< Mga Kawikaan 23 >
1 Pagka ikaw ay nauupong kumain na kasalo ng isang pangulo, kilanlin mong maigi siya na nasa harap mo;
I KOU noho iho ana e ai pu me ke alii, E noonoo pono i na mea imua ou:
2 At maglagay ka ng sundang sa iyong lalamunan, kung ikaw ay taong bigay sa pagkain.
A e kau i ka pahi ma kahi i moni ai, Ke pololi oe.
3 Huwag kang mapagnais ng kaniyang mga masarap na pagkain; yamang mga marayang pagkain.
Aka, mai iini aku oe i kana mau mea ono; He wahi ni hoopunipuni no ia.
4 Huwag kang mainip sa pagyaman; tumigil ka sa iyong sariling karunungan.
Mai hooikaika i waiwai ai; E hoole i kou naauao iho.
5 Iyo bang itititig ang iyong mga mata sa wala? Sapagka't ang mga kayamanan, ay tunay na nagsisipagpakpak, gaya ng aguila na lumilipad sa dakong langit.
E kau anei oe i kou mau maka ma ka mea e ole ana? No ka mea, e hana io no ia mea i mau eheu nona iho; Me he aeto la e lele aku ai i ka lewa.
6 Huwag mong kanin ang tinapay niya na may masamang mata, ni nasain mo man ang kaniyang mga masarap na pagkain:
Mai ai oe i ka ai a ka mea maka ino; Mai iini aku oe i kana mau mea ono;
7 Sapagka't kung ano ang iniisip niya sa loob niya, ay gayon siya: kumain ka at uminom ka, sabi niya sa iyo; nguni't ang puso niya ay hindi sumasaiyo.
No ka mea, e like me ia i noonoo ai ma kona naau, pela no ia; E ai oe, ea, a e inu oe, wahi ana ia oe, Aka, aole me oe kona naau.
8 Ang subo na iyong kinain ay iyong isusuka, at iyong iwawala ang iyong mga matamis na salita.
O ka mamala ai au i moni iho ai e luai hou aku oe; A e lilo wale kau mau olelo oluolu.
9 Huwag kang magsalita sa pakinig ng mangmang; sapagka't kaniyang hahamakin ang karunungan ng iyong mga salita.
Mai hai aku oe i na pepeiao o ka mea lapuwale; No ka mea, e hoowahawaha oia i ka pololei o kau olelo.
10 Huwag mong baguhin ang dating muhon ng lupa; at huwag mong pasukin ang mga bukid ng ulila:
Mai hooneenee ae oe i na mokuna aina kahiko; Ma na kihapai o ka poe makua ole, mai komo oe.
11 Sapagka't ang kanilang Manunubos ay malakas; ipaglalaban niya ang kanilang usap sa iyo.
No ka mea, o ka lakou Hoola he mana no kona; Nana no e hooponopono iwaena o lakou a me oe.
12 Ihilig mo ang iyong puso sa turo, at ang iyong mga pakinig sa mga salita ng kaalaman.
E haliu ae i kou naau i ke aoia mai, A me kou mau pepeiao hoi i na olelo e naauao ai.
13 Huwag mong ipagkait ang saway sa bata: sapagka't kung iyong hampasin siya ng pamalo, siya'y hindi mamamatay.
Mai waiho oe i ka hooponopono ana i ke keiki; No ka mea, ina e haua oe ia ia me ka laau, aole ia e make.
14 Iyong hahampasin siya ng pamalo, at ililigtas mo ang kaniyang kaluluwa sa Sheol. (Sheol )
E haua oe ia ia me ka laau, A e hoopakele i kona uhane i ka lua. (Sheol )
15 Anak ko, kung ang iyong puso ay magpakapantas, ang puso ko'y matutuwa sa makatuwid baga'y ang akin:
E kuu keiki e, ina e naauao kou naau, E hauoli io no ka naau o'u:
16 Oo, ang aking puso ay magagalak pagka ang iyong mga labi ay nangagsasalita ng matuwid na mga bagay.
E olioli io ko'u mau puhaka, Ke hai aku kou mau lehelehe i na mea pololei.
17 Huwag managhili ang iyong puso sa mga makasalanan: kundi lumagay ka sa Panginoon buong araw:
Mai huahua kou naau i ka poe hewa; Aka, e noho mau oe me ka makau ia Iehova a po ka la.
18 Sapagka't tunay na may kagantihan; at ang iyong pagasa ay hindi mahihiwalay.
No ka mea, e hiki io mai no ka hope; A e pio ole ana no kou manaolana.
19 Makinig ka, anak ko, at ikaw ay magpakapantas, at patnubayan mo ang iyong puso sa daan.
E hoolohe mai oe, e ka'u keiki, e hoonaauao iho, E hoopololei i kou naau ma ke ala.
20 Huwag kang mapasama sa mga mapaglango; sa mga mayamong mangangain ng karne:
Mai noho pu oe me ka poe inu waina; Me ka poe hoopalupalu i ko lakou kino iho.
21 Sapagka't ang manglalasing at ang mayamo ay darating sa karalitaan: at ang antok ay magbibihis sa tao ng pagkapulubi.
No ka mea, o ka mea ona a me ka mea pakela ai, e ilihune auanei oia; A no ka palaualelo e komo kekahi i na weluwelu.
22 Dinggin mo ang iyong ama na naging anak ka, at huwag mong hamakin ang iyong ina kung siya'y tumanda.
E hoolohe i kou makuakane ka mea nana mai oe; Mai hoowahawaha oe i ka luwahine ana o kou makuwahine.
23 Bumili ka ng katotohanan at huwag mong ipagbili: Oo karunungan, at turo, at pag-uunawa.
E kuai lilo mai i ka oiaio, mai kuai lilo aku; I ka naauao hoi a me ke aoia mai a me ka ike.
24 Ang ama ng matuwid ay magagalak na lubos: at siyang nagkaanak ng pantas na anak ay magagalak sa kaniya.
E hauoli nui ka makuakane o ka mea pono; O ka mea i hanau mai uana ke keiki naauao, he olioli no kona.
25 Mangatuwa ang iyong ama at ang iyong ina, at magalak siyang nanganak sa iyo.
E hauoli no kou makuakane a me kou makuwahine, E olioli hoi ka mea nana oe i hanau mai.
26 Anak ko, ibigay mo sa akin ang iyong puso, at malugod ang iyong mga mata sa aking mga daan.
E kuu keiki, e haawi mai ia'u i kou naau, E nana mai hoi kou mau maka i ko'u aoao.
27 Sapagka't ang isang patutot ay isang malalim na lubak; at ang babaing di kilala ay makipot na lungaw.
No ka mea, he auwaha hohonu ka wahine hookamakama, He lua ino hoi ka wahine e.
28 Oo, siya'y bumabakay na parang tulisan, at nagdaragdag ng mga magdaraya sa gitna ng mga tao.
Oia ka i hoohalua, me he powa la, Hoonui oia i ka lawehala ana iwaena o na kanaka.
29 Sinong may ay? sinong may kapanglawan? sinong may pakikipagtalo? sinong may daing? sino ang may sugat na walang kadahilanan? sino ang may maningas na mata?
Ia wai la ka uwe ana? Ia wai la ka poino? Ia wai la ka hakaka? Ia wai la ka nuku wale ana? Ia wai la na palapu loaa wale? Ia wai la na maka ulaula?
30 Silang nangaghihintay sa alak; silang nagsisiyaon upang humanap ng pinaghalong alak.
I ka poe e hoomau ana ma ka waina, I ka poe e hele ana e imi i ka waina i kawiliia.
31 Huwag kang tumingin sa alak pagka mapula, pagka nagbibigay ng kaniyang kulay sa saro,
Mai nana oe i ka waina i kona ulaula ana, I kona aleale ana ma ke kiaha, I kona hu ana a maikai.
32 Sa huli ay kumakagat ito na parang ahas, at tumutukang parang ulupong.
Mahope iho, e nahu mai me he nahesa la, A e pa mai me he moonihoawa la.
33 Ang iyong mga mata ay titingin ng mga katuwang bagay, at ang iyong puso ay nagbabadya ng mga magdarayang bagay.
E nana auanei kou maka i na wahine e, A e hai aku kou naau i na mea ino.
34 Oo, ikaw ay magiging parang nahihiga sa gitna ng dagat, o parang nahihiga sa dulo ng isang palo ng sasakyan.
E lilo ana oe me he mea la i moe iho mawaena konu o ka moana, E like hoi me ka mea i hoomoe ia ia iho ma kahi oioi loa o ke kia moku.
35 Kanilang pinalo ako, iyong sasalitain, at hindi ako nasaktan; kanilang hinampas ako, at hindi ko naramdaman: kailan gigising ako? aking hahanapin pa uli.
Pepehi mai lakou ia'u, aole au i eha, Hahaua mai lakou ia'u, aole au i ike iho: Ahea la au e ala'i? E imi hou aku no au ia mea.