Mga Kawikaan 13
1 Dinidinig ng pantas na anak ang turo ng kaniyang ama: nguni't hindi dinidinig ng mangduduwahagi ang saway.
A wise son — the instruction of a father, And a scorner — he hath not heard rebuke.
2 Ang tao ay kakain ng mabuti ayon sa bunga ng kaniyang bibig: nguni't ang magdaraya ay kakain ng karahasan,
From the fruit of the mouth a man eateth good, And the soul of the treacherous — violence.
3 Siyang nagiingat ng kaniyang bibig, nagiingat ng kaniyang buhay: nguni't siyang nagbubukang maluwang ng kaniyang mga labi ay magkakaroon ng kapahamakan.
Whoso is keeping his mouth, is keeping his soul, Whoso is opening wide his lips — ruin to him!
4 Ang tamad ay nagnanasa, at walang anoman: nguni't ang kaluluwa ng masipag ay tataba.
The soul of the slothful is desiring, and hath not. And the soul of the diligent is made fat.
5 Ang matuwid ay nagtatanim sa pagsisinungaling: nguni't ang masama ay kasuklamsuklam, at napapahiya.
A false word the righteous hateth, And the wicked causeth abhorrence, and is confounded.
6 Bumabantay ang katuwiran sa matuwid na lakad; nguni't inilulugmok ng kasamaan ang makasalanan.
Righteousness keepeth him who is perfect in the way, And wickedness overthroweth a sin offering.
7 May nagpapakayaman, gayon ma'y walang anoman: may nagpapakadukha, gayon ma'y may malaking kayamanan.
There is who is making himself rich, and hath nothing, Who is making himself poor, and wealth [is] abundant.
8 Ang katubusan sa buhay ng tao ay siyang kaniyang mga kayamanan: nguni't ang dukha ay hindi nakikinig sa banta.
The ransom of a man's life [are] his riches, And the poor hath not heard rebuke.
9 Ang ilaw ng matuwid ay nagagalak: nguni't ang ilawan ng masama ay papatayin.
The light of the righteous rejoiceth, And the lamp of the wicked is extinguished.
10 Sa kapalaluan, ang dumarating ay pagtatalo lamang: nguni't ang karunungan ay nangasa nangaturuang maigi.
A vain man through pride causeth debate, And with the counselled [is] wisdom.
11 Ang kayamanang tinangkilik sa walang kabuluhan ay huhupa: nguni't siyang nagpipisan sa paggawa ay mararagdagan.
Wealth from vanity becometh little, And whoso is gathering by the hand becometh great.
12 Ang pagasa na nagluluwat ay nagpapasakit ng puso: nguni't pagka ang nasa ay dumarating ay punong kahoy ng buhay.
Hope prolonged is making the heart sick, And a tree of life [is] the coming desire.
13 Sinomang humamak sa salita ay nagdadala ng kapahamakan sa sarili: nguni't siyang natatakot sa utos ay gagantihin.
Whoso is despising the Word is destroyed for it, And whoso is fearing the Command is repayed.
14 Ang kautusan ng pantas ay bukal ng buhay, upang lumayo sa mga silo ng kamatayan.
The law of the wise [is] a fountain of life, To turn aside from snares of death.
15 Ang mabuting kaunawaan ay nagbibigay lingap: nguni't ang lakad ng mananalangsang ay mahirap.
Good understanding giveth grace, And the way of the treacherous [is] hard.
16 Bawa't mabait na tao ay gumagawang may kaalaman: nguni't ang mangmang ay nagkakalat ng kamangmangan.
Every prudent one dealeth with knowledge, And a fool spreadeth out folly.
17 Ang masamang sugo ay nahuhulog sa kasamaan: nguni't ang tapat na sugo ay kagalingan.
A wicked messenger falleth into evil, And a faithful ambassador is healing.
18 Karalitaan at kahihiyan ang tatamuhin ng nagtatakuwil ng saway: nguni't siyang nakikinig ng saway ay magkakapuri.
Whoso is refusing instruction — poverty and shame, And whoso is observing reproof is honoured.
19 Ang nasa na natupad ay matamis sa kaluluwa: nguni't kasuklamsuklam sa mga mangmang na humiwalay sa kasamaan.
A desire accomplished is sweet to the soul, And an abomination to fools [is]: Turn from evil.
20 Lumalakad ka na kasama ng mga pantas na tao, at ikaw ay magiging pantas; nguni't ang kasama ng mga mangmang ay mapapariwara.
Whoso is walking with wise men is wise, And a companion of fools suffereth evil.
21 Ang kasamaan ay humahabol sa mga makasalanan; nguni't ang matuwid ay gagantihan ng mabuti.
Evil pursueth sinners, And good recompenseth the righteous.
22 Ang mabuti ay nagiiwan ng mana sa mga anak ng kaniyang mga anak; at ang kayamanan ng makasalanan ay nalalagay na ukol sa matuwid.
A good man causeth sons' sons to inherit, And laid up for the righteous [is] the sinner's wealth.
23 Maraming pagkain ang nasa pagsasaka ng dukha: nguni't may napapahamak dahil sa kawalan ng kaganapan.
Abundance of food — the tillage of the poor, And substance is consumed without judgment.
24 Siyang naguurong ng kaniyang pamalo ay napopoot sa kaniyang anak: nguni't siyang umiibig ay nagpaparusang maminsan-minsan.
Whoso is sparing his rod is hating his son, And whoso is loving him hath hastened him chastisement.
25 Ang matuwid ay kumakain hanggang sa kabusugan ng kaniyang kaluluwa; nguni't ang tiyan ng masama ay mangangailangan.
The righteous is eating to the satiety of his soul, And the belly of the wicked lacketh!
