Marcos 4
1 At siya'y muling nagpasimulang magturo sa tabi ng dagat. At nagpipisan sa kaniya ang lubhang maraming tao, ano pa't siya'y lumulan sa isang daong, at siya'y naupo sa dagat; at ang buong karamihan ay nasa lupa sa tabi ng dagat.
Jesus began teaching beside the Sea again. So many people came to listen to him that he climbed into a boat and sat in it on the water while the crowd listened from the shore.
2 At sila'y tinuruan niya ng maraming bagay sa mga talinghaga, at sinabi sa kanila sa kaniyang pagtuturo,
He illustrated his teachings using many stories.
3 Pakinggan ninyo: Narito, ang manghahasik ay yumaon upang maghasik:
“Listen,” he said. “A sower went out to sow.
4 At nangyari, sa kaniyang paghahasik, na ang ilang binhi ay nangahulog sa tabi ng daan, at nagsidating ang mga ibon at kinain ito.
Now as he was scattering the seeds, some fell on the path, and birds came and ate them up.
5 At ang mga iba'y nangahulog sa batuhan, na doo'y walang maraming lupa; at pagdaka'y sumibol, sapagka't hindi malalim ang lupa:
Other seeds fell on stony ground where there wasn't much earth. In the shallow soil the plants started growing quickly, but because the soil wasn't deep
6 At nang sumikat ang araw, ay nangainitan; at dahil sa walang ugat, ay nangatuyo.
they were scorched when the sun came up. Since they didn't have any real roots, they soon withered.
7 At ang mga iba'y nangahulog sa dawagan, at nagsilaki ang mga dawag, at ininis ang mga pananim, at ito'y hindi nangamunga.
Other seeds fell among thorns. The thorns grew up and choked the sprouting seeds, so they produced nothing.
8 At ang mga iba'y nangahulog sa mabuting lupa, at nangamunga, na nagsitaas at nagsilago; at may namunga ng tigtatatlongpu, at tiganim na pu, at tigisang daan.
Other seeds fell on good soil where they sprouted and grew. They produced a harvest of some thirty, some sixty, and some a hundred times what was planted.
9 At sinabi niya, Ang may mga pakinig na ipakikinig, ay makinig.
If you have ears to hear, listen to what I'm saying.”
10 At nang siya'y magisa na, ang nangasa palibot niya na kasama ang labingdalawa ay nangagtanong sa kaniya tungkol sa mga talinghaga.
When he was by himself, his twelve disciples and the others who were with him asked him what the illustrations meant.
11 At sinabi niya sa kanila, Sa inyo ay ipinagkaloob ang makaalam ng hiwaga ng kaharian ng Dios: datapuwa't sa kanilang nangasa labas, ang lahat ng mga bagay ay ginagawa sa pamamagitan ng mga talinghaga:
He told them, “The mystery of God's kingdom has been given to you to understand. But outsiders only have the stories,
12 Upang kung magsitingin sila'y mangakakita, at huwag mamalas; at kung mangakinig sila'y mangakarinig, at huwag mangakaunawa; baka sakaling sila'y mangagbalikloob, at patawarin sila.
so that even though they see, they don't really ‘see,’ and even though they hear, they don't understand, otherwise they might turn to me and be forgiven.”
13 At sinabi niya sa kanila, Hindi baga ninyo nalalaman ang talinghagang ito? at paanong malalaman ninyo ang lahat ng mga talinghaga?
“Don't you understand this story?” Jesus asked them. “If you can't, how are you going to understand all the other stories?
14 Ang manghahasik ay naghahasik ng salita.
The sower sows the word.
15 At ang mga ito'y yaong nangasa tabi ng daan, na doon nahahasik ang salita; at nang kanilang mapakinggan, pagdaka'y pinaroroonan ni Satanas, at inaalis ang salita na inihasik sa kanila.
The seeds on the path where the word is sown illustrate those who hear the message, but then Satan immediately comes along and takes away the word that's been sown in them.
16 At gayon din naman itong mga nahasik sa batuhan, na, pagkarinig nila ng salita, pagdaka'y nagsisitanggap na may galak;
Likewise the seeds on the rocky ground illustrate those who hear the word, and happily accept it right away.
17 At hindi nangaguugat sa kanilang sarili, kundi sangdaling tumatagal; kaya't pagkakaroon ng kapighatian o ng mga paguusig dahil sa salita, pagdaka'y nangatisod sila.
But since they have no real roots, they only last for a while until trouble or persecution comes, and then they quickly fall away.
18 At ang mga iba'y yaong nangahasik sa dawagan; ang mga ito'y yaong nangakinig ng salita,
Those sown among the thorns illustrate those who hear the word,
19 At ang mga pagsusumakit na ukol sa sanglibutan, at ang daya ng mga kayamanan, at ang mga pita sa ibang mga bagay na nagsisipasok, ang nagsisiinis sa salita, at ito'y nagiging walang bunga. (aiōn g165)
but worries of this world, the temptation of wealth, and other distractions choke the growth of the word, and it becomes unproductive. (aiōn g165)
20 At yaon ang nangahasik sa mabuting lupa; na nangakikinig ng salita, at tinatanggap ito, at namumunga ng tigtatatlongpu, at tigaanim na pu, at tigiisang daan.
But the seeds sown on good soil illustrate those who hear the word, accept it, and are productive—producing thirty, sixty, and hundred times what was originally sown.
21 At sinabi niya sa kanila, Dinadala baga ang ilaw upang ilagay sa ilalim ng takalan, o sa ilalim ng higaan, at hindi baga upang ilagay sa talagang lalagayan ng ilaw?
Who puts a lamp under a bucket, or beneath a bed?” Jesus asked them. “No, you put a lamp up on a lamp-stand.
22 Sapagka't walang anomang bagay na natatago, kundi upang mahayag; ni nalilihim, kundi yao'y upang mapasa liwanag.
Everything that is hidden will be revealed, and everything that is secret will be brought out into the open.
23 Kung ang sinoman ay may mga pakinig na ipakikinig, ay makinig.
If you have ears to hear, listen to what I'm saying!
24 At sinabi niya sa kanila, Ingatan ninyo kung ano ang inyong pinakikinggan: sa panukat na inyong isinusukat ay kayo'y susukatin; at higit pa ang sa inyo'y ibibigay.
Pay attention to what you're hearing,” he told them, “for you will be given according to how much you want to receive, measure for measure.
25 Sapagka't ang mayroon, ay bibigyan pa; at ang wala, pati ng nasa kaniya ay aalisin pa sa kaniya.
More will be given to those who already have understanding, but those who don't want to know will have what little understanding they have taken from them.
26 At sinabi niya, Ganyan ang kaharian ng Dios, na gaya ng isang taong naghahasik ng binhi sa lupa;
God's kingdom is like a man sowing seed in the ground,” Jesus said.
27 At natutulog at nagbabangon sa gabi at araw, at sumisibol at lumalaki ang binhi na di niya nalalaman kung paano.
“He goes to bed and gets up, day after day, but the man has no knowledge of how the seeds sprout and grow.
28 Sa kaniyang sarili ay nagbubunga ang lupa; una-una'y usbong, saka uhay, pagkatapos ay butil na humihitik sa uhay.
The earth produces a harvest by itself. First a shoot appears, then the heads of grain, and then the heads of grain ripen.
29 Datapuwa't pagka hinog na ang bunga, ay ginagamit agad ang panggapas, sapagka't dumating na ang pagaani.
When the grain is ripe, the farmer reaps it with a sickle, because the harvest is ready.
30 At kaniyang sinabi, Sa ano natin itutulad ang kaharian ng Dios? o sa anong talinghaga isasaysay natin ito?
What can we compare God's kingdom to? What illustration shall we use?” he asked.
31 Ito'y tulad sa butil ng binhi ng mostasa, na pagkahasik sa lupa, bagama't siyang lalong pinakamaliit sa lahat ng mga binhi na nangasa lupa,
“It's like a mustard seed, the tiniest seed of all.
32 Gayon ma'y pagkatanim, ay tumataas, at lumalaki ng higit kay sa lahat ng mga gulay, at nagsasanga ng malalabay; ano pa't ang mga ibon sa langit ay mangakasisilong sa kaniyang lilim.
But when it's sown it grows into a plant that's larger than other plants. It has branches big enough that birds can roost in its shade.”
33 At sa pamamagitan ng gayong maraming talinghaga ay sinasaysay niya sa kanila ang salita, ayon sa makakaya ng kanilang pakinig;
Jesus used many of these illustrated stories when he spoke to the people so they would understand as much as they could.
34 At hindi sila kinakausap kundi sa talinghaga: datapuwa't sa kaniyang sariling mga alagad ay bukod na ipinaliliwanag ang lahat ng mga bagay.
In fact, when he spoke publicly, he only used stories; however in private he explained everything to his disciples.
35 At nang araw ding yaon, nang gabi na, ay sinabi niya sa kanila, Tumawid tayo sa kabilang ibayo.
Later that day, in the evening, he said to his disciples, “Let's go across to the other side of the Sea.”
36 At pagkaiwan sa karamihan, ay kanilang dinala siya sa daong, ayon sa kaniyang kalagayan. At mayroon siyang kasamang ibang mga daong.
Leaving the crowd behind, the disciples went with Jesus and got into a boat. Other boats went with them.
37 At nagbangon ang isang malakas na bagyo, at sinasalpukan ang daong ng mga alon, na ano pa't ang daong ay halos natitigib.
Soon a terrible storm started blowing, and waves crashed against the boat, filling it with water.
38 At siya'y natutulog sa hulihan sa ibabaw ng kutson; at siya'y ginising nila, at sinabi sa kaniya, Guro, wala bagang anoman sa iyo na mapahamak tayo?
Jesus was asleep in the stern, resting his head on a cushion. The disciples woke him up, shouting at him, “Teacher, don't you care that we're about to drown?”
39 At gumising siya, at sinaway ang hangin, at sinabi sa dagat, Pumayapa, tumahimik ka. At humimpil ang hangin, at humusay na totoo ang panahon,
Jesus woke up. He told the wind to die down and told the waves, “Be quiet! Be still.” The wind stopped, and the water became completely calm.
40 At sinabi niya sa kanila, Bakit kayo nangatakot? wala pa baga kayong pananampalataya?
“Why are you so frightened? Haven't you learned to trust me?” he asked them.
41 At sila'y nangatakot na lubha, at sila-sila'y nangagsasabihan, Sino nga ito, na pati ng hangin at ng dagat ay tumatalima sa kaniya?
They were stunned and terrified. They asked each other, “Who is this? Even the wind and the waves obey him!”
