Mathayo 6
1 “Jihadharini msije mkafanya matendo yenu mema mbele ya watu kusudi mwonekane nao. La sivyo, Baba yenu aliye mbinguni hatawapeni tuzo.
Yesus nanori nakandoo nae, “Misinedꞌa, e! Afiꞌ tungga-tunggaꞌ a agama hohoro-lalanen fo atahori koa-bobꞌoꞌu nggi. Te mete ma ama tao taꞌo naa, na, hei Amam mana sia sorga nda fee nggi bala-bꞌaeꞌ saa sa boe.
2 “Basi, unapomsaidia maskini, usijitangaze. Usifanye kama wanafiki wafanyavyo katika masunagogi na njiani ili watu wawasifu. Kweli nawaambieni, hao wamekwisha pata tuzo lao.
Mete ma hei nau tulu-fali atahori mana kasian ra, na, afiꞌ mii bengga leli sia bee bee. Te mete ma hei tao taꞌo naa, na, hei onaꞌ atahori mana olaꞌ laen, tao laen. Ara hiiꞌ a lao-laoꞌ risiꞌ ume hule-oꞌe huuꞌ a fo atahori koa se oi, ‘Wei, atahori ia ra, seli tebꞌe, o!’ Au olaꞌ no matetuꞌ! Te noꞌ a koaot onaꞌ naa, ara simbo sira hahambun ena.
3 Lakini wewe unapomsaidia maskini, fanya hivyo kwamba hata rafiki yako asijue ufanyalo.
Dadꞌi mete ma hei mae tulu-fali atahori mana kasian ra, na, afiꞌ mifadꞌe see-see boe e!
4 Toa msaada wako kwa siri, na Baba yako aonaye yaliyofichika, atakutuza.
No taꞌo naa, atahori sia raefafoꞌ ia nda rahine sa. Te hei Amam sia sorga nahine saa fo ama tao nee-neeꞌ naa. Dei fo Ana bala-bꞌae nggi no papala-babꞌanggiꞌ naen seli.”
5 “Mnaposali, msifanye kama wanafiki. Wao hupenda kusimama na kusali katika masunagogi na katika pembe za njia ili watu wawaone. Kweli nawaambieni, hao wamekwisha pata tuzo lao.
“Leleꞌ ama hule-oꞌe, na, afiꞌ tao aom onaꞌ atahori mana olaꞌ laen, te tao laen. Ara hiiꞌ a reu lao-laoꞌ sia dala rarameꞌ a, ma rambariiꞌ sia ume hule-oꞌeꞌ rala, fo atahori hetar rita ma koa-koaꞌ se rae, ‘Wue! Sira ia, atahori meumareꞌ, o!’ Te rena, e! Te mete ma ara simbo kokoaꞌ naa, na, ara simbo rala hahambu nara ena.
6 Lakini wewe unaposali, ingia chumbani mwako, funga mlango, kisha umwombe Baba yako asiyeonekana. Naye Baba yako aonaye yaliyofichika, atakutuza.
Te ama afiꞌ taꞌo naa. Mete ma mae hule-oꞌe, na, kama rala mii fo ena lelesu a. Ma hule-oꞌe neenee neu Amam. Mae atahori nda rita nggi sa o, Amam nita nggi. Dei fo Ana bala-bꞌae fee nggi papala-babꞌanggiꞌ naen seli.
7 “Mnaposali, msipayuke maneno kama watu wasiomjua Mungu. Wao hudhani kwamba Mungu atawasikiliza ati kwa sababu ya maneno mengi.
Mete ma ama hule-oꞌe, naa, afiꞌ ola leꞌu-lolo neu nema. Te atahori nda mana rahine Lamatualain sa o hule-oꞌe rahine onaꞌ naa boe. Ara duꞌa rae, mete ma hule-oꞌe loa-naruꞌ onaꞌ naa, na Lamatualain hiiꞌ a rena ma nataa se.
8 Msiwe kama wao. Baba yenu anajua mnayoyahitaji hata kabla ya kumwomba.
Afiꞌ tao tungga onaꞌ se, e! Te mae ama nda feꞌe moꞌe saa mbali Amaꞌ sia sorga sa o, Ana bubꞌuluꞌ memaꞌ hei parlu ma ena.
9 Basi, hivi ndivyo mnavyopaswa kusali: Baba yetu uliye mbinguni: Jina lako litukuzwe.
Dadꞌi mete ma hule-oꞌe, na, hule-oꞌe onaꞌ ia: ‘Amaꞌ sia sorga! Amaꞌ naram meumareꞌ manaseliꞌ Hela fo basa atahori soꞌu rananaru Amaꞌ naram manaseliꞌ a.
10 Ufalme wako ufike. Utakalo lifanyike duniani kama mbinguni.
Amaꞌ dadꞌi maneꞌ soaꞌ neu basa atahori! Hela neu fo basa atahori tao tungga Amaꞌ parendan sia raefafoꞌ ia, onaꞌ basa mana sia sorga ra tao tungga Amaꞌ parendan sia sorga.
11 Utupe leo chakula chetu tunachohitaji.
Amaꞌ tulun pala-banggi fee hai nanaat manadꞌaiꞌ tungga-tungga fai.
12 Utusamehe makosa yetu, kama nasi tunavyowasamehe waliotukosea.
Hai moꞌe Amaꞌ fee ambon neu basa hai sala-kiluꞌ mara, onaꞌ hai fee ambon neu atahori mana tao salaꞌ neu hai boe.
13 Usitutie katika majaribu, lakini utuokoe na yule Mwovu. is Baadhi ya makala za zamani zina; Kwa kuwa ufalme ni wako, na nguvu, na utukufu, hata milele. Amina.
Amaꞌ, munea hai fo hai afiꞌ tao deꞌulakaꞌ. Ma mboꞌi hendi hai mia nitu a koasan. [Te Amaꞌ, Maneꞌ mana koasa ma manaseliꞌ Amaꞌ mana toꞌu parendaꞌ mukundooꞌ a. Hai hule-oꞌem baꞌu a naa ena, Amaꞌ. Amin.]’
14 “Maana mkiwasamehe watu makosa yao, Baba yenu wa mbinguni atawasamehe ninyi pia.
Te rena, e! Mete ma ama fee ambon neu atahori salan, dei fo Amam sia sorga o fee ambon neu sala-kilu mara boe
15 Lakini msipowasamehe watu makosa yao, naye Baba yenu hatawasamehe ninyi makosa yenu.
Te mete ma ama nda nau fee ambon neu atahori salan, dei fo Amaꞌ sia sorga o, nda nau fee ambon neu sala mara sa boe.
16 “Mnapofunga, msiwe na huzuni kama wanafiki. Wao hukunja nyuso zao wapate kuonekana na watu kuwa wanafunga. Nawaambieni hakika, hao wamekwisha pata tuzo lao.
“Mete ma ama hule-oꞌe no puasa, na, afiꞌ tao mata masaloeꞌ onaꞌ atahori mana olaꞌ laen te tao laen. Huu ara tao taꞌo naa fo atahori koa se rae, ‘Wue! Sira ia, atahori meumareꞌ, o!’ Te rena, e! No koaot naa, ara simbo rala hahambu nara ena.
17 Wewe lakini unapofunga, paka kichwa chako mafuta, nawa uso wako,
Te mete ma ama puasa, na, safe mata mara meuꞌ-meuꞌ, ma sau langga mara malolole!
18 ili mtu yeyote asijue kwamba unafunga, ila ujulikane tu kwa Baba yako asiyeonekana. Naye Baba yako aonaye yaliyofichika atakutuza.
Dadꞌi dei fo atahori rita nggi o, nda rahine rae, ama puasa sa. Te hei Amam bubꞌuluꞌ. Dei fo Ana bala-bꞌae fee nggi no papala-babꞌanggiꞌ naen seli.”
19 “Msijiwekee hazina hapa duniani ambako nondo na kutu huharibu, na wezi huingia na kuiba.
“Afiꞌ tao ues nggate-nggate fo miꞌidꞌuru hata-hetoꞌ nae-nae sia raefafoꞌ ia. Te dei fo fufuꞌ no rurutuꞌ tao nalutu se. Ma naꞌo ra rema bonggar fo haꞌi rendi se.
20 Jiwekeeni hazina mbinguni ambako nondo na kutu hawawezi kuiharibu, wala wezi hawaingii wakaiba.
Te malole lenaꞌ ama nggate-nggate tao ues miꞌidꞌuru hata-heto nae-nae sia sorga. Te sia naa fufuꞌ no rurutuꞌ a nda tao nalutu se sa. Naꞌo ra o nda reu bonggar fo haꞌi rendi se sa boe.
21 Maana pale ilipo hazina yako, ndipo pia utakapokuwa moyo wako.
Hei mbedꞌaꞌ hata-heto mara sia bee, na, neꞌo rala mara sia naa boe.”
22 “Jicho ni taa ya mwili. Kama jicho lako ni zima, mwili wako wote utakuwa katika mwanga.
“Atahori matan, onaꞌ lambu mana naronda sia ralan rala. Mete ma matan manggareloꞌ, na, ana tungga dala masodꞌa maloleꞌ, onaꞌ atahori mana laoꞌ sia manggareloꞌ a.
23 Lakini ikiwa jicho lako ni bovu, mwili wako wote utakuwa katika giza. Basi, ikiwa mwanga ulioko ndani yako ni giza, basi, hilo ni giza la kutisha mno.
Te mete ma matan mana malaafuꞌ, na, ana nda tungga dala maloleꞌ a sa, onaꞌ atahori mana laoꞌ hama-hama sia maꞌahatuꞌ a. Dadꞌi mete ma manggareloꞌ mana sia rala mara dadꞌi maꞌahatu ena, na, hei o misodꞌa sia maꞌahatu manaseliꞌ a boe.”
24 “Hakuna mtu awezaye kutumikia mabwana wawili. Maana atamchukia mmoja na kumpenda huyo wa pili; au ataambatana na mmoja na kumdharau huyo mwingine. Hamwezi kumtumikia Mungu na mali pamoja.
“Atahori sa nda bisa tao ues tebꞌe-tebꞌeꞌ fee neu malangga rua lao esaꞌ sa, huu dei fo ana hii malangga esa lenaꞌ malangga laen. Boe ma ana bisa tungga malanggan esa, ma nda taoafiꞌ neu malanggan esa ka sa. Huu naa, de nda bisa olaꞌ mae, ‘Lamatuaꞌ naa, au Lamatua ngga,’ mete ma tao doiꞌ a dadꞌi lamatua ma.
25 “Ndiyo maana nawaambieni, msiwe na wasiwasi juu ya chakula na kinywaji mnavyohitaji ili kuishi, wala juu ya mavazi mnayohitaji kwa ajili ya miili yenu. Je, maisha ni chakula tu au zaidi? Na mwili, je, si zaidi ya mavazi?
Naeni de Au ufadꞌe taꞌo ia: afiꞌ duꞌa doaꞌ mae, au usodꞌa taꞌo bee, au ae ua saa, inu saa, pake-nggao saa? Hei duꞌa mae masodꞌaꞌ naa, akaꞌ nanaa-nininuꞌ a, do? Boe ma aom naa, akaꞌ pake-nggaoꞌ a, do? Nda taꞌo naa sa.
26 Waangalieni ndege wa mwituni: hawapandi, hawavuni, wala hawana ghala yoyoye. Hata hivyo, Baba yenu wa mbinguni huwalisha. Je, ninyi si wa thamani kuliko hao?
Mete sobꞌa mbui mana ratambele sia lalai a. Ara nda sela-nggari ma etu-oru fo mbedꞌa nanaat sia soka-poleꞌ ra sa. Te hei Amam sia sorga naꞌabꞌoi se nakandooꞌ a. Ana o bisa naꞌabꞌoi nala nggi lenaꞌ se fai. Dadꞌi duꞌa malolole dei. Te Ana nile nggi, lenaꞌ mbuiꞌ naa ra.
27 Ni nani miongoni mwenu kwa kuwa na wasiwasi sana anaweza kuuongeza muda wa maisha yake?
Mete ma atahori rambariiꞌ sia tiroao fo lole-lau aon, na, ana bisa tao namanaru aon, do? Nda bisa sa!
28 “Na kuhusu mavazi, ya nini kuwa na wasiwasi? Tazameni maua ya porini jinsi yanavyostawi. Hayafanyi kazi wala hayasokoti.
Mete ma hokoꞌ, na, taꞌo bee de ama feꞌe duꞌa doaꞌ bua-loꞌas fai? Mii seꞌu mita buna bakung sia moo-loaꞌ. Ara nda podꞌeꞌ abꞌas, ma tenu-lolo temeꞌ sa.
29 Lakini nawaambieni, hata Solomoni mwenyewe na fahari zake zote hakupata kuvikwa vizuri kama ua mojawapo.
Te rena malolole, o! Mane Soleman bua-baꞌun meulau manaseli na o, nda naseliꞌ bunaꞌ naa ra meulaun sa.
30 Ikiwa basi Mungu hulivika hivyo jani la shambani ambalo leo liko na kesho latupwa motoni, je, hatafanya zaidi kwenu ninyi? Enyi watu wenye imani haba!
Lamatualain tao mataꞌ neu bunaꞌ mana nasodꞌa akaꞌ faiꞌ ia, te mbilaꞌ neu ana mate fo atahori nggari e ai rala neu. Mete ma Ana tao taꞌo naa, dei fo Ana pake-nggao nggi lenaꞌ bunaꞌ naa ra. De saa de ama nda mimihere tebꞌe-tebꞌeꞌ neu E sa?
31 “Basi, msiwe na wasiwasi: Tutakula nini, tutakunywa nini, tutavaa nini!
Dadꞌi ama sudꞌi boe duꞌa doaꞌ mae, ‘Ata taa saa?’ do, ‘Tinu saa?’ do, ‘Pake-nggao saa?
32 Maana hayo yote yanahangaikiwa na watu wasiomjua Mungu. Baba yenu wa mbinguni anajua kwamba mnahitaji vitu hivyo vyote.
Atahori nda mana ramahere neu Lamatualain sa, ara tao ues ritaꞌ mamate nara fo nau hambu basa naa ra. Te ama afiꞌ taꞌo naa, huu hei Amam sia sorga bubꞌuluꞌ basa saa fo ama parluꞌ a ena.
33 Bali, zingatieni kwanza Ufalme wa Mungu na matakwa yake, na hayo mengine yote mtapewa kwa ziada.
Te akaꞌ na hei musi milalao ue-tataos Na no tebꞌe-tebꞌeꞌ dei, boe ma musi tungga parendan, dei fo Ana fee seluꞌ basa saa fo ama parluꞌ ra.
34 Basi, msiwe na wasiwasi juu ya kesho; kesho inayo yake. Matatizo ya siku moja yanawatosheni kwa siku hiyo.
Dadꞌi afiꞌ duꞌa doaꞌ saa fo ama parlu mlbila. Te fai esa na no eni sususan. Faiꞌ ia sususan dai ena.”
