Mga Kawikaan 20
1 Ang alak ay manunuya, ang matapang na alak ay manggugulo; at sinomang napaliligaw sa kaniya ay hindi pantas.
Wine [is] a scorner—strong drink [is] noisy, And any going astray in it is not wise.
2 Ang kakilabutan ng hari ay parang ungal ng leon: ang namumungkahi sa kaniya sa galit ay nagkakasala laban sa kaniyang sariling buhay.
The fear of a king [is] a growl as of a young lion, He who is causing him to be angry is wronging his soul.
3 Karangalan sa tao ang magingat sa pakikipagkaalit: nguni't bawa't mangmang ay magiging palaaway.
Cessation from strife is an honor to a man, And every fool interferes.
4 Ang tamad ay hindi magaararo dahil sa tagginaw; kaya't siya'y magpapalimos sa pagaani, at wala anoman.
The slothful does not plow because of winter, He asks in harvest, and there is nothing.
5 Payo sa puso ng tao ay parang malalim na tubig; nguni't iibigin ng taong naguunawa.
Counsel in the heart of a man [is] deep water, And a man of understanding draws it up.
6 Maraming tao ay magtatanyag bawa't isa ng kaniyang sariling kagandahang-loob: nguni't sinong makakasumpong sa taong tapat?
A multitude of men each proclaim his kindness, And a man of steadfastness who finds?
7 Ang ganap na tao na lumalakad sa kaniyang pagtatapat, mapapalad ang kaniyang mga anak na susunod sa kaniya.
The righteous is habitually walking in his integrity, O the blessedness of his sons after him!
8 Ang hari na nauupo sa luklukan ng kahatulan pinananabog ng kaniyang mga mata ang lahat na kasamaan.
A king sitting on a throne of judgment, Is scattering all evil with his eyes,
9 Sinong makapagsasabi, nilinis ko ang aking puso, ako'y dalisay sa aking kasalanan?
Who says, “I have purified my heart, I have been cleansed from my sin?”
10 Mga iba't ibang panimbang, at mga iba't ibang takalan, kapuwa mga karumaldumal sa Panginoon.
A stone and a stone, an ephah and an ephah, Even both of them [are] an abomination to YHWH.
11 Ang bata man ay nagpapakilala sa kaniyang mga gawa, kung ang kaniyang gawa ay magiging malinis, at kung magiging matuwid.
Even by his actions a youth makes himself known, Whether his work is pure or upright.
12 Ang nakikinig na tainga, at ang nakakakitang mata, kapuwa ginawa ng Panginoon.
A hearing ear, and a seeing eye—YHWH has even made both of them.
13 Huwag mong ibigin ang pagtulog, baka ka madukha; idilat mo ang iyong mga mata, at mabubusog ka ng tinapay.
Do not love sleep, lest you become poor, Open your eyes—be satisfied [with] bread.
14 Walang halaga, walang halaga, sabi ng mamimili: nguni't pagka nakalayo siya, naghahambog nga.
“Bad, bad,” says the buyer, And then he boasts himself going his way.
15 May ginto, at saganang mga rubi: nguni't ang mga labi ng kaalaman ay mahalagang hiyas.
Substance, gold, and a multitude of rubies, Indeed, a precious vessel, [are] lips of knowledge.
16 Kunin mo ang kaniyang suot na nananagot sa di kilala; at tanggapan mo ng sanla ang nananagot sa mga di kilala.
When a stranger has been guarantor, take his garment, And pledge it for strangers.
17 Tinapay ng kasinungalingan ay matamis sa tao: nguni't pagkatapos ay mabubusog ang kaniyang bibig ng batong lapok.
The bread of falsehood [is] sweet to a man, And afterward his mouth is filled [with] gravel.
18 Bawa't panukala ay natatatag sa pamamagitan ng payo: at sa pamamagitan ng pantas na pamamatnubay ay makikipagdigma ka.
You establish purposes by counsel, And with plans you make war.
19 Ang yumayaong mapaghatid-dumapit ay naghahayag ng mga lihim: kaya't huwag kang makisalamuha sa kaniya na nagbubukang maluwang ng kaniyang mga labi.
The busybody is a revealer of secret counsels, And do not make yourself guarantor for a deceiver [with] his lips.
20 Siyang sumusumpa sa kaniyang ama o sa kaniyang ina, ang kaniyang ilawan ay papatayin sa salimuot na kadiliman.
Whoever is vilifying his father and his mother, his lamp is extinguished in blackness of darkness.
21 Ang mana ay matatamong madali sa pasimula; nguni't ang wakas niyao'y hindi pagpapalain.
An inheritance gotten wrongly at first, Even its latter end is not blessed.
22 Huwag mong sabihin, ako'y gaganti ng kasamaan: maghintay ka sa Panginoon, at kaniyang ililigtas ka.
Do not say, “I repay evil,” Wait for YHWH, and He delivers you.
23 Mga iba't ibang panimbang ay karumaldumal sa Panginoon; at ang sinungaling na timbangan ay hindi mabuti.
A stone and a stone [are] an abomination to YHWH, And balances of deceit [are] not good.
24 Ang mga lakad ng tao ay sa Panginoon; paano ngang mauunawa ng tao ang kaniyang lakad?
The steps of a man [are] from YHWH, And man—how does he understand his way?
25 Silo nga sa tao ang magsabi ng walang pakundangan, banal nga, at magsiyasat pagkatapos ng mga panata.
A snare to a man [that] he has swallowed a holy thing, And to make inquiry after vows.
26 Ang pantas na hari ay nagpapapanabog ng masama. At dinadala sa kanila ang gulong na panggiik.
A wise king is scattering the wicked, And turns the wheel back on them.
27 Ang diwa ng tao ay ilawan ng Panginoon, na sumisiyasat ng mga pinakaloob na bahagi ng tiyan.
The breath of man [is] a lamp of YHWH, Searching all the inner parts of the heart.
28 Kagandahang-loob at katotohanan ay nagpapalagi sa hari: at ang kaniyang luklukan ay inaalalayan ng kagandahang-loob.
Kindness and truth keep a king, And he has supported his throne by kindness.
29 Ang kaluwalhatian ng mga binata ay ang kanilang kalakasan: at ang kagandahan ng matanda ay ang ulong may uban.
The beauty of young men is their strength, And the honor of old men is grey hairs.
30 Ang mga latay na sumasakit ay lumilinis ng kasamaan: at ang mga hampas ay dinaramdam sa mga pinakaloob na bahagi ng tiyan.
Blows that wound cleanse away evil, Also the scourges of the inner parts of the heart!
