Mga Kawikaan 1
1 Ang mga kawikaan ni Salomon na anak ni David na hari sa Israel:
Притчи на Давидовия син Соломон, Израилев цар,
2 Upang umalam ng karunungan at turo; upang bulayin ang mga salita ng pagkaunawa;
Записани за да познае някой мъдрост и поука, За да разбере благоразумни думи,
3 Upang tumanggap ng turo sa pantas na paguugali, sa katuwiran, at kahatulan, at karampatan;
За да приеме поука за мъдро постъпване, В правда, съдба и справедливост,
4 Upang magbigay ng katalinuhan sa musmos. Kaalaman at pagbubulay sa kabataan:
За да се даде остроумие на простите, знание и разсъждение на младежа,
5 Upang marinig ng pantas, at lumago sa ikatututo: at upang tamuhin ng taong may unawa ang magagaling na payo:
За да слуша мъдрият и да стане по-мъдър И за да достигне разумният здрави начала,
6 Upang umunawa ng kawikaan at ng kahulugan; ng mga salita ng pantas, at ng kanilang malalabong sabi.
За да се разбират притча и иносказание, Изреченията на мъдрите и гатанките им.
7 Ang takot sa Panginoon ay pasimula ng kaalaman: nguni't ang mangmang ay humahamak sa karunungan at turo.
Страх от Господа е начало на мъдростта; Но безумният презира мъдростта и поуката.
8 Anak ko, dinggin mo ang turo ng iyong ama, at huwag mong pabayaan ang kautusan ng iyong ina:
Сине мой, слушай поуката на баща си, И не отхвърляй наставлението на Майка си,
9 Sapagka't sila'y magiging tali ng biyaya sa iyong ulo, at mga kuwintas sa ligid ng iyong leeg.
Защото те ще бъдат благодатен венец за главата ти, И огърлица около шията ти.
10 Anak ko, kung ikaw ay hikayatin ng mga makasalanan, huwag mong tulutan.
Сине мой, ако грешните те прилъгват, Да се не съгласиш.
11 Kung kanilang sabihin, sumama ka sa amin, tayo'y magsibakay sa pagbububo ng dugo, tayo'y mangagkubli ng silo na walang anomang kadahilanan sa walang sala;
Ако рекат: Ела с нас, Нека поставим засада за кръвопролитие. Нека причакаме без причина невинния,
12 Sila'y lamunin nating buhay na gaya ng Sheol. At buo, na gaya ng nagsibaba sa lungaw; (Sheol h7585)
Както ада нека ги погълнем живи, Даже съвършените, като ония, които слизат в рова, (Sheol h7585)
13 Tayo'y makakasumpong ng lahat na mahalagang pag-aari, ating pupunuin ang ating mga bahay ng samsam;
Ще намерим всякакъв скъпоценен имот, Ще напълним къщите си с користи,
14 Ikaw ay makikipagsapalaran sa gitna namin; magkakaroon tayong lahat ng isang supot:
Ще хвърлим жребието си като един от нас, Една кесия ще имаме всички;
15 Anak ko, huwag kang lumakad sa daan na kasama nila; pigilin mo ang iyong paa sa kanilang landas:
Сине мой, не ходи на пътя с тях, Въздържай ногата си от пътеката им,
16 Sapagka't ang kanilang mga paa ay nagsisitakbo sa kasamaan, at sila'y nangagmamadali sa pagbububo ng dugo.
Защото техните нозе тичат към злото, И бързат да проливат кръв.
17 Sapagka't walang kabuluhang naladlad ang silo, sa paningin ng alin mang ibon:
Защото напразно се простира мрежа Пред очите на каква да било птица.
18 At binabakayan ng mga ito ang kanilang sariling dugo, kanilang ipinagkukubli ng silo ang kanilang sariling mga buhay.
И тия поставят засада против своята си кръв, Причакват собствения си живот.
19 Ganyan ang mga lakad ng bawa't sakim sa pakinabang; na nagaalis ng buhay ng mga may-ari niyaon.
Такива са пътищата на всеки сребролюбец: Сребролюбието отнема живота на завладените от него.
20 Karunungan ay humihiyaw na malakas sa lansangan; kaniyang inilalakas ang kaniyang tinig sa mga luwal na dako;
Превъзходната мъдрост възгласява по улиците, Издига гласа си по площадите,
21 Siya'y humihiyaw sa mga pangulong dako na pinaglilipunan; sa pasukan ng mga pintuang-bayan, sa bayan, kaniyang binibigkas ang kaniyang mga salita:
Вика по главните места на пазарите, При входовете на портите, възвестява из града думите си:
22 Hanggang kailan kayong mga musmos, magsisiibig sa inyong kamusmusan? At ang mga nanunuya ay maliligaya sa panunuya, at ang mga mangmang ay mangagtatanim sa kaalaman?
Глупави, до кога ще обичате глупостта? Присмивачите до кога ще се наслаждавате на присмивките си, И безумните ще мразят знанието?
23 Magsibalik kayo sa aking saway: narito, aking ibubuhos ang aking espiritu sa inyo.
Обърнете се при изобличението ми. Ето, аз ще излея духа си на вас, Ще ви направя да разберете словата ми.
24 Sapagka't ako'y tumawag, at kayo'y tumanggi: aking iniunat ang aking kamay, at walang makinig;
Понеже аз виках, а вие отказахте да слушате, Понеже простирах ръката си, а никой не внимаваше,
25 Kundi inyong iniuwi sa wala ang buo kong payo, at hindi ninyo inibig ang aking saway:
Но отхвърлихте съвета ми, И не приехте изобличението ми,
26 Ako naman ay tatawa sa kaarawan ng inyong kasakunaan: ako'y manunuya pagka ang inyong takot ay dumarating;
То аз ще се смея на вашето бедствие, Ще се присмея, когато ви нападне страхът,
27 Pagka ang iyong takot ay dumarating na parang bagyo. At ang inyong kasakunaan ay dumarating na parang ipoipo; pagka ang hirap at hapis ay dumating sa inyo.
Когато ви нападне страхът, като опустошителна буря, И бедствието ви се устреми като вихрушка, Когато скръб и мъки ви нападнат,
28 Kung magkagayo'y tatawag sila sa akin, nguni't hindi ako sasagot; hahanapin nila akong masikap, nguni't hindi nila ako masusumpungan:
Тогава те ще призоват, но аз няма да отговоря, Ревностно ще ме търсят, но няма да ме намерят.
29 Sapagka't kanilang ipinagtanim ang kaalaman, at hindi pinili ang takot sa Panginoon.
Понеже намразиха знанието, И не разбраха страха от Господа,
30 Ayaw sila ng aking payo; kanilang hinamak ang buo kong pagsaway:
Не приеха съвета ми, И презряха всичкото ми изобличение,
31 Kaya't sila'y magsisikain ng bunga ng kanilang sariling lakad, at mabubusog ng kanilang sariling mga kagagawan.
Затова, ще ядат от плодовете на своя си път, И ще се наситят от своите си измислици.
32 Sapagka't papatayin sila ng pagtalikod ng musmos, at ang pagkawalang balisa ng mga mangmang ay ang sisira sa kanila.
Защото глупавите ще бъдат умъртвени от своето си отстъпване, И безумните ще бъдат погубени от своето си безгрижие,
33 Nguni't ang nakikinig sa akin ay tatahang tiwasay. At tatahimik na walang takot sa kasamaan.
Но всеки, който ме слуша, ще живее в безопасност, И ще бъде спокоен без да се бои от зло.
