Mga Kawikaan 15
1 Ang malubay na sagot ay nakapapawi ng poot: nguni't ang mabigat na salita ay humihila ng galit.
A soft answer turns away wrath: but grievous words stir up anger.
2 Ang dila ng pantas ay nagbabadya ng tuos ng kaalaman: nguni't ang bibig ng mga mangmang ay nagbubugso ng kamangmangan.
The tongue of the wise uses knowledge aright: but the mouth of fools pours out foolishness.
3 Ang mga mata ng Panginoon ay nasa bawa't dako, na nagbabantay sa masama at sa mabuti.
The eyes of the LORD are in every place, beholding the evil and the good.
4 Ang dilang magaling ay punong kahoy ng buhay: nguni't ang kalikuan niyaon ay kasiraan ng diwa.
A wholesome tongue is a tree of life: but perverseness therein is a breach in the spirit.
5 Hinahamak ng mangmang ang saway ng kaniyang ama: nguni't siyang nagpapakundangan ng saway ay gumagawang may kabaitan.
A fool despises his father's instruction: but he that regards reproof is prudent.
6 Sa bahay ng matuwid ay maraming kayamanan: nguni't sa mga pakinabang ng masama ay kabagabagan.
In the house of the righteous is much treasure: but in the revenues of the wicked is trouble.
7 Ang mga labi ng pantas ay nagsasabog ng kaalaman: nguni't ang puso ng mangmang ay hindi gayon.
The lips of the wise disperse knowledge: but the heart of the foolish does not so.
8 Ang hain ng masama ay kasuklamsuklam sa Panginoon: nguni't ang dalangin ng matuwid ay kaniyang kaluguran.
The sacrifice of the wicked is an abomination to the LORD: but the prayer of the upright is his delight.
9 Ang lakad ng masama ay kasuklamsuklam sa Panginoon: nguni't iniibig niya ang sumusunod sa katuwiran.
The way of the wicked is an abomination unto the LORD: but he loves him that follows after righteousness.
10 May mabigat na saway sa kaniya, na nagpapabaya ng lakad: at siyang nagtatanim sa saway ay mamamatay.
Correction is grievous unto him that forsakes the way: and he that hates reproof shall die.
11 Sheol at kapahamakan ay nasa harap ng Panginoon: gaanong higit pa nga ang mga puso ng mga anak ng mga tao! (Sheol h7585)
Hell and destruction are before the LORD: how much more then the hearts of the children of men? (Sheol h7585)
12 Ayaw ang manglilibak na siya'y sawayin. Siya'y hindi paroroon sa pantas.
A scorner loves not one that reproves him: neither will he go unto the wise.
13 Ang masayang puso ay nagpapasaya ng mukha: nguni't sa kapanglawan ng puso ay nababagbag ang diwa.
A merry heart makes a cheerful countenance: but by sorrow of the heart the spirit is broken.
14 Ang puso niyaong naguunawa ay humahanap ng kaalaman: nguni't ang bibig ng mga mangmang ay kumakain ng kamangmangan.
The heart of him that has understanding seeks knowledge: but the mouth of fools feeds on foolishness.
15 Lahat ng mga araw sa nagdadalamhati ay masama: nguni't siyang may masayang puso ay may laging kapistahan.
All the days of the afflicted are evil: but he that is of a merry heart has a continual feast.
16 Maigi ang kaunti na may pagkatakot sa Panginoon, kay sa malaking kayamanan na may kabagabagan.
Better is little with the fear of the LORD than great treasure and trouble therewith.
17 Maigi ang pagkaing gulay na may pagibig, kay sa matabang baka at may pagtataniman.
Better is a dinner of herbs where love is, than a stalled ox and hatred therewith.
18 Ang mainiting tao ay humihila ng pagtatalo: nguni't siyang makupad sa galit ay pumapayapa ng kaalitan.
A wrathful man stirs up strife: but he that is slow to anger appeases strife.
19 Ang daan ng tamad ay gaya ng bakuran na mga dawag: nguni't ang landas ng matuwid ay ginagawang maluwang na lansangan.
The way of the slothful man is as an hedge of thorns: but the way of the righteous is made plain.
20 Ang pantas na anak ay nagpapasaya ng ama: nguni't hinahamak ng mangmang ang kaniyang ina.
A wise son makes a glad father: but a foolish man despises his mother.
21 Ang kamangmangan ay kagalakan sa walang bait: nguni't pinatutuwid ng maalam ang kaniyang lakad.
Folly is joy to him that is destitute of wisdom: but a man of understanding walks uprightly.
22 Kung saan walang payo ay nagugulo ang mga panukala: nguni't sa karamihan ng mga tagapayo ay nangatatatag.
Without counsel purposes are disappointed: but in the multitude of counsellors they are established.
23 Ang tao ay may kagalakan sa sagot ng kaniyang bibig: at ang salita sa ukol na panahon, ay anong pagkabuti!
A man has joy by the answer of his mouth: and a word spoken in due season, how good is it!
24 Sa pantas ay paitaas ang daan ng buhay, upang kaniyang mahiwalayan ang Sheol sa ibaba. (Sheol h7585)
The way of life is above to the wise, that he may depart from hell beneath. (Sheol h7585)
25 Bubunutin ng Panginoon ang bahay ng palalo: nguni't kaniyang itatatag ang hangganan ng babaing bao.
The LORD will destroy the house of the proud: but he will establish the border of the widow.
26 Ang mga masamang katha ay kasuklamsuklam sa Panginoon: nguni't ang mga maligayang salita ay dalisay.
The thoughts of the wicked are an abomination to the LORD: but the words of the pure are pleasant words.
27 Siyang sakim sa pakinabang ay bumabagabag ng kaniyang sariling sangbahayan: nguni't siyang nagtatanim sa mga suhol ay mabubuhay.
He that is greedy of gain troubles his own house; but he that hates gifts shall live.
28 Ang puso ng matuwid ay nagbubulay ng isasagot: nguni't ang bibig ng masama ay nagbubugso ng mga masamang bagay.
The heart of the righteous studies to answer: but the mouth of the wicked pours out evil things.
29 Ang Panginoon ay malayo sa masama: nguni't kaniyang dinidinig ang dalangin ng matuwid.
The LORD is far from the wicked: but he hears the prayer of the righteous.
30 Ang liwanag ng mga mata ay nagpapagalak ng puso: at ang mabubuting balita ay nagpapataba ng mga buto.
The light of the eyes rejoices the heart: and a good report makes the bones fat.
31 Ang taingang nakikinig sa saway ng buhay, ay tatahan sa gitna ng pantas.
The ear that hears the reproof of life abides among the wise.
32 Siyang tumatanggi sa saway ay humahamak sa kaniyang sariling kaluluwa: nguni't siyang nakikinig sa saway ay nagtatamo ng kaawaan.
He that refuses instruction despises his own soul: but he that hears reproof gets understanding.
33 Ang pagkatakot sa Panginoon ay turo ng karunungan; at sa unahan ng karangalan ay nagpapauna ang pagpapakumbaba.
The fear of the LORD is the instruction of wisdom; and before honour is humility.
