Mga Kawikaan 19
1 Maigi ang dukha na lumalakad sa kaniyang pagtatapat kay sa suwail sa kaniyang mga labi at mangmang.
Better [is] the poor walking in his integrity, Than the perverse [in] his lips—who [is] a fool.
2 Gayon din ang kaluluwa na walang kaalaman ay hindi mabuti; at siyang nagmamadali ng kaniyang mga paa ay nagkakasala.
Also, without knowledge the soul [is] not good, And the hasty in feet is sinning.
3 Ang kamangmangan ng tao ay sumisira ng kaniyang lakad; at ang kaniyang puso ay nagagalit laban sa Panginoon.
The folly of man perverts his way, And his heart is angry against YHWH.
4 Ang kayamanan ay nagdadagdag ng maraming kaibigan: nguni't ang dukha ay hiwalay sa kaniyang kaibigan.
Wealth adds many friends, And the poor is separated from his neighbor.
5 Ang sinungaling na saksi ay walang pagsalang parurusahan; at ang nagsasalita ng mga kasinungalingan ay hindi makatatahan.
A false witness is not acquitted, Whoever breathes out lies is not delivered.
6 Marami ang mamamanhik ng lingap sa magandang-loob: at bawa't tao ay kaibigan ng nagbibigay ng mga kaloob.
Many beg the face of the noble, And all have made friendship to a man of gifts.
7 Ipinagtatanim siya ng lahat ng kapatid ng dukha: gaano pa nga kaya ang ilalayo sa kaniya ng kaniyang mga kaibigan! Kaniyang hinahabol sila ng mga salita, nguni't wala na sila.
All the brothers of the poor have hated him, Surely his friends have also been far from him, He is pursuing words—they are not!
8 Siyang nagiimpok ng karunungan ay umiibig sa kaniyang sariling kaluluwa: siyang nagiingat ng pagunawa ay makakasumpong ng mabuti.
Whoever is getting heart is loving his soul, He is keeping understanding to find good.
9 Ang sinungaling na saksi ay walang pagsalang parurusahan; at ang nagbabadya ng mga kasinungalingan ay mamamatay.
A false witness is not acquitted, And whoever breathes out lies perishes.
10 Maayos na pamumuhay ay hindi magaling sa mangmang; lalo na sa alipin na magpuno sa mga pangulo.
Luxury is not fitting for a fool, Much less for a servant to rule among princes.
11 Ang bait ng tao ay nagpapakupad sa galit. At kaniyang kaluwalhatian na paraanin ang pagsalangsang.
The wisdom of a man has deferred his anger, And his glory [is] to pass over transgression.
12 Ang poot ng hari ay parang ungal ng leon; nguni't ang kaniyang lingap ay parang hamog sa damo.
The wrath of a king [is] a growl as of a young lion, And his goodwill as dew on the herb.
13 Ang mangmang na anak ay kapanglawan ng kaniyang ama: at ang mga pakikipagtalo ng asawa ay walang likat na tulo.
A foolish son [is] a calamity to his father, And the contentions of a wife [are] a continual dropping.
14 Bahay at mga kayamanan ay minamana sa mga magulang: nguni't ang mabait na asawa ay galing sa Panginoon.
House and wealth [are] the inheritance of fathers, And an understanding wife [is] from YHWH.
15 Katamaran ay nagbabaon sa mahimbing na pagkakatulog; at ang tamad na kaluluwa ay magugutom.
Sloth causes deep sleep to fall, And an indolent soul hungers.
16 Ang nagiingat ng utos ay nagiingat ng kaniyang kaluluwa: nguni't ang walang babala sa kaniyang mga lakad ay mamamatay.
Whoever is keeping the command is keeping his soul, Whoever is despising His ways dies.
17 Ang naaawa sa dukha ay nagpapautang sa Panginoon, at ang kaniyang mabuting gawa ay babayaran sa kaniya uli.
Whoever is lending [to] YHWH is favoring the poor, And He repays his deed to him.
18 Parusahan mo ang iyong anak, dangang may pagasa; at huwag mong ilagak ang iyong puso sa kaniyang ikapapahamak.
Discipline your son, for there is hope, And do not lift up your soul to put him to death.
19 Ang taong may malaking poot ay magtataglay ng parusa: sapagka't kung iyong iligtas iyong marapat na gawin uli.
A man of great wrath is bearing punishment, For if you deliver, yet again you add.
20 Makinig ka ng payo, at tumanggap ka ng turo, upang ikaw ay maging pantas sa iyong huling wakas.
Hear counsel and receive instruction, So that you are wise in your latter end.
21 May maraming katha sa puso ng tao; nguni't ang payo ng Panginoon, ay siyang tatayo.
The purposes in a man’s heart [are] many, And the counsel of YHWH—it stands.
22 Yaong nakagagawa sa isang tao upang siya'y maging kanaisnais ay ang kaniyang kagandahang-loob: at ang isang dukha ay maigi kay sa isang sinungaling.
The desirableness of a man [is] his kindness, And the poor [is] better than a liar.
23 Ang pagkatakot sa Panginoon ay patungo sa kabuhayan; at ang nagtatangkilik noon ay tatahang may kasiyahan: hindi siya dadalawin ng kasamaan.
The fear of YHWH [is] to life, And he remains satisfied—he is not charged with evil.
24 Idinadampot ng tamad ang kaniyang kamay sa pinggan, at hindi na magsusubo pa sa kaniyang bibig uli.
The slothful has hidden his hand in a dish, Even to his mouth he does not bring it back.
25 Iyong saktan ang manglilibak, at ang musmos ay magaaral ng kabaitan: at iyong sawayin ang naguunawa, at siya'y makakaunawa ng kaalaman.
Strike a scorner, and the simple acts prudently, And give reproof to the intelligent, He understands knowledge.
26 Ang sumasamsam sa kaniyang ama, at nagpapalayas sa kaniyang ina, ay anak na nakakahiya at nagdadala ng kakutyaan.
Whoever is spoiling a father causes a mother to flee, A son causing shame, and bringing confusion.
27 Magtigil ka, anak ko, sa pakikinig ng aral na nagliligaw lamang mula sa mga salita ng kaalaman.
Cease, my son, to hear instruction—To err from sayings of knowledge.
28 Ang walang kabuluhang saksi ay lumilibak sa kahatulan: at ang bibig ng masama ay lumalamon ng kasamaan.
A worthless witness scorns judgment, And the mouth of the wicked swallows iniquity.
29 Ang mga kahatulan ay nahahanda sa mga manglilibak, at ang mga hampas ay sa mga likod ng mga mangmang.
Judgments have been prepared for scorners, And stripes for the back of fools!
