Mga Kawikaan 22
1 Ang mabuting pangalan ay maiging piliin, kay sa malaking kayamanan, at ang magandang kalooban, kay sa pilak at ginto.
A good name is rather to be chosen than great riches; And better is good-will than silver and gold.
2 Ang mayaman at ang dukha ay nagkakasalubong kapuwa: ang Panginoon ang May-lalang sa kanilang lahat.
The rich and the poor meet together; The LORD is the Maker of them all.
3 Ang mabait na tao ay nakakakita ng kasamaan at nagkukubli: nguni't dinadaanan ng musmos at nagtitiis.
The prudent man seeth the evil, and hideth himself; But the simple rush on, and are punished.
4 Ang kagantihan sa kapakumbabaan at ang pagkatakot sa Panginoon ay kayamanan, at karangalan, at buhay.
By humility and the fear of the LORD Are riches and honor and life.
5 Mga tinik at mga silo ay nangasa daan ng magdaraya: ang nagiingat ng kaniyang kaluluwa ay lalayo sa mga yaon.
Thorns and snares are in the way of the deceitful; He that will preserve his life will be far from them.
6 Turuan mo ang bata sa daan na dapat niyang lakaran, at pagka tumanda man siya ay hindi niya hihiwalayan.
Train up a child in accordance with his way, And when he is old he will not depart from it.
7 Ang mayaman ay magpupuno sa dukha, at ang manghihiram ay alipin ng nagpapahiram.
The rich ruleth over the poor, And the borrower is servant to the lender.
8 Siyang naghahasik ng kasamaan ay aani ng kapahamakan; at ang pamalo ng kaniyang poot ay maglilikat.
He who soweth iniquity shall reap calamity, And the rod of his punishment is prepared.
9 Ang may magandang-loob na mata ay pagpapalain: sapagka't nagbibigay ng kaniyang tinapay sa dukha.
He who hath a bountiful eye shall be blessed, Because he giveth of his bread to the poor.
10 Itaboy mo ang manglilibak, at ang pagtatalo ay maalis; Oo, ang pagkakaalit at pagduwahagi ay matitigil.
Cast out the scoffer, and contention will go out; Yea, strife and reproach will cease.
11 Siyang umiibig ng kalinisan ng puso, dahil sa biyaya ng kaniyang mga labi ay magiging kaniyang kaibigan ang hari.
He who loveth purity of heart, Grace is upon his lips, and the king will be his friend.
12 Ang mga mata ng Panginoon ay nagiingat sa maalam: nguni't kaniyang ibinabagsak ang mga salita ng taksil.
The eyes of the LORD watch over knowledge; But he overthroweth the words of the treacherous.
13 Sinasabi ng tamad, may leon sa labas: mapapatay ako sa mga lansangan.
The slothful man saith, “There is a lion without; I shall be slain in the streets.”
14 Ang bibig ng masasamang babae ay isang malalim na lungaw: siyang nayayamot sa Panginoon ay mabubuwal doon.
The mouth of strange women is a deep pit; He with whom the LORD is angry shall fall therein.
15 Ang kamangmangan ay nababalot sa puso ng bata; nguni't ilalayo sa kaniya ng pamalong pangsaway.
Folly is bound to the heart of a child; But the rod of correction will drive it far from him.
16 Ang pumipighati sa dukha upang magpalago ng kaniyang pakinabang, at ang nagbibigay sa mayaman, ay humahangga sa pangangailangan lamang.
He that oppresseth the poor to increase his wealth, And he that giveth to the rich, shall surely come to want.
17 Ikiling mo ang iyong pakinig, at iyong dinggin ang mga salita ng pantas, at ihilig mo ang iyong puso sa aking kaalaman.
Incline thine ear, and hear the words of the wise, And give heed to my instruction!
18 Sapagka't maligayang bagay kung iyong ingatan sa loob mo, kung mangatatatag na magkakasama sa iyong mga labi.
For it will be a pleasant thing, if thou keep them in thy bosom, When they are altogether established upon thy lips.
19 Upang ang iyong tiwala ay malagak sa Panginoon, aking ipinakilala sa iyo sa kaarawang ito, oo, sa iyo.
That thy trust may be in the LORD, I have this day given to thee instruction, yea, to thee.
20 Hindi ba ako sumulat sa iyo ng mga marilag na bagay na mga payo at kaalaman;
Behold, I have written to thee excellent things Concerning counsel and knowledge;
21 Upang ipakilala sa iyo ang katunayan ng mga salitang katotohanan, upang iyong maibalik ang mga salita ng katotohanan sa kanila na nagsusugo sa iyo?
That I may make thee know rectitude, and words of truth; That thou mayst bring back words of truth to them that send thee.
22 Huwag kang magnakaw sa dukha, sapagka't siya'y dukha, ni pumighati man sa nagdadalamhati sa pintuang-bayan:
Rob not the poor man, because he is poor, Nor crush thou the destitute at the gate;
23 Sapagka't ipakikipaglaban ng Panginoon ang kanilang usap, at sasamsaman ng buhay yaong nagsisisamsam sa kanila.
For the LORD will maintain their cause, And despoil their spoilers of life.
24 Huwag kang makipagkaibigan sa taong magagalitin; at sa mainiting tao ay huwag kang sasama:
Make no friendship with a passionate man, Nor be the companion of a man prone to wrath;
25 Baka ka matuto ng kaniyang mga lakad, at magtamo ng silo sa iyong kaluluwa.
Lest thou learn his ways, And take to thyself a snare.
26 Huwag kang maging isa sa kanila na nakikikamay, o sa kanila na mangananagot sa mga utang:
Be not thou one of those who strike hands, Of those who are sureties for debts.
27 Kung wala kang ikabayad, bakit kaniyang kukunin sa iyo ang iyong higaan?
When thou hast nothing to pay, Why should thy bed be taken from under thee?
28 Huwag mong baguhin ang dating muhon ng lupa, na inilagay ng iyong mga magulang.
Remove not the ancient landmark, Which thy fathers have made.
29 Nakikita mo ba ang taong masipag sa kaniyang gawain? siya'y tatayo sa harap ng mga hari: hindi siya tatayo sa harap ng mga taong hamak.
Seest thou a man diligent in his business? He shall be the minister of kings; He shall not serve obscure men.
