< Lucas 6 >
1 Nangyari nga nang dumaraan siya sa mga trigohan nang isang sabbath, ay kumitil ng mga uhay ang mga alagad niya, at kinakain pagkaligis sa kanilang mga kamay.
And it came to pass on the second-sabbath after the first, that as He was passing through the corn-fields, his disciples plucked the ears of corn, and rubbed them in their hands and ate them.
2 Datapuwa't sinabi ng ilan sa mga Fariseo, Bakit ginagawa ninyo ang di matuwid gawin sa araw ng sabbath?
And some of the pharisees said to them, Why do ye do that which is not lawful to do on the sabbath-days?
3 At pagsagot sa kanila ni Jesus ay sinabi, Hindi baga nabasa ninyo ang ginawa ni David, nang siya'y magutom, siya, at ang mga kasamahan niya;
And Jesus answering them said, Have ye not read what David did, when he himself was hungry and those that were with him? how he went into the house of God,
4 Kung paanong siya'y pumasok sa bahay ng Dios, at kumain ng mga tinapay na handog, at binigyan pati ang kaniyang mga kasamahan; na hindi naaayon sa kautusan na kanin ninoman kundi ng mga saserdote lamang?
and did take and eat the shew-bread, and gave also to his attendants, which it is not lawful for any to eat but the priests.
5 At sinabi niya sa kanila, Ang Anak ng tao ay panginoon ng sabbath.
And He said unto them, the Son of man is Lord even of the sabbath.
6 At nangyari nang ibang sabbath, na siya'y pumasok sa sinagoga at nagturo: at doo'y may isang lalake, at tuyo ang kaniyang kanang kamay.
And it came to pass also on another sabbath, that He went into a synagogue and taught; and there was a man there, whose right hand was withered.
7 At inaabangan siya ng mga eskriba at ng mga Fariseo, kung siya'y magpapagaling sa sabbath; upang makasumpong sila ng paraan na siya'y maisakdal.
And the scribes and pharisees watched Him to see if He would work a cure on the sabbath: that they might find an accusation against Him.
8 Datapuwa't nalalaman niya ang kanilang mga kaisipan; at sinabi niya sa lalake na tuyo ang kamay, Magtindig ka at tumayo ka sa gitna. At siya'y nagtindig at tumayo.
But He knew their thoughts, and said to the man that had the withered hand, Rise, and stand in the midst: and he rose up and stood forth.
9 At sinabi sa kanila ni Jesus, Itinatanong ko sa inyo, Matuwid bagang gumawa ng magaling, o gumawa ng masama kung sabbath? magligtas ng isang buhay o pumuksa?
Then said Jesus unto them, I will ask you one thing, Is it lawful on the sabbath days to do good, or to do evil? to save life, or to let it be lost?
10 At minamasdan niya silang lahat sa palibotlibot, at sinabi sa kaniya, Iunat mo ang iyong kamay. At ginawa niyang gayon; at gumaling ang kaniyang kamay.
And looking round upon them all, He said to the man, Stretch out thine hand: and he did so, and his hand was made as sound as the other.
11 Datapuwa't sila'y nangapuno ng galit; at nangagsangusapan, kung ano ang kanilang magagawang laban kay Jesus.
And they were filled with confusion: and consulted together, what they might do to Jesus.
12 At nangyari nang mga araw na ito, na siya'y napasa bundok upang manalangin; at sa buong magdamag ay nanatili siya sa pananalangin sa Dios.
And in those days He went out to a mountain to pray, and He continued all night in prayer to God.
13 At nang araw na, ay tinawag niya ang kaniyang mga alagad; at siya'y humirang ng labingdalawa sa kanila, na tinawag naman niyang mga apostol:
And when it was day, He called his disciples to Him: and chose out twelve from among them, whom He also named his apostles:
14 Si Simon, na tinawag naman niyang Pedro, at si Andres na kaniyang kapatid, at si Santiago at si Juan, at si Felipe at si Bartolome.
(to wit, Simon called Peter, and Andrew his brother, James and John, Philip and Bartholomew,
15 At si Mateo at si Tomas, at si Santiago anak ni Alfeo, at si Simon, na tinatawag na Masikap,
Matthew and Thomas, James the son of Alpheus, and Simon called Zelotes, and Judas the brother of James,
16 At si Judas na anak ni Santiago, at si Judas Iscariote na naging lilo;
and Judas Iscariot, who was the traitor: )
17 At bumaba siya na kasama nila, at tumigil sa isang patag na dako, at ang lubhang marami sa mga alagad niya, at ang lubhang malaking bilang ng mga tao mula sa buong Judea at sa Jerusalem, at sa pangpangin ng dagat ng Tiro at Sidon, na nangagsidalo upang magsipakinig sa kaniya, at upang pagalingin sa kanilang mga sakit;
and He came down the hill with them, and stood in the plain; with the rest of his disciples, and a great multitude of people from all the parts of Judea, and from Jerusalem, and from the coast of Tyre and Sidon, who came to hear Him and to be healed of their diseases,
18 Ang mga pinahihirapan ng mga espiritung karumaldumal ay pinagagaling.
even those that were tormented by impure spirits: and they were healed.
19 At pinagpipilitan ng buong karamihan na siya'y mahipo; sapagka't lumalabas sa kaniya ang makapangyarihang bisa, at nagpapagaling sa lahat.
And all the people endeavoured to touch Him, for there went a divine virtue out of Him, and healed them all.
20 At itiningin niya ang kaniyang mga mata sa kaniyang mga alagad, at sinabi, Mapapalad kayong mga dukha: sapagka't inyo ang kaharian ng Dios.
And lifting up his eyes on his disciples He said, Blessed are ye though poor; for the kingdom of God is yours.
21 Mapapalad kayong nangagugutom ngayon: sapagka't kayo'y bubusugin. Mapapalad kayong nagsisitangis ngayon: sapagka't kayo'y magsisitawa.
Blessed are ye that hunger now; for ye shall be satisfied. Blessed are ye that weep now; for ye shall laugh.
22 Mapapalad kayo kung kayo'y kapootan ng mga tao, at kung kayo'y ihiwalay nila, at kayo'y alimurahin, at itakuwil ang inyong pangalan na tila masasama, dahil sa Anak ng tao.
Blessed are ye when men shall hate you, and reject you, and reproach you, and cast out your name as infamous on account of the Son of man.
23 Mangagalak kayo sa araw na yaon, at magsilukso kayo sa kagalakan; sapagka't narito, ang ganti sa inyo'y malaki sa langit; sapagka't sa gayon ding paraan ang ginawa ng kanilang mga magulang sa mga propeta.
Rejoice in that day, and be exceeding glad; for behold, your reward is great in heaven: for thus did their fathers to the prophets.
24 Datapuwa't sa aba ninyong mayayaman! sapagka't tinanggap na ninyo ang inyong kaaliwan.
But wo unto you that are rich; for ye have received your consolation.
25 Sa aba ninyo mga busog ngayon! sapagka't kayo'y mangagugutom. Sa aba ninyong nagsisitawa ngayon! sapagka't kayo'y magsisitaghoy at magsisitangis.
Wo unto you that are full; for ye shall be hungry. Wo unto you that laugh now: for ye shall mourn and weep.
26 Sa aba ninyo, pagka ang lahat ng mga tao ay mangagsalita ng magaling tungkol sa inyo! sapagka't sa gayon ding paraan ang ginawa ng kanilang mga magulang sa mga bulaang propeta.
Wo unto you when all men speak well of you; for their fathers did the same to the false prophets.
27 Datapuwa't sinasabi ko sa inyong nangakikinig, Ibigin ninyo ang inyong mga kaaway, gawan ninyo ng mabuti ang nangapopoot sa inyo,
But I say unto you my hearers, Love your enemies, do good to them that hate you,
28 Pagpalain ninyo ang sa inyo'y sumusumpa at ipanalangin ninyo ang sa inyo'y lumalait.
bless them that curse you, and pray for them that abuse you;
29 Sa sumampal sa iyo sa isang pisngi, iharap mo naman ang kabila; at ang sa iyo'y magalis ng iyong balabal, huwag mong itanggi pati ng iyong tunika.
to him that smiteth thee on the one cheek, offer also the other; and let him that taketh away thy cloke, have thy coat too rather than strive with him:
30 Bigyan mo ang bawa't sa iyo'y humihingi; at sa kumuha ng pag-aari mo, ay huwag mong hinging muli.
give to him that asketh thee, and from him that taketh thy goods on loan demand nothing.
31 At kung ano ang ibig ninyong sa inyo'y gawin ng mga tao, gayon din ang gawin ninyo sa kanila.
And as ye would that men should do to you, do ye also to them in like manner.
32 At kung kayo'y magsiibig sa mga nagsisiibig sa inyo, anong pasasalamat ang inyong kakamtin? sapagka't ang mga makasalanan man ay nagsisiibig sa nagsisiibig sa kanila.
If ye love only them that love you, what thanks are due to you? for even the wicked love those that love them:
33 At kung magsigawa kayo ng mabuti sa nagsisigawa sa inyo ng mabuti, anong pasasalamat ang inyong kakamtin? sapagka't ganito rin ang ginagawa ng mga makasalanan.
and if ye do good offices to them that do good to you, what thanks are due to you? for even wicked men do the same.
34 At kung kayo'y mangagpahiram doon sa mga inaasahan ninyong may tatanggapin, anong pasasalamat ang inyong kakamtin? ang mga makasalanan man ay nangagpapahiram sa mga makasalanan, upang muling magsitanggap ng gayon din.
And if ye lend to those from whom ye expect to receive, what thanks are due to you? for sinners also lend to sinners that they may receive an equivalent.
35 Datapuwa't ibigin ninyo ang inyong mga kaaway at gawan ninyo sila ng mabuti, at mangagpahiram kayo, na kailan man ay huwag mawawalan ng pagasa; at malaki ang sa inyo'y magiging ganti, at kayo'y magiging mga anak ng Kataastaasan: sapagka't siya'y magandang-loob sa mga walang turing at sa masasama.
But do ye love your enemies, and do good, and lend, expecting nothing from it: and your reward shall be great, and ye shall be the sons of the most High; for He is kind even to the ungrateful and the wicked:
36 Magmaawain kayo, gaya naman ng inyong Ama na maawain.
be ye therefore merciful as your heavenly Father also is merciful.
37 At huwag kayong mangagsihatol, at hindi kayo hahatulan: at huwag kayong mangagparusa, at hindi kayo parurusahan: mangagpalaya kayo, at kayo'y palalayain:
Judge not, and ye shall not be judged: condemn not, and ye shall not be condemned: forgive, and ye shall be forgiven:
38 Mangagbigay kayo, at kayo'y bibigyan; takal na mabuti, pikpik, liglig, at umaapaw, ay ibibigay nila sa inyong kandungan. Sapagka't sa panukat na inyong isukat ay doon kayo muling susukatin.
give, and it shall be given unto you; good measure, pressed and shaken down and running over, shall they give into your bosom: for by the same measure, which ye measure with, shall it be measured back again to you.
39 At sinabi naman niya sa kanila ang isang talinghaga: Mangyayari bagang umakay ang bulag sa bulag? di baga sila mangabubulid kapuwa sa hukay?
And He said to them by way of parable, Can a blind man guide a blind man? will they not both fall into a ditch?
40 Hindi higit ang alagad sa kaniyang guro: datapuwa't ang bawa't isa, pagka naging sakdal, ay nagiging katulad ng kaniyang guro.
the learner is not above his teacher, tho' every complete scholar will become as learned as his master.
41 At bakit mo tinitingnan ang puwing na nasa mata ng iyong kapatid, datapuwa't hindi mo pinupuna ang tahilan na nasa iyong sariling mata?
But why dost thou look at the chaff in thy brother's eye, and takest no notice of the beam that is in thine own?
42 O paanong masasabi mo sa iyong kapatid, Kapatid, pabayaan mong alisin ko ang puwing na nasa iyong mata, kundi mo nakikita ang tahilan na nasa iyong sariling mata? Ikaw na mapagpaimbabaw, alisin mo muna ang tahilan na nasa iyong sariling mata, kung magkagayo'y makikita mong malinaw ang pagaalis ng puwing na nasa mata ng iyong kapatid.
or how canst thou say to thy brother, Brother let me take out the splinter that is in thine eye, when thou thyself seest not the beam that is in thine own eye? Thou hypocrite, first take out the beam from thine own eye, and then thou wilt see distinctly how to take out the chaff that is in thy brother's eye.
43 Sapagka't walang mabuting punong kahoy na nagbubunga ng masama; at wala rin naman masamang punong kahoy na nagbubunga ng mabuti.
For that is not a good tree which produceth bad fruit, nor is the tree bad, which produceth good fruit:
44 Sapagka't bawa't punong kahoy ay nakikilala sa kaniyang sariling bunga. Sapagka't ang mga tao ay di nangakapuputi ng mga igos sa mga dawag, at di nangakapuputi ng ubas sa mga tinikan.
for every tree is known by it's fruit; for men do not gather figs from thorns, nor grapes from a bramble.
45 Ang mabuting tao ay kumukuha ng kagalingan sa mabubuting kayamanan ng kaniyang puso; at ang masamang tao'y kumukuha ng kasamaan sa masamang kayamanan: sapagka't sa kasaganaan ng puso ay nagsasalita ang kaniyang bibig.
A good man, out of the good treasure of his heart, bringeth forth that which is good; and an evil man, out of the evil treasure of his heart, bringeth forth that which is evil: for out of the abundance of the heart his mouth speaketh.
46 At bakit tinatawag ninyo ako, Panginoon, Panginoon, at di ninyo ginagawa ang mga bagay na aking sinasabi?
But why do ye call me, Lord, Lord, and do not practise what I teach you?
47 Ang bawa't lumalapit sa akin, at pinakikinggan ang aking mga salita, at ginagawa, ituturo ko sa inyo kung sino ang katulad:
Whosoever cometh unto me, and heareth my instructions, and observeth them, I will shew you to whom he is like:
48 Siya'y tulad sa isang taong nagtatayo ng bahay, na humukay at pinakalalim, at inilagay ang patibayan sa bato: at nang dumating ang isang baha, ay hinampas ng agos ang bahay na yaon, at hindi nakilos; sapagka't natitirik na mabuti.
he is like a man who in building an house digged deep, and laid the foundation upon a rock; and when a flood came, the torrent beat violently against that house, but could not shake it, for it was founded upon a rock.
49 Datapuwa't ang dumirinig, at hindi ginagawa, ay tulad sa isang tao na nagtayo ng bahay sa lupa, na walang patibayan; laban sa yaon ay hinampas ng agos, at pagdaka'y nagiba; at malaki ang naging kasiraan ng bahay na yaon.
But he that heareth and observeth not, is like a man that built an house upon the ground without any foundation, which the flood beat violently upon, and immediately it fell down, and the ruin of that house was great.