Mga Kawikaan 15
1 Ang malubay na sagot ay nakapapawi ng poot: nguni't ang mabigat na salita ay humihila ng galit.
By a soft answer wrath is turned away, but a bitter word is a cause of angry feelings.
2 Ang dila ng pantas ay nagbabadya ng tuos ng kaalaman: nguni't ang bibig ng mga mangmang ay nagbubugso ng kamangmangan.
Knowledge is dropping from the tongue of the wise; but from the mouth of the foolish comes a stream of foolish words.
3 Ang mga mata ng Panginoon ay nasa bawa't dako, na nagbabantay sa masama at sa mabuti.
The eyes of the Lord are in every place, keeping watch on the evil and the good.
4 Ang dilang magaling ay punong kahoy ng buhay: nguni't ang kalikuan niyaon ay kasiraan ng diwa.
A comforting tongue is a tree of life, but a twisted tongue is a crushing of the spirit.
5 Hinahamak ng mangmang ang saway ng kaniyang ama: nguni't siyang nagpapakundangan ng saway ay gumagawang may kabaitan.
A foolish man puts no value on his father's training; but he who has respect for teaching has good sense.
6 Sa bahay ng matuwid ay maraming kayamanan: nguni't sa mga pakinabang ng masama ay kabagabagan.
In the house of the upright man there is a great store of wealth; but in the profits of the sinner there is trouble.
7 Ang mga labi ng pantas ay nagsasabog ng kaalaman: nguni't ang puso ng mangmang ay hindi gayon.
The lips of the wise keep knowledge, but the heart of the foolish man is not right.
8 Ang hain ng masama ay kasuklamsuklam sa Panginoon: nguni't ang dalangin ng matuwid ay kaniyang kaluguran.
The offering of the evil-doer is disgusting to the Lord, but the prayer of the upright man is his delight.
9 Ang lakad ng masama ay kasuklamsuklam sa Panginoon: nguni't iniibig niya ang sumusunod sa katuwiran.
The way of the evil-doer is disgusting to the Lord, but he who goes after righteousness is dear to him.
10 May mabigat na saway sa kaniya, na nagpapabaya ng lakad: at siyang nagtatanim sa saway ay mamamatay.
There is bitter punishment for him who is turned from the way; and death will be the fate of the hater of teaching.
11 Sheol at kapahamakan ay nasa harap ng Panginoon: gaanong higit pa nga ang mga puso ng mga anak ng mga tao! (Sheol h7585)
Before the Lord are the underworld and destruction: how much more, then, the hearts of the children of men! (Sheol h7585)
12 Ayaw ang manglilibak na siya'y sawayin. Siya'y hindi paroroon sa pantas.
The hater of authority has no love for teaching: he will not go to the wise.
13 Ang masayang puso ay nagpapasaya ng mukha: nguni't sa kapanglawan ng puso ay nababagbag ang diwa.
A glad heart makes a shining face, but by the sorrow of the heart the spirit is broken.
14 Ang puso niyaong naguunawa ay humahanap ng kaalaman: nguni't ang bibig ng mga mangmang ay kumakain ng kamangmangan.
The heart of the man of good sense goes in search of knowledge, but foolish things are the food of the unwise.
15 Lahat ng mga araw sa nagdadalamhati ay masama: nguni't siyang may masayang puso ay may laging kapistahan.
All the days of the troubled are evil; but he whose heart is glad has an unending feast.
16 Maigi ang kaunti na may pagkatakot sa Panginoon, kay sa malaking kayamanan na may kabagabagan.
Better is a little with the fear of the Lord, than great wealth together with trouble.
17 Maigi ang pagkaing gulay na may pagibig, kay sa matabang baka at may pagtataniman.
Better is a simple meal where love is, than a fat ox and hate with it.
18 Ang mainiting tao ay humihila ng pagtatalo: nguni't siyang makupad sa galit ay pumapayapa ng kaalitan.
An angry man makes men come to blows, but he who is slow to get angry puts an end to fighting.
19 Ang daan ng tamad ay gaya ng bakuran na mga dawag: nguni't ang landas ng matuwid ay ginagawang maluwang na lansangan.
Thorns are round the way of the hater of work; but the road of the hard worker becomes a highway.
20 Ang pantas na anak ay nagpapasaya ng ama: nguni't hinahamak ng mangmang ang kaniyang ina.
A wise son makes a glad father, but a foolish man has no respect for his mother.
21 Ang kamangmangan ay kagalakan sa walang bait: nguni't pinatutuwid ng maalam ang kaniyang lakad.
Foolish behaviour is joy to the unwise; but a man of good sense makes his way straight.
22 Kung saan walang payo ay nagugulo ang mga panukala: nguni't sa karamihan ng mga tagapayo ay nangatatatag.
Where there are no wise suggestions, purposes come to nothing; but by a number of wise guides they are made certain.
23 Ang tao ay may kagalakan sa sagot ng kaniyang bibig: at ang salita sa ukol na panahon, ay anong pagkabuti!
A man has joy in the answer of his mouth: and a word at the right time, how good it is!
24 Sa pantas ay paitaas ang daan ng buhay, upang kaniyang mahiwalayan ang Sheol sa ibaba. (Sheol h7585)
Acting wisely is the way of life, guiding a man away from the underworld. (Sheol h7585)
25 Bubunutin ng Panginoon ang bahay ng palalo: nguni't kaniyang itatatag ang hangganan ng babaing bao.
The house of the man of pride will be uprooted by the Lord, but he will make safe the heritage of the widow.
26 Ang mga masamang katha ay kasuklamsuklam sa Panginoon: nguni't ang mga maligayang salita ay dalisay.
Evil designs are disgusting to the Lord, but the words of the clean-hearted are pleasing.
27 Siyang sakim sa pakinabang ay bumabagabag ng kaniyang sariling sangbahayan: nguni't siyang nagtatanim sa mga suhol ay mabubuhay.
He whose desires are fixed on profit is a cause of trouble to his family; but he who has no desire for offerings will have life.
28 Ang puso ng matuwid ay nagbubulay ng isasagot: nguni't ang bibig ng masama ay nagbubugso ng mga masamang bagay.
The heart of the upright gives thought to his answer; but from the mouth of the evil-doer comes a stream of evil things.
29 Ang Panginoon ay malayo sa masama: nguni't kaniyang dinidinig ang dalangin ng matuwid.
The Lord is far from sinners, but his ear is open to the prayer of the upright.
30 Ang liwanag ng mga mata ay nagpapagalak ng puso: at ang mabubuting balita ay nagpapataba ng mga buto.
The light of the eyes is a joy to the heart, and good news makes the bones fat.
31 Ang taingang nakikinig sa saway ng buhay, ay tatahan sa gitna ng pantas.
The man whose ear is open to the teaching of life will have his place among the wise.
32 Siyang tumatanggi sa saway ay humahamak sa kaniyang sariling kaluluwa: nguni't siyang nakikinig sa saway ay nagtatamo ng kaawaan.
He who will not be controlled by training has no respect for his soul, but he who gives ear to teaching will get wisdom.
33 Ang pagkatakot sa Panginoon ay turo ng karunungan; at sa unahan ng karangalan ay nagpapauna ang pagpapakumbaba.
The fear of the Lord is the teaching of wisdom; and a low opinion of oneself goes before honour.
