Mateo 15
1 Nang magkagayo'y nagsilapit kay Jesus na mula sa Jerusalem ang mga Fariseo at ang mga eskriba, na nagsisipagsabi,
Then some Pharisees and teachers of the Law came to Jesus, and said,
2 Bakit ang iyong mga alagad ay nagsisilabag sa sali't-saling sabi ng matatanda? sapagka't hindi sila nangaghuhugas ng kanilang mga kamay pagka nagsisikain sila ng tinapay.
‘How is it that your disciples break the traditions of our ancestors? For they do not wash their hands when they eat food.’
3 At siya'y sumagot at sinabi sa kanila, Bakit naman kayo'y nagsisilabag sa utos ng Dios dahil sa inyong sali't-saling sabi?
His reply was, ‘How is it that you on your side break God’s commandments out of respect for your own traditions?
4 Sapagka't sinabi ng Dios, Igalang mo ang iyong ama at ang iyong ina: at, Ang manungayaw sa ama at sa ina, ay mamatay siyang walang pagsala.
For God said – “Honour your father and mother,” and “Anyone who abuses his father or mother shall suffer death,”
5 Datapuwa't sinasabi ninyo, Sinomang magsabi sa kaniyang ama o sa kaniyang ina, Yaong mangyayaring pakinabangan mo sa akin ay hain ko na sa Dios:
but you say “Whenever anyone says to his father or mother ‘Whatever of mine might have been of service to you is set apart for God,’
6 Ay hindi niya igagalang ang kaniyang ama. At niwalan ninyong kabuluhan ang salita ng Dios dahil sa inyong sali't-saling sabi.
he is in no way bound to honour his father.” In this way you have nullified the words of God for the sake of your traditions.
7 Kayong mga mapagpaimbabaw, mabuti ang pagkahula sa inyo ni Isaias, na nagsasabi,
Hypocrites! It was well said by Isaiah when he prophesied about you –
8 Ang bayang ito'y iginagalang ako ng kanilang mga labi; Datapuwa't ang kanilang puso ay malayo sa akin.
“This is a people that honour me with their lips, While their hearts are far removed from me;
9 Datapuwa't walang kabuluhan ang pagsamba nila sa akin, Na nagtuturo ng kanilang pinakaaral ang mga utos ng mga tao.
but vainly do they worship me, For they teach but human precepts.”’
10 At pinalapit niya sa kaniya ang karamihan, at sa kanila'y sinabi, Pakinggan ninyo, at unawain.
Then Jesus called the people to him, and said, ‘Listen, and mark my words.
11 Hindi ang pumapasok sa bibig ang siyang nakakahawa sa tao; kundi ang lumalabas sa bibig, ito ang nakakahawa sa tao.
It is not what enters a person’s mouth that defiles them, but what comes out from their mouth – that does defile them!’
12 Nang magkagayo'y nagsilapit ang mga alagad, at sa kaniya'y sinabi, Nalalaman mo bagang nangagdamdam ang mga Fariseo, pagkarinig nila ng pananalitang ito?
His disciples came up to him, and said, ‘Do you know that the Pharisees were shocked on hearing what you said?’
13 Datapuwa't sumagot siya at sinabi, Ang bawa't halamang hindi itinanim ng aking Ama na nasa kalangitan, ay bubunutin.
‘Every plant,’ Jesus replied, ‘that my heavenly Father has not planted will be rooted up.
14 Pabayaan ninyo sila: sila'y mga bulag na tagaakay. At kung ang bulag ay umakay sa bulag, ay kapuwa sila mangahuhulog sa hukay.
Leave them be; they are but blind guides; and, if one blind person guides another, both of them will fall into a ditch.’
15 At sumagot si Pedro, at sinabi sa kaniya, Ipaliwanag mo sa amin ang talinghaga.
Peter spoke up, ‘Explain this saying to us.’
16 At sinabi niya, Kayo baga nama'y wala pa ring pagiisip?
‘What, do even you understand nothing yet?’ Jesus exclaimed.
17 Hindi pa baga ninyo nalalaman, na ang anomang pumapasok sa bibig ay tumutuloy sa tiyan, at inilalabas sa daanan ng dumi?
‘Don’t you see that whatever goes into the mouth passes into the stomach, and is afterwards expelled?
18 Datapuwa't ang mga bagay na lumalabas sa bibig ay sa puso nanggagaling; at siyang nangakakahawa sa tao.
But the things that come out of the mouth proceed from the heart, and it is these that defile a person;
19 Sapagka't sa puso nanggagaling ang masasamang pagiisip, mga pagpatay, mga pangangalunya, pakikiapid, mga pagnanakaw, mga pagsaksi sa di katotohanan, mga pamumusong:
for out of the heart proceed evil thoughts – murder, adultery, sexual immorality, theft, perjury, slander.
20 Ito ang mga bagay na nangakakahawa sa tao; datapuwa't ang kumaing hindi maghugas ng mga kamay ay hindi makakahawa sa tao.
These are the things that defile a person; but eating with unwashed hands does not defile a person.’
21 At umalis doon si Jesus, at lumigpit sa mga sakop ng Tiro at Sidon.
On going away from that place, Jesus went to the country round Tyre and Sidon.
22 At narito, ang isang babaing Cananea na lumabas sa mga hangganang yaon, at nagsisigaw, na nagsasabi, Kahabagan mo ako, Oh Panginoon, ikaw na Anak ni David; ang aking anak na babae ay pinahihirapang lubha ng isang demonio.
There, a Canaanite woman of that district came out and began calling to Jesus, ‘Take pity on me, Master, Son of David; my daughter is grievously possessed by a demon.’
23 Datapuwa't siya'y hindi sumagot ng anomang salita sa kaniya. At nilapitan siya ng kaniyang mga alagad at siya'y pinamanhikan, na nangagsasabi, Paalisin mo siya; sapagka't nagsisisigaw siya sa ating hulihan.
But Jesus did not answer her a word; and his disciples came up and begged him to send her away. ‘She keeps calling out after us,’ they said.
24 Datapuwa't siya'y sumagot at sinabi, Hindi ako sinugo kundi sa mga tupang nangaligaw sa bahay ni Israel.
‘I was not sent,’ replied Jesus, ‘to anyone except the lost sheep of Israel.’
25 Datapuwa't lumapit siya at siya'y sinamba niya, na nagsasabi, Panginoon, saklolohan mo ako.
But the woman came, and, bowing to the ground before him, said, ‘Master, help me.’
26 At siya'y sumagot at sinabi, Hindi marapat na kunin ang tinapay sa mga anak at itapon sa mga aso.
‘It is not fair,’ replied Jesus, ‘to take the children’s food and throw it to dogs.’
27 Datapuwa't sinabi niya, Oo, Panginoon: sapagka't ang mga aso man ay nagsisikain ng mga mumo na nangalalaglag mula sa dulang ng kanilang mga panginoon.
‘Yes, Master,’ she said, ‘for even dogs do feed on the scraps that fall from their owners’ table.’
28 Nang magkagayo'y sumagot si Jesus at sinabi sa kaniya, Oh babae, malaki ang pananampalataya mo: mangyari sa iyo ayon sa ibig mo. At gumaling ang kaniyang anak mula sa oras na yaon.
‘Your faith is great,’ was his reply to the woman, ‘it will be as you wish!’ And her daughter was cured that very hour.
29 At umalis si Jesus doon, at naparoon sa tabi ng dagat ng Galilea; at umahon sa bundok, at naupo doon.
On leaving that place, Jesus went to the shore of the Sea of Galilee; and then went up the hill, and sat down.
30 At lumapit sa kaniya ang lubhang maraming tao, na may mga pilay, mga bulag, mga pipi, mga pingkaw, at iba pang marami, at sila'y kanilang inilagay sa kaniyang mga paanan; at sila'y pinagaling niya:
Great crowds of people came to him, bringing with them those who were lame, crippled, blind, or dumb, and many others. They put them down at his feet, and he cured them;
31 Ano pa't nangagtaka ang karamihan, nang mangakita nilang nangagsasalita ang mga pipi, nagsisigaling ang mga pingkaw, at nagsisilakad ang mga pilay, at nangakakakita ang mga bulag: at kanilang niluwalhati ang Dios ng Israel.
and the crowds were astonished, when they saw the dumb talking, the cripples made sound, the lame walking about, and the blind with their sight restored; and they praised the God of Israel.
32 At pinalapit ni Jesus sa kaniya ang kaniyang mga alagad, at sinabi, Nahahabag ako sa karamihan, sapagka't tatlong araw nang sila'y nagsisipanatili sa akin at wala silang makain: at di ko ibig na sila'y paalising nangagaayuno, baka sila'y manganglupaypay sa daan.
Afterwards Jesus called his disciples to him, and said, ‘My heart is moved at the sight of all these people, for they have already been with me three days and they have nothing to eat; and I am unwilling to send them away hungry; they might faint on the way home.’
33 At sa kaniya'y sinabi ng mga alagad, Saan tayo mangakakakuha rito sa ilang ng sapat na daming tinapay na makabubusog sa ganyang lubhang napakaraming tao?
‘Where can we,’ his disciples asked, ‘in a lonely place find enough bread for such a crowd as this?’
34 At sinabi ni Jesus sa kanila, Ilang tinapay mayroon kayo? At sinabi nila, Pito, at ilang maliliit na isda.
‘How many loaves have you?’ said Jesus. ‘Seven,’ they answered, ‘and a few small fish.’
35 At iniutos niya sa karamihan na magsiupo sa lupa;
Telling the crowd to sit down on the ground,
36 At kinuha niya ang pitong tinapay at ang mga isda; at siya'y nagpasalamat at pinagputolputol, at ibinigay sa mga alagad, at ibinigay naman ng mga alagad sa mga karamihan.
Jesus took the seven loaves and the fish, and, after saying the thanksgiving, broke them, and gave them to the disciples; and the disciples gave them to the crowds.
37 At nagsikain silang lahat, at nangabusog: at pinulot nila ang lumabis sa mga pinagputolputol, na pitong bakol na puno.
Everyone had sufficient to eat, and they picked up seven baskets full of the broken pieces left.
38 At silang nagsikain ay apat na libong lalake, bukod ang mga babae at mga bata.
The men who ate were four thousand in number without counting women and children.
39 At pinayaon niya ang mga karamihan at lumulan sa daong, at napasa mga hangganan ng Magdala.
Then, after dismissing the crowds, Jesus got into the boat, and went to the region of Magadan.
