Mga Kawikaan 16
1 Ang mga paghahanda ng puso ay ukol sa tao: nguni't ang sagot ng dila ay mula sa Panginoon.
Arrangements of the heart [are] of man, An answer of the tongue from YHWH.
2 Ang lahat ng mga lakad ng tao ay malinis sa harap ng kaniyang sariling mga mata: nguni't tinitimbang ng Panginoon ang mga diwa.
All the ways of a man are pure in his own eyes, And YHWH is pondering the spirits.
3 Iukol mo sa Panginoon ang iyong mga gawa, at ang iyong mga panukala ay matatatag.
Roll your works to YHWH, And your purposes are established,
4 Ginawa ng Panginoon ang bawa't bagay na ukol sa kaniyang sariling wakas: Oo, pati ng masama na ukol sa kaarawan ng kasamaan.
YHWH has worked all things for Himself, And also the wicked—for a day of evil.
5 Bawa't palalo sa puso ay kasuklamsuklam sa Panginoon: bagaman maghawakan sa kamay ay walang pagsalang parurusahan.
Every proud one of heart [is] an abomination to YHWH, Hand to hand—he is not acquitted.
6 Sa pamamagitan ng kaawaan at katotohanan ay nalilinis ang kasamaan: at sa pamamagitan ng pagkatakot sa Panginoon ay humihiwalay ang mga tao sa kasamaan.
Iniquity is pardoned in kindness and truth, And in the fear of YHWH Turn aside from evil.
7 Pagka ang mga lakad ng tao ay nakapagpapalugod sa Panginoon, kaniyang tinitiwasay sa kaniya pati ng kaniyang mga kaaway.
When a man’s ways please YHWH, even his enemies, He causes to be at peace with him.
8 Maigi ang kaunti na may katuwiran kay sa malalaking pakinabang na walang kaganapan.
Better [is] a little with righteousness, Than abundance of increase without justice.
9 Ang puso ng tao ay kumakatha ng kaniyang lakad: nguni't ang Panginoon ang nagtutuwid ng kaniyang mga hakbang.
The heart of man devises his way, And YHWH establishes his step.
10 Banal na hatol ay nasa mga labi ng hari: at kaniyang bibig ay hindi sasalangsang sa kahatulan.
An oath [is] on the lips of a king, In judgment his mouth does not trespass.
11 Ang ganap na timbangan at panimbang ay sa Panginoon: lahat ng timbang na supot ay kaniyang gawa.
A just beam and balances [are] YHWH’s, All the stones of the bag [are] His work.
12 Kasuklamsuklam sa mga hari na gumawa ng kasamaan: sapagka't ang luklukan ay natatatag sa pamamagitan ng katuwiran.
Doing wickedness [is] an abomination to kings, For a throne is established by righteousness.
13 Mga matuwid na labi ay kaluguran ng mga hari; at kanilang iniibig ang nagsasalita ng matuwid.
Righteous lips [are] the delight of kings, And he loves whoever is speaking uprightly,
14 Ang poot ng hari ay gaya ng mga sugo ng kamatayan: nguni't papayapain ng pantas.
The fury of a king [is] messengers of death, And a wise man pacifies it.
15 Nasa liwanag ng mukha ng hari ang buhay; at ang kaniyang lingap ay parang alapaap ng huling ulan.
In the light of a king’s face [is] life, And his goodwill [is] as a cloud of the spring rain.
16 Pagkaigi nga na magtamo ng karunungan kay sa ginto! Oo, magtamo ng kaunawaan ay maigi kay sa pumili ng pilak.
To get wisdom—how much better than gold, And to get understanding—to be chosen [more] than silver!
17 Ang maluwang na lansangan ng matuwid ay humiwalay sa kasamaan: siyang nagiingat ng kaniyang lakad ay nagiingat ng kaniyang kaluluwa.
A highway of the upright [is] to turn from evil, Whoever is preserving his soul is watching his way.
18 Ang kapalaluan ay nagpapauna sa kapahamakan, at ang mapagmataas na diwa ay sa pagkabuwal.
Pride [is] before destruction, And before stumbling—a haughty spirit.
19 Maigi ang magkaroon ng mapagpakumbabang loob na kasama ng dukha, kay sa bumahagi ng samsam na kasama ng palalo.
Better is humility of spirit with the poor, Than to apportion spoil with the proud.
20 Siyang nagiingat sa salita ay makakasumpong ng mabuti: at ang nananalig sa Panginoon ay mapalad.
The wise in any matter finds good, And whoever is trusting in YHWH, O his blessedness.
21 Ang pantas sa puso ay tatawaging mabait: at ang katamisan sa mga labi ay nagdaragdag ng katututuhan.
For the wise in heart is called intelligent, And sweetness of lips increases learning.
22 Ang kaunawaan ay bukal ng buhay sa nagtatamo: nguni't ang saway ng mga mangmang ay siyang kanilang kamangmangan.
Understanding [is] a fountain of life to its possessors, The instruction of fools is folly.
23 Ang puso ng pantas ay nagtuturo sa kaniyang bibig, at nagdaragdag ng katututuhan sa kaniyang mga labi.
The heart of the wise causes his mouth to act wisely, And he increases learning by his lips,
24 Mga maligayang salita ay parang pulot-pukyutan, matamis sa kaluluwa at kagalingan sa mga buto.
Sayings of pleasantness [are] a honeycomb, Sweet to the soul, and healing to the bone.
25 May daan na tila matuwid sa tao, nguni't ang dulo niyaon ay mga daan ng kamatayan.
There is a way right before a man, And its latter end—ways of death.
26 Ang gana ng pagkain ng manggagawang tao ay nakagagaling sa kaniya; sapagka't kinasasabikan ng kaniyang bibig.
A laboring man has labored for himself, For his mouth has caused [him] to bend over it.
27 Ang walang kabuluhang tao ay kumakatha ng kahirapan: at sa kaniyang mga labi ay may masilakbong apoy.
A worthless man is preparing evil, And on his lips [is] as a burning fire.
28 Ang magdarayang tao ay nagkakalat ng pagtatalo: at ang mapaghatid-dumapit ay naghihiwalay ng magkakaibigang matalik.
A contrary man sends forth contention, A tale-bearer is separating a familiar friend.
29 Ang taong marahas ay dumadaya sa kaniyang kapuwa, at pinapatnubayan niya siya sa daang hindi mabuti.
A violent man entices his neighbor, And causes him to go in a way [that is] not good.
30 Ikinikindat ang kaniyang mga mata, upang kumatha ng mga magdarayang bagay: siyang nangangagat labi ay nagpapangyari sa kasamaan.
Consulting his eyes to devise contrary things, Moving his lips he has accomplished evil.
31 Ang ulong may uban ay putong ng kaluwalhatian, masusumpungan sa daan ng katuwiran.
Grey hairs [are] a crown of beauty, It is found in the way of righteousness.
32 Siyang makupad sa pagkagalit ay maigi kay sa makapangyarihan; at siyang nagpupuno sa kaniyang diwa ay maigi kay sa sumasakop ng isang bayan.
Better [is] the [one] slow to anger than the mighty, And the ruler over his spirit than he who is taking a city.
33 Ginagawa ang pagsasapalaran sa kandungan; nguni't ang buong pasiya niyaon ay sa Panginoon.
The lot is cast into the center, And all its judgment [is] from YHWH!
