Mga Kawikaan 20
1 Ang alak ay manunuya, ang matapang na alak ay manggugulo; at sinomang napaliligaw sa kaniya ay hindi pantas.
Wine [is] a scorner — strong drink [is] noisy, And any going astray in it is not wise.
2 Ang kakilabutan ng hari ay parang ungal ng leon: ang namumungkahi sa kaniya sa galit ay nagkakasala laban sa kaniyang sariling buhay.
The fear of a king [is] a growl as of a young lion, He who is causing him to be wroth is wronging his soul.
3 Karangalan sa tao ang magingat sa pakikipagkaalit: nguni't bawa't mangmang ay magiging palaaway.
An honour to a man is cessation from strife, And every fool intermeddleth.
4 Ang tamad ay hindi magaararo dahil sa tagginaw; kaya't siya'y magpapalimos sa pagaani, at wala anoman.
Because of winter the slothful plougheth not, He asketh in harvest, and there is nothing.
5 Payo sa puso ng tao ay parang malalim na tubig; nguni't iibigin ng taong naguunawa.
Counsel in the heart of a man [is] deep water, And a man of understanding draweth it up.
6 Maraming tao ay magtatanyag bawa't isa ng kaniyang sariling kagandahang-loob: nguni't sinong makakasumpong sa taong tapat?
A multitude of men proclaim each his kindness, And a man of stedfastness who doth find?
7 Ang ganap na tao na lumalakad sa kaniyang pagtatapat, mapapalad ang kaniyang mga anak na susunod sa kaniya.
The righteous is walking habitually in his integrity, O the happiness of his sons after him!
8 Ang hari na nauupo sa luklukan ng kahatulan pinananabog ng kaniyang mga mata ang lahat na kasamaan.
A king sitting on a throne of judgment, Is scattering with his eyes all evil,
9 Sinong makapagsasabi, nilinis ko ang aking puso, ako'y dalisay sa aking kasalanan?
Who saith, 'I have purified my heart, I have been cleansed from my sin?'
10 Mga iba't ibang panimbang, at mga iba't ibang takalan, kapuwa mga karumaldumal sa Panginoon.
A stone and a stone, an ephah and an ephah, Even both of them [are] an abomination to Jehovah.
11 Ang bata man ay nagpapakilala sa kaniyang mga gawa, kung ang kaniyang gawa ay magiging malinis, at kung magiging matuwid.
Even by his actions a youth maketh himself known, Whether his work be pure or upright.
12 Ang nakikinig na tainga, at ang nakakakitang mata, kapuwa ginawa ng Panginoon.
A hearing ear, and a seeing eye, Jehovah hath made even both of them.
13 Huwag mong ibigin ang pagtulog, baka ka madukha; idilat mo ang iyong mga mata, at mabubusog ka ng tinapay.
Love not sleep, lest thou become poor, Open thine eyes — be satisfied [with] bread.
14 Walang halaga, walang halaga, sabi ng mamimili: nguni't pagka nakalayo siya, naghahambog nga.
'Bad, bad,' saith the buyer, And going his way then he boasteth himself.
15 May ginto, at saganang mga rubi: nguni't ang mga labi ng kaalaman ay mahalagang hiyas.
Substance, gold, and a multitude of rubies, Yea, a precious vessel, [are] lips of knowledge.
16 Kunin mo ang kaniyang suot na nananagot sa di kilala; at tanggapan mo ng sanla ang nananagot sa mga di kilala.
Take his garment when a stranger hath been surety, And for strangers pledge it.
17 Tinapay ng kasinungalingan ay matamis sa tao: nguni't pagkatapos ay mabubusog ang kaniyang bibig ng batong lapok.
Sweet to a man [is] the bread of falsehood, And afterwards is his mouth filled [with] gravel.
18 Bawa't panukala ay natatatag sa pamamagitan ng payo: at sa pamamagitan ng pantas na pamamatnubay ay makikipagdigma ka.
Purposes by counsel thou dost establish, And with plans make thou war.
19 Ang yumayaong mapaghatid-dumapit ay naghahayag ng mga lihim: kaya't huwag kang makisalamuha sa kaniya na nagbubukang maluwang ng kaniyang mga labi.
A revealer of secret counsels is the busybody, And for a deceiver [with] his lips make not thyself surety.
20 Siyang sumusumpa sa kaniyang ama o sa kaniyang ina, ang kaniyang ilawan ay papatayin sa salimuot na kadiliman.
Whoso is vilifying his father and his mother, Extinguished is his lamp in blackness of darkness.
21 Ang mana ay matatamong madali sa pasimula; nguni't ang wakas niyao'y hindi pagpapalain.
An inheritance gotten wrongly at first, Even its latter end is not blessed.
22 Huwag mong sabihin, ako'y gaganti ng kasamaan: maghintay ka sa Panginoon, at kaniyang ililigtas ka.
Do not say, 'I recompense evil,' Wait for Jehovah, and He delivereth thee.
23 Mga iba't ibang panimbang ay karumaldumal sa Panginoon; at ang sinungaling na timbangan ay hindi mabuti.
An abomination to Jehovah [are] a stone and a stone, And balances of deceit [are] not good.
24 Ang mga lakad ng tao ay sa Panginoon; paano ngang mauunawa ng tao ang kaniyang lakad?
From Jehovah [are] the steps of a man, And man — how understandeth he his way?
25 Silo nga sa tao ang magsabi ng walang pakundangan, banal nga, at magsiyasat pagkatapos ng mga panata.
A snare to a man [is] he hath swallowed a holy thing, And after vows to make inquiry.
26 Ang pantas na hari ay nagpapapanabog ng masama. At dinadala sa kanila ang gulong na panggiik.
A wise king is scattering the wicked, And turneth back on them the wheel.
27 Ang diwa ng tao ay ilawan ng Panginoon, na sumisiyasat ng mga pinakaloob na bahagi ng tiyan.
The breath of man [is] a lamp of Jehovah, Searching all the inner parts of the heart.
28 Kagandahang-loob at katotohanan ay nagpapalagi sa hari: at ang kaniyang luklukan ay inaalalayan ng kagandahang-loob.
Kindness and truth keep a king, And he hath supported by kindness his throne.
29 Ang kaluwalhatian ng mga binata ay ang kanilang kalakasan: at ang kagandahan ng matanda ay ang ulong may uban.
The beauty of young men is their strength, And the honour of old men is grey hairs.
30 Ang mga latay na sumasakit ay lumilinis ng kasamaan: at ang mga hampas ay dinaramdam sa mga pinakaloob na bahagi ng tiyan.
The bandages of a wound thou removest with the evil, Also the plagues of the inner parts of the heart!
