palibhasa't tumatahang tiwasay sa siping mo.
Do not devise evil against thy neighbor, since he dwells securely by thee.
30 Huwag kang makipagusapin sa kanino man ng walang kadahilanan, kung hindi siya gumawa ng kasamaan sa iyo.
Do not strive with a man without cause, if he has done thee no harm.
31 Huwag kang managhili sa taong marahas, at huwag kang pumili ng anoman sa kaniyang mga lakad.
Do not envy thou the man of violence, and choose none of his ways.
32 Sapagka't ang suwail ay kasuklamsuklam sa Panginoon: nguni't ang kaniyang payo ay kasama ng matuwid.
For the perverse man is an abomination to Jehovah, but his friendship is with the upright.
33 Ang sumpa ng Panginoon ay nasa bahay ng masama; nguni't pinagpapala niya ang tahanan ng matuwid.
The curse of Jehovah is in the house of a wicked man, but he blesses the habitation of the righteous.
34 Tunay na kaniyang dinuduwahagi ang mga mangduduwahagi, nguni't binibigyan niya ng biyaya ang mababa.
Surely the Lord is opposed to the arrogant, but he gives grace to the lowly.
35 Ang pantas ay magmamana ng kaluwalhatian; nguni't kahihiyan ay magiging ganti sa mga mangmang.
The wise shall inherit glory, but shame shall be the promotion of fools.
