Mga Kawikaan 14
1 Bawa't pantas na babae ay nagtatayo ng kaniyang bahay: nguni't binubunot ng mangmang, ng kaniyang sariling mga kamay.
Toda a mulher sabia edifica a sua casa: mas a tola a derriba com as suas mãos.
2 Siyang lumalakad sa kaniyang katuwiran ay natatakot sa Panginoon: nguni't siyang suwail sa kaniyang mga lakad ay humahamak sa kaniya.
O que anda na sua sinceridade teme ao Senhor, mas o que se desvia de seus caminhos o despreza.
3 Sa bibig ng mangmang ay may tungkod ng kapalaluan: nguni't ang mga labi ng pantas ay mangagiingat ng mga yaon.
Na boca do tolo está a vara da soberba, mas os lábios dos sábios os conservam.
4 Kung saan walang baka, ang bangan ay malinis: nguni't ang karamihan ng bunga ay nasa kalakasan ng baka.
Não havendo bois, a mangedoura está limpa, mas pela força do boi há abundância de colheitas.
5 Ang tapat na saksi ay hindi magbubulaan: nguni't ang sinungaling na saksi ay nagbabadya ng mga kasinungalingan.
A testemunha verdadeira não mentirá, mas a testemunha falsa se desboca em mentiras.
6 Ang manglilibak ay humahanap ng karunungan at walang nasusumpungan: nguni't ang kaalaman ay madali sa kaniya na naguunawa.
O escarnecedor busca sabedoria, e nenhuma acha, mas para o prudente o conhecimento é fácil.
7 Paroon ka sa harapan ng taong mangmang, at hindi mo mamamalas sa kaniya ang mga labi ng kaalaman:
Vai-te de diante do homem insensato, porque nele não divisarás os lábios do conhecimento.
8 Ang karunungan ng mabait ay makaunawa ng kaniyang lakad: nguni't ang kamangmangan ng mga mangmang ay karayaan.
A sabedoria do prudente é entender o seu caminho, mas a estultícia dos tolos é engano.
9 Ang mangmang ay tumutuya sa sala: nguni't sa matuwid ay may mabuting kalooban.
Os loucos zombam do pecado, mas entre os retos há benevolência.
10 Nalalaman ng puso ang kaniyang sariling kapaitan; at ang tagaibang lupa ay hindi nakikialam ng kaniyang kagalakan.
O coração conhece a sua própria amargura, e o estranho não se entremeterá na sua alegria.
11 Ang bahay ng masama ay mababagsak: nguni't ang tolda ng matuwid ay mamumukadkad.
A casa dos ímpios se desfará, mas a tenda dos retos florescerá.
12 May daan na tila matuwid sa isang tao, nguni't ang dulo niyaon ay mga daan ng kamatayan.
Há caminho que ao homem parece direito, mas o fim dele são os caminhos da morte.
13 Maging sa pagtawa man ang puso ay nagiging mapanglaw; at ang wakas ng kasayahan ay kabigatan ng loob.
Até no riso terá dor o coração, e o fim da alegria é tristeza.
14 Ang tumatalikod ng kaniyang puso ay mabubusog ng kaniyang sariling mga lakad: at masisiyahang loob ang taong mabuti.
Dos seus caminhos se fartará o que declina no coração, mas o homem bom se fartará de si mesmo.
15 Pinaniniwalaan ng musmos ang bawa't salita: nguni't ang mabait ay tumitinging mabuti sa kaniyang paglakad.
O simples dá crédito a cada palavra, mas o prudente atenta para os seus passos.
16 Ang pantas ay natatakot at humihiwalay sa kasamaan: nguni't ang mangmang ay nagpapakilalang palalo, at timawa.
O sábio teme, e desvia-se do mal, mas o tolo se encoleriza, e dá-se por seguro.
17 Siyang nagagalit na madali ay gagawang may kamangmangan: at ang taong may masamang katha ay ipagtatanim.
O que presto se indigna, fará doidices, e o homem de más imaginações será aborrecido.
18 Ang musmos ay nagmamana ng kamangmangan: nguni't ang mabait ay puputungan ng kaalaman.
Os símplices herdarão a estultícia, mas os prudentes se coroarão de conhecimento.
19 Ang masama ay yumuyukod sa harap ng mabuti; at ang masama ay sa mga pintuang-daan ng matuwid.
Os maus se inclinaram diante dos bons, e os ímpios diante das portas do justo.
20 Ipinagtatanim ang dukha maging ng kaniyang kapuwa: nguni't ang mayaman ay maraming kaibigan.
O pobre é aborrecido até do companheiro, porém os amigos dos ricos são muitos.
21 Siyang humahamak sa kaniyang kapuwa ay nagkakasala: nguni't siyang naaawa sa dukha ay mapalad siya.
O que despreza ao seu companheiro peca, mas o que se compadece dos humildes é bem-aventurado.
22 Hindi ba sila nagkakamali na kumakatha ng kasamaan? Nguni't kaawaan at katotohanan ay sasa kanila na nagsisikatha ng mabuti.
Porventura não erram os que obram o mal? mas beneficência e fidelidade serão para os que obram o bem.
23 Sa lahat ng gawain ay may pakinabang: nguni't ang tabil ng mga labi ay naghahatid sa karalitaan.
Em todo o trabalho proveito há, mas a palavra dos lábios só encaminha à pobreza.
24 Ang putong ng mga pantas ay ang kanilang mga kayamanan: nguni't ang kamangmangan ng mga mangmang ay kamangmangan lamang.
A coroa dos sábios é a sua riqueza, a estultícia dos tolos é só estultícia.
25 Ang tapat na saksi ay nagliligtas ng mga tao: nguni't siyang nagsasalita ng mga kasinungalingan ay nagdaraya.
A testemunha verdadeira livra as almas, mas o que se desboca em mentiras é enganador.
26 Sa pagkatakot sa Panginoon ay may matibay na pagkakatiwala: at ang kaniyang mga anak ay magkakaroon ng dakong kanlungan.
No temor do Senhor há firme confiança, e ele será um refúgio para seus filhos.
27 Ang pagkatakot sa Panginoon ay bukal ng kabuhayan, upang humiwalay sa mga silo ng kamatayan.
O temor do Senhor é uma fonte de vida, para se desviarem dos laços da morte.
28 Nasa karamihan ng bayan ang kaluwalhatian ng hari: nguni't na sa pangangailangan ng bayan ang kapahamakan ng pangulo.
Na multidão do povo está a magnificência do rei, mas na falta do povo a perturbação do príncipe.
29 Siyang makupad sa pagkagalit ay may dakilang paguunawa: nguni't siyang madaling magalit ay nagbubunyi ng kamangmangan.
O longânimo é grande em entendimento, mas o que é de espírito impaciente assinala a sua loucura.
30 Ang tiwasay na puso ay buhay ng katawan: nguni't ang kapanaghilian ay kabulukan ng mga buto.
O coração com saúde é a vida da carne, mas a inveja é a podridão dos ossos.
31 Siyang pumipighati sa dukha ay humahamak sa Maylalang sa kaniya. Nguni't siyang naaawa sa mapagkailangan ay nagpaparangal sa kaniya.
O que oprime ao pobre insulta àquele que o criou, mas o que se compadece do necessitado o honra.
32 Ang masama ay manahagis sa kaniyang masamang gawa: nguni't ang matuwid ay may kanlungan sa kaniyang kamatayan.
Pela sua malícia será lançado fora o ímpio, mas o justo até na sua morte tem confiança.
33 Karunungan ay nagpapahinga sa puso niya na may paguunawa: nguni't ang nasa loob ng mga mangmang ay nalalaman.
No coração do prudente repousa a sabedoria, mas o que há no interior dos tolos se conhece.
34 Ang katuwiran ay nagbubunyi ng bansa: nguni't ang kasalanan ay kakutyaan sa alinmang bayan.
A justiça exalta ao povo, mas o pecado é o opróbrio das nações.
35 Ang lingap ng hari ay sa lingkod na gumagawa na may kapantasan: nguni't ang kaniyang poot ay magiging laban sa nakahihiya.
O Rei tem seu contentamento no servo prudente, mas sobre o que envergonha cairá o seu furor.
