< Warumi 7 >
1 Ndugu zangu, bila shaka mtaelewa yafuatayo, maana ninawazungumzia watu wanaojua Sheria. Sheria humtawala mtu wakati akiwa hai.
Toronoo nggara e! Ia naa, au olaꞌ soaꞌ neu hei mana mihine hukun hohoro-lalane nara. Taꞌo ia: mete ma hei feꞌe masodꞌaꞌ, hukun hohoro-lalanen naꞌena hak fo nalalao nggi. Te mete ma hei mate ena, hukun hohoro-lalanen nda naꞌena hak fo nalalao nggi sa ena,
2 Mathalan: mwanamke aliyeolewa anafungwa na sheria muda wote mumewe anapokuw hai; lakini mumewe akifa, hiyo sheria haimtawali tena huyo mwanamke.
Au fee conto mia hohoro-lalaneꞌ soaꞌ neu mana masaoꞌ ra. Mete ma inaꞌ esa sao nala saon, tungga hukun hohoro-lalaneꞌ a, na, ruꞌa se esa saon esa losa mate. Te mete ma touꞌ a mate, na, ina falu naa nda nenefutu-paꞌaꞌ no hohoro-lalaneꞌ naa sa ena. De ana bisa sao seluꞌ.
3 Hivyo mwanamke huyo akiishi na mwanamume mwingine wakati mumewe yungali hai, ataitwa mzinzi; lakini mumewe akifa, mwanamke huyo yu huru kisheria, na akiolewa na mwanamume mwingine, yeye si mzinzi.
Te mete ma inaꞌ a sao seluꞌ leleꞌ saon feꞌe masodꞌaꞌ, na, tungga hohoro-lalaneꞌ a, ana hohongge ena. Te, mete ma saon mate ena, na, hohoro-lalaneꞌ naa nda dai e sa ena. Eni nenemboꞌit ena. Dadꞌi mete ma ana sao seluꞌ no touꞌ laen, na, tungga hohoro-lalaneꞌ a, na eni nda hohongge sa.
4 Hali kadhalika ninyi ndugu zangu: ninyi pia mmekufa kuhusu Sheria kwa kuwa ninyi ni sehemu ya mwili wa Kristo; sasa mmekuwa wake yeye aliyefufuliwa kutoka wafu ili tupate kuzaa matunda mema kwa ajili ya Mungu.
Onaꞌ naa boe hei mana mamahereꞌ ra! Taꞌo ia: Kristus mate ena. Naa o onaꞌ hei mate mo E, ma lao hela masodꞌa mbara mara ena. De hukun hohoro-lalaneꞌ nda dai hei sa ena. Ia naa hei nenemboꞌit mia hohoro-lalaneꞌ naa ra ena, ma hei nenefutu-paꞌaꞌ mo Kristus, mana masodꞌa baliꞌ mia mamaten. Naa onaꞌ ina falu mana sao seluꞌ a. Nda masala sa. De ia naa, basa saa fo hei taoꞌ naa, fee neu Lamatuaꞌ.
5 Maana, tulipokuwa tukiishi kimaumbile tu, tamaa mbaya zikichochewa na Sheria, zilifanya kazi katika miili yetu, na kuchuma pato la kifo.
Maꞌahulun, hita tao tunggaꞌ a ao sisiꞌ tara hihii-nanaun. Huu tahine hohoro-lalaneꞌ a, naa mana tao nggita hiiꞌ a talena-langga neu hohoro-lalaneꞌ ra, fo taoꞌ dꞌala nda matetuꞌ ra sa. Naa! Hita salan naa, mana tao Lamatualain hiruꞌ nasadꞌea nggita.
6 Lakini sasa tumekuwa huru kutoka vifungo vya Sheria, kwa sababu tumekufa kuhusu lile jambo lililotufanya sisi watumwa. Sasa tunatumikia kufuatana na maisha mapya ya Roho, na si kufuatana na hali ile ya kale ya Sheria iliyoandikwa.
Feꞌesaꞌan, hita musi tao tungga hohoro-lalaneꞌ ra. Te ia naa hohoro-lalaneꞌ ra nda dai hita sa ena, huu hita mboꞌi hendi masodꞌa mbaraaꞌ tara ena. Tungga dꞌala mbaraaꞌ hihii-nanaun, na, Musa hohoro-lalanen mana nenesuraꞌ sia Susura Meumareꞌ a, futu-paꞌa nggita. Te tungga dꞌala feuꞌ a hihii-nanaun, hita nenemboꞌit mia hohoro-lalaneꞌ naa. Huu Lamatuaꞌ Dula-dalen mana nalalao nggita! Naa de, ia naa, hita tao ues fee neuꞌ a Lamatuaꞌ.
7 Je, tuseme basi, kwamba Sheria ni dhambi? Hata kidogo! Lakini bila Sheria, mimi nisingalijua dhambi ni kitu gani. Maana, nisingalijua ni nini hasa kutamani mabaya, kama Sheria isingalikuwa imesema: “Usitamani.”
Dadꞌi hita tae saa fai? Mbei ma hei duꞌa mae, “Hohoro-lalaneꞌ fo Lamatuaꞌ fee Musa naa, sala!” Hokoꞌ! Huu mete ma au nda uhine hohoro-lalaneꞌ naa sa, neꞌo au o nda uhine dꞌala-dꞌala deꞌulakaꞌ mana sia rala ngga sa. Conto onaꞌ a, hambu hohoro-lalaneꞌ oi, “Afi hii mae haꞌi mala atahori sudꞌiꞌ a saan.” Te taꞌo bee fo au uhine ae au hihii ngga naa, sala, mete ma au nda bubꞌuluꞌ hambu hohoro-lalanen sa? Nda bisa sa!
8 Kwa kuitumia hiyo amri, dhambi ilipata fursa ya kuamsha kila aina ya tamaa mbaya ndani yangu. Maana, bila Sheria dhambi ni kitu kilichokufa.
Te, huu hambu hohoro-lalaneꞌ mana nafadꞌe taꞌo naa, naa onaꞌ dꞌala-dꞌala deꞌulakaꞌ sia rala ngga tao fee au hii ae haꞌi ala atahori sudꞌiꞌ a saa nara mataꞌ-mataꞌ. Mete ma nda hambu hohoro-lalaneꞌ ena-ai sa, na, sala-kiluꞌ a nda naꞌena koasa fo nalalao atahori sa.
9 Wakati mmoja mimi nilikuwa hai mbali na Sheria; lakini amri ilipokuja, dhambi ilifufuka,
Mia masodꞌa dalahulu ngga, au nda uhine matetuꞌ dalaꞌ mia Lamatuaꞌ Hohoro-lalanen sa. Dꞌodꞌoo, dei de au feꞌe uhine matetuꞌ ena. Naa de au feꞌe uhine ae, au ulena-langga Hohoro-lalaneꞌ a ma tao sala-kiluꞌ. Ma sala-kiluꞌ a hahambun, naeni au musi mate.
10 nami nikafa. Hiyo amri ambayo shabaha yake ilikuwa kuleta uhai, kwangu imeleta kifo.
Boe ma, rala ngga nambalulutu, huu au uhine ae, au nda bisa malolole o Lamatuaꞌ sa, mete ma au tao tungga akaꞌ a Eni Hohoro-lalanen. Au undaa hambu Lamatuaꞌ nasabꞌorin, naeni hukun mate, huu au ulena-langga Hohoro-lalanen ena. Tao-tao te, Hohoro-lalaneꞌ sia fo bisa tao atahori rasodꞌa no ndoo-tetuꞌ. Te soaꞌ neu au, Hohoro-lalaneꞌ naa, tao nalutu au, ma tao Lamatuaꞌ hiruꞌ nasadꞌea au.
11 Maana, dhambi ilichukua fursa iliyopatiwa na amri hiyo, ikanidanganya na kuniua.
Hohoro-lalaneꞌ naa, memaꞌ natudꞌu dꞌala masodꞌa ndoo-tetuꞌ. Te huu hambu deꞌulakaꞌ mana nasodꞌa sia rala ngga, au tipu-laka ala baliꞌ ao ngga, de duꞌa ae, au bisa maloleꞌ o Lamatuaꞌ sadꞌi au tao tungga Hohoro-lalanen. Boe ma, onaꞌ Hohoro-lalaneꞌ naa mana tao losa Lamatuaꞌ melumudꞌu au, ma nda nau naꞌabꞌue no au sa.
12 Basi, Sheria yenyewe ni takatifu, na amri yenyewe ni takatifu, ni ya haki na nzuri.
Dadꞌi mete ma faaꞌ ra atahori oi, “Hohoro-lalaneꞌ fo Lamatuaꞌ fee neu Musa naa, sala,” na, au utaa ae, “Hokoꞌ! Lamatuaꞌ Hohoro-lalanen naa, meumareꞌ” Boe ma basa parendaꞌ mana sia Hohoro-lalaneꞌ naa, meumareꞌ, ndoo-tetuꞌ, ma maloleꞌ.
13 Je, hii inamaanisha kwamba kile kilicho kizuri kimesababisha kifo changu? Hata kidogo! Iliyo ni kwamba, dhambi, ili ionekane dhahiri kuwa ni dhambi, imekitumia kile kilicho kizuri na kusababisha kifo changu. Hivyo dhambi, kwa njia ya ile amri, ilijionyesha kikamilifu jinsi ilivyo mbaya mno.
Mbei ma hei o duꞌa mae, Hohoro-lalaneꞌ naa mana tao Lamatuaꞌ hiruꞌ nasadꞌea au, to? Hokoꞌ! Te mae au bubꞌuluꞌ Hohoro-lalaneꞌ naa, te au feꞌe rena neu deꞌulakaꞌ mana sia rala ngga, losa au tao sala-kiluꞌ. Naa, au ue-tatao sala ngga naa, mana tao fee Lamatuaꞌ hiruꞌ nasadꞌea au. Hohoro-lalaneꞌ memaꞌ maloleꞌ, huu ana natudꞌu dꞌala-dꞌala deꞌulakaꞌ, mana tao nggita saranggaa to Lamatualain. Dadꞌi leleꞌ Lamatuaꞌ natudꞌu dꞌala masodꞌa ndoo-tetuꞌ, Hohoro lalaneꞌ naa mana tao manggarelo nae, dꞌala deꞌulakaꞌ mana sia rala tara naa, nda maloleꞌ sa.
14 Tunajua kwamba Sheria ni ya kiroho, lakini mimi ni wa kidunia, mimi nimeuzwa kuwa mtumwa wa dhambi.
Hita bubꞌuluꞌ tae, Hohoro-lalaneꞌ fo Lamatuaꞌ fee neu baꞌi Musa, naa laoꞌ mia Lamatuaꞌ Dula-dalen. Te au ia atahori biasa de rala ngga nda manggateeꞌ sa. Ma au renaꞌ a dꞌala deꞌulakaꞌ mana sia rala deꞌulaka ngga, losa au tao salaꞌ. Naa onaꞌ salaꞌ a dadꞌi neu malangga ngga, ma au dadꞌi uu salaꞌ a aten.
15 Sielewi nifanyacho, maana kile ninachotaka sikifanyi, bali kile ninachochukia ndicho nikifanyacho.
Au nda itaꞌ ae duꞌa taꞌo bee sa ena boe. Au nda uhine saa fo au taoꞌ a sa boe. Huu au nda tao tungga saa maloleꞌ fo au nau taoꞌ a sa. Te au tao tungga saa fo au nda nau taoꞌ a sa.
16 Ikiwa basi, ninatenda kinyume cha matakwa yangu, hii inamaanisha kwamba nakubali kuwa ile Sheria ni nzuri.
Mete ma au tao tungga saa fo au nda nau taoꞌ a sa, au utaa ae, Lamatuaꞌ Hohoro-lalanen naa, ndaa.
17 Basi, si mimi hasa ninayefanya kitu hicho, bali ile dhambi iliyo ndani yangu.
Dadꞌi au nda mana ulalao ao ngga sa. Te deꞌulakaꞌ mana sia rala ngga nalalao au!
18 Najua kwamba hamna jema lolote ndani yangu mimi, kadiri ya ubinadamu wangu. Kwa maana, ingawa nataka kufanya jambo jema, siwezi kulitekeleza.
Au bubꞌuluꞌ ena ae, nda hambu dꞌala maloleꞌ nasodꞌa sia rala ngga sa. Huu au ia, atahori rala deꞌulakaꞌ. Nau do nda nau sa o, au nda bisa uꞌususuuꞌ ao ngga fo tao ndoo-tetuꞌ sa. Au nau, te nda dadꞌi tao sa!
19 Yaani, badala ya kufanya lile jambo jema ninalotaka, nafanya lile baya nisilotaka.
Au hii ae tao maloleꞌ, te au nda tao sa. Ma au nda nau tao deꞌulakaꞌ sa, te au tao ukundooꞌ a!
20 Basi, kama ninafanya kinyume cha matakwa yangu, hii inamaanisha kwamba si mimi ninayefanya hayo, bali ni ile dhambi iliyo ndani yangu.
Naa! Mete ma au tao tungga saa fo au nda nau taoꞌ a sa, naa nda huu au mesaꞌ nggo sa, te huu deꞌulakaꞌ mana nasodꞌa sia rala ngga.
21 Basi, nimegundua kanuni hii: ninataka kufanya jema, lakini najikuta kwamba lile lililo baya ndilo ninalochagua.
Naa natudꞌu dudꞌuꞌat sa, taꞌo ia: mae au ae tao maloleꞌ, te hambu deꞌulakaꞌ sia rala ngga labꞌan.
22 Ndani kabisa katika moyo wangu naifurahia sheria ya Mungu.
Tao-tao te, rala ngga namahoꞌo seli, mete ma au duꞌa soꞌal Lamatuaꞌ Hohoro-lalanen.
23 Lakini naona kwamba kuna sheria nyingine inayofanya kazi mwilini mwangu, sheria ambayo inapingana na ile inayokubaliwa na akili yangu. Hiyo inanifanya niwe mtumwa wa sheria ya dhambi ifanyayo kazi mwilini mwangu.
Te, onaꞌ hambu koasa sia rala ngga mana tao nambalutu au. Huu, au nau tao maloleꞌ, te nda dadꞌi maloleꞌ sa. Naa onaꞌ koasa deꞌulakaꞌ mana sia rala ngga toꞌu nala au, fo naꞌasusuuꞌ au tunggaꞌ a eni.
24 Maskini miye! Nani atakayeniokoa kutoka katika mwili huu unaonipeleka kifoni?
Aduu, kasian, e! Au atahori mana doidꞌosoꞌ! See bisa fee masodꞌaꞌ neu au mia koasa deꞌulakaꞌ mana nasodꞌa sia rala ngga, mana tao Lamatuaꞌ melumudꞌu au losa Ana hiruꞌ nasadꞌea au?
25 Shukrani kwa Mungu afanyaye hayo kwa njia ya Bwana wetu Yesu Kristo! Hii basi, ndiyo hali yangu: mimi binafsi, kwa akili yangu, ninaitumikia sheria ya dhambi.
Te, awii! Lamatualain mesaꞌ ne soi dalaꞌ fo mboꞌi au! Makasi nae-naeꞌ soaꞌ neu E, huu hita Lamatuan Yesus Kristus bisa fee masoi-masodꞌaꞌ neu au! Dadꞌi mete ma au usodꞌa umuhena neuꞌ a ao ngga, au doidꞌoso. Mae au hii ae tao tungga basa Lamatuaꞌ Hohoro-lalane nara, te hambu deꞌulakaꞌ sia rala ngga kokoe au fo tao salaꞌ ukundooꞌ a.