Mga Kawikaan 15
1 Ang malubay na sagot ay nakapapawi ng poot: nguni't ang mabigat na salita ay humihila ng galit.
A soft answer turns back fury, And a grievous word raises up anger.
2 Ang dila ng pantas ay nagbabadya ng tuos ng kaalaman: nguni't ang bibig ng mga mangmang ay nagbubugso ng kamangmangan.
The tongue of the wise makes knowledge good, And the mouth of fools utters folly.
3 Ang mga mata ng Panginoon ay nasa bawa't dako, na nagbabantay sa masama at sa mabuti.
The eyes of YHWH are in every place, Watching the evil and the good.
4 Ang dilang magaling ay punong kahoy ng buhay: nguni't ang kalikuan niyaon ay kasiraan ng diwa.
A healed tongue [is] a tree of life, And perverseness in it—a breach in the spirit.
5 Hinahamak ng mangmang ang saway ng kaniyang ama: nguni't siyang nagpapakundangan ng saway ay gumagawang may kabaitan.
A fool despises the instruction of his father, And whoever is regarding reproof is prudent.
6 Sa bahay ng matuwid ay maraming kayamanan: nguni't sa mga pakinabang ng masama ay kabagabagan.
Abundant strength [is in] the house of the righteous, And in the increase of the wicked—trouble.
7 Ang mga labi ng pantas ay nagsasabog ng kaalaman: nguni't ang puso ng mangmang ay hindi gayon.
The lips of the wise scatter knowledge, And the heart of fools [is] not right.
8 Ang hain ng masama ay kasuklamsuklam sa Panginoon: nguni't ang dalangin ng matuwid ay kaniyang kaluguran.
The sacrifice of the wicked [is] an abomination to YHWH, And the prayer of the upright [is] His delight.
9 Ang lakad ng masama ay kasuklamsuklam sa Panginoon: nguni't iniibig niya ang sumusunod sa katuwiran.
The way of the wicked [is] an abomination to YHWH, And He loves whoever is pursuing righteousness.
10 May mabigat na saway sa kaniya, na nagpapabaya ng lakad: at siyang nagtatanim sa saway ay mamamatay.
Discipline [is] grievous to him who is forsaking the path, Whoever is hating reproof dies.
11 Sheol at kapahamakan ay nasa harap ng Panginoon: gaanong higit pa nga ang mga puso ng mga anak ng mga tao! (Sheol h7585)
Sheol and destruction [are] before YHWH, Surely also the hearts of the sons of men. (Sheol h7585)
12 Ayaw ang manglilibak na siya'y sawayin. Siya'y hindi paroroon sa pantas.
A scorner does not love his reprover, He does not go to the wise.
13 Ang masayang puso ay nagpapasaya ng mukha: nguni't sa kapanglawan ng puso ay nababagbag ang diwa.
A joyful heart makes the face glad, And the spirit is struck by grief of heart.
14 Ang puso niyaong naguunawa ay humahanap ng kaalaman: nguni't ang bibig ng mga mangmang ay kumakain ng kamangmangan.
The heart of the intelligent seeks knowledge, And the mouth of fools enjoys folly.
15 Lahat ng mga araw sa nagdadalamhati ay masama: nguni't siyang may masayang puso ay may laging kapistahan.
All the days of the afflicted [are] evil, And gladness of heart [is] a perpetual banquet.
16 Maigi ang kaunti na may pagkatakot sa Panginoon, kay sa malaking kayamanan na may kabagabagan.
Better [is] a little with the fear of YHWH, Than much treasure, and tumult with it.
17 Maigi ang pagkaing gulay na may pagibig, kay sa matabang baka at may pagtataniman.
Better [is] an allowance of green herbs and love there, Than a fatted ox, and hatred with it.
18 Ang mainiting tao ay humihila ng pagtatalo: nguni't siyang makupad sa galit ay pumapayapa ng kaalitan.
A man of fury stirs up contention, And the slow to anger appeases strife.
19 Ang daan ng tamad ay gaya ng bakuran na mga dawag: nguni't ang landas ng matuwid ay ginagawang maluwang na lansangan.
The way of the slothful [is] as a hedge of briers, And the path of the upright is raised up.
20 Ang pantas na anak ay nagpapasaya ng ama: nguni't hinahamak ng mangmang ang kaniyang ina.
A wise son makes a father glad. And a foolish man is despising his mother.
21 Ang kamangmangan ay kagalakan sa walang bait: nguni't pinatutuwid ng maalam ang kaniyang lakad.
Folly is joy to one lacking heart, And a man of intelligence directs [his] going.
22 Kung saan walang payo ay nagugulo ang mga panukala: nguni't sa karamihan ng mga tagapayo ay nangatatatag.
The making void of purposes [is] without counsel, And in a multitude of counselors it is established.
23 Ang tao ay may kagalakan sa sagot ng kaniyang bibig: at ang salita sa ukol na panahon, ay anong pagkabuti!
Joy [is] to a man in the answer of his mouth, And a word in its season—how good!
24 Sa pantas ay paitaas ang daan ng buhay, upang kaniyang mahiwalayan ang Sheol sa ibaba. (Sheol h7585)
A path of life [is] on high for the wise, To turn aside from Sheol beneath. (Sheol h7585)
25 Bubunutin ng Panginoon ang bahay ng palalo: nguni't kaniyang itatatag ang hangganan ng babaing bao.
YHWH pulls down the house of the proud, And He sets up the border of the widow.
26 Ang mga masamang katha ay kasuklamsuklam sa Panginoon: nguni't ang mga maligayang salita ay dalisay.
Thoughts of wickedness [are] an abomination to YHWH, And sayings of pleasantness [are] pure.
27 Siyang sakim sa pakinabang ay bumabagabag ng kaniyang sariling sangbahayan: nguni't siyang nagtatanim sa mga suhol ay mabubuhay.
A dishonest gainer is troubling his house, And whoever is hating gifts lives.
28 Ang puso ng matuwid ay nagbubulay ng isasagot: nguni't ang bibig ng masama ay nagbubugso ng mga masamang bagay.
The heart of the righteous meditates to answer, And the mouth of the wicked utters evil things.
29 Ang Panginoon ay malayo sa masama: nguni't kaniyang dinidinig ang dalangin ng matuwid.
YHWH [is] far from the wicked, And He hears the prayer of the righteous.
30 Ang liwanag ng mga mata ay nagpapagalak ng puso: at ang mabubuting balita ay nagpapataba ng mga buto.
The light of the eyes makes the heart glad, A good report makes the bone fat.
31 Ang taingang nakikinig sa saway ng buhay, ay tatahan sa gitna ng pantas.
An ear that is hearing the reproof of life Lodges among the wise.
32 Siyang tumatanggi sa saway ay humahamak sa kaniyang sariling kaluluwa: nguni't siyang nakikinig sa saway ay nagtatamo ng kaawaan.
Whoever is refusing instruction is despising his soul, And whoever is hearing reproof Is getting understanding.
33 Ang pagkatakot sa Panginoon ay turo ng karunungan; at sa unahan ng karangalan ay nagpapauna ang pagpapakumbaba.
The fear of YHWH [is] the instruction of wisdom, And humility [is] before honor!
