Luka 16
1 Yesu aliwaambia wanafunzi wake: “Tajiri mmoja alikuwa na karani wake. Huyu karani alichongewa kwamba alitumia ovyo mali ya tajiri wake.
Basa ma, Yesus dui seluꞌ nekendandaaꞌ esa fee neu ana dedꞌenu nara nae, “Hambu atahori mamasuꞌiꞌ esa fee ue-tataos neu atahori mana dadꞌi eni malangga mana tao ues na. Te dodꞌoo ma malangga rena mbasiꞌ nae, malangga mana tao-ues naa nae podꞌe-padꞌi naꞌarurunggiꞌ e.
2 Yule tajiri akamwita akamwambia: Ni mambo gani haya ninayosikia juu yako? Toa hesabu ya mapato na matumizi ya mali yangu, kwa maana huwezi kuwa karani tena.
Dadꞌi ana noꞌe malangga mana tao-ues, de nafadꞌe nae, ‘Ho ia, taꞌo bee? Au rena nggo akaꞌ podꞌe-padꞌiꞌ au hata-heto ngga. De ia naa muu suraꞌ ue-tataom ra fo au paresaꞌ dei. Te basa na, au ae nda pake nggo sa ena.’
3 Yule karani akafikiri: Bwana wangu amenifukuza kazi ya ukarani; nitafanya nini? Kwenda kulima siwezi; kwenda kuombaomba kama maskini ni aibu.
Rena taꞌo naa ma, malangga mana tao ues duꞌa neu-nema nae, ‘Au soe ena! Oras ia au ae tao saa? Tatati rae o, au nda bꞌeꞌi sa. Dadꞌi mana hule-huleꞌ o, au mae.
4 Naam, najua la kufanya, ili nitakapofukuzwa kazi, watu waweze kunikaribisha nyumbani kwao.
Mete ma au nda tao ues sia ia sa, au musi sangga dalaꞌ, fo ona bee na atahori laen ra nau simbo au.’
5 Basi, akawaita wadeni wa bwana wake, mmoja mmoja, akamwambia yule wa kwanza: Unadaiwa kiasi gani na bwana wangu?
Huu naa, ana noꞌe nala basa atahori mana rahuta malangga a. De natane atahori ka esan nae, ‘Wae! Muhuta baꞌu saa neu malangga ngga?’
6 Yeye akamjibu: Mapipa mia ya mafuta ya zeituni. Yule karani akamwambia: Chukua hati yako ya deni, keti haraka, andika hamsini.
Atahori naa nataa nae, ‘Au uhuta mina saitun liter rifon haa.’ Boe ma malangga mana tao ues a nae, ‘Tebꞌe. Ho susura hutam sie. Ia naa sika hendi leo, basa na endoꞌ fo suraꞌ lai-lai susura huta feuꞌ fai mae, ho muhuta liter rifon ruaꞌ a.’
7 Kisha akamwuliza mdeni mwingine: Wewe unadaiwa kiasi gani? Yeye akamjibu: Magunia mia ya ngano. Yule karani akamwambia: Chukua hati yako ya deni, andika themanini.
Basa de neu natane atahori karuan nae, “Muhuta malangga ngga baꞌu saa fai?’ Ma nataa nae, ‘Au uhuta are karon rifon esa.’ De malangga mana tao ues a denu e nae, ‘Sika hendi susura hutaꞌ mbaraaꞌ naa leo, fo suraꞌ feuꞌ mae, karon natun faluꞌ a.’
8 “Basi, yule bwana akamsifu huyo karani asiye mwaminifu, kwa kuwa alitumia busara. Kwa maana watu wa dunia hii wana busara zaidi na mambo yao kuliko watu wa mwanga.” (aiōn g165)
Ana tao taꞌo naa, losa malanggan bubꞌuluꞌ tataon. Te malangga musi nataa nae malangga mana tao-ues deꞌulakaꞌ ia memaꞌ masiꞌet. Naa! Au ufadꞌe nekendandaaꞌ ia fo mihine mae, mete ma naꞌasasamaꞌ no atahori mamahereꞌ, atahori nda mamahereꞌ sa memaꞌ masiꞌet lenaꞌ sia rau-inggu ra taladꞌa nara aleꞌ ia. (aiōn g165)
9 Naye Yesu akaendelea kusema, “Nami nawaambieni, jifanyieni marafiki kutokana na mali ya dunia, ili zitakapowaishieni, mweze kupokewa nao katika makao ya milele. (aiōnios g166)
Dadꞌi hei duꞌa sobꞌa. Onaꞌ mae atahori raefafoꞌ tao manggenggeoꞌ rendiꞌ hata-heto nara, te malole lenaꞌ pake hata-heto raefafo mara fo tulu-fali atahori. No taꞌo naa, hei o hambu toronooꞌ hetar. Mae hata-hetoꞌ naa basa, te dei fo Lamatuaꞌ sadꞌia hela mamanaꞌ fee nggi sia sorga. (aiōnios g166)
10 Yeyote aliye mwaminifu katika mambo madogo, atakuwa mwaminifu katika mambo makubwa; na yeyote asiye mwaminifu katika mambo madogo, hatakuwa mwaminifu katika mambo makubwa.
Mete ma atahori tao dꞌala anaꞌ ra tungga ndoon, na, ana o tao dꞌala monaeꞌ ra tungga ndoon boe. Te mete ma atahori pode-padꞌi ro dꞌala anaꞌ ra, na, ana pode-padꞌi no dalaꞌ monae ra boe.
11 Kama basi, ninyi si hamjawa waaminifu mali mbaya za dunia, ni nani atakayewakabidhi zile mali za kweli?
Mete ma atahori nda ramahere hei lole-lau hata-heto biasa no dala-dala anak ra sia raefafoꞌ ia, onaꞌ bee fo Lamatuaꞌ namahere nggi sia dꞌala monaeꞌ fai?
12 Na kama hamjakuwa waaminifu katika mali ya mtu mwingine, ni nani atakayewakabidhi mali yenu wenyewe?
Mete ma hei nda bisa mete-seꞌu atahori laen hata-heton sa, na, seka mbarani fee hei hata-hetoꞌ?
13 “Hakuna mtumishi awezaye kuwatumikia mabwana wawili; kwa maana atamchukia mmoja na kumpenda mwingine, au ataambatana na mmoja na kumdharau mwingine. Hamwezi kumtumikia Mungu na mali.”
Mana dedꞌenuꞌ esa nda bisa rena malangga rua sa. Huu dei fo ralan mburu-oeꞌ no esa, ma sue esa. Ana naꞌatataaꞌ no esa, te nda tao afiꞌ neu esa ka sa. Hei onaꞌ naa boe, atahori nda bisa sue Lamatualain ma sue dꞌoiꞌ sa.
14 Lakini Mafarisayo waliposikia hayo, kwa vile wao walikuwa wanapenda sana fedha, wakamdharau Yesu.
Leleꞌ naa, hambu atahori Farisi hira tungga rena Yesus oꞌolan naa. De ara raneneut E, huu ara dꞌale dꞌoiꞌ.
15 Hapo akawaambia, “Ninyi mnajifanya wema mbele ya watu, lakini Mungu anaijua mioyo yenu. Kwa maana kile kinachoonekana kuwa kitukufu mbele ya watu, Mungu anakiona kuwa takataka.
Te Yesus nataa nae, “Wei! Mae hei tao mimeu ao mara sia atahori mata nara, te Lamatualain nahine rala mara deꞌulakaꞌ. Hambu dalaꞌ naeꞌ fo atahori soꞌu rananaru, tao-tao te Lamatualain nae naa ra dꞌala deꞌulakaꞌ, de melumudꞌu se.
16 “Sheria na maandishi ya manabii vilikuweko mpaka wakati wa Yohane mbatizaji. Tangu hapo, Ufalme wa Mungu unahubiriwa, na kila mmoja anauingia kwa nguvu.
Losa Yohanis Mana Saraniꞌ neneman, hita atahori Yahudi tasodꞌa tungga baꞌi Musa no Lamatuaꞌ mana ola-ola nara hohoro-lalanen. Te ia naa Lamatuaꞌ Hara-Lii malolen nenedꞌui-bꞌenggaꞌ sia bee-bꞌee ena. Atahori hetar sangga dalaꞌ rakandooꞌ a fo masodꞌa nara tungga Lamatuaꞌ hihii-nanaun.
17 Lakini ni rahisi zaidi mbingu na dunia kupita, kuliko hata herufi moja ya Sheria kufutwa.
Mae lalai no raefafoꞌ sambulalo o, Lamatualain hohoro-lalanen mbei o nda mopo sa boe, titiꞌ-koma sa boe o nda mopo sa!
18 “Yeyote anayemwacha mke wake na kuoa mwingine, anazini; na yeyote anayemwoa mwanamke aliyepewa talaka, anazini.
Atahori mana mahelaꞌ no saon, basa ma sao seluꞌ no inaꞌ laen, ana hohongge. Boe ma seka sao no inaꞌ fo mana mahelaꞌ no saon, ana o hohongge boe.”
19 “Palikuwa na mtu mmoja tajiri, ambaye alikuwa anavaa mavazi ya bei kubwa sana ya rangi ya zambarau, na ya kitani safi, na kufanya sherehe kila siku.
Yesus dui seluꞌ nekendandaaꞌ sa nae, “Hambu atahori mamasuꞌiꞌ sa. Ana hiiꞌ a pake bꞌua-baꞌu meulauꞌ nenetaoꞌ mia teme meulauꞌ. Hatuꞌ-rerelon naa-ninu maladꞌa-maladꞌaꞌ, ma maꞌaheeꞌ a sosoa aon.
20 Kulikuwa pia na maskini mmoja jina lake Lazaro, aliyekuwa amejaa vidonda na alikuwa analazwa mlangoni pa nyumba ya huyo tajiri.
Sia naa hambu atahori mana tudꞌa-loloeꞌ sa, Naran Lasarus. Aon sofeꞌ no bisu maꞌafoꞌ. Fai-fai esa na nonoo nara ro e nisiꞌ atahori mamasuꞌiꞌ a umen lesu matan.
21 Lazaro alitamani kula makombo yaliyoanguka kutoka meza ya tajiri; na zaidi ya hayo, mbwa walikuwa wanakuja na kulamba vidonda vyake!
Ana hii nae naa atahori mamasuꞌiꞌ a nanaa sisa nara, te ana nda hambu saa sa boe. Akaꞌ busa ra reu dadꞌalo bisu nara nanan.
22 “Ikatokea kwamba huyo maskini akafa, malaika wakamchukua, wakamweka karibu na Abrahamu. Na yule tajiri pia akafa, akazikwa.
Basa ma, Lasarus mate, de Lamatualain ate nara mia sorga rema haꞌi rendi e, de raeꞌendo e sia baꞌi Abraham bobꞌoan. Nda dooꞌ sa ma atahori mamasuꞌiꞌ a o mate boe, de atahori ra raꞌoi e.
23 Huyo tajiri, alikuwa na mateso makali huko kuzimu, akainua macho yake, akamwona Abrahamu kwa mbali na Lazaro karibu naye. (Hadēs g86)
Ana nda sorga neu sa, te ana masoꞌ naraka neu, naꞌabꞌue no atahori mana mateꞌ hetar. Sia naa ana hambu huku-dokiꞌ ma dꞌoidosoꞌ nakandooꞌ a. Lao esa, ana botiꞌ matan ma nita Lasarus endoꞌ namahoꞌo sia baꞌi Abraham bobꞌoan. (Hadēs g86)
24 Basi, akaita kwa sauti: Baba Abrahamu, nionee huruma; umtume Lazaro angalau achovye ncha ya kidole chake katika maji, auburudishe ulimi wangu, maana ninateseka mno katika moto huu.
Boe ma ana randu nahereꞌ nae, ‘Baꞌi Abraham, e! Kasian au dei! Denu Lasarus dꞌombo lima uꞌun neu oe, fo sadꞌi nema tao naꞌadꞌoe maa tonggo ngga o malole. Huu au doidꞌoso aeꞌ a mate ena sia naraka ia!’
25 Lakini Abrahamu akamjibu: Kumbuka mwanangu, kwamba ulipokea mema yako katika maisha, naye Lazaro akapokea mabaya. Sasa lakini, yeye anatulizwa, nawe unateswa.
Te Abraham nataa nae, ‘Naa! Ana ngge! Musunedꞌa malolole dꞌei. Faiꞌ naa, leleꞌ musodꞌa sia raefafoꞌ, hambu mala basa maloleꞌ ra. Te Lasarus hambu akaꞌ sususaꞌ a. Dadꞌi ia naa Lamatuaꞌ fee ne namahoꞌo sia ia, ma doidꞌoso muu naa.
26 Licha ya hayo, kati yetu na ninyi kumewekwa shimo kubwa, ili wanaotaka kuja kwenu kutoka huku wasiweze, wala wanaotaka kutoka kwenu kuja kwetu wasiweze.
Lelenan fai, mia ho e nisiꞌ ia nema, Lamatuaꞌ tadꞌa hita no ndola romaꞌ, de atahori sia ia nda bisa naa reu sa, ma atahori sia naa nda bisa ia rema sa.’
27 Huyo aliyekuwa tajiri akasema: Basi baba, nakuomba umtume aende nyumbani kwa baba yangu,
Boe ma atahori mamasuꞌiꞌ a noꞌe nae, ‘Mete ma taꞌo naa, na, baꞌiꞌ tulun denu Lasarus neu sia ama ngga umen dꞌei.
28 maana ninao ndugu watano, ili awaonye wasije wakaja huku kwenye mateso.
Huu sia naa feꞌe hela odꞌi tou nggara atahori lima. Denu Lasarus neu nafadꞌe se, fo ara baliꞌ risiꞌ Lamatua, naa fo ara mate, na, ara afi risiꞌ mamana doidꞌosoꞌ ia.’
29 Lakini Abrahamu akamwambia: Ndugu zako wanao Mose na manabii; waache wawasikilize hao.
Te Abraham nataa nae, ‘Lamatualain fee se baꞌi Musa ma mana ola-olaꞌ ra susura nara ena. Odꞌi mara bisa baca rasafafali se, fo ara rahine Lamatuaꞌ hihii-nanaun.’
30 Lakini yeye akasema: Sivyo baba Abrahamu, ila kama mtu atafufuka kutoka wafu na kuwaendea, watatubu.
Te atahori mamasuꞌiꞌ a nareresi nae, ‘Baꞌi Abraham, e! Naa nda feꞌe dai sa, huu ara nda tao-afiꞌ neu Lamatuaꞌ Hara-Liin sa! Musi hambu atahori mates ra dea rema mia rates fo reu rafadꞌe se, fo ara feꞌe rae rena ena, fo ramahere ma doaꞌ.’
31 Naye Abrahamu akasema: Kama hawawasikilizi Mose na manabii, hawatajali hata kama mtu angefufuka kutoka wafu.”
Te Abraham nataa nae, ‘Mete ma ara nda nau rena baꞌi Musa no Lamatuaꞌ mana ola-ola nara dedꞌea-oꞌolan nara sa, na, mae atahori mana mateꞌ ra dea rema mia rates fo reu olaꞌ ro se o, ara nda rena sa boe.’”
