Mga Kawikaan 13
1 Dinidinig ng pantas na anak ang turo ng kaniyang ama: nguni't hindi dinidinig ng mangduduwahagi ang saway.
A wise son listens to his father’s instruction, but a scoffer doesn’t listen to rebuke.
2 Ang tao ay kakain ng mabuti ayon sa bunga ng kaniyang bibig: nguni't ang magdaraya ay kakain ng karahasan,
By the fruit of his lips, a man enjoys good things, but the unfaithful crave violence.
3 Siyang nagiingat ng kaniyang bibig, nagiingat ng kaniyang buhay: nguni't siyang nagbubukang maluwang ng kaniyang mga labi ay magkakaroon ng kapahamakan.
He who guards his mouth guards his soul. One who opens wide his lips comes to ruin.
4 Ang tamad ay nagnanasa, at walang anoman: nguni't ang kaluluwa ng masipag ay tataba.
The soul of the sluggard desires, and has nothing, but the desire of the diligent shall be fully satisfied.
5 Ang matuwid ay nagtatanim sa pagsisinungaling: nguni't ang masama ay kasuklamsuklam, at napapahiya.
A righteous man hates lies, but a wicked man brings shame and disgrace.
6 Bumabantay ang katuwiran sa matuwid na lakad; nguni't inilulugmok ng kasamaan ang makasalanan.
Righteousness guards the way of integrity, but wickedness overthrows the sinner.
7 May nagpapakayaman, gayon ma'y walang anoman: may nagpapakadukha, gayon ma'y may malaking kayamanan.
There are some who pretend to be rich, yet have nothing. There are some who pretend to be poor, yet have great wealth.
8 Ang katubusan sa buhay ng tao ay siyang kaniyang mga kayamanan: nguni't ang dukha ay hindi nakikinig sa banta.
The ransom of a man’s life is his riches, but the poor hear no threats.
9 Ang ilaw ng matuwid ay nagagalak: nguni't ang ilawan ng masama ay papatayin.
The light of the righteous shines brightly, but the lamp of the wicked is snuffed out.
10 Sa kapalaluan, ang dumarating ay pagtatalo lamang: nguni't ang karunungan ay nangasa nangaturuang maigi.
Pride only breeds quarrels, but wisdom is with people who take advice.
11 Ang kayamanang tinangkilik sa walang kabuluhan ay huhupa: nguni't siyang nagpipisan sa paggawa ay mararagdagan.
Wealth gained dishonestly dwindles away, but he who gathers by hand makes it grow.
12 Ang pagasa na nagluluwat ay nagpapasakit ng puso: nguni't pagka ang nasa ay dumarating ay punong kahoy ng buhay.
Hope deferred makes the heart sick, but when longing is fulfilled, it is a tree of life.
13 Sinomang humamak sa salita ay nagdadala ng kapahamakan sa sarili: nguni't siyang natatakot sa utos ay gagantihin.
Whoever despises instruction will pay for it, but he who respects a command will be rewarded.
14 Ang kautusan ng pantas ay bukal ng buhay, upang lumayo sa mga silo ng kamatayan.
The teaching of the wise is a spring of life, to turn from the snares of death.
15 Ang mabuting kaunawaan ay nagbibigay lingap: nguni't ang lakad ng mananalangsang ay mahirap.
Good understanding wins favour, but the way of the unfaithful is hard.
16 Bawa't mabait na tao ay gumagawang may kaalaman: nguni't ang mangmang ay nagkakalat ng kamangmangan.
Every prudent man acts from knowledge, but a fool exposes folly.
17 Ang masamang sugo ay nahuhulog sa kasamaan: nguni't ang tapat na sugo ay kagalingan.
A wicked messenger falls into trouble, but a trustworthy envoy gains healing.
18 Karalitaan at kahihiyan ang tatamuhin ng nagtatakuwil ng saway: nguni't siyang nakikinig ng saway ay magkakapuri.
Poverty and shame come to him who refuses discipline, but he who heeds correction shall be honoured.
19 Ang nasa na natupad ay matamis sa kaluluwa: nguni't kasuklamsuklam sa mga mangmang na humiwalay sa kasamaan.
Longing fulfilled is sweet to the soul, but fools detest turning from evil.
20 Lumalakad ka na kasama ng mga pantas na tao, at ikaw ay magiging pantas; nguni't ang kasama ng mga mangmang ay mapapariwara.
One who walks with wise men grows wise, but a companion of fools suffers harm.
21 Ang kasamaan ay humahabol sa mga makasalanan; nguni't ang matuwid ay gagantihan ng mabuti.
Misfortune pursues sinners, but prosperity rewards the righteous.
22 Ang mabuti ay nagiiwan ng mana sa mga anak ng kaniyang mga anak; at ang kayamanan ng makasalanan ay nalalagay na ukol sa matuwid.
A good man leaves an inheritance to his children’s children, but the wealth of the sinner is stored for the righteous.
23 Maraming pagkain ang nasa pagsasaka ng dukha: nguni't may napapahamak dahil sa kawalan ng kaganapan.
An abundance of food is in poor people’s fields, but injustice sweeps it away.
24 Siyang naguurong ng kaniyang pamalo ay napopoot sa kaniyang anak: nguni't siyang umiibig ay nagpaparusang maminsan-minsan.
One who spares the rod hates his son, but one who loves him is careful to discipline him.
25 Ang matuwid ay kumakain hanggang sa kabusugan ng kaniyang kaluluwa; nguni't ang tiyan ng masama ay mangangailangan.
The righteous one eats to the satisfying of his soul, but the belly of the wicked goes hungry.
