Mga Gawa 13

1 Sa iglesia nga na nasa Antioquia ay may mga propeta at mga guro, si Bernabe, at si Simeon na tinatawag na Niger, at si Lucio na taga Cirene, at si Manaen na kapatid sa gatas ni Herodes na tetrarka, at si Saulo.

And there were prophets and teachers in the church at Antioch; Barnabas, and Symeon called Niger, and Lucius the Cyrenean, and Manahem, the foster-brother of Herod the tetrarch, and Saul.

2 At nang sila'y nagsisipaglingkod sa Panginoon, at nangagaayuno, ay sinabi ng Espiritu Santo, Ibukod ninyo sa akin si Bernabe at si Saulo sa gawaing itinawag ko sa kanila.

And they ministering to the Lord, and fasting, the Holy Spirit said, Now separate unto me Barnabas and Saul for the work to which I have called them.

3 Nang magkagayon, nang sila'y makapagayuno na at makapanalangin at maipatong ang mga kamay nila sa kanila, ay kanilang pinayaon sila.

Then they having fasted and prayed, and laid hands on them, sent them away.

4 Sila nga, palibhasa'y sinugo ng Espiritu Santo, ay nagsilusong sa Seleucia; at buhat doo'y nangaglayag hanggang sa Chipre.

Then they indeed, having been sent away by the Holy Ghost, came down to Seleucia; and thence sailed away to Cyprus.

5 At nang sila'y nasasa Salamina, ay kanilang ipinangaral ang salita ng Dios sa mga sinagoga ng mga Judio: at kanila namang katulong si Juan.

And being in Salamis, they preached the word of God in the synagogues of the Jews: and they also had John as their helper.

6 At nang kanilang matahak na ang buong pulo hanggang sa Pafos, ay nakasumpong sila ng isang manggagaway, bulaang propeta, Judio, na ang kaniyang pangalan ay Bar-Jesus;

And having gone through the whole island to Paphos, they found a certain man, a magician, a Jewish false prophet, to whom was the name of Bar-Jesus:

7 Na kasama ng proconsul, Sergio Paulo, lalaking matalino. Ito rin ang nagpatawag kay Bernabe at kay Saulo, at minimithing mapakinggan ang salita ng Dios.

who was with Sergius Paulus, the proconsul, an intelligent man. He, having called Barnabas and Saul, sought to hear the word of God;

8 Datapuwa't si Elimas na manggagaway (sapagka't ganito nga ang pakahulugan sa kaniyang pangalan) ay humadlang sa kanila, na pinagsisikapang ihiwalay sa pananampalataya ang proconsul.

but Elymas the magician (for thus his name is interpreted) opposed them, seeking to turn away the proconsul from the faith.

9 Datapuwa't si Saulo, na tinatawag ding Pablo, na puspos ng Espiritu Santo, ay itinitig sa kaniya ang kaniyang mga mata,

And Saul, (who is also Paul), being filled with the Holy Ghost, fixing his eyes on him,

10 At sinabi, Oh puspos ng lahat ng karayaan at ng lahat ng kasamaan, ikaw na anak ng diablo, ikaw na kaaway ng lahat ng katuwiran, hindi ka baga titigil ng pagpapasama sa mga daang matuwid ng Panginoon?

said, O thou full of all guile and rascality, thou son of the devil, thou enemy of all righteousness, wilt thou not cease perverting the right ways of God?

11 At ngayon, narito, nasa iyo ang kamay ng Panginoon, at mabubulag ka, na hindi mo makikita ang araw na kaunting panahon. At pagdaka'y nahulog sa kaniya ang isang ulap at ang isang kadiliman; at siya'y nagpalibot na humahanap ng sa kaniya'y aakay sa kamay.

And now, behold, the hand of the Lord is upon thee, and thou shalt be blind, not seeing the sun for a time. And immediately there fell on him a mist and darkness; and going about he was seeking people to lead him by the hand.

12 Nang magkagayon, pagkakita ng proconsul sa nangyari, ay nanampalataya, na nanggigilalas sa aral ng Panginoon.

Then the deputy, seeing that which took place, believed; being delighted with the teaching of the Lord.

13 Nagsitulak nga sa Pafos si Pablo at ang kaniyang mga kasama, at sumadsad sa Perga ng Pamfilia: at humiwalay sa kanila si Juan at nagbalik sa Jerusalem.

And those around Paul having sailed from Paphos, came into Perge of Pamphylia: and John having departed from them returned to Jerusalem.

14 Datapuwa't sila, pagkatahak sa Perga, ay nagsidating sa Antioquia ng Pisidia; at sila'y nagsipasok sa sinagoga nang araw ng sabbath, at nagsiupo.

And they having come from Perge, arrived into Picidian Antioch, and having come into the synagogue on the Sabbath day, they sat down.

15 At pagkatapos ng pagbasa ng kautusan at ng mga propeta, ang mga pinuno sa sinagoga ay nagpautos sa kanila, na sinasabi, Mga kapatid, kung mayroon kayong anomang iaaral sa bayan, ay mangagsalita kayo.

And after the reading of the law and the prophets, the chief rulers of the synagogue sent to them, saying, Men, brethren, if there is any word of consolation to the people in you, speak.

16 At nagtindig si Pablo, at ang kamay ay ikinikiya na nagsabi, Mga lalaking taga Israel, at kayong nangatatakot sa Dios, magsipakinig kayo.

And Paul, rising up, and beckoning with his hand said; Israelitish men, and those fearing God, hear.

17 Hinirang ng Dios nitong bayang Israel ang ating mga magulang, at pinaunlakan ang bayan nang sila'y nakipamayan sa Egipto, at sa pamamagitan ng taas at unat na kamay ay kaniyang inilabas sila roon.

The God of this people Israel chose our fathers, and exalted the people during their sojourn in the land of Egypt, and with a strong arm led them out of it;

18 At nang panahong halos apat na pung taon, ay kaniyang binata ang mga kaugalian nila sa ilang.

and when he supported them about the time of forty years in the wilderness,

19 At nang maiwasak na niya ang pitong bansa sa lupaing Canaan, ay ibinigay niya sa kanila ang kanilang lupain na pinakamana, sa loob ng halos apat na raa't limangpung taon:

and having destroyed seven nations in the land of Canaan, he gave them the inheritance of the land about four hundred and fifty years.

20 At pagkatapos ng mga bagay na ito ay binigyan niya sila ng mga hukom hanggang kay Samuel na propeta.

And after these things he gave them judges, till Samuel the prophet.

21 At pagkatapos ay nagsihingi sila ng hari: at ibinigay ng Dios sa kanila si Saul na anak ni Kis na isang lalake sa angkan ni Benjamin; sa loob ng apat na pung taon.

And then they asked for a king: and God gave them Saul the son of Kish, a man of the tribe of Benjamin, forty years;

22 At nang siya'y alisin niya, ay ibinangon niya si David upang maging hari nila; na siya rin namang pinatotohanan niya at sinabi, Nasumpungan ko si David na anak ni Jesse na isang lalaking kinalulugdan ng aking puso, na gagawa ng buong kalooban ko.

and having deposed him, he raised up to them David for a king; to whom witnessing he also said, I have found David the son of Jesse, a man according to my own heart, who will do all my wishes.

23 Sa binhi ng taong ito, ayon sa pangako, ang Dios ay nagkaloob ng isang Tagapagligtas, na si Jesus;

From whose seed according to the promise he led forth Jesus, the Savior, to Israel:

24 Noong unang ipangaral ni Juan ang bautismo ng pagsisisi sa buong bayang Israel bago siya dumating.

and John having preached the baptism of repentance to all the people of Israel, before the face of his coming.

25 At nang ginaganap na ni Juan ang kaniyang katungkulan, ay sinabi niya, Sino baga ako sa inyong akala? Hindi ako siya. Datapuwa't narito, may isang dumarating sa hulihan ko na hindi ako karapatdapat na magkalag ng mga pangyapak ng kaniyang mga paa.

And when John fulfilled his course, he said, What do you consider me to be? I am not he: but, behold, there comes one after me, the latchet of whose shoes I am not worthy to loose.

26 Mga kapatid, mga anak ng lahi ni Abraham, at ang mga sa inyo'y nangatatakot sa Dios, sa atin ipinadadala ang salita ng kaligtasang ito.

Men, brethren, sons of the race of Abraham, and those among you fearing God, unto us the word of this salvation was sent.

27 Sapagka't silang nangananahan sa Jerusalem at ang mga pinuno nila, dahil sa hindi nila pagkakilala sa kaniya, ni sa mga tinig ng mga propeta na sa tuwing sabbath ay binabasa, ay kanilang tinupad ang hatol sa kaniya.

For those dwelling in Jerusalem, and the rulers, having rejected him, condemning him, have

28 At bagaman hindi sila nakasumpong sa kaniya ng anomang kadahilanang sukat ipatay, gayon ma'y kanilang hiningi kay Pilato na siya'y patayin.

fulfilled the voices of the prophets which are read every Sabbath; and having found no cause of death, asked Pilate that he should be executed;

29 At nang maganap na nila ang lahat ng mga bagay na nasusulat tungkol sa kaniya, ay kanilang ibinaba siya sa punong kahoy, at inilagay siya sa isang libingan.

and when they perfected all the things which had been written concerning him, taking him down from the cross, placed him in a sepulchre.

30 Datapuwa't siya'y binuhay na maguli ng Dios sa mga patay:

And God raised him from the dead;

31 At siya'y nakitang maraming mga araw ng mga kasama niyang nagsiahon buhat sa Galilea hanggang sa Jerusalem, na siyang mga saksi niya ngayon sa bayan.

who appeared to those coming up with him to Jerusalem from Galilee many days, who are now his witnesses to the people.

32 At dinadalhan namin kayo ng mabubuting balita ng pangakong ipinangako sa mga magulang,

And we preach unto you the promise, which was made to the fathers,

33 Na tinupad din ng Dios sa ating mga anak nang muling buhayin niya si Jesus; gaya naman ng nasusulat sa ikalawang awit, Ikaw ay aking Anak, sa araw na ito ay naging anak kita.

that God has fulfilled this unto our children, raising up Jesus, as in the second Psalm it has been written, Thou art my Son, this day have I begotten thee.

34 At tungkol sa muling binuhay niya, upang ngayon at kailan ma'y huwag nang magbalik sa kabulukan, ay nagsalita siya ng ganito, Ibibigay ko sa iyo ang banal at tunay na mga pagpapala ni David.

And because he raised him up from the dead, no longer about to return to corruption, He has thus said, I will give unto you the faithful mercies of David.

35 Sapagka't sinabi rin naman niya sa ibang awit, Hindi mo ipagkakaloob na ang iyong Banal ay makakita ng kabulukan.

Therefore He also says in another place, Thou wilt not suffer thy Holy One to see corruption.

36 Sapagka't si David, nang maipaglingkod na niya sa kaniyang sariling lahi ang pasiya ng Dios, ay natulog, at isinama sa kaniyang mga magulang, at nakakita ng kabulukan.

For David, indeed having served his own generation according to the will of God, went to sleep, and did see corruption:

37 Datapuwa't yaong binuhay na maguli ng Dios ay hindi nakakita ng kabulukan.

but he, whom God raised up, did not see corruption.

38 Kaya maging hayag nawa sa inyo, mga kapatid, na sa pamamagitan ng taong ito'y ibinabalita sa inyo ang kapatawaran ng mga kasalanan:

Then let it be known unto you, men brethren, that through this one remission of sins is preached:

39 At sa pamamagitan niya ang bawa't nananampalataya ay inaaring ganap sa lahat ng mga bagay, na sa mga ito'y hindi kayo aariing ganap sa pamamagitan ng kautusan ni Moises.

and in him every one believing is justified from all things from which ye were not able to be justified by the law of Moses.

40 Magsipagingat nga kayo, na baka magsisapit sa inyo ang sinalita ng mga propeta:

Then beware, lest the word which has been spoken by the prophets may come upon you;

41 Tingnan ninyo, mga mapagwalang-halaga, at mangapagilalas kayo, at kayo'y mangaparam: Sapagka't ako'y gumagawa ng isang gawa sa inyong mga kaarawan, Isang gawang sa anomang paraa'y hindi ninyo paniniwalaan kung saysayin sa inyo ng sinoman.

Behold, ye despisers, and wonder, and vanish away: because I work a work in your days, a work which you may not believe, though one may proclaim it to you.

42 At pagalis nila, ay kanilang ipinamanhik na salitain sa kanila ang mga salitang ito sa sabbath na susunod.

And they going out, they continued to entreat them that these words should be spoken to them on the next Sabbath.

43 Nang makaalis nga ang kapisanan sa sinagoga, marami sa mga Judio at nangaging-Judiong masisipag sa kabanalan ay nagsisunod kay Pablo at kay Bernabe; na, sa pagsasalita sa kanila, ay sila'y hinimok na magsipanatili sa biyaya ng Dios.

And the synagogue having been adjourned, many of the Jews and pious proselytes followed Paul and Barnabas, who, speaking with them, continued to persuade them to abide in the grace of God.

44 At nang sumunod na sabbath ay nagkatipon halos ang buong bayan upang pakinggan ang salita ng Dios.

And on the following Sabbath almost all the city came together to hear the word of the Lord.

45 Datapuwa't nang makita ng mga Judio ang mga karamihan, ay nangapuno ng kapanaghilian, at tinutulan ang mga bagay na sinalita ni Pablo, at nagsipamusong.

And the Jews seeing the multitudes, were filled with jealousy, and contradicted the word spoken by Paul, contradicting and blaspheming.

46 At nagsipagsalita ng buong katapangan si Pablo at si Bernabe, at nagsipagsabi, Kinakailangang salitain muna ang salita ng Dios sa inyo. Yamang inyong itinatakuwil, at hinahatulan ninyong hindi kayo karapatdapat sa walang hanggang buhay, narito, kami ay pasasa mga Gentil. (aiōnios g166)

And Paul and Barnabas speaking boldly, said, It was necessary that the word of God should first be spoken to you: since you have rejected it, and judge yourselves not worthy of eternal life, behold we now turn to the Gentiles. (aiōnios g166)

47 Sapagka't ganito ang ipinagutos sa amin ng Panginoon, na sinasabi, Inilagay kitang isang ilaw ng mga Gentil, Upang ikaw ay maging sa ikaliligtas hanggang sa kahulihulihang hangganan ng lupa.

For thus the Lord has commanded us, I have placed thee for a light of the Gentiles, that thou shalt be for salvation unto the extremity of the earth.

48 At nang marinig ito ng mga Gentil, ay nangagalak sila, at niluwalhati ang salita ng Dios: at nagsisampalataya ang lahat ng mga itinalaga sa buhay na walang hanggan. (aiōnios g166)

And the Gentiles hearing, rejoiced, and glorified the word of the Lord: and so many as had been ordained unto eternal life believed: (aiōnios g166)

49 At lumaganap ang salita ng Panginoon sa buong lupain.

and the word of the Lord was carried throughout all the country.

50 Datapuwa't inudyukan ng mga Judio ang mga babaing masisipag sa kabanalan na may mga kalagayang mahal, at ang mga mahal na tao sa bayan, at nangagbangon ng paguusig laban kay Pablo at kay Bernabe, at kanilang pinalayas sila sa kanilang mga hangganan.

And the Jews stirred up the noble godly women, and the first men of the city, and they raised a persecution against Paul and Barnabas, and expelled them from their borders.

51 Datapuwa't ipinagpag nila ang alabok ng kanilang mga paa laban sa kanila, at nagsiparoon sa Iconio.

And having cast off the dust from their feet against them, they came into Iconium.

52 At ang mga alagad ay nangapuspos ng kagalakan at ng Espiritu Santo.

And the disciples were filled with joy, and the Holy Ghost.