Mga Kawikaan 22

1 Ang mabuting pangalan ay maiging piliin, kay sa malaking kayamanan, at ang magandang kalooban, kay sa pilak at ginto.

Mieux vaux une bonne renommée que beaucoup de richesses: au-dessus de l’argent et de l’or est la bonne amitié.

2 Ang mayaman at ang dukha ay nagkakasalubong kapuwa: ang Panginoon ang May-lalang sa kanilang lahat.

Le riche et le pauvre se sont rencontrés. Le créateur de l’un et de l’autre, c’est le Seigneur.

3 Ang mabait na tao ay nakakakita ng kasamaan at nagkukubli: nguni't dinadaanan ng musmos at nagtitiis.

l’homme habile a vu le mal et s’est caché: le simple a passé outre et il a souffert du dommage.

4 Ang kagantihan sa kapakumbabaan at ang pagkatakot sa Panginoon ay kayamanan, at karangalan, at buhay.

La fin de la modestie est la crainte du Seigneur, les richesses, la gloire et la vie.

5 Mga tinik at mga silo ay nangasa daan ng magdaraya: ang nagiingat ng kaniyang kaluluwa ay lalayo sa mga yaon.

Des armes et des glaives se trouvent sur la voie du pervers; mais celui qui garde son âme s’en retire bien loin.

6 Turuan mo ang bata sa daan na dapat niyang lakaran, at pagka tumanda man siya ay hindi niya hihiwalayan.

C’est un proverbe: Le jeune homme suit sa voie; lors même qu’il sera vieux, il ne s’en écartera pas.

7 Ang mayaman ay magpupuno sa dukha, at ang manghihiram ay alipin ng nagpapahiram.

Le riche commande aux pauvres; et celui qui emprunte est l’esclave de celui qui prête.

8 Siyang naghahasik ng kasamaan ay aani ng kapahamakan; at ang pamalo ng kaniyang poot ay maglilikat.

Celui qui sème l’iniquité moissonnera des maux, et par la verge de sa colère il sera détruit.

9 Ang may magandang-loob na mata ay pagpapalain: sapagka't nagbibigay ng kaniyang tinapay sa dukha.

Celui qui est porté à la miséricorde sera béni: il a donné de son pain au pauvre. Il obtiendra la victoire et l’honneur, celui qui fait des présents; mais il ravit l’âme de ceux qui les reçoivent.

10 Itaboy mo ang manglilibak, at ang pagtatalo ay maalis; Oo, ang pagkakaalit at pagduwahagi ay matitigil.

Chasse le railleur, et s’en ira avec lui la querelle, et cesseront les plaintes et les outrages.

11 Siyang umiibig ng kalinisan ng puso, dahil sa biyaya ng kaniyang mga labi ay magiging kaniyang kaibigan ang hari.

Celui qui aime la pureté du cœur, à cause de la grâce de ses lèvres, aura pour ami le roi.

12 Ang mga mata ng Panginoon ay nagiingat sa maalam: nguni't kaniyang ibinabagsak ang mga salita ng taksil.

Les yeux du Seigneur gardent la science; mais les paroles de l’homme inique sont confondues.

13 Sinasabi ng tamad, may leon sa labas: mapapatay ako sa mga lansangan.

Le paresseux dit: Le lion est dehors, au milieu des rues je dois être tué.

14 Ang bibig ng masasamang babae ay isang malalim na lungaw: siyang nayayamot sa Panginoon ay mabubuwal doon.

C’est une fosse profonde que la bouche de l’étrangère; celui contre qui le Seigneur est irrité y tombera.

15 Ang kamangmangan ay nababalot sa puso ng bata; nguni't ilalayo sa kaniya ng pamalong pangsaway.

La folie est liée au cœur de l’enfant, et la verge de la discipline la fera fuir.

16 Ang pumipighati sa dukha upang magpalago ng kaniyang pakinabang, at ang nagbibigay sa mayaman, ay humahangga sa pangangailangan lamang.

Celui qui opprime le pauvre pour augmenter ses richesses donnera lui-même à un plus riche et sera dans la détresse.

17 Ikiling mo ang iyong pakinig, at iyong dinggin ang mga salita ng pantas, at ihilig mo ang iyong puso sa aking kaalaman.

Incline ton oreille, et écoute les paroles des sages; applique ton cœur à ma doctrine.

18 Sapagka't maligayang bagay kung iyong ingatan sa loob mo, kung mangatatatag na magkakasama sa iyong mga labi.

Elle sera belle pour toi, lorsque tu la garderas au fond de ton cœur, et elle se répandra sur tes lèvres;

19 Upang ang iyong tiwala ay malagak sa Panginoon, aking ipinakilala sa iyo sa kaarawang ito, oo, sa iyo.

Afin que ta confiance soit dans le Seigneur: c’est pour cela que je te l’ai montrée aujourd’hui,

20 Hindi ba ako sumulat sa iyo ng mga marilag na bagay na mga payo at kaalaman;

Voilà que je te l’ai décrite triplement, avec réflexion et science;

21 Upang ipakilala sa iyo ang katunayan ng mga salitang katotohanan, upang iyong maibalik ang mga salita ng katotohanan sa kanila na nagsusugo sa iyo?

Afin de te montrer la certitude et les paroles de la vérité, pour répondre à ceux qui t’ont envoyé.

22 Huwag kang magnakaw sa dukha, sapagka't siya'y dukha, ni pumighati man sa nagdadalamhati sa pintuang-bayan:

Ne fais point violence au pauvre, parce qu’il est pauvre: et ne brise pas l’indigent à la porte;

23 Sapagka't ipakikipaglaban ng Panginoon ang kanilang usap, at sasamsaman ng buhay yaong nagsisisamsam sa kanila.

Parce que le Seigneur jugera sa cause, et il percera ceux qui ont percé son âme.

24 Huwag kang makipagkaibigan sa taong magagalitin; at sa mainiting tao ay huwag kang sasama:

Ne sois pas ami d’un homme colère, et ne marche pas avec un homme furieux;

25 Baka ka matuto ng kaniyang mga lakad, at magtamo ng silo sa iyong kaluluwa.

De peur que tu n’apprennes ses voies, et que tu n’en retires un scandale pour ton âme.

26 Huwag kang maging isa sa kanila na nakikikamay, o sa kanila na mangananagot sa mga utang:

Ne sois point avec ceux qui engagent leurs mains, et qui se rendent caution des dettes;

27 Kung wala kang ikabayad, bakit kaniyang kukunin sa iyo ang iyong higaan?

Car si tu n’as pas de quoi rendre, quel motif y a-t-il pour qu’il emporte la couverture de ton lit?

28 Huwag mong baguhin ang dating muhon ng lupa, na inilagay ng iyong mga magulang.

Ne dépasse pas les anciennes bornes qu’ont posées tes pères.

29 Nakikita mo ba ang taong masipag sa kaniyang gawain? siya'y tatayo sa harap ng mga hari: hindi siya tatayo sa harap ng mga taong hamak.

As-tu vu un homme prompt dans son œuvre? il se tiendra devant les rois, et il ne sera pas devant les hommes obscurs.