Mga Kawikaan 23
1 Pagka ikaw ay nauupong kumain na kasalo ng isang pangulo, kilanlin mong maigi siya na nasa harap mo;
Cuando te asentares a comer con algún señor, considera bien lo que estuviere delante de ti:
2 At maglagay ka ng sundang sa iyong lalamunan, kung ikaw ay taong bigay sa pagkain.
Y pon cuchillo a tu garganta, si tienes grande apetito.
3 Huwag kang mapagnais ng kaniyang mga masarap na pagkain; yamang mga marayang pagkain.
No codicies sus manjares delicados; porque es pan engañoso.
4 Huwag kang mainip sa pagyaman; tumigil ka sa iyong sariling karunungan.
No trabajes para ser rico: déjate de tu cuidado.
5 Iyo bang itititig ang iyong mga mata sa wala? Sapagka't ang mga kayamanan, ay tunay na nagsisipagpakpak, gaya ng aguila na lumilipad sa dakong langit.
¿Has de poner tus ojos en las riquezas, siendo ningunas? porque hacerse han alas, como alas de águila; y volarán al cielo.
6 Huwag mong kanin ang tinapay niya na may masamang mata, ni nasain mo man ang kaniyang mga masarap na pagkain:
No comas pan de hombre de mal ojo; ni codicies sus manjares.
7 Sapagka't kung ano ang iniisip niya sa loob niya, ay gayon siya: kumain ka at uminom ka, sabi niya sa iyo; nguni't ang puso niya ay hindi sumasaiyo.
Porque cual es su pensamiento en su alma, tal es él. Decirte ha, come, y bebe: mas su corazón no está contigo.
8 Ang subo na iyong kinain ay iyong isusuka, at iyong iwawala ang iyong mga matamis na salita.
¿Comiste tu parte? vomitarlo has; y perdiste tus suaves palabras.
9 Huwag kang magsalita sa pakinig ng mangmang; sapagka't kaniyang hahamakin ang karunungan ng iyong mga salita.
No hables en las orejas del insensato; porque menospreciará la prudencia de tus razones.
10 Huwag mong baguhin ang dating muhon ng lupa; at huwag mong pasukin ang mga bukid ng ulila:
No traspases el término antiguo, ni entres en la heredad de los huérfanos:
11 Sapagka't ang kanilang Manunubos ay malakas; ipaglalaban niya ang kanilang usap sa iyo.
Porque el defensor de ellos es el Fuerte: el cual juzgará la causa de ellos contra ti.
12 Ihilig mo ang iyong puso sa turo, at ang iyong mga pakinig sa mga salita ng kaalaman.
Aplica al castigo tu corazón; y tus orejas a las hablas de sabiduría.
13 Huwag mong ipagkait ang saway sa bata: sapagka't kung iyong hampasin siya ng pamalo, siya'y hindi mamamatay.
No detengas el castigo del muchacho; porque si le hirieres con vara, no morirá.
Tú le herirás con vara, y librarás su alma del infierno. (Sheol h7585)
15 Anak ko, kung ang iyong puso ay magpakapantas, ang puso ko'y matutuwa sa makatuwid baga'y ang akin:
Hijo mío, si sabio fuere tu corazón, también a mí se me alegrará el corazón.
16 Oo, ang aking puso ay magagalak pagka ang iyong mga labi ay nangagsasalita ng matuwid na mga bagay.
Mis entrañas también se alegrarán, cuando tus labios hablaren cosas rectas.
17 Huwag managhili ang iyong puso sa mga makasalanan: kundi lumagay ka sa Panginoon buong araw:
No tenga envidia de los pecadores tu corazón: antes persevera en el temor de Jehová todo tiempo:
18 Sapagka't tunay na may kagantihan; at ang iyong pagasa ay hindi mahihiwalay.
Porque ciertamente hay fin; y tu esperanza no será cortada.
19 Makinig ka, anak ko, at ikaw ay magpakapantas, at patnubayan mo ang iyong puso sa daan.
Oye tú, hijo mío, y sé sabio, y endereza al camino tu corazón.
20 Huwag kang mapasama sa mga mapaglango; sa mga mayamong mangangain ng karne:
No estés con los bebedores de vino, ni con los comedores de carne:
21 Sapagka't ang manglalasing at ang mayamo ay darating sa karalitaan: at ang antok ay magbibihis sa tao ng pagkapulubi.
Porque el bebedor y el comilón empobrecerán; y el sueño hará vestir vestidos rotos.
22 Dinggin mo ang iyong ama na naging anak ka, at huwag mong hamakin ang iyong ina kung siya'y tumanda.
Oye a tu padre, a aquel que te engendró; y cuando tu madre envejeciere, no la menosprecies.
23 Bumili ka ng katotohanan at huwag mong ipagbili: Oo karunungan, at turo, at pag-uunawa.
Compra la verdad, y no la vendas: la sabiduría, el enseñamiento, y la inteligencia.
24 Ang ama ng matuwid ay magagalak na lubos: at siyang nagkaanak ng pantas na anak ay magagalak sa kaniya.
Alegrando se alegrará el padre del justo; y el que engendró sabio, se regocijará con él.
25 Mangatuwa ang iyong ama at ang iyong ina, at magalak siyang nanganak sa iyo.
Alégrese tu padre y tu madre, y regocíjese la que te engendró.
26 Anak ko, ibigay mo sa akin ang iyong puso, at malugod ang iyong mga mata sa aking mga daan.
Dáme, hijo mío, tu corazón, y miren tus ojos por mis caminos:
27 Sapagka't ang isang patutot ay isang malalim na lubak; at ang babaing di kilala ay makipot na lungaw.
Porque sima profunda es la ramera, y pozo angosto la extraña.
28 Oo, siya'y bumabakay na parang tulisan, at nagdaragdag ng mga magdaraya sa gitna ng mga tao.
También ella, como robador, asecha; y multiplica entre los hombres los prevaricadores.
29 Sinong may ay? sinong may kapanglawan? sinong may pakikipagtalo? sinong may daing? sino ang may sugat na walang kadahilanan? sino ang may maningas na mata?
¿Para quién será el ay? ¿para quién el ay? ¿para quién las rencillas? ¿para quién las quejas? ¿para quién las heridas de balde? ¿para quién los cardenales de los ojos?
30 Silang nangaghihintay sa alak; silang nagsisiyaon upang humanap ng pinaghalong alak.
Para los que se detienen junto al vino; para los que van buscando la mistura.
31 Huwag kang tumingin sa alak pagka mapula, pagka nagbibigay ng kaniyang kulay sa saro,
No mires al vino como es bermejo, como resplandezca su color en el vaso, como se entra suavemente.
32 Sa huli ay kumakagat ito na parang ahas, at tumutukang parang ulupong.
A su fin morderá como serpiente; y como basilisco dará dolor.
33 Ang iyong mga mata ay titingin ng mga katuwang bagay, at ang iyong puso ay nagbabadya ng mga magdarayang bagay.
Tus ojos mirarán las extrañas; y tu corazón hablará perversidades.
34 Oo, ikaw ay magiging parang nahihiga sa gitna ng dagat, o parang nahihiga sa dulo ng isang palo ng sasakyan.
Y serás como el que yace en medio de la mar; y como el que yace en cabo del mastelero.
35 Kanilang pinalo ako, iyong sasalitain, at hindi ako nasaktan; kanilang hinampas ako, at hindi ko naramdaman: kailan gigising ako? aking hahanapin pa uli.
Y dirás hiriéronme, mas no me dolió: azotáronme, mas no lo sentí: cuando despertaré, aun lo tornaré a buscar.
