Mga Kawikaan 18
1 Ang humihiwalay ay humahanap ng sarili niyang nasa, at nakikipagtalo laban sa lahat na magaling na karunungan.
Selfish people only please themselves, they attack anything that makes good sense.
2 Ang mangmang ay walang kaluguran sa paguunawa, kundi maihayag lamang ang kaniyang puso.
Stupid people have no interest in trying to understand, they only want to express their opinions.
3 Pagka ang masama ay dumarating, dumarating din naman ang paghamak, at kasama ng kutya ang pagkaduwahagi.
With wickedness comes contempt; with dishonor comes disgrace.
4 Ang mga salita ng bibig ng tao ay parang malalim na tubig; ang bukal ng karunungan ay parang umaagos na batis.
People's words can be profound like deep waters, a gushing stream that is the source of wisdom.
5 Igalang ang pagkatao ng masama ay hindi mabuti, ni iligaw man ang matuwid sa kahatulan.
It's not right to show favoritism to the guilty and rob the innocent of justice.
6 Ang mga labi ng mangmang ay nanasok sa pagkakaalit, at tinatawag ng kaniyang bibig ang mga hampas.
What stupid people say gets them into fights, as if they're asking for a beating.
7 Ang bibig ng mangmang ay kaniyang kapahamakan, at ang kaniyang mga labi ay silo ng kaniyang kaluluwa.
Stupid people are caught out by what they say; their own words trap them.
8 Ang mga salita ng mga mapaghatid-dumapit ay parang mga masarap na subo, at nagsisibaba sa pinakaloob ng tiyan.
Listening to gossip is like gulping down bites of your favorite food—they go deep down inside you.
9 Siya mang walang bahala sa kaniyang gawain ay kapatid siya ng maninira.
Laziness and destruction are brothers.
10 Ang pangalan ng Panginoon ay matibay na moog: tinatakbuhan ng matuwid at naliligtas.
The Lord is a protective tower that good people can run to and be safe.
11 Ang yaman ng mayamang tao ay ang kaniyang matibay na bayan, at gaya ng matayog na kuta sa kaniyang sariling isip,
Rich people see their wealth as a fortified town—it's like a high wall in their imagination.
12 Bago ang pagkapahamak ay pagmamalaki ng puso ng tao, at bago ang karangalan ang pagpapakumbaba.
Pride leads to destruction; humility goes before honor.
13 Ang sumasagot bago makinig, ay kamangmangan at kahihiyan sa kaniya.
Replying before hearing is stupidity and shame.
14 Aalalayan ng diwa ng tao ang kaniyang sakit; nguni't ang bagbag na diwa sinong nakapagdadala?
With a brave spirit you can put up with sickness, but if it's crushed, you can't bear it.
15 Ang puso ng mabait ay nagtatamo ng kaalaman; at ang pakinig ng pantas ay humahanap ng kaalaman.
An intelligent mind acquires knowledge; the wise are ready to hear knowledge.
16 Ang kaloob ng tao ay nagbubukas ng daan sa kaniya, at dinadala siya sa harap ng mga dakilang tao.
A gift opens doors for you, and gets you into the presence of important people.
17 Ang nakikipaglaban ng kaniyang usap na una ay tila ganap; nguni't dumarating ang kaniyang kapuwa at sinisiyasat siya.
The first person to plead a case sounds right until someone comes to cross-examine them.
18 Ang pagsasapalaran ay nagpapatigil ng mga pagtatalo, at naghihiwalay sa gitna ng mga makapangyarihan.
Casting lots can end disputes and decide between powerful people.
19 Ang kapatid na nasaktan sa kalooban ay mahirap mabawi kay sa matibay na bayan: at ang gayong mga pagtatalo ay parang mga halang ng isang kastilyo.
A brother you've offended is harder to win back than a fortified town. Arguments keep people apart like bars on the doors of a fortress.
20 Ang tiyan ng tao ay mabubusog ng bunga ng kaniyang bibig; sa bunga ng kaniyang mga labi ay masisiyahan siya.
Make sure you're satisfied with what you say—you have to live with your words.
21 Kamatayan at buhay ay nasa kapangyarihan ng dila; at ang nagsisiibig sa kaniya ay magsisikain ng kaniyang bunga.
What you say has the power to bring life or to kill; those who love talking will have to deal with the consequences.
22 Sinomang lalaking nakakasumpong ng asawa ay nakasumpong ng mabuting bagay, at nagtatamo ng lingap ng Panginoon.
If you find a wife, that's great, and you'll be blessed by the Lord.
23 Ang dukha ay gumagamit ng mga pamanhik: nguni't ang mayaman ay sumasagot na may kagilasan.
The poor beg for mercy, but the rich reply harshly.
24 Ang nagpaparami ng mga kaibigan ay sa kaniyang sariling kapahamakan: nguni't may kaibigan na mahigit kay sa isang kapatid.
Some friends give up on you, but there's a friend who stays closer to you than a brother.
