Mga Kawikaan 14
1 Bawa't pantas na babae ay nagtatayo ng kaniyang bahay: nguni't binubunot ng mangmang, ng kaniyang sariling mga kamay.
Every wise woman buildeth her house: but the foolish plucketh it down with her hands.
2 Siyang lumalakad sa kaniyang katuwiran ay natatakot sa Panginoon: nguni't siyang suwail sa kaniyang mga lakad ay humahamak sa kaniya.
He that walketh in his uprightness feareth the LORD: but [he that is] perverse in his ways despiseth him.
3 Sa bibig ng mangmang ay may tungkod ng kapalaluan: nguni't ang mga labi ng pantas ay mangagiingat ng mga yaon.
In the mouth of the foolish [is] a rod of pride: but the lips of the wise shall preserve them.
4 Kung saan walang baka, ang bangan ay malinis: nguni't ang karamihan ng bunga ay nasa kalakasan ng baka.
Where no oxen [are], the crib [is] clean: but much increase [is] by the strength of the ox.
5 Ang tapat na saksi ay hindi magbubulaan: nguni't ang sinungaling na saksi ay nagbabadya ng mga kasinungalingan.
A faithful witness will not lie: but a false witness will utter lies.
6 Ang manglilibak ay humahanap ng karunungan at walang nasusumpungan: nguni't ang kaalaman ay madali sa kaniya na naguunawa.
A scorner seeketh wisdom, and [findeth it] not: but knowledge [is] easy unto him that understandeth.
7 Paroon ka sa harapan ng taong mangmang, at hindi mo mamamalas sa kaniya ang mga labi ng kaalaman:
Go from the presence of a foolish man, when thou perceivest not [in him] the lips of knowledge.
8 Ang karunungan ng mabait ay makaunawa ng kaniyang lakad: nguni't ang kamangmangan ng mga mangmang ay karayaan.
The wisdom of the prudent [is] to understand his way: but the folly of fools [is] deceit.
9 Ang mangmang ay tumutuya sa sala: nguni't sa matuwid ay may mabuting kalooban.
Fools make a mock at sin: but among the righteous [there is] favour.
10 Nalalaman ng puso ang kaniyang sariling kapaitan; at ang tagaibang lupa ay hindi nakikialam ng kaniyang kagalakan.
The heart knoweth his own bitterness; and a stranger doth not intermeddle with his joy.
11 Ang bahay ng masama ay mababagsak: nguni't ang tolda ng matuwid ay mamumukadkad.
The house of the wicked shall be overthrown: but the tabernacle of the upright shall flourish.
12 May daan na tila matuwid sa isang tao, nguni't ang dulo niyaon ay mga daan ng kamatayan.
There is a way which seemeth right unto a man, but the end thereof [are] the ways of death.
13 Maging sa pagtawa man ang puso ay nagiging mapanglaw; at ang wakas ng kasayahan ay kabigatan ng loob.
Even in laughter the heart is sorrowful; and the end of that mirth [is] heaviness.
14 Ang tumatalikod ng kaniyang puso ay mabubusog ng kaniyang sariling mga lakad: at masisiyahang loob ang taong mabuti.
The backslider in heart shall be filled with his own ways: and a good man [shall be satisfied] from himself.
15 Pinaniniwalaan ng musmos ang bawa't salita: nguni't ang mabait ay tumitinging mabuti sa kaniyang paglakad.
The simple believeth every word: but the prudent [man] looketh well to his going.
16 Ang pantas ay natatakot at humihiwalay sa kasamaan: nguni't ang mangmang ay nagpapakilalang palalo, at timawa.
A wise [man] feareth, and departeth from evil: but the fool rageth, and is confident.
17 Siyang nagagalit na madali ay gagawang may kamangmangan: at ang taong may masamang katha ay ipagtatanim.
[He that is] soon angry dealeth foolishly: and a man of wicked devices is hated.
18 Ang musmos ay nagmamana ng kamangmangan: nguni't ang mabait ay puputungan ng kaalaman.
The simple inherit folly: but the prudent are crowned with knowledge.
19 Ang masama ay yumuyukod sa harap ng mabuti; at ang masama ay sa mga pintuang-daan ng matuwid.
The evil bow before the good; and the wicked at the gates of the righteous.
20 Ipinagtatanim ang dukha maging ng kaniyang kapuwa: nguni't ang mayaman ay maraming kaibigan.
The poor is hated even of his own neighbour: but the rich [hath] many friends.
21 Siyang humahamak sa kaniyang kapuwa ay nagkakasala: nguni't siyang naaawa sa dukha ay mapalad siya.
He that despiseth his neighbour sinneth: but he that hath mercy on the poor, happy [is] he.
22 Hindi ba sila nagkakamali na kumakatha ng kasamaan? Nguni't kaawaan at katotohanan ay sasa kanila na nagsisikatha ng mabuti.
Do they not err that devise evil? but mercy and truth [shall be] to them that devise good.
23 Sa lahat ng gawain ay may pakinabang: nguni't ang tabil ng mga labi ay naghahatid sa karalitaan.
In all labour there is profit: but the talk of the lips [tendeth] only to penury.
24 Ang putong ng mga pantas ay ang kanilang mga kayamanan: nguni't ang kamangmangan ng mga mangmang ay kamangmangan lamang.
The crown of the wise [is] their riches: [but] the foolishness of fools [is] folly.
25 Ang tapat na saksi ay nagliligtas ng mga tao: nguni't siyang nagsasalita ng mga kasinungalingan ay nagdaraya.
A true witness delivereth souls: but a deceitful [witness] speaketh lies.
26 Sa pagkatakot sa Panginoon ay may matibay na pagkakatiwala: at ang kaniyang mga anak ay magkakaroon ng dakong kanlungan.
In the fear of the LORD [is] strong confidence: and his children shall have a place of refuge.
27 Ang pagkatakot sa Panginoon ay bukal ng kabuhayan, upang humiwalay sa mga silo ng kamatayan.
The fear of the LORD [is] a fountain of life, to depart from the snares of death.
28 Nasa karamihan ng bayan ang kaluwalhatian ng hari: nguni't na sa pangangailangan ng bayan ang kapahamakan ng pangulo.
In the multitude of people [is] the king’s honour: but in the want of people [is] the destruction of the prince.
29 Siyang makupad sa pagkagalit ay may dakilang paguunawa: nguni't siyang madaling magalit ay nagbubunyi ng kamangmangan.
[He that is] slow to wrath [is] of great understanding: but [he that is] hasty of spirit exalteth folly.
30 Ang tiwasay na puso ay buhay ng katawan: nguni't ang kapanaghilian ay kabulukan ng mga buto.
A sound heart [is] the life of the flesh: but envy the rottenness of the bones.
31 Siyang pumipighati sa dukha ay humahamak sa Maylalang sa kaniya. Nguni't siyang naaawa sa mapagkailangan ay nagpaparangal sa kaniya.
He that oppresseth the poor reproacheth his Maker: but he that honoureth him hath mercy on the poor.
32 Ang masama ay manahagis sa kaniyang masamang gawa: nguni't ang matuwid ay may kanlungan sa kaniyang kamatayan.
The wicked is driven away in his wickedness: but the righteous hath hope in his death.
33 Karunungan ay nagpapahinga sa puso niya na may paguunawa: nguni't ang nasa loob ng mga mangmang ay nalalaman.
Wisdom resteth in the heart of him that hath understanding: but [that which is] in the midst of fools is made known.
34 Ang katuwiran ay nagbubunyi ng bansa: nguni't ang kasalanan ay kakutyaan sa alinmang bayan.
Righteousness exalteth a nation: but sin [is] a reproach to any people.
35 Ang lingap ng hari ay sa lingkod na gumagawa na may kapantasan: nguni't ang kaniyang poot ay magiging laban sa nakahihiya.
The king’s favour [is] toward a wise servant: but his wrath is [against] him that causeth shame.
