Mga Kawikaan 15
1 Ang malubay na sagot ay nakapapawi ng poot: nguni't ang mabigat na salita ay humihila ng galit.
A mild response shatters anger. But a harsh word stirs up fury.
2 Ang dila ng pantas ay nagbabadya ng tuos ng kaalaman: nguni't ang bibig ng mga mangmang ay nagbubugso ng kamangmangan.
The tongue of the wise adorns knowledge. But the mouth of the senseless gushes with foolishness.
3 Ang mga mata ng Panginoon ay nasa bawa't dako, na nagbabantay sa masama at sa mabuti.
In every place, the eyes of the Lord consider good and evil.
4 Ang dilang magaling ay punong kahoy ng buhay: nguni't ang kalikuan niyaon ay kasiraan ng diwa.
A peaceful tongue is a tree of life. But that which is immoderate will crush the spirit.
5 Hinahamak ng mangmang ang saway ng kaniyang ama: nguni't siyang nagpapakundangan ng saway ay gumagawang may kabaitan.
A fool laughs at the discipline of his father. But whoever preserves rebukes will become astute. In abundant justice, there is very great virtue. But the intentions of the impious will be eradicated.
6 Sa bahay ng matuwid ay maraming kayamanan: nguni't sa mga pakinabang ng masama ay kabagabagan.
The house of the just has very great strength. And in the fruits of the impious, there is disorder.
7 Ang mga labi ng pantas ay nagsasabog ng kaalaman: nguni't ang puso ng mangmang ay hindi gayon.
The lips of the wise shall disseminate knowledge. The heart of the foolish will be dissimilar.
8 Ang hain ng masama ay kasuklamsuklam sa Panginoon: nguni't ang dalangin ng matuwid ay kaniyang kaluguran.
The sacrifices of the impious are abominable to the Lord. The vows of the just are appeasing.
9 Ang lakad ng masama ay kasuklamsuklam sa Panginoon: nguni't iniibig niya ang sumusunod sa katuwiran.
The way of the impious is an abomination to the Lord. Whoever pursues justice is loved by him.
10 May mabigat na saway sa kaniya, na nagpapabaya ng lakad: at siyang nagtatanim sa saway ay mamamatay.
Doctrine is evil to those who abandon the way of life. Whoever hates correction shall die.
11 Sheol at kapahamakan ay nasa harap ng Panginoon: gaanong higit pa nga ang mga puso ng mga anak ng mga tao! (Sheol h7585)
Hell and perdition are in the sight of the Lord. How much more the hearts of the sons of men! (Sheol h7585)
12 Ayaw ang manglilibak na siya'y sawayin. Siya'y hindi paroroon sa pantas.
He who corrupts himself does not love the one who afflicts him, nor will he step toward the wise.
13 Ang masayang puso ay nagpapasaya ng mukha: nguni't sa kapanglawan ng puso ay nababagbag ang diwa.
A rejoicing heart gladdens the face. But by the grief of the soul, the spirit is cast down.
14 Ang puso niyaong naguunawa ay humahanap ng kaalaman: nguni't ang bibig ng mga mangmang ay kumakain ng kamangmangan.
The heart of the wise seeks doctrine. And the mouth of the foolish feeds on ignorance.
15 Lahat ng mga araw sa nagdadalamhati ay masama: nguni't siyang may masayang puso ay may laging kapistahan.
All the days of the poor are evil. A secure mind is like a continual feast.
16 Maigi ang kaunti na may pagkatakot sa Panginoon, kay sa malaking kayamanan na may kabagabagan.
Better is a little with the fear of the Lord, than great treasures and dissatisfaction.
17 Maigi ang pagkaing gulay na may pagibig, kay sa matabang baka at may pagtataniman.
It is better to be called to vegetables with charity, than to a fatted calf with hatred.
18 Ang mainiting tao ay humihila ng pagtatalo: nguni't siyang makupad sa galit ay pumapayapa ng kaalitan.
A short-tempered man provokes conflicts. Whoever is patient tempers those who are stirred up.
19 Ang daan ng tamad ay gaya ng bakuran na mga dawag: nguni't ang landas ng matuwid ay ginagawang maluwang na lansangan.
The way of the slothful is like a hedge of thorns. The way of the just is without offense.
20 Ang pantas na anak ay nagpapasaya ng ama: nguni't hinahamak ng mangmang ang kaniyang ina.
A wise son gladdens the father. But the foolish man despises his mother.
21 Ang kamangmangan ay kagalakan sa walang bait: nguni't pinatutuwid ng maalam ang kaniyang lakad.
Folly is gladness to the foolish. And the prudent man sets his own steps in order.
22 Kung saan walang payo ay nagugulo ang mga panukala: nguni't sa karamihan ng mga tagapayo ay nangatatatag.
Intentions dissipate where there is no counsel. Yet truly, they are confirmed where there are many counselors.
23 Ang tao ay may kagalakan sa sagot ng kaniyang bibig: at ang salita sa ukol na panahon, ay anong pagkabuti!
A man rejoices in the verdict of his own mouth. And a word at the right time is best.
24 Sa pantas ay paitaas ang daan ng buhay, upang kaniyang mahiwalayan ang Sheol sa ibaba. (Sheol h7585)
The path of life is for the wise above, so that he may turn away from the end of Hell. (Sheol h7585)
25 Bubunutin ng Panginoon ang bahay ng palalo: nguni't kaniyang itatatag ang hangganan ng babaing bao.
The Lord will demolish the house of the arrogant. And He will make firm the borders of the widow.
26 Ang mga masamang katha ay kasuklamsuklam sa Panginoon: nguni't ang mga maligayang salita ay dalisay.
Evil intentions are an abomination to the Lord. And pure conversation, most beautiful, shall be confirmed by him.
27 Siyang sakim sa pakinabang ay bumabagabag ng kaniyang sariling sangbahayan: nguni't siyang nagtatanim sa mga suhol ay mabubuhay.
Whoever pursues avarice disturbs his own house. But whoever hates bribes shall live. Through mercy and faith, sins are purged. But through the fear of the Lord, each one turns aside from evil.
28 Ang puso ng matuwid ay nagbubulay ng isasagot: nguni't ang bibig ng masama ay nagbubugso ng mga masamang bagay.
The mind of the just meditates on obedience. The mouth of the impious overflows with evils.
29 Ang Panginoon ay malayo sa masama: nguni't kaniyang dinidinig ang dalangin ng matuwid.
The Lord is distant from the impious. And he will heed the prayers of the just.
30 Ang liwanag ng mga mata ay nagpapagalak ng puso: at ang mabubuting balita ay nagpapataba ng mga buto.
The light of the eyes rejoices the soul. A good reputation fattens the bones.
31 Ang taingang nakikinig sa saway ng buhay, ay tatahan sa gitna ng pantas.
The ear that listens to the reproofs of life shall abide in the midst of the wise.
32 Siyang tumatanggi sa saway ay humahamak sa kaniyang sariling kaluluwa: nguni't siyang nakikinig sa saway ay nagtatamo ng kaawaan.
Whoever rejects discipline despises his own soul. But whoever agrees to correction is a possessor of the heart.
33 Ang pagkatakot sa Panginoon ay turo ng karunungan; at sa unahan ng karangalan ay nagpapauna ang pagpapakumbaba.
The fear of the Lord is the discipline of wisdom. And humility precedes glory.
