Ordspråksboken 14

1 Genom visa qvinnor varder huset bygdt; men en galen bryter det neder med sina åthäfvor.

ژنی دانا ماڵی خۆی بنیاد دەنێت، گێلیش بە دەستی خۆی کاولی دەکات.

2 Den som Herran fruktar, han går på rätta vägen; men den honom föraktar, han viker af hans väg.

ئەوەی ڕاستەڕێیەکەی خۆی بگرێت لەخواترسە، بەڵام ئەوەی ڕێگای خۆی خوار بکاتەوە سووکایەتی پێ دەکات.

3 Dårar tala tyranniskt; men de vise bevara sin mun.

گێل بە قسەکانی خۆی تووشی گۆچانی سزادان دەبێت، بەڵام دانایان لێوەکانیان دەیانپارێزن.

4 Der icke oxar äro, der är krubban ren; men der oxen hafver nog skaffa, der är nog inkommande.

کە مانگا نەبێت ئاخوڕ بەتاڵە، دروێنەی زۆریش بە هێزی گایە.

5 Ett troget vittne ljuger icke; men ett falskt vittne talar dristeliga lögn.

شایەتی دەستپاک درۆ ناکات، بەڵام شایەتی درۆزن درۆ بڵاو دەکاتەوە.

6 Bespottaren söker vishet, och finner henne intet; men dem förståndiga är vishet lätt.

گاڵتەجاڕ داوای دانایی دەکات و نایدۆزێتەوە، بەڵام زانیاری بۆ تێگەیشتوو ئاسانە.

7 Kommer du till en dåra, der finner du icke ett förnumstigt ord.

لەبەردەم کەسی گێل دووربکەوە، چونکە لە لێوەکانی زانیاری نابیستیت.

8 Det är dens klokas vishet, att han aktar uppå sin väg; men det är ens dåras galenskap, att det är alltsammans bedrägeri med honom.

دانایی ژیر تێگەیشتنی ڕێگای خۆیەتی، بەڵام گێلایەتی گێلەکان فریودانە.

9 De dårar drifva deras gabberi med syndene; men de fromme hafva lust till de fromma.

گێلەکان گاڵتە بە تاوان دەکەن، بەڵام لەنێو سەرڕاستان ڕەزامەندی خودا دەدۆزرێتەوە.

10 När hjertat sörjandes är, så hjelper ingen utvärtes glädje.

هەر دڵێک تاڵیێتی گیانی خۆی دەزانێت، کەسیش لە خۆشییەکەیدا بەشداری ناکات.

11 De ogudaktigas hus varder förgjordt; men de frommas hydda skall grönskas.

ماڵی بەدکارەکان کاول دەبێت، بەڵام ڕەشماڵی سەرڕاستان گەشە دەکات.

12 Mångom behagar en väg väl; men på ändalyktene leder han honom till döden.

ڕێگا هەیە لەبەرچاوی مرۆڤ ڕاست دیارە، بەڵام کۆتاییەکەی بەرەو مردنە.

13 Efter löje kommer sorg, och änden på glädjene är ångest.

بگرە لە پێکەنینیشدا دڵ تەنگ دەبێت، لەوانەیە کۆتایی خۆشیش خەم بێت.

14 Ene lösaktiga mennisko varder gåendes såsom han handlar; men en from man skall vara öfver honom.

کەسی ڕاڕا لە ڕێگای خۆی تێر دەبێت، پیاوچاکیش لەوەی کە هەیەتی.

15 En fåkunnig man tror hvart ord; men en förståndig man aktar på sin gång.

ساویلکە بە هەموو قسەیەک بڕوا دەکات، بەڵام ژیر دەڕوانێتە هەنگاوەکانی خۆی.

16 En vis man hafver fruktan, och flyr det arga; men en dåre söker fram dristeliga.

کەسی دانا لە خودا دەترسێت و لە خراپە لادەدات، بەڵام گێل سەرگەرمە و پشت ئەستوورە.

17 En otålig menniska gör galen ting; men en försigtig man hatar det.

کەسی هەڵەشە ڕەفتاری گێلانە دەکات، پیاوی تەڵەکەبازیش مایەی ڕقە.

18 De flåkote handla ovarliga; men det är de förståndigas krona, att de varliga handla.

ساویلکەکان میراتگری گێلایەتین، بەڵام ژیرەکان سەریان بە زانیاری دەڕازێنرێتەوە.

19 De onde måste buga för de goda, och de ogudaktige uti dens rättfärdigas portom.

بەدکاران لەبەردەم پیاوچاکان دەچەمێنەوە، خراپەکارانیش لە بەردەرگای کەسی ڕاستودروست.

20 En fattigan hatar ock hans näste; men de rike hafva många vänner.

هەژار تەنانەت دراوسێکەشی ڕقی لێی دەبێتەوە، بەڵام دەوڵەمەند دۆستی زۆرە.

21 Syndaren föraktar sin nästa; men säll är den som förbarmar sig öfver den elända.

ئەوەی سووکایەتی بە دراوسێکەی بکات گوناه دەکات، بەڵام خۆزگە دەخوازرێ بەوەی لەگەڵ هەژاران میهرەبانە.

22 De som med illfundighet umgå, dem skall det fela; men der som godt tänka, dem skall trohet och godhet vederfaras.

ئایا وێڵ نابن ئەوانەی پیلانی خراپە دادەڕێژن؟ بەڵام خۆشەویستی نەگۆڕ و دڵسۆزی لەگەڵ ئەوانەیە کە پلانی چاکە دادەڕێژن.

23 Der man arbetar, der är nog; men der man umgår med ordom, der är fattigdom.

لە هەموو ماندووبوونێک سوود هەیە، بەڵام تەنها قسەی لێوان بێت بەرەو نەبوونییە.

24 Dem visom är deras rikedom en krona; men de dårars galenskap blifver galenskap.

دەوڵەمەندی تاجی دانایانە، بەڵام گێلایەتی نادانایان دەڕازێنێتەوە.

25 Ett troget vittne friar lifvet; men ett falskt vittne bedrager.

شایەتی ڕاستگۆ دەربازکەری خەڵکە، بەڵام ئەوەی درۆ بڵاو دەکاتەوە تەفرەدەرە.

26 Den som Herran fruktar, han hafver ett tryggt fäste, och hans barn varda också beskärmad.

ئەوەی لە یەزدان بترسێت دڵنیاییەکی بەهێزی هەیە، بۆ کوڕەکانیشی دەبێتە پەناگا.

27 Herrans fruktan är lifsens källa, att man må undfly dödsens snaro.

لەخواترسی کانی ژیانە، بۆ دوورکەوتنەوە لە داوی مردن.

28 Der en Konung mycket folk hafver, det är hans härlighet; men der litet folk är, det gör en herra blödig.

زۆری گەل شکۆمەندییە بۆ پاشا، بەڵام نەمانی گەل شکستی میرە.

29 Den som tålig är, han är vis; men den som otålig är, han uppenbarar sin galenskap.

ئەوەی درەنگ تووڕە بێت باش تێدەگات، بەڵام ئەوەی هەڵەشە بێت گێلایەتی دەردەخات.

30 Ett blidt hjerta är kroppsens lif; men afund är var i benen.

دڵی ئارام ژیان بە جەستە دەبەخشێت، بەڵام ئیرەیی ئێسک کلۆر دەکات.

31 Den som försmäder den fattiga, han lastar hans skapare; men den som förbarmar sig öfver den fattiga, han ärar Gud.

ئەوەی ستەم لە هەژار بکات سووکایەتی بە دروستکەرەکەی دەکات، بەڵام ئەوەی لەگەڵ نەدار میهرەبانە ڕێز لە خودا دەگرێت.

32 Den ogudaktige består icke uti sine olycko; men den rättfärdige är ock i dödenom frimodig.

خراپەکار بە خراپەکانی خۆی دەکەوێنرێت، بەڵام کەسی ڕاستودروست لە مردنیشی پەناگای هەیە.

33 Uti dens förståndigas hjerta hvilar visheten, och varder uppenbar ibland dårar.

دانایی لەناو دڵی کەسی تێگەیشتوو دەحەسێتەوە، هەروەها گێلەکان تەنانەت ناواخنیشیان دەزانرێت.

34 Rättfärdighet upphöjer ett folk; men synd är folkets förderf.

ڕاستودروستی نەتەوە بەرز دەکاتەوە، بەڵام گوناه شەرمەزاری گەلانە.

35 En klok tjenare behagar Konungenom väl; men en skamlig tjenare lider han icke.

ڕەزامەندی پاشا بۆ خزمەتکاری وریایە، بەڵام تووڕەبوونی لە خزمەتکاری شەرمەزارە.