Mga Kawikaan 16
1 Ang mga paghahanda ng puso ay ukol sa tao: nguni't ang sagot ng dila ay mula sa Panginoon.
Unto man belong the resolves of the heart; but from the Lord cometh the expression of the tongue.
2 Ang lahat ng mga lakad ng tao ay malinis sa harap ng kaniyang sariling mga mata: nguni't tinitimbang ng Panginoon ang mga diwa.
Every one of the ways of a man is pure in his own eyes; but the Lord measureth the spirits.
3 Iukol mo sa Panginoon ang iyong mga gawa, at ang iyong mga panukala ay matatatag.
Commit unto the Lord thy works, and thy plans will be firmly established.
4 Ginawa ng Panginoon ang bawa't bagay na ukol sa kaniyang sariling wakas: Oo, pati ng masama na ukol sa kaarawan ng kasamaan.
Every thing hath the Lord wrought for its destined end; yes, even the wicked for the day of unhappiness.
5 Bawa't palalo sa puso ay kasuklamsuklam sa Panginoon: bagaman maghawakan sa kamay ay walang pagsalang parurusahan.
An abomination of the Lord is every one that is proud of heart: the hand [of God] being against [his] hand, he shall not go unpunished.
6 Sa pamamagitan ng kaawaan at katotohanan ay nalilinis ang kasamaan: at sa pamamagitan ng pagkatakot sa Panginoon ay humihiwalay ang mga tao sa kasamaan.
Through kindness and truth is iniquity atoned for; and by the fear of the Lord [men] depart from evil.
7 Pagka ang mga lakad ng tao ay nakapagpapalugod sa Panginoon, kaniyang tinitiwasay sa kaniya pati ng kaniyang mga kaaway.
When the Lord receiveth in favor a man's ways, he maketh even his enemies to be at peace with him.
8 Maigi ang kaunti na may katuwiran kay sa malalaking pakinabang na walang kaganapan.
Better is a little with righteousness, than great incomes through injustice.
9 Ang puso ng tao ay kumakatha ng kaniyang lakad: nguni't ang Panginoon ang nagtutuwid ng kaniyang mga hakbang.
A man's heart deviseth his way; but the Lord directeth firmly his steps.
10 Banal na hatol ay nasa mga labi ng hari: at kaniyang bibig ay hindi sasalangsang sa kahatulan.
There should be a wise sentence on the lips of the king: his mouth should never commit a trespass in judging.
11 Ang ganap na timbangan at panimbang ay sa Panginoon: lahat ng timbang na supot ay kaniyang gawa.
A just balance and scales belong to the Lord: his work are all the weights in the bag.
12 Kasuklamsuklam sa mga hari na gumawa ng kasamaan: sapagka't ang luklukan ay natatatag sa pamamagitan ng katuwiran.
It should be an abomination to kings to commit wickedness; for through righteousness [alone] can a throne be established.
13 Mga matuwid na labi ay kaluguran ng mga hari; at kanilang iniibig ang nagsasalita ng matuwid.
Righteous lips [should obtain] the favor of kings; and him that speaketh uprightly should they love.
14 Ang poot ng hari ay gaya ng mga sugo ng kamatayan: nguni't papayapain ng pantas.
The fury of a king is like the messengers of death; but a wise man will appease it.
15 Nasa liwanag ng mukha ng hari ang buhay; at ang kaniyang lingap ay parang alapaap ng huling ulan.
In the light of the king's countenance there is life; and his favor is as a cloud of the latter rain.
16 Pagkaigi nga na magtamo ng karunungan kay sa ginto! Oo, magtamo ng kaunawaan ay maigi kay sa pumili ng pilak.
How much better is it to obtain wisdom than gold! and to obtain understanding is preferable to silver!
17 Ang maluwang na lansangan ng matuwid ay humiwalay sa kasamaan: siyang nagiingat ng kaniyang lakad ay nagiingat ng kaniyang kaluluwa.
The highway of the upright is to depart from evil: he preserveth his soul that watcheth his way.
18 Ang kapalaluan ay nagpapauna sa kapahamakan, at ang mapagmataas na diwa ay sa pagkabuwal.
Before downfall [goeth] pride, and before stumbling, haughtiness of spirit.
19 Maigi ang magkaroon ng mapagpakumbabang loob na kasama ng dukha, kay sa bumahagi ng samsam na kasama ng palalo.
Better is it to be of a humble spirit with the lowly, than to divide spoil with the proud.
20 Siyang nagiingat sa salita ay makakasumpong ng mabuti: at ang nananalig sa Panginoon ay mapalad.
He that reflecteth on a matter wisely will find happiness; and whoso trusteth in the Lord—happiness attend him!
21 Ang pantas sa puso ay tatawaging mabait: at ang katamisan sa mga labi ay nagdaragdag ng katututuhan.
The wise in heart is called a man of understanding; and the sweetness of the lips increaseth information.
22 Ang kaunawaan ay bukal ng buhay sa nagtatamo: nguni't ang saway ng mga mangmang ay siyang kanilang kamangmangan.
Intelligence is a source of life unto its possessor; but the correction of fools is folly.
23 Ang puso ng pantas ay nagtuturo sa kaniyang bibig, at nagdaragdag ng katututuhan sa kaniyang mga labi.
The heart of the wise maketh his mouth intelligent, and upon his lips he increaseth information.
24 Mga maligayang salita ay parang pulot-pukyutan, matamis sa kaluluwa at kagalingan sa mga buto.
[Like] the droppings of honey are pleasant sayings, sweet to the soul, and healing to the bones.
25 May daan na tila matuwid sa tao, nguni't ang dulo niyaon ay mga daan ng kamatayan.
There is many a way which seemeth even before a man, but its end are the ways unto death.
26 Ang gana ng pagkain ng manggagawang tao ay nakagagaling sa kaniya; sapagka't kinasasabikan ng kaniyang bibig.
The desire of the laborer laboreth for him; for his mouth imposeth it on him.
27 Ang walang kabuluhang tao ay kumakatha ng kahirapan: at sa kaniyang mga labi ay may masilakbong apoy.
An ungodly man diggeth up mischief, and on his lips there is as it were a scathing fire.
28 Ang magdarayang tao ay nagkakalat ng pagtatalo: at ang mapaghatid-dumapit ay naghihiwalay ng magkakaibigang matalik.
A perverse man scattereth strife; and a whisperer separateth confident friends.
29 Ang taong marahas ay dumadaya sa kaniyang kapuwa, at pinapatnubayan niya siya sa daang hindi mabuti.
The man of violence misleadeth his neighbor, and maketh him go on a way which is not good.
30 Ikinikindat ang kaniyang mga mata, upang kumatha ng mga magdarayang bagay: siyang nangangagat labi ay nagpapangyari sa kasamaan.
He shutteth his eyes to devise perverse things: when he compresseth his lips then hath he fully resolved on evil.
31 Ang ulong may uban ay putong ng kaluwalhatian, masusumpungan sa daan ng katuwiran.
An ornamental crown is the hoary head, on the way of righteousness can it be found.
32 Siyang makupad sa pagkagalit ay maigi kay sa makapangyarihan; at siyang nagpupuno sa kaniyang diwa ay maigi kay sa sumasakop ng isang bayan.
One that is slow to anger is better than a hero; and he that ruleth his spirit, than the conqueror of a city.
33 Ginagawa ang pagsasapalaran sa kandungan; nguni't ang buong pasiya niyaon ay sa Panginoon.
In the lap the lot is cast: but from the Lord cometh the whole of its decision.
