Johannes 11
1 Och låg en man krank, benämnd Lazarus, af Bethanien, af Marie och hennes systers Marthe by.
Maður nokkur hét Lasarus og bjó í Betaníu ásamt systrum sínum, Maríu og Mörtu.
2 Och var Maria den som smorde Herran med smörjelse, och torkade hans fötter med sitt hår; hvilkens broder, Lazarus, låg sjuk.
María var sú sem eitt sinn hellti dýrri ilmolíu yfir fætur Jesú og þurrkaði þá með hári sínu.
3 Så sände hans syster till honom, och sade: Herre, si, den du kär hafver, ligger sjuk.
Systurnar Marta og María sendu nú svohljóðandi boð til Jesú: „Herra, sá sem þú elskar, Lasarus, er hættulega veikur.“
4 När Jesus det hörde, sade han: Denne sjukdomen är icke till döds, utan till Guds äro; att Guds Son skall deraf ärad varda.
Þegar Jesús fékk skilaboðin, sagði hann: „Þessi veikindi munu ekki enda með dauða, heldur er þeim ætlað að verða Guði til dýrðar og vegsama mig, son Guðs.“
5 Och hade Jesus Martham, och hennes syster, och Lazarum kär.
Jesú þótti mjög vænt um Mörtu, Maríu og Lasarus,
6 När han då hörde, att han var sjuk, blef han der i samma rummet två dagar.
en dvaldist þó enn í tvo daga þar sem hann var og sýndi ekki á sér fararsnið.
7 Derefter sade han till Lärjungarna: Låt oss åter gå in i Judeen.
Loks, að þeim tíma liðnum, sagði hann við lærisveina sína: „Við skulum fara til Júdeu.“
8 Lärjungarna sade till honom: Rabbi, nu ville Judarna stena dig; och åter går du dit?
„Já, en meistari!“sögðu lærisveinarnir, „það eru aðeins nokkrir dagar síðan leiðtogarnir í Júdeu reyndu að drepa þig. Ætlarðu að fara þangað aftur?“
9 Jesus svarade: Äro icke tolf timmar om dagen? Hvilken som vandrar om dagen, han stöter sig icke; ty han ser denna verldenes ljus.
„Það er bjart tólf stundir á dag, “svaraði Jesús, „og þá getur maður gengið um öruggur án þess að hrasa,
10 Men den som vandrar om nattena, han stöter sig; ty ljuset är icke i honom.
en á nóttunni er manni hætt við að hrasa vegna myrkursins.“
11 Detta talade han; och sedan sade han till dem: Lazarus, vår vän, sofver; men jag går att uppväcka honom af sömnen.
Síðan bætti hann við og sagði: „Lasarus, vinur okkar, er sofnaður, en nú ætla ég að fara og vekja hann!“
12 Då sade hans Lärjungar: Herre, sofver han, så varder det bättre med honom.
Lærisveinarnir héldu þá að Lasarus hefði fengið góðan nætursvefn og sögðu: „Það er gott að heyra, þá hlýtur honum að vera farið að batna!“Jesús átti hins vegar við að Lasarus væri dáinn.
13 Men Jesus talade om hans död; och de mente, att han hade talat om lekamlig sömn.
14 Så sade då Jesus uppenbarliga: Lazarus är död.
Jesús sagði því við þá berum orðum: „Lasarus er dáinn,
15 Och jag gläds för edra skull, att jag icke var der, på det I tro skolen; men låter oss gå till honom.
en það gleður mig ykkar vegna, því að þetta mun styrkja ykkur í trúnni. Komið, við skulum fara til hans.“
16 Då sade Thomas, som kallas Tvilling, till Lärjungarna: Låt ock oss gå, att vi må dö med honom.
Tómas, sem kallaður var „tvíburinn“, sagði þá við hina lærisveinana: „Við skulum fara líka og deyja með honum.“
17 Då kom Jesus, och fann honom redo hafva legat fyra dygn i grafvene.
Þegar þeir komu til Betaníu var þeim sagt að Lasarus væri þegar búinn að liggja fjóra daga í gröfinni.
18 Och var Bethanien icke långt ifrå Jerusalem, vid femton stadier vägs.
Betanía var aðeins um þrjá kílómetra frá Jerúsalem.
19 Och månge af Judarna voro komne till Martha och Maria, att de skulle hugsvala dem öfver deras broder.
Margir leiðtogar Gyðinga voru komnir til að láta samúð sína í ljós og hugga Mörtu og Maríu.
20 När Martha hörde att Jesus kom, lopp hon emot honom; men Maria satt hemma.
Þegar Mörtu var sagt að Jesús væri að koma fór hún út til móts við hann, en María var kyrr heima.
21 Då sade Martha till Jesum: Herre, hade du varit här, hade min broder icke blifvit död.
Marta sagði við Jesú: „Herra, ef þú hefðir komið fyrr væri bróðir minn ekki dáinn.
22 Men jag vet ännu, att allt det du bedes af Gudi, det varder Gud gifvandes dig.
Ég veit að Guð veitir þér allt sem þú biður hann um.“
23 Sade Jesus till henne: Din broder skall stå upp igen.
Þá sagði Jesús: „Bróðir þinn mun rísa upp.“
24 Sade Martha till honom: Jag vet, att han skall uppstå i uppståndelsen, på yttersta dagen.
„Já, það mun hann gera eins og allir aðrir á degi upprisunnar, “sagði Marta.
25 Sade Jesus till henne: Jag är uppståndelsen och lifvet; hvilken som tror på mig, han skall lefva, om han än död blefve;
„Ég er sá sem reisi hina dauðu og gef þeim líf, “sagði Jesús. „Hver sem trúir á mig mun lifa þótt hann deyi.
26 Och hvar och en som lefver, och tror på mig, han skall icke dö evinnerliga; tror du det? (aiōn g165)
Og sá sem eignast lífið í trúnni á mig, mun aldrei að eilífu deyja. Marta, trúir þú þessu?“ (aiōn g165)
27 Sade hon till honom: Ja, Herre, jag tror, att du äst Christus, Guds Son, som komma skulle i verldena.
„Já, herra, “svaraði hún, „ég trúi að þú sért Kristur, sonur Guðs, sem koma átti í heiminn.“
28 Och när hon detta hade sagt, gick hon bort, och kallade Maria, sina syster, lönliga, och sade: Mästaren är kommen, och kallar dig.
Þegar hún hafði sagt þetta, fór hún og kallaði á systur sína og sagði við hana einslega: „Meistarinn er hér og vill finna þig.“
29 När hon det hörde, stod hon straxt upp, och kom till honom.
Þegar María heyrði þetta fór hún þegar í stað út til hans.
30 Ty Jesus var icke än då kommen in i byn; utan var på samma rum, der Martha hade kommit emot honom.
Jesús hafði staldrað við utan við bæinn, þar sem hann hitti Mörtu fyrst.
31 Då nu Judarna, som med henne voro i huset, och hugsvalade henne, sågo Maria, att hon stod hasteliga upp och gick ut, följde de henne, och sade: Hon går till grafvena, att hon skall gråta der.
Þegar mennirnir, sem voru í húsinu að reyna að hugga Maríu, sáu hana fara út í flýti, álitu þeir að hún væri að fara út að gröf Lasarusar til að gráta þar, svo að þeir fóru á eftir henni.
32 Då Maria kom dit som Jesus var, och såg honom, föll hon till hans fötter, och sade till honom: Herre, hade du varit här, vore min broder icke död.
Þegar María kom þangað sem Jesús var, kraup hún við fætur hans og sagði: „Herra, ef þú hefðir verið hér væri bróðir minn enn á lífi.“
33 När Jesus såg henne gråta, och Judarna, som voro komne med henne, ock gråta, förbittrade han sig i Andanom, och bedröfvades i sig sjelf;
Þegar Jesús sá hana gráta ásamt mönnunum, varð hann gramur, byrsti sig og spurði:
34 Och sade: Hvar laden I honom? Sade de till honom: Herre, kom och se.
„Hvar er hann grafinn?“„Komdu, við skulum sýna þér það, “svöruðu þeir.
35 Och Jesus gret.
Þá táraðist Jesús.
36 Då sade Judarna: Si, huru kär hade han honom!
„Þeir voru mjög nánir vinir, “sögðu Gyðingarnir. „Sjáið bara hve honum hefur þótt vænt um hann.“
37 Men somlige af dem sade: Kunde icke han, som öppnade dens blindas ögon, hafva så gjort, att denne icke blifvit död?
Aðrir sögðu: „Þessi maður læknaði blindan mann – af hverju kom hann þá ekki í veg fyrir að Lasarus dæi?“Þegar Jesús heyrði þetta varð hann aftur gramur. Þau gengu að gröfinni, en hún var hellir og hafði stórum steini verið velt fyrir dyrnar.
38 Då förbittrades åter Jesus i sig sjelf, och kom till grafvena. Och det var en kula; och en sten lagd deruppå.
39 Sade Jesus: Tager bort stenen. Sade till honom Martha, hans syster som död var: Herre, han luktar redo; ty han hafver varit död i fyra dygn.
„Veltið steininum frá, “sagði Jesús. „Já, en það er komin nálykt af honum, “sagði Marta, systir hins látna. „Hann hefur legið hér í fjóra daga!“
40 Jesus sade till henne: Sade jag icke dig, att, om du trodde, skulle du få se Guds härlighet?
„Sagði ég þér ekki: „Ef þú trúir, muntu sjá dýrð Guðs?““spurði Jesús.
41 Då togo de stenen bort af rummet, der den döde lagder var. Och Jesus hof upp sin ögon, och sade: Fader, jag tackar dig, att du hafver hört mig.
Síðan var steininum velt frá. Jesús leit upp til himins og sagði: „Faðir, ég þakka þér að þú hefur heyrt bæn mína.
42 Dock vet jag, att du hörer mig alltid; men för folkets skull, som här omkring står, säger jag det, på det de tro skola, att du mig sändt hafver.
Auðvitað veit ég að þú bænheyrir mig í hverju sem er, en ég sagði þetta til þess að fólkið, sem hér stendur, trúi að þú hafir sent mig.“
43 Och då han det sagt hade, ropade han med höga röst: Lazare, kom ut.
Síðan kallaði hann: „Lasarus, komdu út!“
44 Och han, som död var, kom ut, bunden om händer och fötter med svepekläde; och hans ansigte var förtäckt med en svetteduk. Jesus sade till dem: Löser honom, och låter honom gå.
Og Lasarus kom! Hann var vafinn líkblæjum og höfuð hans hulið með klút. „Takið af honum líkblæjurnar og látið hann fara.“sagði Jesús.
45 Då trodde månge af Judarna på honom, som komne voro till Maria, och sågo det Jesus gjorde.
Margir Gyðinganna, sem þarna voru með Maríu, tóku nú loks trú á Jesú,
46 Men somlige gingo bort till de Phariseer, och sade dem hvad Jesus hade gjort.
en aðrir fóru til faríseanna til að skýra þeim frá þessu.
47 Då församlade de öfverste Presterna och Phariseerna ett Råd, och sade: Hvad göre vi? Ty denne mannen gör mång tecken.
Æðstu prestarnir og farísearnir skutu þá á ráðstefnu til að ræða málin. „Hvað eigum við að gera?“spurðu þeir. „Þessi maður gerir sannarlega kraftaverk.
48 Låte vi honom så blifva, då tro alle på honom; och de Romare komma, och taga bort vårt land och folk.
Ef við látum hann eiga sig, mun öll þjóðin elta hann. Og þá mun rómverski herinn koma, drepa okkur og kollvarpa heimastjórn okkar Gyðinganna.“
49 Men en af dem, vid namn Caiphas, som var öfverste Prest på det året, sade till dem: I veten intet;
Þá sagði Kaífas, en hann var æðsti prestur þetta árið: „Eruð þið alveg skilningslausir?
50 Ej heller besinnen I, att oss är bättre att en man dör för folket, än att allt folket skulle förgås.
Það er betra að einn maður deyi fyrir fólkið, en að öll þjóðin farist.“
51 Det sade han icke af sig sjelf; men efter han var öfverste Prest om det året, propheterade han; ty Jesus skulle dö för folket;
Spádómsorð þessi, að Jesús ætti að deyja fyrir allt fólkið, flutti Kaífas meðan hann var í stöðu æðsta prestsins. Þessi orð komu ekki frá honum sjálfum, heldur voru þau blásin honum í brjóst.
52 Och ej allenast för folket, utan att han församla skulle Guds barn, som förströdde voro.
Þetta var spádómur um að Jesús mundi ekki einungis deyja fyrir þjóðina, heldur og fyrir öll börn Guðs sem dreifð eru um jörðina.
53 Ifrå den dagen rådslogo de emellan sig, att de skulle döda honom.
Frá þessari stundu, unnu leiðtogar Gyðinga markvisst að því að lífláta Jesú.
54 Så vandrade nu icke Jesus mer uppenbarliga ibland Judarna; utan gick dädan i den landsändan vid öknen, i en stad som heter Ephrem; och vistades der med sina Lärjungar.
Eftir þetta starfaði Jesús því ekki opinberlega meðal fólksins, heldur fór frá Jerúsalem til bæjarins Efraím við eyðimörkina og þar dvaldist hann með lærisveinum sínum.
55 Och instundade då Judarnas Påska; och månge gingo utaf landet upp till Jerusalem, för Påska, att de skulle rena sig.
Páskarnir, mesta hátíð Gyðinga, voru á næsta leiti. Margt sveitafólk kom til Jerúsalem nokkrum dögum fyrir hátíðina til að hreinsa sig, samkvæmt siðum þeirra, áður en sjálf hátíðin hæfist.
56 Då sökte de efter Jesum, och talades vid emellan sig, ståndande i templet: Hvad synes eder, att han är icke kommen till högtidsdagen?
Fólk þetta langaði að sjá Jesú og mikið var skrafað í musterinu. „Skyldi hann koma á páskahátíðina?“spurðu menn hver annan.
57 Och hade öfverste Presterna och de Phariseer budit på, att hvilken som visste hvar han vore, skulle han det kungöra, att de måtte gripa honom.
Farísearnir og æðstu prestarnir höfðu tilkynnt opinberlega að hver sem sæi Jesú, yrði strax að láta þá vita, svo að þeir gætu handtekið hann.
