Mateo 15
1 Nang magkagayo'y nagsilapit kay Jesus na mula sa Jerusalem ang mga Fariseo at ang mga eskriba, na nagsisipagsabi,
Then some Scribes and Pharisees of Jerusalem addressed him, saying,
2 Bakit ang iyong mga alagad ay nagsisilabag sa sali't-saling sabi ng matatanda? sapagka't hindi sila nangaghuhugas ng kanilang mga kamay pagka nagsisikain sila ng tinapay.
Why do your disciples transgress the tradition of the elders; for they was not their hands before meals.
3 At siya'y sumagot at sinabi sa kanila, Bakit naman kayo'y nagsisilabag sa utos ng Dios dahil sa inyong sali't-saling sabi?
Jesus answering, saud to them, Why do you yourselves by your tradition, transgress the commandment of God?
4 Sapagka't sinabi ng Dios, Igalang mo ang iyong ama at ang iyong ina: at, Ang manungayaw sa ama at sa ina, ay mamatay siyang walang pagsala.
For God has commanded, saying, "Honor father and mother"; and "Whosoever reviles father or mother, let him be punished with death."
5 Datapuwa't sinasabi ninyo, Sinomang magsabi sa kaniyang ama o sa kaniyang ina, Yaong mangyayaring pakinabangan mo sa akin ay hain ko na sa Dios:
But you affirm, If a man say to father or mother, I devote whatever of mine shall profit you,
6 Ay hindi niya igagalang ang kaniyang ama. At niwalan ninyong kabuluhan ang salita ng Dios dahil sa inyong sali't-saling sabi.
he shall not afterward honor by his assistance, his father or his mother. Thus, by your tradition, you annul the commandment of God.
7 Kayong mga mapagpaimbabaw, mabuti ang pagkahula sa inyo ni Isaias, na nagsasabi,
Hypocrites, well do you suit the character which Isaiah gave of you, saying,
8 Ang bayang ito'y iginagalang ako ng kanilang mga labi; Datapuwa't ang kanilang puso ay malayo sa akin.
"This people honor me with their lips. though their heart is estranged from me.
9 Datapuwa't walang kabuluhan ang pagsamba nila sa akin, Na nagtuturo ng kanilang pinakaaral ang mga utos ng mga tao.
But in vain they worship me, while they teach institutions merely human."
10 At pinalapit niya sa kaniya ang karamihan, at sa kanila'y sinabi, Pakinggan ninyo, at unawain.
Then, having called the multitude, he said to them, Hear, and be instructed.
11 Hindi ang pumapasok sa bibig ang siyang nakakahawa sa tao; kundi ang lumalabas sa bibig, ito ang nakakahawa sa tao.
It is not what goes into the mouth pollutes the man; but it is what proceeds out of the mouth, that pollutes the man.
12 Nang magkagayo'y nagsilapit ang mga alagad, at sa kaniya'y sinabi, Nalalaman mo bagang nangagdamdam ang mga Fariseo, pagkarinig nila ng pananalitang ito?
On which his disciples accosting him, said, Did you observe how the Pharisees, when they heard that saying were offended?
13 Datapuwa't sumagot siya at sinabi, Ang bawa't halamang hindi itinanim ng aking Ama na nasa kalangitan, ay bubunutin.
He answered, Every plant, which my heavenly Father has not planted, shall be extirpated.
14 Pabayaan ninyo sila: sila'y mga bulag na tagaakay. At kung ang bulag ay umakay sa bulag, ay kapuwa sila mangahuhulog sa hukay.
Let them alone. They are blind leaders of the blind; and if the blind lead the blind, both will fall into the ditch.
15 At sumagot si Pedro, at sinabi sa kaniya, Ipaliwanag mo sa amin ang talinghaga.
Then Peter addressing him, said, Explain to us that parable.
16 At sinabi niya, Kayo baga nama'y wala pa ring pagiisip?
Jesus answered, Are you also void of understanding?
17 Hindi pa baga ninyo nalalaman, na ang anomang pumapasok sa bibig ay tumutuloy sa tiyan, at inilalabas sa daanan ng dumi?
Do you not apprehend, that whatever enters the mouth passes into the stomach, and is thrown out into the sink.
18 Datapuwa't ang mga bagay na lumalabas sa bibig ay sa puso nanggagaling; at siyang nangakakahawa sa tao.
But that which proceeds out of the mouth, issues from the heart, and so pollutes the man.
19 Sapagka't sa puso nanggagaling ang masasamang pagiisip, mga pagpatay, mga pangangalunya, pakikiapid, mga pagnanakaw, mga pagsaksi sa di katotohanan, mga pamumusong:
For out of the heart proceed malicious contrivances, murders, adulteries, fornications, thefts, false testimonies, calumnies.
20 Ito ang mga bagay na nangakakahawa sa tao; datapuwa't ang kumaing hindi maghugas ng mga kamay ay hindi makakahawa sa tao.
These are the things which pollute the man; but to eat with unwashed hands pollutes not the man.
21 At umalis doon si Jesus, at lumigpit sa mga sakop ng Tiro at Sidon.
Then Jesus withdrew into the confines of Tyre and Sidon;
22 At narito, ang isang babaing Cananea na lumabas sa mga hangganang yaon, at nagsisigaw, na nagsasabi, Kahabagan mo ako, Oh Panginoon, ikaw na Anak ni David; ang aking anak na babae ay pinahihirapang lubha ng isang demonio.
and behold! a Canaanitish woman of these territories came to him, crying, Master, Son of David, have pity on me; my daughter is grievously afflicted by a demon.
23 Datapuwa't siya'y hindi sumagot ng anomang salita sa kaniya. At nilapitan siya ng kaniyang mga alagad at siya'y pinamanhikan, na nangagsasabi, Paalisin mo siya; sapagka't nagsisisigaw siya sa ating hulihan.
But he gave her no answer. Then his disciples interposed, and entreated him, saying, Dismiss her, for she clamors after us.
24 Datapuwa't siya'y sumagot at sinabi, Hindi ako sinugo kundi sa mga tupang nangaligaw sa bahay ni Israel.
He answering said, My mission is only to the lost sheep of the stock of Israel.
25 Datapuwa't lumapit siya at siya'y sinamba niya, na nagsasabi, Panginoon, saklolohan mo ako.
She, nevertheless, advanced, and prostrating herself before him, said, O Lord, help me.
26 At siya'y sumagot at sinabi, Hindi marapat na kunin ang tinapay sa mga anak at itapon sa mga aso.
He replied, It is not seemly to take the children's bread, and throw it to the dogs.
27 Datapuwa't sinabi niya, Oo, Panginoon: sapagka't ang mga aso man ay nagsisikain ng mga mumo na nangalalaglag mula sa dulang ng kanilang mga panginoon.
True, Sir, returned she. Yet even the dogs are allowed the crumbs which fall from their master's table.
28 Nang magkagayo'y sumagot si Jesus at sinabi sa kaniya, Oh babae, malaki ang pananampalataya mo: mangyari sa iyo ayon sa ibig mo. At gumaling ang kaniyang anak mula sa oras na yaon.
Then Jesus, answering, said to her, O woman! great is your faith. Be it to you as you desire. And that instant her daughter was healed.
29 At umalis si Jesus doon, at naparoon sa tabi ng dagat ng Galilea; at umahon sa bundok, at naupo doon.
Jesus having left that place, came nigh to the sea of Galilee, and repaired to a mountain, where he sat down;
30 At lumapit sa kaniya ang lubhang maraming tao, na may mga pilay, mga bulag, mga pipi, mga pingkaw, at iba pang marami, at sila'y kanilang inilagay sa kaniyang mga paanan; at sila'y pinagaling niya:
and great multitudes flocked to him, bringing with them the lame, the blind, the dumb, the cripple, and several others, whom they laid at his feet; and he healed them:
31 Ano pa't nangagtaka ang karamihan, nang mangakita nilang nangagsasalita ang mga pipi, nagsisigaling ang mga pingkaw, at nagsisilakad ang mga pilay, at nangakakakita ang mga bulag: at kanilang niluwalhati ang Dios ng Israel.
insomuch that the people beheld, with admiration, the dumb speaking, the cripple sound, the lame walking, and the blind seeing; and they glorified the God of Israel.
32 At pinalapit ni Jesus sa kaniya ang kaniyang mga alagad, at sinabi, Nahahabag ako sa karamihan, sapagka't tatlong araw nang sila'y nagsisipanatili sa akin at wala silang makain: at di ko ibig na sila'y paalising nangagaayuno, baka sila'y manganglupaypay sa daan.
Then Jesus called to him his disciples, and said, I have compassion on the multitude because they have now attended me three days, and have nothing to eat; I will not dismiss them fasting, lest they faint by the way.
33 At sa kaniya'y sinabi ng mga alagad, Saan tayo mangakakakuha rito sa ilang ng sapat na daming tinapay na makabubusog sa ganyang lubhang napakaraming tao?
His disciples answered, Whence can we get bread enough, in the solitude, to satisfy such a crowd?
34 At sinabi ni Jesus sa kanila, Ilang tinapay mayroon kayo? At sinabi nila, Pito, at ilang maliliit na isda.
He asked them, How many loaves have you? They said, Seven, and a few small fishes.
35 At iniutos niya sa karamihan na magsiupo sa lupa;
Then commanding the people to recline upon the ground,
36 At kinuha niya ang pitong tinapay at ang mga isda; at siya'y nagpasalamat at pinagputolputol, at ibinigay sa mga alagad, at ibinigay naman ng mga alagad sa mga karamihan.
he took the seven loaves and the fishes, which, having given thanks, he divided and gave to his disciples, who distributed them among the people.
37 At nagsikain silang lahat, at nangabusog: at pinulot nila ang lumabis sa mga pinagputolputol, na pitong bakol na puno.
When all had eat, and were satisfied, they carried off seven hand-baskets full of the fragments that remained.
38 At silang nagsikain ay apat na libong lalake, bukod ang mga babae at mga bata.
Now they that had eat were four thousand men, besides women and children.
39 At pinayaon niya ang mga karamihan at lumulan sa daong, at napasa mga hangganan ng Magdala.
Then having dismissed the multitude, he embarked, and sailed to the coast of Magdala.
