Marcos 12
1 At nagpasimulang pinagsalitaan niya sila sa mga talinghaga. Nagtanim ang isang tao ng isang ubasan, at binakuran ng mga buhay na punong kahoy, at humukay roon ng isang pisaan ng ubas, at nagtayo ng isang bantayan, at ipinagkatiwala yaon sa mga magsasaka, at napasa ibang lupain.
And he beganne to speake vnto them in similitudes. A certayne man planted a vineyarde and copased it with an hedge and ordeyned a wyne presse and bylt a toure in yt. And let yt out to hyre vnto husbandme and went into a straunge countre.
2 At sa kapanahunan ay nagsugo siya ng isang alipin sa mga magsasaka, upang tanggapin niya sa mga magsasaka ang mga bunga ng ubasan.
And when the tyme was come he sent to the tennauntes a servaunt that he myght receave of the tenauntes of the frute of the vyneyarde.
3 At hinawakan nila siya, at hinampas siya, at siya'y pinauwing walang dala.
And they caught him and bet him and sent him agayne emptye.
4 At siya'y muling nagsugo sa kanila ng ibang alipin; at ito'y kanilang sinugatan sa ulo, at dinuwahagi.
And moreoever he sent vnto them another servaunt and at him they cast stones and brake his heed and sent him agayne all to revyled.
5 At nagsugo siya ng iba; at ito'y kanilang pinatay: at ang iba pang marami; na hinampas ang iba, at ang iba'y pinatay.
And agayne he sent another and him they kylled: and many other beetynge some and kyllinge some.
6 Mayroon pa siyang isa, isang sinisintang anak na lalake: ito'y sinugo niyang kahulihulihan sa kanila, na sinasabi, Igagalang nila ang aking anak.
Yet had he one sonne whom he loved tenderly him also he sent at the last vnto them sayinge: they wyll feare my sonne.
7 Datapuwa't ang mga magsasakang yaon ay nangagsangusapan, Ito ang tagapagmana; halikayo, atin siyang patayin, at magiging atin ang mana.
But the tenauntes sayde amongest them selves: this is the heyre: come let vs kyll hym and ye inheritauce shalbe oures.
8 At siya'y kanilang hinawakan, at siya'y pinatay, at itinaboy sa labas ng ubasan.
And they toke him and kyllid him and cast him out of the vyneyarde.
9 Ano nga kaya ang gagawin ng panginoon ng ubasan? siya'y paroroon at pupuksain ang mga magsasaka, at ibibigay ang ubasan sa mga iba.
What shall then the lorde of the vyneyarde do? He will come and destroye ye tenauntes and let out the vyneyarde to other.
10 Hindi man lamang baga nabasa ninyo ang kasulatang ito: Ang batong itinakuwil ng nangagtayo ng gusali, Ang siya ring ginawang pangulo sa panulok;
Have ye not redde this scripture? The stoone which ye bylders dyd refuse is made ye chefe stoone in ye corner:
11 Ito'y mula sa Panginoon, At ito'y kagilagilalas sa harap ng ating mga mata.
this was done of ye Lorde and is mervelous in oure eyes.
12 At pinagsikapan nilang hulihin siya; at sila'y natakot sa karamihan; sapagka't kanilang napaghalata na kaniyang sinalita ang talinghaga laban sa kanila: at siya'y iniwan nila, at nagsialis.
And they went about to take him but they feared the people. For they perceaved that he spake that similitude agaynst them. And they left him and went their waye.
13 At kanilang sinugo sa kaniya ang ilan sa mga Fariseo at sa mga Herodiano, upang siya'y mahuli nila sa pananalita.
And they sent vnto him certayne of ye Pharises with Herodes servantes to take him in his wordes.
14 At nang sila'y magsilapit, ay kanilang sinabi sa kaniya, Guro, nalalaman namin na ikaw ay totoo, at hindi ka nangingimi kanino man; sapagka't hindi ka nagtatangi ng mga tao, kundi itinuturo mong may katotohanan ang daan ng Dios: Matuwid bagang bumuwis kay Cesar, o hindi?
And assone as they were come they sayd vnto him: master we knowe yt thou arte true and carest for no man: for thou consyderest not the degre of men but teachest the waye of God truly: Ys it laufull to paye tribute to Cesar or not?
15 Bubuwis baga kami, o hindi kami bubuwis? Datapuwa't siya, na nakatataho ng kanilang pagpapaimbabaw, ay nagsabi sa kanila, Bakit ninyo ako tinutukso? magdala kayo rito sa akin ng isang denario, upang aking makita.
Ought we to geve or ought we not to geve? He vnderstode their simulacion and sayde vnto them: Why tepte ye me? Brynge me a peny that I maye se yt.
16 At dinalhan nila. At sinabi niya sa kanila, Kanino ang larawang ito at ang nasusulat? At sinabi nila sa kaniya, kay Cesar.
And they brought. And he sayde vnto them: Whose ys thys ymage and superscripcion? And they sayde vnto him Cesars.
17 At sinabi sa kanila ni Jesus, ibigay ninyo kay Cesar ang sa kay Cesar, at sa Dios ang sa Dios. At sila'y nanggilalas na mainam sa kaniya.
And Iesus answered and saide vnto the: Then geve to Cesar that which belongeth to Cesar: and to God that which perteyneth to God. And they mervelled at him.
18 At nagsilapit sa kaniya ang mga Saduceo, na nangagsasabi na walang pagkabuhay na maguli; at siya'y kanilang tinanong, na sinasabi,
Then came the Saduces vnto him which saye ther is no resurreccion. And they axed hym sayinge:
19 Guro, isinulat sa amin ni Moises, Kung ang kapatid na lalake ng isang lalake ay mamatay, at may maiwang asawa, at walang maiwang anak, ay kukunin ng kaniyang kapatid ang kaniyang asawa, at bigyan ng anak ang kaniyang kapatid.
Master Moses wroote vnto vs yf eny mans brother dye and leve his wyfe behinde him and leve no chyldren: that then hys brother shuld take his wyfe and reyse vp seed vnto his brother.
20 May pitong lalaking magkakapatid: at nagasawa ang panganay, at nang mamatay ay walang naiwang anak;
Ther were seven brethren: and the fyrst toke a wyfe and when he dyed leeft no seed behynde him.
21 At nagasawa sa bao ang pangalawa, at namatay na walang naiwang anak; at gayon din naman ang pangatlo:
And the seconde toke hir and dyed: nether leeft eny seed. And the thyrde lyke wyse.
22 At ang ikapito'y walang naiwang anak. Sa kahulihulihan ng lahat ay namatay naman ang babae.
And seve had her and leeft no seed behynde them. Last of all the wyfe dyed also.
23 Sa pagkabuhay na maguli, sino sa kanila ang magiging asawa ng babae? sapagka't siya'y naging asawa ng pito.
In the resurreccio then when they shall ryse agayne: whose wyfe shall she be of them? For seven had her to wyfe.
24 Sinabi sa kanila ni Jesus, Hindi kaya nangagkakamali kayo dahil diyan, na hindi ninyo nalalaman ang mga kasulatan, ni ang kapangyarihan ng Dios?
Iesus answered and sayde vnto them: Are ye not therfore deceaved and vnderstonde not the scryptures nether the power of God?
25 Sapagka't sa pagbabangon nilang muli sa mga patay, ay hindi na mangagaasawa, ni papagaasawahin pa; kundi gaya ng mga anghel sa langit.
For when they shall ryse agayne fro deeth they nether mary nor are maryed: but are as the angels which are in heven.
26 Nguni't tungkol sa mga patay, na sila'y mga ibabangon; hindi baga ninyo nabasa sa aklat ni Moises, tungkol sa Mababang punong kahoy, kung paanong siya'y kinausap ng Dios na sinasabi, Ako ang Dios ni Abraham, at ang Dios ni Isaac, at ang Dios ni Jacob?
As touchynge the deed that they shall ryse agayne: have ye not redde in the boke of Moses howe in the busshe God spake vnto him sayinge: I am the God of Abraham and God of Ysaac and the God of Iacob?
27 Hindi siya ang Dios ng mga patay, kundi ng mga buhay: kayo'y nangagkakamaling lubha.
He is not the God of the deed but the God of the livynge. Ye are therfore greatly deceaved.
28 At lumapit ang isa sa mga eskriba, at nakarinig ng kanilang pagtatalo, at palibhasa'y nalalamang mabuti ang pagkasagot niya sa kanila, ay tinanong siya, Ano baga ang pangulong utos sa lahat?
And ther came one of the scribes that had hearde them disputynge to gedder and perceaved that he had answered them well and axed him: Which is the fyrste of all the commaundemetes?
29 Sumagot si Jesus, Ang pangulo ay, Pakinggan mo, Oh Israel; Ang Panginoon nating Dios, ang Panginoon ay iisa:
Iesus answered him: the fyrste of all the comaundementes is. Heare Israel: The Lorde God is one Lorde.
30 At iibigin mo ang Panginoon mong Dios ng buong puso mo, at ng buong kaluluwa mo, at ng buong pagiisip mo, at ng buong lakas mo.
And thou shalt love the Lorde thy God with all thy hert and with all thy soule and with all thy mynde and with all thy strength. This is the fyrste commaundement.
31 Ang pangalawa ay ito, Iibigin mo ang iyong kapuwa na gaya ng iyong sarili. Walang ibang utos na hihigit sa mga ito.
And the seconde is lyke vnto this: Thou shalt love thy neghbour as thy silfe. Ther is none other commaundement greater then these.
32 At sinabi sa kaniya ng eskriba, Sa katotohanan, Guro, ay mabuti ang pagkasabi mo na siya'y iisa; at wala nang iba liban sa kaniya:
And the Scribe sayde vnto him: well master thou hast sayd ye truthe that ther ys one God and that ther is none but he.
33 At ang siya'y ibigin ng buong puso, at ng buong pagkaunawa, at ng buong lakas, at ibigin ang kapuwa niya na gaya ng sa kaniyang sarili, ay higit pa kay sa lahat ng mga handog na susunugin at mga hain.
And to love him with all the herte and with all the mynde and with all the soule and with all the stregth: and to love a mans neghbour as him silfe ys a greater thinge then all burntofferings and sacrifices.
34 At nang makita ni Jesus na siya'y sumagot na may katalinuhan, ay sinabi niya sa kaniya, Hindi ka malayo sa kaharian ng Dios. At walang tao, pagkatapos noon na nangahas na tumanong pa sa kaniya ng anomang tanong.
And when Iesus sawe that he answered discretly he sayde vnto him: Thou arte not farre from the kyngdome of God. And no man after that durst axe him eny questio.
35 At sumagot si Jesus at nagsabi nang siya'y nagtuturo sa templo, Paanong masasabi ng mga eskriba na ang Cristo ay anak ni David?
And Iesus answered and sayde teachynge in the temple: how saye the Scribes yt Christ is the sonne of David?
36 Si David din ang nagsabi sa pamamagitan ng Espiritu Santo, Sinabi ng Panginoon sa aking Panginoon, Maupo ka sa aking kanan, Hanggang sa gawin ko ang iyong mga kaaway na tungtungan ng iyong mga paa.
for David him selfe inspyred with the holy goost sayde: The Lorde sayde to my Lorde syt on my right honde tyll I make thyne enemyes thy fote stole.
37 Si David din ang tumatawag na Panginoon sa kaniya; at paano ngang siya'y kaniyang anak? At ang mga karaniwang tao ay nangakikinig sa kaniyang may galak.
Then David hym silfe calleth him Lorde: and by what meanes is he then his sonne? And moche people hearde him gladly.
38 At sinabi niya sa kaniyang pagtuturo, Mangagingat kayo sa mga eskriba, na ibig magsilakad na may mahahabang damit, at pagpugayan sa mga pamilihan.
And he sayde vnto them in his doctrine: beware of the Scribes which love to goo in longe clothinge: and love salutacions in ye market places
39 At ibig nila ang mga pangulong upuan sa mga sinagoga, at ang mga pangulong luklukan sa mga pigingan:
and the chefe seates in the synagoges and to syt in the vppermost roumes at feastes
40 Silang nangananakmal ng mga bahay ng mga babaing bao, at dinadahilan ay ang mahahabang panalangin; ang mga ito'y tatanggap ng lalong malaking kahatulan.
and devoure widowes houses and that vnder coloure of longe prayinge. These shall receave greater dampnacion.
41 At umupo siya sa tapat ng kabang-yaman, at minasdan kung paanong inihuhulog ng karamihan ang salapi sa kabang-yaman: at maraming mayayaman ang nangaghuhulog ng marami.
And Iesus sat over agaynst the treasury and behelde how the people put money in to the treasury. And many that were ryche cast in moch.
42 At lumapit ang isang babaing bao, at siya'y naghulog ng dalawang lepta, na ang halaga'y halos isang beles.
And ther cam a certayne povre widowe and she threwe in two mytes which make a farthynge.
43 At pinalapit niya sa kaniya ang kaniyang mga alagad, at sinabi sa kanila, Katotohanang sinasabi ko sa inyo, Ang dukhang baong babaing ito, ay naghulog ng higit kay sa lahat ng nangaghuhulog sa kabang-yaman:
And he called vnto him his disciples and sayde vnto them: Verely I saye vnto you that this pover widowe hath cast moare in then all they which have caste into the treasury.
44 Sapagka't silang lahat ay nagsipaghulog ng sa kanila'y labis; datapuwa't siya sa kaniyang kasalatan ay inihulog ang buong nasa kaniya, sa makatuwid baga'y ang buong kaniyang ikabubuhay.
For they all dyd cast in of their superfluyte: but she of her poverte dyd cast in all that she had eve all her livynge.
