Mga Kawikaan 14
1 Bawa't pantas na babae ay nagtatayo ng kaniyang bahay: nguni't binubunot ng mangmang, ng kaniyang sariling mga kamay.
The wise woman buildeth her house; But the foolish teareth it down with her hands.
2 Siyang lumalakad sa kaniyang katuwiran ay natatakot sa Panginoon: nguni't siyang suwail sa kaniyang mga lakad ay humahamak sa kaniya.
He who walketh in uprightness feareth the LORD; But he who is perverse in his ways despiseth him.
3 Sa bibig ng mangmang ay may tungkod ng kapalaluan: nguni't ang mga labi ng pantas ay mangagiingat ng mga yaon.
In the mouth of the foolish pride is a scourge; But the lips of the wise preserve them.
4 Kung saan walang baka, ang bangan ay malinis: nguni't ang karamihan ng bunga ay nasa kalakasan ng baka.
Where there are no oxen, the crib is clean; But there is great increase by the strength of the ox.
5 Ang tapat na saksi ay hindi magbubulaan: nguni't ang sinungaling na saksi ay nagbabadya ng mga kasinungalingan.
A faithful witness doth not lie; But a false witness poureth forth lies.
6 Ang manglilibak ay humahanap ng karunungan at walang nasusumpungan: nguni't ang kaalaman ay madali sa kaniya na naguunawa.
The scoffer seeketh wisdom, and findeth it not; But knowledge is easy to the man of understanding.
7 Paroon ka sa harapan ng taong mangmang, at hindi mo mamamalas sa kaniya ang mga labi ng kaalaman:
Go from the presence of a foolish man; For thou hast not perceived in him the lips of knowledge.
8 Ang karunungan ng mabait ay makaunawa ng kaniyang lakad: nguni't ang kamangmangan ng mga mangmang ay karayaan.
The wisdom of the prudent is in giving heed to his way; But the folly of fools is deceit.
9 Ang mangmang ay tumutuya sa sala: nguni't sa matuwid ay may mabuting kalooban.
Fools make a mock at sin; But with the upright is favor.
10 Nalalaman ng puso ang kaniyang sariling kapaitan; at ang tagaibang lupa ay hindi nakikialam ng kaniyang kagalakan.
The heart knoweth its own bitterness. And a stranger cannot intermeddle with its joy.
11 Ang bahay ng masama ay mababagsak: nguni't ang tolda ng matuwid ay mamumukadkad.
The house of the wicked shall be destroyed; But the tent of the upright shall flourish.
12 May daan na tila matuwid sa isang tao, nguni't ang dulo niyaon ay mga daan ng kamatayan.
There is a way which seemeth right to a man, But its end is the way to death.
13 Maging sa pagtawa man ang puso ay nagiging mapanglaw; at ang wakas ng kasayahan ay kabigatan ng loob.
Even in laughter the heart is sorrowful, And the end of joy is grief.
14 Ang tumatalikod ng kaniyang puso ay mabubusog ng kaniyang sariling mga lakad: at masisiyahang loob ang taong mabuti.
The perverse in heart shall be filled with his own ways; And from himself shall the good man be satisfied.
15 Pinaniniwalaan ng musmos ang bawa't salita: nguni't ang mabait ay tumitinging mabuti sa kaniyang paglakad.
The simple man believeth every word; But the prudent looketh well to his steps.
16 Ang pantas ay natatakot at humihiwalay sa kasamaan: nguni't ang mangmang ay nagpapakilalang palalo, at timawa.
The wise man feareth, and departeth from evil; But the fool is haughty and confident.
17 Siyang nagagalit na madali ay gagawang may kamangmangan: at ang taong may masamang katha ay ipagtatanim.
He who is hasty in his anger will commit folly; And the man of wicked devices will be hated.
18 Ang musmos ay nagmamana ng kamangmangan: nguni't ang mabait ay puputungan ng kaalaman.
The simple inherit folly; But the prudent are crowned with knowledge.
19 Ang masama ay yumuyukod sa harap ng mabuti; at ang masama ay sa mga pintuang-daan ng matuwid.
The evil bow before the good; Yea, the wicked at the gates of the righteous.
20 Ipinagtatanim ang dukha maging ng kaniyang kapuwa: nguni't ang mayaman ay maraming kaibigan.
The poor is hated even by his own neighbor; But the rich hath many friends.
21 Siyang humahamak sa kaniyang kapuwa ay nagkakasala: nguni't siyang naaawa sa dukha ay mapalad siya.
He who despiseth his neighbor sinneth; But happy is he who hath mercy on the poor.
22 Hindi ba sila nagkakamali na kumakatha ng kasamaan? Nguni't kaawaan at katotohanan ay sasa kanila na nagsisikatha ng mabuti.
Do not they who devise evil fail of their end? But they who devise good meet with kindness and truth.
23 Sa lahat ng gawain ay may pakinabang: nguni't ang tabil ng mga labi ay naghahatid sa karalitaan.
In all labor there is profit; But the talk of the lips tendeth only to penury.
24 Ang putong ng mga pantas ay ang kanilang mga kayamanan: nguni't ang kamangmangan ng mga mangmang ay kamangmangan lamang.
Riches are a crown to the wise; But the promotion of fools is folly.
25 Ang tapat na saksi ay nagliligtas ng mga tao: nguni't siyang nagsasalita ng mga kasinungalingan ay nagdaraya.
A true witness saveth lives; But a deceitful witness poureth forth lies.
26 Sa pagkatakot sa Panginoon ay may matibay na pagkakatiwala: at ang kaniyang mga anak ay magkakaroon ng dakong kanlungan.
In the fear of the LORD is strong confidence; Yea, to his children he will be a refuge.
27 Ang pagkatakot sa Panginoon ay bukal ng kabuhayan, upang humiwalay sa mga silo ng kamatayan.
The fear of the LORD is a fountain of life; By it men escape from the snares of death.
28 Nasa karamihan ng bayan ang kaluwalhatian ng hari: nguni't na sa pangangailangan ng bayan ang kapahamakan ng pangulo.
In a numerous people is the glory of a king; But the want of people is the destruction of a prince.
29 Siyang makupad sa pagkagalit ay may dakilang paguunawa: nguni't siyang madaling magalit ay nagbubunyi ng kamangmangan.
He who is slow to anger is of great understanding. But he who is of a hasty spirit setteth folly on high.
30 Ang tiwasay na puso ay buhay ng katawan: nguni't ang kapanaghilian ay kabulukan ng mga buto.
A quiet heart is the life of the flesh; But the ferment of passion is rottenness to the bones.
31 Siyang pumipighati sa dukha ay humahamak sa Maylalang sa kaniya. Nguni't siyang naaawa sa mapagkailangan ay nagpaparangal sa kaniya.
He who oppresseth the poor reproacheth his Maker; But he who hath mercy on the poor honoreth him.
32 Ang masama ay manahagis sa kaniyang masamang gawa: nguni't ang matuwid ay may kanlungan sa kaniyang kamatayan.
By his wickedness the wicked is thrust down; But the righteous hath hope even in death.
33 Karunungan ay nagpapahinga sa puso niya na may paguunawa: nguni't ang nasa loob ng mga mangmang ay nalalaman.
Wisdom resteth quietly in the heart of the wise; But in the breast of fools it will be made known.
34 Ang katuwiran ay nagbubunyi ng bansa: nguni't ang kasalanan ay kakutyaan sa alinmang bayan.
Righteousness exalteth a people; But the reproach of nations is sin.
35 Ang lingap ng hari ay sa lingkod na gumagawa na may kapantasan: nguni't ang kaniyang poot ay magiging laban sa nakahihiya.
The king's favor is toward a wise servant; But his wrath is against him that causeth shame.
