Mateo 5
1 At pagkakita sa mga karamihan, ay umahon siya sa bundok: at pagkaupo niya, ay nagsilapit sa kaniya ang kaniyang mga alagad:
And seeing the multitudes, he went up into the mountain; and when he had sat down, his disciples came to him;
2 At binuka niya ang kaniyang bibig at tinuruan sila, na sinasabi,
and he opened his mouth and taught them, saying:
3 Mapapalad ang mga mapagpakumbabang-loob: sapagka't kanila ang kaharian ng langit.
Blessed are the poor in spirit; for theirs is the kingdom of heaven.
4 Mapapalad ang nangahahapis: sapagka't sila'y aaliwin.
Blessed are they that mourn; for they shall be comforted.
5 Mapapalad ang maaamo: sapagka't mamanahin nila ang lupa.
Blessed are the meek; for they shall inherit the earth.
6 Mapapalad ang nangagugutom at nangauuhaw sa katuwiran: sapagka't sila'y bubusugin.
Blessed are they that hunger and thirst for righteousness; for they shall be filled.
7 Mapapalad ang mga mahabagin: sapagka't sila'y kahahabagan.
Blessed are the merciful; for they shall receive mercy.
8 Mapapalad ang mga may malinis na puso: sapagka't makikita nila ang Dios.
Blessed are the pure in heart; for they shall see God.
9 Mapapalad ang mga mapagpayapa: sapagka't sila'y tatawaging mga anak ng Dios.
Blessed are the peacemakers; for they shall be called sons of God.
10 Mapapalad ang mga pinaguusig dahil sa katuwiran: sapagka't kanila ang kaharian ng langit.
Blessed are they that are persecuted on account of righteousness; for theirs is the kingdom of heaven.
11 Mapapalad kayo pagka kayo'y inaalimura, at kayo'y pinaguusig, at kayo'y pinagwiwikaan ng sarisaring masama na pawang kasinungalingan, dahil sa akin.
Blessed are you, when they shall reproach you, and persecute you, and say every evil thing against you, falsely, on my account.
12 Mangagalak kayo, at mangagsayang totoo: sapagka't malaki ang ganti sa inyo sa langit: sapagka't gayon din ang kanilang pagkausig sa mga propeta na nangauna sa inyo.
Rejoice, and leap for joy; for great is your reward in heaven: for so did they persecute the prophets who were before you.
13 Kayo ang asin ng lupa: nguni't kung ang asin ay tumabang, ay ano ang ipagpapaalat? wala nang ano pa mang kabuluhan, kundi upang itapon sa labas at yurakan ng mga tao.
You are the salt of the earth: but if the salt has become tasteless, by what means shall it become salt again? It is then good for nothing but to be thrown out and trod upon by men.
14 Kayo ang ilaw ng sanglibutan. Ang isang bayan na natatayo sa ibabaw ng isang bundok ay hindi maitatago.
You are the light of the world: a city that lies upon a mountain can not be hid:
15 Hindi rin nga pinaniningasan ang isang ilawan, at inilalagay sa ilalim ng isang takalan, kundi sa talagang lalagyan ng ilaw; at lumiliwanag sa lahat ng nangasa bahay.
neither do men light a lamp and place it under the measure, but on the lamp-stand, and it gives light to all that are in the house.
16 Lumiwanag na gayon ang inyong ilaw sa harap ng mga tao; upang mangakita nila ang inyong mabubuting gawa, at kanilang luwalhatiin ang inyong Ama na nasa langit.
In this way let your light shine before men, that they may see your good works, and glorify your Father who is in heaven.
17 Huwag ninyong isiping ako'y naparito upang sirain ang kautusan o ang mga propeta: ako'y naparito hindi upang sirain, kundi upang ganapin.
Think not that I have come to make the law or the prophets of no effect. I have not come to make them of no effect, but to give them their full efficiency.
18 Sapagka't katotohanang sinasabi ko sa inyo, Hanggang sa mangawala ang langit at ang lupa, ang isang tuldok o isang kudlit, sa anomang paraan ay hindi mawawala sa kautusan, hanggang sa maganap ang lahat ng mga bagay.
For verily I say to you, Till heaven and earth pass away, one yod or one point shall in no way pass from the law till all be fulfilled.
19 Kaya't ang sinomang sumuway sa isa sa kaliitliitang mga utos na ito, at ituro ang gayon sa mga tao, ay tatawaging kaliitliitan sa kaharian ng langit: datapuwa't ang sinomang gumanap at ituro, ito'y tatawaging dakila sa kaharian ng langit.
Whoever, therefore, shall make void one of the least of these commandments, and shall teach men so, shall be called least in the kingdom of heaven. But whoever shall do and teach, he shall be called great in the kingdom of heaven.
20 Sapagka't sinasabi ko sa inyo, na kung hindi hihigit ang inyong katuwiran sa katuwiran ng mga eskriba at mga Fariseo, sa anomang paraan ay hindi kayo magsisipasok sa kaharian ng langit.
For I say to you, That, unless your righteousness excel that of the scribes and Pharisees, you can by no means enter into the kingdom of heaven.
21 Narinig ninyo na sinabi sa mga tao sa una, Huwag kang papatay; at ang sinomang pumatay ay mapapasa panganib sa kahatulan:
You have heard that it was said to the ancients: You shall not kill; and whoever shall kill, shall be liable to the sentence of the judges.
22 Datapuwa't sinasabi ko sa inyo, na ang bawa't mapoot sa kaniyang kapatid ay mapapasa panganib sa kahatulan; at ang sinomang magsabi sa kaniyang kapatid, Raca, ay mapapasa panganib sa Sanedrin; at ang sinomang magsabi, Ulol ka, ay mapapasa panganib sa impierno ng apoy. (Geenna g1067)
But I say to you, Whoever is angry with his brother without a cause, shall be liable to the sentence of the judges. And whoever shall say to his brother, Worthless fellow, shall be liable to the sentence of the Sanhedrin. But who ever shall say, Impious wretch, shall be in danger of hell-fire. (Geenna g1067)
23 Kaya't kung inihahandog mo ang iyong hain sa dambana, at doo'y maalaala mo na ang iyong kapatid ay mayroong anomang laban sa iyo,
If, therefore, you bring your gift to the altar, and there remember that your brother has any thing against you,
24 Iwan mo roon sa harap ng dambana ang hain mo, at yumaon ka ng iyong lakad, makipagkasundo ka muna sa iyong kapatid, at kung magkagayon ay magbalik ka at ihandog mo ang iyong hain.
leave your gift there before the altar, and go, first be reconciled to your brother, and then come and offer your gift.
25 Makipagkasundo ka agad sa iyong kaalit, samantalang ikaw ay kasama niya sa daan; baka ibigay ka ng kaalit mo sa hukom, at ibigay ka ng hukom sa punong kawal, at ipasok ka sa bilangguan.
Come to an agreement with your opponent at law quickly, while you are on the road with him, lest your opponent at law deliver you to the judge, and the judge deliver you to the officer, and you be thrown into prison.
26 Katotohanang sinasabi ko sa iyo, Hindi ka aalis doon sa anomang paraan, hanggang hindi mo mapagbayaran ang katapustapusang beles.
Verily, I say to you, You shall by no means come out thence, till you have paid the last farthing.
27 Narinig ninyong sinabi, Huwag kang mangangalunya:
You have heard that it was said: You shall not commit adultery.
28 Datapuwa't sinasabi ko sa inyo, na ang bawa't tumingin sa isang babae na taglay ang masamang hangad ay nagkakasala, na ng pangangalunya sa kaniyang puso.
But I say to you, Whoever looks upon a woman to cherish desire for her, has already committed adultery with her in his heart.
29 At kung ang kanan mong mata ay nakapagpapatisod sa iyo, ay dukitin mo, at iyong itapon: sapagka't may mapapakinabang ka pa na mawala ang isa sa mga sangkap ng iyong katawan, at huwag ang buong katawan mo ay mabulid sa impierno. (Geenna g1067)
If, then, your right eye ensnare you, tear it out, and throw it from you; for it is profitable for you that one of your members should perish, and not that your whole body should be thrown into hell. (Geenna g1067)
30 At kung ang kanan mong kamay ay nakapagpapatisod sa iyo, ay putulin mo, at iyong itapon: sapagka't may mapapakinabang ka pa na mawala ang isa sa mga sangkap ng iyong katawan, at huwag ang buong katawan mo ay mapasa impierno. (Geenna g1067)
And if your right hand ensnare you, cut it off, and throw it from you; for it is profitable for you that one of your members should perish, and not that your whole body should be thrown into hell. (Geenna g1067)
31 Sinabi rin naman, Ang sinomang lalake na ihiwalay na ang kaniyang asawa, ay bigyan niya siya ng kasulatan ng paghihiwalay:
It has been said: Whoever will put away his wife, let him give her a bill of divorce.
32 Datapuwa't sinasabi ko sa inyo, na ang sinomang lalake na ihiwalay ang kaniyang asawa, liban na lamang kung sa pakikiapid ang dahil, ay siya ang sa kaniya'y nagbibigay kadahilanan ng pangangalunya: at ang sinomang magasawa sa kaniya kung naihiwalay na siya ay nagkakasala ng pangangalunya.
But I say to you, Whoever shall put away his wife, unless on account of lewdness, causes her to commit adultery: and whoever marries her that is divorced, commits adultery.
33 Bukod sa rito'y inyong narinig na sinabi sa mga tao sa una, Huwag kang manunumpa ng di katotohanan, kundi tutupdin mo sa Panginoon ang iyong mga sumpa:
Again, you have heard that it was said to the ancients: You shall not swear falsely, but shall pay to the Lord your vows.
34 Datapuwa't sinasabi ko sa inyo, Huwag ninyong ipanumpa ang anoman; kahit ang langit, sapagka't siyang luklukan ng Dios;
But I say to you, Swear not at all: neither by heaven, for it is the throne of God;
35 Kahit ang lupa, sapagka't siyang tungtungan ng kaniyang mga paa; kahit ang Jerusalem, sapagka't siyang bayan ng dakilang Hari.
nor by the earth, for it is his footstool; nor by Jerusalem, for it is the city of the great King:
36 Kahit man ang ulo mo ay huwag mong ipanumpa, sapagka't hindi ka makagagawa ng isang buhok na maputi o maitim.
neither shall you swear by your head, for you can not make one hair white or black.
37 Datapuwa't ang magiging pananalita ninyo'y, Oo, oo; Hindi, hindi; sapagka't ang humigit pa rito ay buhat sa masama.
But let your word be, Yes, yes; No, no; for whatever is more than these is of the Evil One.
38 Narinig ninyong sinabi, Mata sa mata, at ngipin sa ngipin:
You have heard that it was said: An eye for an eye, and a tooth for a tooth.
39 Datapuwa't sinasabi ko sa inyo, Huwag kayong makilaban sa masamang tao: kundi sa sinomang sa iyo'y sumampal sa kanan mong pisngi, iharap mo naman sa kaniya ang kabila.
But I say to you, Resist not the injurious. But whoever will smite you on your right cheek, turn to him the other also.
40 At sa magibig na ikaw ay ipagsakdal, at kunin sa iyo ang iyong tunika, ay iwan mo rin naman sa kaniya ang iyong balabal.
And to him that will go to law with you, and take away your coat, give your mantle also.
41 At sa sinomang pipilit sa iyo na ikaw ay lumakad ng isang milya, ay lumakad ka ng dalawang milya na kasama niya.
And whoever will compel you to go one mile, go with him two.
42 Bigyan mo ang sa iyo'y humihingi, at huwag mong talikdan ang sa iyo'y nangungutang.
Give to him that asks of you; and from him that would borrow of you, turn not away.
43 Narinig ninyong sinabi, Iibigin mo ang iyong kapuwa, at kapopootan mo ang iyong kaaway:
You have heard that it was said: You shall love your neighbor, and hate your enemy.
44 Datapuwa't sinasabi ko sa inyo, Ibigin ninyo ang inyong mga kaaway, at idalangin ninyo ang sa inyo'y nagsisiusig;
But I say to you, Love your enemies: bless those who curse you, do good to those who hate you, and pray for those who insult you and persecute you:
45 Upang kayo'y maging mga anak ng inyong Ama na nasa langit: sapagka't pinasisikat niya ang kaniyang araw sa masasama at sa mabubuti, at nagpapaulan sa mga ganap at sa mga hindi ganap.
that you may be the sons of your Father who is in heaven; for he makes his sun to rise upon the evil and the good, and causes it to rain on the just and on the unjust.
46 Sapagka't kung kayo'y iibig sa nangagsisiibig lamang sa inyo, ano ang ganti na inyong kakamtin? hindi baga gayon din ang ginagawa ng mga maniningil ng buwis?
For if you love those who love you, what reward have you? Do not even the publicans the same?
47 At kung ang mga kapatid lamang ninyo ang inyong babatiin, ano ang kalabisan ng inyong ginagawa? hindi baga gayon din ang ginagawa ng mga Gentil?
And if you salute your brethren only, in what do you excel? Do not even the publicans so?
48 Kayo nga'y mangagpakasakdal, na gaya ng inyong Ama sa kalangitan na sakdal.
Be you therefore perfect, as your Father who is in heaven is perfect.
