Lucas 1
1 Yamang marami ang nagpilit mag-ayos ng isang kasaysayan noong mga bagay na naganap sa gitna natin,
Forasmuch as many have taken in hand to set forth in order a declaration of those things which are most surely believed among us,
2 Alinsunod sa ipinatalos sa atin nilang buhat sa pasimula ay mga saksing nangakakakita at mga ministro ng salita,
Even as they delivered them to us, who from the beginning were eye-witnesses, and ministers of the word;
3 Ay minagaling ko naman, pagkasiyasat na lubos ng pangyayari ng lahat ng mga bagay mula nang una, na isulat sa iyong sunodsunod, kagalanggalang na Teofilo;
It seemed good to me also, having had perfect understanding of all things from the very first, to write to thee in order, most excellent Theophilus,
4 Upang mapagkilala mo ang katunayan tungkol sa mga bagay na itinuro sa iyo.
That thou mayest know the certainty of those things in which thou hast been instructed.
5 Nagkaroon nang mga araw ni Herodes, hari sa Judea, ng isang saserdoteng ang ngala'y Zacarias, sa pulutong ni Abias: at ang naging asawa niya ay isa sa mga anak na babae ni Aaron, at ang kaniyang ngala'y Elisabet.
There was in the days of Herod the king of Judea, a certain priest named Zacharias, of the course of Abia: and his wife [was] of the daughters of Aaron, and her name [was] Elisabeth.
6 At sila'y kapuwa matuwid sa harap ng Dios, na nagsisilakad na walang kapintasan sa lahat ng mga utos at mga palatuntunan ng Panginoon.
And they were both righteous before God, walking in all the commandments and ordinances of the Lord blameless.
7 At wala silang anak, sapagka't baog si Elisabet, at sila'y kapuwa may pataw ng maraming taon.
And they had no child, because Elisabeth was barren, and they both were far advanced in years.
8 Nangyari nga, na samantalang ginaganap niya ang pagkasaserdote sa harapan ng Dios ayon sa kapanahunan ng kaniyang pulutong,
And it came to pass, that, while he executed the priests' office before God in the order of his course,
9 Alinsunod sa kaugalian ng tungkuling pagkasaserdote, ay naging palad niya ang pumasok sa templo ng Panginoon at magsunog ng kamangyan.
According to the custom of the priests' office, his lot was to burn incense when he went into the temple of the Lord.
10 At ang buong karamihan ng mga tao ay nagsisipanalangin sa labas sa oras ng kamangyan.
And the whole multitude of the people were praying without, at the time of incense.
11 At napakita sa kaniya ang isang anghel ng Panginoon, na nakatayo sa dakong kanan ng dambana ng kamangyan.
And there appeared to him an angel of the Lord, standing on the right side of the altar of incense.
12 At nagulumihanan si Zacarias, pagkakita niya sa kaniya, at dinatnan siya ng takot.
And when Zacharias saw [him], he was troubled, and fear fell upon him.
13 Datapuwa't sinabi sa kaniya ng anghel, Huwag kang matakot, Zacarias: sapagka't dininig ang daing mo, at ang asawa mong si Elisabet ay manganganak sa iyo ng isang anak na lalake, at tatawagin mong Juan ang kaniyang pangalan.
But the angel said to him, Fear not, Zacharias: for thy prayer is heard; and thy wife Elisabeth shall bear thee a son, and thou shalt call his name John.
14 At magkakaroon ka ng ligaya at galak; at marami ang maliligaya sa pagkapanganak sa kaniya.
And thou shalt have joy and gladness, and many shall rejoice at his birth.
15 Sapagka't siya'y magiging dakila sa paningin ng Panginoon, at siya'y hindi iinom ng alak ni matapang na inumin; at siya'y mapupuspos ng Espiritu Santo, mula pa sa tiyan ng kaniyang ina.
For he shall be great in the sight of the Lord, and shall drink neither wine nor strong drink; and he shall be filled with the Holy Spirit, even from his mother's womb.
16 At marami sa mga anak ni Israel, ay papagbabaliking-loob niya sa Panginoon na kanilang Dios.
And many of the children of Israel shall he turn to the Lord their God.
17 At siya'y lalakad sa unahan ng kaniyang mukha na may espiritu at kapangyarihan ni Elias, upang papagbaliking-loob ang mga puso ng mga ama sa mga anak, at ang mga suwail ay magsilakad sa karunungan ng mga matuwid, upang ipaglaan ang Panginoon ng isang bayang nahahanda.
And he shall go before him in the spirit and power of Elijah, to turn the hearts of the fathers to the children, and the disobedient to the wisdom of the just; to make ready a people prepared for the Lord.
18 At sinabi ni Zacarias sa anghel, Sa ano malalaman ko ito? sapagka't ako'y matanda na, at ang aking asawa ay may pataw ng maraming taon.
And Zacharias said to the angel, By what shall I know this? for I am an old man, and my wife far advanced in years.
19 At pagsagot ng anghel ay sinabi sa kaniya, Ako'y si Gabriel, na nananayo sa harapan ng Dios; at ako'y sinugo upang makipagusap sa iyo, at magdala sa iyo nitong mabubuting balita.
And the angel answering, said to him, I am Gabriel, who stand in the presence of God; and am sent to speak to thee, and to show thee these glad tidings.
20 At narito, mapipipi ka at hindi ka makapangungusap, hanggang sa araw na mangyari ang mga bagay na ito, sapagka't hindi ka sumampalataya sa aking mga salita, na magaganap sa kanilang kapanahunan.
And behold, thou shalt be dumb, and not able to speak, until the day that these things shall be performed, because thou believest not my words which shall be fulfilled in their season.
21 At hinihintay ng bayan si Zacarias, at nanganggigilalas sila sa kaniyang pagluluwat sa loob ng templo.
And the people waited for Zacharias, and marveled that he tarried so long in the temple.
22 At nang lumabas siya, ay hindi siya makapagsalita sa kanila: at hininagap nila na siya'y nakakita ng isang pangitain sa templo: at siya'y nagpatuloy ng pakikipagusap sa kanila, sa pamamagitan ng mga hudyat, at nanatiling pipi.
And when he came out, he could not speak to them: and they perceived that he had seen a vision in the temple; for he beckoned to them, and remained speechless.
23 At nangyari, na nang maganap na ang mga araw ng kaniyang paglilingkod, siya'y umuwi sa kaniyang bahay.
And it came to pass, that as soon as the days of his ministration were accomplished, he departed to his own house.
24 At pagkatapos ng mga araw na ito ay naglihi ang kaniyang asawang si Elisabet; at siya'y lumigpit ng limang buwan, na nagsasabi,
And after those days his wife Elisabeth conceived, and secluded herself five months, saying,
25 Ganito ang ginawa ng Panginoon sa akin sa mga araw nang ako'y tingnan niya, upang alisin ang aking pagkaduwahagi sa gitna ng mga tao.
Thus hath the Lord dealt with me in the days in which he looked on [me], to take away my reproach among men.
26 Nang ikaanim na buwan nga'y sinugo ng Dios ang anghel Gabriel sa isang bayan ng Galilea, ngala'y Nazaret,
And in the sixth month, the angel Gabriel was sent from God to a city of Galilee, named Nazareth,
27 Sa isang dalagang magaasawa sa isang lalake, na ang kaniyang ngala'y Jose, sa angkan ni David; at Maria ang pangalan ng dalaga.
To a virgin espoused to a man whose name was Joseph, of the house of David; and the virgin's name [was] Mary.
28 At pumasok siya sa kinaroroonan niya, at sinabi, Magalak ka, ikaw na totoong pinakamamahal, ang Panginoon ay sumasa iyo.
And the angel came to her, and said, Hail, [thou that art] highly favored, the Lord [is] with thee: blessed [art] thou among women.
29 Datapuwa't siya'y totoong nagulumihanan sa sabing ito, at iniisip sa kaniyang sarili kung anong bati kaya ito.
And when she saw [him], she was troubled at his saying, and cast in her mind what manner of salutation this should be.
30 At sinabi sa kaniya ng anghel, Huwag kang matakot, Maria: sapagka't nakasumpong ka ng biyaya sa Dios.
And the angel said to her, Fear not, Mary: for thou hast found favor with God.
31 At narito, maglilihi ka sa iyong tiyan, at manganganak ka ng isang lalake, at tatawagin mo ang kaniyang pangalang JESUS.
And behold, thou shalt conceive in thy womb, and bring forth a son, and shalt call his name JESUS.
32 Siya'y magiging dakila, at tatawaging Anak ng Kataastaasan: at sa kaniya'y ibibigay ng Panginoong Dios ang luklukan ni David na kaniyang ama:
He will be great, and will be called the Son of the Highest; and the Lord God will give to him the throne of his father David.
33 At siya'y maghahari sa angkan ni Jacob magpakailan man; at hindi magkakawakas ang kaniyang kaharian. (aiōn g165)
And he will reign over the house of Jacob for ever, and of his kingdom there will be no end. (aiōn g165)
34 At sinabi ni Maria sa anghel, Paanong mangyayari ito, sa ako'y hindi nakakakilala ng lalake?
Then said Mary to the angel, How shall this be, seeing I know not a man?
35 At sumagot ang anghel, at sinabi sa kaniya, Bababa sa iyo ang Espiritu Santo, at lililiman ka ng kapangyarihan ng Kataastaasan: kaya naman ang banal na bagay na ipanganganak ay tatawaging Anak ng Dios.
And the angel answered and said to her, The Holy Spirit will come upon thee, and the power of the Highest will overshadow thee: therefore also that holy thing which shall be born of thee shall be called the Son of God.
36 At narito, si Elisabet na iyong kamaganak, ay naglihi rin naman ng isang anak na lalake sa kaniyang katandaan; at ito ang ikaanim na buwan niya, na dati'y tinatawag na baog.
And behold, thy cousin Elisabeth, she hath also conceived a son in her old age; and this is the sixth month with her who was called barren:
37 Sapagka't walang salitang mula sa Dios na di may kapangyarihan.
For with God nothing will be impossible.
38 At sinabi ni Maria, Narito, ang alipin ng Panginoon; mangyari sa akin ang ayon sa iyong salita. At iniwan siya ng anghel.
And Mary said, Behold the handmaid of the Lord, be it to me according to thy word. And the angel departed from her.
39 At nang mga araw na ito'y nagtindig si Maria, at nagmadaling napasa lupaing maburol, sa isang bayan ng Juda;
And Mary arose in those days, and went into the hill-country with haste, into a city of Judah,
40 At pumasok sa bahay ni Zacarias at bumati kay Elisabet.
And entered into the house of Zacharias, and saluted Elisabeth.
41 At nangyari, pagkarinig ni Elisabet ng bati ni Maria, ay lumukso ang sanggol sa kaniyang tiyan; at napuspos si Elisabet ng Espiritu Santo;
And it came to pass, that when Elisabeth heard the salutation of Mary, the babe leaped in her womb: and Elisabeth was filled with the Holy Spirit.
42 At sumigaw siya ng malakas na tinig, at sinabi, Pinagpala ka sa mga babae, at pinagpala ang bunga ng iyong tiyan.
And she spoke with a loud voice, and said, Blessed [art] thou among women, and blessed [is] the fruit of thy womb.
43 At ano't nangyari sa akin, na ang ina ng aking Panginoon ay pumarito sa akin?
And whence [is] this to me, that the mother of my Lord should come to me?
44 Sapagka't ganito, pagdating sa aking mga pakinig ng tinig ng iyong bati, lumukso sa tuwa ang sanggol sa aking tiyan.
For lo, as soon as the voice of thy salutation sounded in my ears, the babe leaped in my womb for joy.
45 At mapalad ang babaing sumampalataya; sapagka't matutupad ang mga bagay na sa kaniya'y sinabi ng Panginoon.
And blessed [is] she that believed that there will be a performance of those things which were told her from the Lord.
46 At sinabi ni Maria, Dinadakila ng aking kaluluwa ang Panginoon,
And Mary said, My soul doth magnify the Lord,
47 At nagalak ang aking espiritu sa Dios na aking Tagapagligtas.
And my spirit hath rejoiced in God my Savior.
48 Sapagka't nilingap niya ang kababaan ng kaniyang alipin. Sapagka't, narito, mula ngayon ay tatawagin akong mapalad ng lahat ng maghahalihaliling lahi.
For he hath regarded the low estate of his handmaiden: for behold, from henceforth all generations will call me blessed.
49 Sapagka't ginawan ako ng Makapangyarihan ng mga dakilang bagay; At banal ang kaniyang pangalan.
For he that is mighty hath done to me great things, and holy [is] his name.
50 At ang kaniyang awa ay sa mga lahi't lahi. Sa nangatatakot sa kaniya.
And his mercy [is] on them that fear him, from generation to generation.
51 Siya'y nagpakita ng lakas ng kaniyang bisig; Isinambulat niya ang mga palalo sa paggunamgunam ng kanilang puso.
He hath shown strength with his arm; he hath scattered the proud in the imagination of their hearts.
52 Ibinaba niya ang mga prinsipe sa mga luklukan nila, At itinaas ang mga may mababang kalagayan.
He hath put down the mighty from [their] seats, and exalted them of low degree.
53 Binusog niya ang nangagugutom ng mabubuting bagay; At pinaalis niya ang mayayaman, na walang anoman.
He hath filled the hungry with good things, and the rich he hath sent away empty.
54 Tumulong siya sa Israel na kaniyang alipin, Upang maalaala niya ang awa
He hath sustained his servant Israel, in remembrance of [his] mercy;
55 (Gaya ng sinabi niya sa ating mga magulang) Kay Abraham at sa kaniyang binhi magpakailan man. (aiōn g165)
As he spoke to our fathers, to Abraham, and to his seed for ever. (aiōn g165)
56 At si Maria ay natirang kasama niya na may tatlong buwan, at umuwi sa kaniyang bahay.
And Mary abode with her about three months, and returned to her own house.
57 Naganap nga kay Elisabet ang panahon ng panganganak; at siya'y nanganak ng isang lalake.
Now Elisabeth's full time came that she should be delivered; and she brought forth a son.
58 At nabalitaan ng kaniyang mga kapitbahay at mga kamaganak, na dinakila ng Panginoon ang kaniyang awa sa kaniya; at sila'y nangakigalak sa kaniya.
And her neighbors and her cousins heard that the Lord had shown great mercy upon her; and they rejoiced with her.
59 At nangyari, na nang ikawalong araw ay nagsiparoon sila upang tuliin ang sanggol; at siya'y tatawagin sana nila na Zacarias, ayon sa pangalan ng kaniyang ama.
And it came to pass, that on the eighth day they came to circumcise the child; and they called him Zacharias, after the name of his father.
60 At sumagot ang kaniyang ina at nagsabi, Hindi gayon; kundi ang itatawag sa kaniya'y Juan.
And his mother answered and said, Not [so]; but he shall be called John.
61 At sinabi nila sa kaniya, Wala sa iyong kamaganak na tinatawag sa pangalang ito.
And they said to her, There is none of thy kindred that is called by this name.
62 At hinudyatan nila ang kaniyang ama, kung ano ang ibig niyang itawag.
And they made signs to his father, how he would have him called.
63 At humingi siya ng isang sulatan at sumulat, na sinasabi, Ang kaniyang pangalan ay Juan. At nagsipanggilalas silang lahat.
And he asked for a writing-table, and wrote, saying, His name is John. And they all wondered.
64 At pagdaka'y nabuka ang kaniyang bibig, at ang kaniyang dila'y nakalag, at siya'y nagsalita, na pinupuri ang Dios.
And his mouth was opened immediately, and his tongue [loosed], and he spoke, and praised God.
65 At sinidlan ng takot ang lahat ng nagsisipanahan sa palibot nila; at nabansag ang lahat ng mga bagay na ito sa lahat ng lupaing maburol ng Judea.
And fear came on all that dwelt around them; and all these sayings were noised abroad throughout all the hill-country of Judea.
66 At lahat ng mga nangakarinig nito ay pawang iningatan sa kanilang puso, na sinasabi, Magiging ano nga kaya ang batang ito? Sapagka't ang kamay ng Panginoon ay sumasa kaniya.
And all they that had heard [them], laid [them] up in their hearts, saying, What manner of child will this be! And the hand of the Lord was with him.
67 At si Zacarias na kaniyang ama ay napuspos ng Espiritu Santo, at nanghula, na nagsasabi,
And his father Zacharias was filled with the Holy Spirit, and prophesied, saying,
68 Purihin ang Panginoon, ang Dios ng Israel; Sapagka't kaniyang dinalaw at tinubos ang kaniyang bayan,
Blessed [be] the Lord God of Israel; for he hath visited and redeemed his people.
69 At nagtaas sa atin ng isang sungay ng kaligtasan Sa bahay ni David na kaniyang alipin
And hath raised up a horn of salvation for us, in the house of his servant David:
70 (Gaya ng sinabi niya sa pamamagitan ng kaniyang mga banal na propeta na nagsilitaw buhat nang unang panahon), (aiōn g165)
As he spoke by the mouth of his holy prophets, who have been since the world began: (aiōn g165)
71 Kaligtasang mula sa ating mga kaaway, at sa kamay ng lahat ng nangapopoot sa atin;
That we should be saved from our enemies, and from the hand of all that hate us;
72 Upang magkaawang-gawa sa ating mga magulang, At alalahanin ang kaniyang banal na tipan;
To perform the mercy [promised] to our fathers, and to remember his holy covenant:
73 Ang sumpa na isinumpa niya kay Abraham na ating ama,
The oath which he swore to our father Abraham,
74 Na ipagkaloob sa atin na yamang nangaligtas sa kamay ng ating mga kaaway, Ay paglingkuran natin siya ng walang takot,
That he would grant to us, that we being delivered out of the hand of our enemies, might serve him without fear,
75 Sa kabanalan at katuwiran sa harapan niya, lahat ng ating mga araw.
In holiness and righteousness before him, all the days of our life.
76 Oo at ikaw, sanggol, tatawagin kang propeta ng kataastaasan; Sapagka't magpapauna ka sa unahan ng mukha ng Panginoon, upang ihanda ang kaniyang mga daan;
And thou, child, shalt be called the prophet of the Highest, for thou shalt go before the face of the Lord to prepare his ways;
77 Upang maipakilala ang kaligtasan sa kaniyang bayan, Sa pagkapatawad ng kanilang mga kasalanan,
To give knowledge of salvation to his people, by the remission of their sins,
78 Dahil sa magiliw na habag ng aming Dios, Ang pagbubukang liwayway buhat sa kaitaasan ay dadalaw sa atin,
Through the tender mercy of our God; by which the day-spring from on high hath visited us,
79 Upang liwanagan ang nangakalugmok sa kadiliman at sa lilim ng kamatayan; Upang itumpak ang ating mga paa sa daan ng kapayapaan.
To give light to them that sit in darkness and [in] the shades of death, to guide our feet into the way of peace.
80 At lumaki ang sanggol, at lumakas sa espiritu, at nasa mga ilang hanggang sa araw ng kaniyang pagpapakita sa Israel.
And the child grew, and became strong in spirit, and was in the deserts till the day of his showing to Israel.
