Mga Kawikaan 23
1 Pagka ikaw ay nauupong kumain na kasalo ng isang pangulo, kilanlin mong maigi siya na nasa harap mo;
Quando te sentares para comer com algum dominador, presta muita atenção para o que estiver diante de ti;
2 At maglagay ka ng sundang sa iyong lalamunan, kung ikaw ay taong bigay sa pagkain.
E põe uma faca à tua garganta, se tiveres muito apetite.
3 Huwag kang mapagnais ng kaniyang mga masarap na pagkain; yamang mga marayang pagkain.
Não desejes as comidas gostosas dele, porque são pão de mentiras.
4 Huwag kang mainip sa pagyaman; tumigil ka sa iyong sariling karunungan.
Não trabalhes exaustivamente para ser rico; modera-te por meio de tua prudência.
5 Iyo bang itititig ang iyong mga mata sa wala? Sapagka't ang mga kayamanan, ay tunay na nagsisipagpakpak, gaya ng aguila na lumilipad sa dakong langit.
Porás teus olhos fixos sobre aquilo que é nada? Porque certamente se fará asas, e voará ao céu como uma águia.
6 Huwag mong kanin ang tinapay niya na may masamang mata, ni nasain mo man ang kaniyang mga masarap na pagkain:
Não comas o pão de quem tem olho maligno, nem cobices suas comidas gostosas.
7 Sapagka't kung ano ang iniisip niya sa loob niya, ay gayon siya: kumain ka at uminom ka, sabi niya sa iyo; nguni't ang puso niya ay hindi sumasaiyo.
Porque ele calcula [seus gastos] consigo mesmo. Assim ele dirá: Come e bebe; Mas o coração dele não está contigo;
8 Ang subo na iyong kinain ay iyong isusuka, at iyong iwawala ang iyong mga matamis na salita.
Vomitarias o pedaço que comeste, e perderias tuas palavras agradáveis.
9 Huwag kang magsalita sa pakinig ng mangmang; sapagka't kaniyang hahamakin ang karunungan ng iyong mga salita.
Não fales aos ouvidos do tolo, porque ele desprezará a prudência de tuas palavras.
10 Huwag mong baguhin ang dating muhon ng lupa; at huwag mong pasukin ang mga bukid ng ulila:
Não mudes os limites antigos, nem ultrapasses as propriedades dos órfãos;
11 Sapagka't ang kanilang Manunubos ay malakas; ipaglalaban niya ang kanilang usap sa iyo.
Porque o Defensor deles é poderoso; ele disputará a causa deles contra ti.
12 Ihilig mo ang iyong puso sa turo, at ang iyong mga pakinig sa mga salita ng kaalaman.
Aplica teu coração à disciplina, e teus ouvidos às palavras de conhecimento.
13 Huwag mong ipagkait ang saway sa bata: sapagka't kung iyong hampasin siya ng pamalo, siya'y hindi mamamatay.
Não retires a disciplina do jovem; quando lhe bateres com a vara, nem [por isso] morrerá.
Tu lhe baterás com a vara, e livrarás a sua alma do Xeol. (Sheol h7585)
15 Anak ko, kung ang iyong puso ay magpakapantas, ang puso ko'y matutuwa sa makatuwid baga'y ang akin:
Meu filho, se teu coração for sábio, meu coração se alegrará, e eu também.
16 Oo, ang aking puso ay magagalak pagka ang iyong mga labi ay nangagsasalita ng matuwid na mga bagay.
Meu interior saltará de alegria quando teus lábios falarem coisas corretas.
17 Huwag managhili ang iyong puso sa mga makasalanan: kundi lumagay ka sa Panginoon buong araw:
Teu coração não inveje aos pecadores; porém [permanece] no temor ao SENHOR o dia todo;
18 Sapagka't tunay na may kagantihan; at ang iyong pagasa ay hindi mahihiwalay.
Porque certamente há um [bom] futuro [para ti], e tua expectativa não será cortada.
19 Makinig ka, anak ko, at ikaw ay magpakapantas, at patnubayan mo ang iyong puso sa daan.
Ouve, filho meu, e sê sábio; e conduz teu coração no caminho [correto].
20 Huwag kang mapasama sa mga mapaglango; sa mga mayamong mangangain ng karne:
Não esteja entre os beberrões de vinho, [nem] entre os comilões de carne.
21 Sapagka't ang manglalasing at ang mayamo ay darating sa karalitaan: at ang antok ay magbibihis sa tao ng pagkapulubi.
Porque o beberrão e o comilão empobrecerão; e a sonolência os faz vestir trapos.
22 Dinggin mo ang iyong ama na naging anak ka, at huwag mong hamakin ang iyong ina kung siya'y tumanda.
Ouve a teu pai, que te gerou; e não desprezes a tua mãe, quando ela envelhecer.
23 Bumili ka ng katotohanan at huwag mong ipagbili: Oo karunungan, at turo, at pag-uunawa.
Compra a verdade, e não a vendas; [faze o mesmo com] a sabedoria, a disciplina e a prudência.
24 Ang ama ng matuwid ay magagalak na lubos: at siyang nagkaanak ng pantas na anak ay magagalak sa kaniya.
O pai do justo muito se alegrará; aquele que gerar o sábio se encherá de alegria por causa dele.
25 Mangatuwa ang iyong ama at ang iyong ina, at magalak siyang nanganak sa iyo.
Teu pai e tua mãe se alegrarão; aquela te te gerou se encherá de alegria.
26 Anak ko, ibigay mo sa akin ang iyong puso, at malugod ang iyong mga mata sa aking mga daan.
Meu filho, dá para mim teu coração, e que teus olhos prestem atenção em meus caminhos.
27 Sapagka't ang isang patutot ay isang malalim na lubak; at ang babaing di kilala ay makipot na lungaw.
Porque a prostituta é [como] uma cova profunda, e a estranha [como] um poço estreito.
28 Oo, siya'y bumabakay na parang tulisan, at nagdaragdag ng mga magdaraya sa gitna ng mga tao.
Também ela fica espreitando como um ladrão, e acrescenta transgressores entre os homens.
29 Sinong may ay? sinong may kapanglawan? sinong may pakikipagtalo? sinong may daing? sino ang may sugat na walang kadahilanan? sino ang may maningas na mata?
De quem são os ais? De quem são os sofrimentos? De quem são as lutas? De quem são as queixas? De quem são as feridas desnecessárias? De quem são os olhos vermelhos?
30 Silang nangaghihintay sa alak; silang nagsisiyaon upang humanap ng pinaghalong alak.
São daqueles que gastam tempo junto ao vinho, daqueles que andam em busca da bebida misturada.
31 Huwag kang tumingin sa alak pagka mapula, pagka nagbibigay ng kaniyang kulay sa saro,
Não prestes atenção ao vinho quando se mostra vermelho, quando brilha no copo e escorre suavemente,
32 Sa huli ay kumakagat ito na parang ahas, at tumutukang parang ulupong.
[Pois] seu fim é [como] mordida de cobra, e picará como uma víbora.
33 Ang iyong mga mata ay titingin ng mga katuwang bagay, at ang iyong puso ay nagbabadya ng mga magdarayang bagay.
Teus olhos verão [coisas] estranhas, e teu coração falará perversidades;
34 Oo, ikaw ay magiging parang nahihiga sa gitna ng dagat, o parang nahihiga sa dulo ng isang palo ng sasakyan.
E serás como o que dorme no meio do mar, e como o que dorme no topo do mastro.
35 Kanilang pinalo ako, iyong sasalitain, at hindi ako nasaktan; kanilang hinampas ako, at hindi ko naramdaman: kailan gigising ako? aking hahanapin pa uli.
[E dirás]: Espancaram-me, mas não senti dor; bateram em mim, mas não senti; quando virei a despertar? Vou buscar mais uma [bebida].
