Mga Kawikaan 26
1 Kung paano ang niebe sa taginit, at kung paano ang ulan sa pagaani, gayon ang karangalan ay hindi nababagay sa mangmang.
As snow in summer, and as rain in harvest, so honour is not seemly for a fool.
2 Kung paano ang maya sa kaniyang paggagala, kung paano ang langaylangayan sa kaniyang paglipad, gayon ang sumpa na walang kadahilanan ay hindi tumatalab.
As the sparrow in her wandering, as the swallow in her flying, so the curse that is causeless lighteth not.
3 Ang paghagupit ay sa kabayo, ang paningkaw ay sa asno, at ang pamalo ay sa likod ng mga mangmang.
A whip for the horse, a bridle for the ass, and a rod for the back of fools.
4 Huwag mong sagutin ang mangmang ng ayon sa kaniyang kamangmangan, baka ikaw man ay maging gaya rin niya.
Answer not a fool according to his folly, lest thou also be like unto him.
5 Sagutin mo ang mangmang ayon sa kaniyang kamangmangan, baka siya'y maging pantas sa ganang kaniya.
Answer a fool according to his folly, lest he be wise in his own conceit.
6 Siyang nagsusugo ng pasugo sa pamamagitan ng kamay ng mangmang naghihiwalay ng kaniyang mga paa, at umiinom sa kasiraan.
He that sendeth a message by the hand of a fool cutteth off [his own] feet, [and] drinketh in damage.
7 Ang mga hita ng pilay ay nabibitin: gayon ang talinghaga sa bibig ng mga mangmang.
The legs of the lame hang loose: so is a parable in the mouth of fools.
8 Kung paano ang isa'y nagbabalot ng isang bato sa isang lambanog, gayon ang nagbibigay ng karangalan sa mangmang.
As a bag of gems in a heap of stones, so is he that giveth honour to a fool.
9 Kung paano ang tinik na tumutusok sa kamay ng lango, gayon ang talinghaga sa bibig ng mga mangmang.
[As] a thorn that goeth up into the hand of a drunkard, so is a parable in the month of fools.
10 Kung paano ang mamamana sumusugat sa lahat, gayon ang umupa sa mangmang at umuupa sa pagayongayon.
[As] an archer that woundeth all, so is he that hireth the fool and he that hireth them that pass by.
11 Kung paano ang aso na bumabalik sa kaniyang suka, gayon ang mangmang na umuulit ng kaniyang kamangmangan.
As a dog that returneth to his vomit, [so is] a fool that repeateth his folly.
12 Nakikita mo ba ang taong pantas sa ganang kaniyang sarili. May higit na pagasa sa mangmang kay sa kaniya.
Seest thou a man wise in his own conceit? there is more hope of a fool than of him.
13 Sinabi ng tamad, may leon sa daan; isang leon ay nasa mga lansangan.
The sluggard saith, There is a lion in the way; a lion is in the streets.
14 Kung paano ang pintuan ay pumipihit sa kaniyang bisagra, gayon ang tamad sa kaniyang higaan.
[As] the door turneth upon its hinges, so doth the sluggard upon his bed.
15 Idinadampot ng tamad ang kaniyang kamay sa pinggan; napapagod siyang dalhin uli sa kaniyang bibig.
The sluggard burieth his hand in the dish; it wearieth him to bring it again to his mouth.
16 Ang tamad ay lalong pantas sa ganang kaniyang sarili kay sa pitong tao na makapagbibigay katuwiran.
The sluggard is wiser in his own conceit than seven men that can render a reason.
17 Ang nagdaraan, at nakikialam sa pagaaway na hindi ukol sa kaniya, ay gaya ng humahawak ng aso sa mga tainga.
He that passeth by, [and] vexeth himself with strife belonging not to him, is [like] one that taketh a dog by the ears.
18 Kung paano ang taong ulol na naghahagis ng mga dupong na apoy, mga pana, at kamatayan;
As a madman who casteth firebrands, arrows, and death;
19 Gayon ang tao na nagdadaya sa kaniyang kapuwa, at nagsasabi, hindi ko ba ginagawa sa paglilibang?
So is the man that deceiveth his neighbour, and saith, Am not I in sport?
20 Sapagka't sa kakulangan ng gatong ay namamatay ang apoy: at kung saan walang mapaghatid-dumapit ay tumitigil ang pagkakaalit.
For lack of wood the fire goeth out: and where there is no whisperer, contention ceaseth.
21 Kung paano ang mga uling sa mga baga, at ang kahoy sa apoy; gayon ang taong madaldal na nagpapaningas ng pagkakaalit.
[As] coals are to hot embers, and wood to fire; so is a contentious man to inflame strife.
22 Ang mga salita ng mapaghatid-dumapit ay parang mga masarap na subo, at nagsisibaba sa mga pinakaloob na bahagi ng tiyan.
The words of a whisperer are as dainty morsels, and they go down into the innermost parts of the belly.
23 Mga mapusok na labi at masamang puso ay parang sisidlang-lupa na nababalot ng dumi ng pilak.
Fervent lips and a wicked heart are [like] an earthen vessel overlaid with silver dross.
24 Ang nagtatanim ay nagpapakunwari ng kaniyang mga labi, nguni't siya'y naglalagay ng pagdaraya sa loob niya:
He that hateth dissembleth with his lips, but he layeth up deceit within him:
25 Pagka siya'y nagsasalitang mainam, huwag mo siyang paniwalaan; sapagka't may pitong karumaldumal sa kaniyang puso:
When he speaketh fair, believe him not; for there are seven abominations in his heart:
26 Bagaman ang kaniyang pagtatanim ay magtakip ng karayaan, at ang kaniyang kasamaan ay lubos na makikilala sa harap ng kapisanan.
Though [his] hatred cover itself with guile, his wickedness shall be openly shewed before the congregation.
27 Ang humuhukay ng lungaw ay mabubuwal doon: at siyang nagpapagulong ng bato, ay babalikan nito siya.
Whoso diggeth a pit shall fall therein: and he that rolleth a stone, it shall return upon him.
28 Ang sinungaling na dila ay nagtatanim sa mga sinaktan niya; at ang bibig ng kunwang mapagpuri ay gumagawa ng kapahamakan.
A lying tongue hateth those whom it hath wounded; and a flattering mouth worketh ruin.
