Wagalatia 3
1 Enyi Wagalatia, mmekuwa wajinga kweli! Ni nani aliyewaloga? Habari juu ya kusulubiwa kwake Yesu Kristo ilielezwa waziwazi mbele ya macho yenu.
We! Atahori Galatia re! Dꞌalahulun au ufadꞌe mia mata mara, soꞌal Yesus Kristus mamaten sia hau ngganggeꞌ. Te ia naa atahori lelekoꞌ hei no mudꞌaꞌ ena to! Hei nggoa mara seli!
2 Napenda kujua tu kitu kimoja kutoka kwenu: Je, mlipokea Roho wa Mungu kwa sababu ya kutimiza matakwa ya Sheria ama kwa sababu ya kuisikia na kuiamini Habari Njema?
Au ae utane dalaꞌ saꞌ a. Hei simbo mala Lamatuaꞌ Dula-dꞌalen naa, huu hei tungga agama hohoro-lalanen, do? Hokoꞌ, to! Dula-dꞌalen nema nisi hei, huu hei mimihere Hara-lii Malolen fo hei renaꞌ a.
3 Je, mu wajinga kiasi hicho? Ninyi mlianza yote kwa msaada wa Roho je, mnataka sasa kumaliza kwa nguvu zenu wenyewe?
Dadꞌi, taꞌo bee de hei miminggoa seli taꞌo naa, e? Dꞌalahulun hei misodꞌa tungga Dula-dꞌale Meumareꞌ hihii-nanaun ena. Te aleꞌ ia hei misodꞌa tungga baliꞌ atahori hihii-nanaun.
4 Je, mambo yale yote yaliyowapata ninyi yamekuwa bure tu? Haiwezekani!
Leleꞌ hei feꞌe mae mimihere neu Kristus, hei hambu doidꞌosoꞌ nae-nae. Afiꞌ losa basa naa ra dadꞌi parsumaꞌ a! (Tao-tao te, tamahere neu Kristus nda bisa parsumaꞌ a sa.)
5 Je, Mungu huwajalia Roho na kutenda miujiza kati yenu ati kwa sababu mnatimiza yanayotakiwa na sheria, ama kwa sababu mnasikia Habari Njema na kuiamini?
Leleꞌ Lamatualain fee Dula-dalen, ma natudꞌu manadadꞌiꞌ mataꞌ-mataꞌ sia mata mara, hei duꞌa mae Ana tao taꞌo naa huu ama tungga agama hohoro-lalanen, do? Hokoꞌ, to! Ana tao taꞌo naa, huu mimihere Hara-lii Maloleꞌ fo ama renaꞌ a.
6 Chukueni kwa mfano habari za Abrahamu: yeye alimwamini Mungu, naye Mungu akamkubali kuwa mwadilifu.
Misinedꞌa atahori Yahudi ra bꞌei-baꞌi nara, naeni baꞌi Abraham. Te Lamatualain Susura Meumaren suraꞌ nae, “Huu namahere neu Lamatualain, naa de Lamatuaꞌ simbo e no maloleꞌ ma henggenee e nae fee ne atahori rala ndoos.”
7 Sasa basi jueni kwamba watu wenye kumwamini ndio walio watoto halisi wa Abrahamu.
Dadꞌi hei musi mihine malolole dalaꞌ ia! Atahori mana namahereꞌ onaꞌ Abraham, sira dadꞌi Lamatualain atahori ndoo-tetun.
8 Maandiko Matakatifu yalionyesha kabla kwamba Mungu atawakubali watu wa mataifa kuwa waadilifu kwa njia ya imani. Hivyo Maandiko Matakatifu yalitangulia kumtangazia Abrahamu Habari Njema: “Katika wewe mataifa yote yatabarikiwa.”
Lamatuaꞌ nafadꞌe memaꞌ sia Susura Meumaren nae, dei fo Eni simbo atahori mia nusa feaꞌ ra boe, mete ma ara ramahere Eni. Te fai maꞌahulun Ana nafadꞌe memaꞌ Hara-lii Malolen neu baꞌi Abraham nae, “Dei fo basa nusaꞌ sia raefafoꞌ ia hambu papala-babꞌanggiꞌ huu ho.”
9 Basi, wale walio na imani wanabarikiwa pamoja na Abrahamu aliyeamini.
Huu Lamatualain hehelu-fufulin naa, naa de Ana o fee papala-babꞌanggiꞌ neu basa atahori mana ramahere neu E, onaꞌ Ana fee neu Abraham.
10 Lakini wote wanaotegemea tu kutimiza yanayotakiwa na Sheria, wako chini ya laana. Maana, Maandiko Matakatifu yasema: “Yeyote asiyeshika na kutimiza yote yaliyoandikwa katika kitabu cha Sheria, yuko chini ya laana.”
Atahori mana tungga agama hohoro-lalanen, naa fo Lamatuaꞌ simbo e no Maloleꞌ, na, ana musi lemba-nasaa basa hohoro-lalaneꞌ naa, onaꞌ eni nene sumba-ndoon ena. Te nenesuraꞌ sia Lamatualain susura Meumaren oi, “Atahori nda mana tungga nakandoo agama hohoro-lalanen losa lutu-leloꞌ sa, ana hambu sumba-ndoon!
11 Ni dhahiri kwamba Sheria haiwezi kumfanya mtu akubaliwe kuwa mwadilifu; maana Maandiko Matakatifu yasema: “Mwadilifu kwa imani ataishi.”
Te matetuꞌ ena, Lamatualain nda simbo atahori, huu eni tungga hohoro-lalane agama sa. Te nenesuraꞌ, oi “Atahori musi ramahere Au, dei fo Au feꞌe simbo e onaꞌ atahori rala ndoos, fo ana hambu masodꞌa ndoo-tetuꞌ.”
12 Lakini Sheria haitegemei imani, ila Maandiko yasema: “Mwenye kutimiza yanayotakiwa na Sheria ataishi.”
Naa! Mete ma atahori nau nasodꞌa tungga agama hohoro-lalanen hihii-nanaun, ana musi tao tungga basa-bꞌasaꞌ e losa lutuꞌ-leloꞌ! Te Lamatuaꞌ nafadꞌe memaꞌ sia Susura Meumaren nae, “Atahori mana nae nasodꞌa tungga hohoro-lalaneꞌ a, dei fo batasibu noꞌ a hohoro-lalaneꞌ ra.”
13 Kristo alitukomboa kutoka katika laana ya Sheria kwa kujitwalia laana hiyo kwa ajili yetu; maana Maandiko yanasema: “Yeyote aliyetundikwa msalabani amelaaniwa.”
Huu Kristus bae etu ena, fo mboꞌi hendi hai mia agama hohoro-lalanen mana paꞌa haiꞌ a. Feꞌesaꞌan, hai misodꞌa lemba-misaa agama hohoro-lalanen onaꞌ atahori nene sumba-ndoon e. Te ia naa, Lamatuaꞌ Yesus soꞌu hendi sumba-ndoon naa mia hai ena. Te nenesuraꞌ sia Susura Meumareꞌ a oi, “Atahori mana mate nene londa-ngganggeꞌ sia rii a, eni nene sumba-ndoon.”
14 Jambo hili lilifanyika kusudi ile baraka aliyopewa Abrahamu iwashukie watu wa mataifa mengine kwa njia ya Kristo, na ili kwa imani, tumpokee yule Roho ambaye Mungu alituahidia.
Leleꞌ Yesus Kristus mate fo fee masodꞌaꞌ neu hita, naa papala-babꞌanggiꞌ fo Lamatualain fee neu Abraham ena, o onda nema nusa feaꞌ ra boe. No taꞌo naa, basa atahori mana ramahere neu Kristus bisa simbo Lamatualain Dula-dꞌalen fo Ana helu-fuli memaꞌ a.
15 Ndugu, nitawapeni mfano kutoka maisha yetu ya kila siku. Fikirini juu ya mkataba kati ya watu wawili. Mkataba ukisha fanyika na kutiwa sahihi hapana mtu anayeuweka kando au kuuongezea kitu.
Toronoo ngga re! Ia naa au ae utudꞌu conto mia hita masodꞌan fais-fais. Mete ma hambu atahori suraꞌ nala susura pusaka, basa ma ana teken basa naran ena, na susura naa nene henggeneeꞌ ena. Atahori laen nda bisa fee eꞌena-aꞌaiꞌ neu saa fo nenesuraꞌ sia susura naa sa, ma nda bisa suraꞌ seluꞌ saa-saa sia naa sa ena.
16 Basi, Abrahamu alipewa ahadi, yeye pamoja na mzawa wake. Maandiko hayasemi: “Na wazawa wake,” yaani wengi, bali yasema, “Na mzawa wake,” yaani mmoja, naye ndiye Kristo.
Onaꞌ naa boe leleꞌ Lamatualain helu-fuliꞌ no Abraham ma tititi-nonosin. Lamatualain nda nae, “Au Helu-fuli ia o tititi-nonosi mara”, huu Ana nda helu-fuli neu atahori hetar sa. Te Ana helu-fuli fee neu akaꞌ Abraham tititi-nonosin esa, naeni Kristus.
17 Ninachotaka kusema ni hiki: Mungu alifanya agano lake akalithibitisha; Sheria ambayo ilitokea miaka mia nne na thelathini baadaye, haiwezi kulitangua hilo agano wala kuibatilisha hiyo ahadi.
Au masud ngga taꞌo ia: Lamatualain helu-fuliꞌ naꞌahuluꞌ no baꞌi Abraham. Boe ma basa too natun haa telu nulu, dei de Ana naꞌondaꞌ agama hohoro-lalanen fee atahori Yahudi ra tungga sira baꞌin Musa. Mae onaꞌ naa o, Lamatuaꞌ nda lea baliꞌ hehelu-fufuli maꞌahulun naa sa.
18 Maana, kama urithi ya Mungu inategemea Sheria, basi, haiwezi kutegemea tena ahadi ya Mungu. Kumbe, lakini Mungu alimkirimia Abrahamu kwa sababu aliahidi.
Lamatuaꞌ fee papala-babꞌanggiꞌ neu Abraham, nda huu ana tao tungga hohoro-lalaneꞌ sa. Te Ana fee papala-babꞌanggiꞌ huu Ana helu-fuli memaꞌ nae fee mudaꞌ Abraham eniꞌ a maꞌahulun. Naa, onaꞌ anaꞌ sa simbo pusaka mia aman. Ana simbo, huu aman helu-fuli memaꞌ, nda huu anaꞌ naa tao tungga atoran sa.
19 Ya nini basi, Sheria? Iliongezwa hapo ili kuonyesha uhalifu ni kitu gani, mpaka atakapokuja yule mzawa wa Abrahamu aliyepewa ile ahadi. Sheria ililetwa na malaika kwa mkono wa mpatanishi.
Dadꞌi ia naa au ae utane taꞌo ia: mete ma Lamatualain simbo baꞌi Abraham no maloleꞌ huu nemeheren, taꞌo bee de Lamatuaꞌ fee tamba hohoro-lalaneꞌ neu baꞌi Musa? Ana fee tamba agama hohoro-lalanen fo nenori atahori dꞌala sala nara mataꞌ-mataꞌ. Eni masud na, naa fo atahori rasodꞌa tungga hohoro-lalaneꞌ a hihii-nanaun, losa Abraham tititi-nonosin esa nema. Boe ma, mete ma tititi-nonosiꞌ naa, naeni Kristus, nema, hohoro-lalaneꞌ naa nda parlu sa ena. Leleꞌ Lamatuaꞌ fee agama Yahudi hohoro-lalanen, Ana nda fee mataꞌ sa. Ana pake ate nara mia sorga, de rendi neu baꞌi Musa, dei de Musa fee neu atahori Yahudi ra. No taꞌo naa, Musa dadꞌi neu mana nendi haraꞌ fee Lamatuaꞌ no atahori nara.
20 Ama hakika, mpatanishi hahitajiwi ikiwa jambo lenyewe lamhusu mtu mmoja; na Mungu ni mmoja.
Te leleꞌ Lamatualain helu-fuli no Abraham, Ana nda pake mana nendi haraꞌ sa. Ana helu-fuli mataꞌ no mataꞌ aon! No taꞌo naa, hita tahine tae, Lamatuaꞌ helu-fulin manaseliꞌ lenaꞌ hohoro-lalaneꞌ naa ra.
21 Je, Sheria inapingana na ahadi za Mungu? Hata kidogo! Maana, kama kungalitolewa sheria ambayo ingeweza kuwapa watu uzima, basi, tungeweza kukubaliwa kuwa waadilifu kwa njia ya Sheria.
Leleꞌ Lamatuaꞌ fee agama hohoro-lalane nara neu baꞌi Musa, naa, balabꞌan no hehelu-fufulin, do? Hokoꞌ! Huu mete ma hambu hohoro-lalaneꞌ, atahori bisa tao tungga fo Lamatuaꞌ simbo e no maloleꞌ ma nasodꞌa, neꞌo atahori Yahudi ra hohoro-lalanen bisa tao taꞌo naa boe. Tao-tao te nda hambu hohoro-lalaneꞌ esa sa boe fo atahori bisa tao tungga, fo tao maꞌasufu Lamatuaꞌ ralan, fo Ana simbo e no maloleꞌ.
22 Lakini sivyo; Maandiko Matakatifu yamekwisha sema kwamba ulimwengu wote upo chini ya utawala wa dhambi; na hivyo, kwa kumwamini Yesu Kristo, wenye kuamini watimiziwe ile ahadi.
Huu sia Lamatuaꞌ Susura Meumaren nenesuraꞌ oi, basa atahori nenepaꞌa mates ro salaꞌ mataꞌ-mataꞌ. Naa de akaꞌ atahori mana ramahere neu Yesus Kristus, simbo saa fo Lamatualain helu-fuliꞌ a.
23 Kabla ya kujaliwa imani, Sheria ilitufanya wafungwa mpaka imani hiyo iliyokuwa inakuja ifunuliwe.
Te losa fain, Lamatuaꞌ soi dalaꞌ fo hai nenemboꞌiꞌ mia hohoro-lalaneꞌ ra, sadꞌi hai mimihere neu Kristus.
24 Basi, hiyo Sheria ilikuwa kama mlezi wetu mpaka alipokuja Kristo, ili kwa njia ya imani, tukubaliwe kuwa waadilifu.
Dadꞌi agama hohoro-lalane nara, onaꞌ mana nanea, mana nanori hita no malolole losa Kristus nema. Mete ma nema ena, hita bisa tamahere E, naa fo tasodꞌa malolole to Lamatualain. Naa de, ia naa hita nda parlu mana naneaꞌ sa ena.
25 Tangu kufika kwa hiyo imani, Sheria si mlezi wetu tena.
26 Kwa njia ya imani, ninyi nyote mmekuwa watoto wa Mungu katika kuungana na Kristo.
Ia naa hei dadꞌi Lamatualain ana nara ena, huu mimihere Yesus Kristus.
27 Ninyi nyote mliobatizwa mkaungana na Kristo ni kama vile mmemvaa Kristo.
Basa hei mana nenesaraniꞌ fo dadꞌi atahorin, ama nenepaꞌa mates mo E.
28 Hivyo, hakuna tena tofauti kati ya Myahudi na Mgiriki, mtumwa na mtu huru, mwanamume na mwanamke. Nyote ni kitu kimoja katika kuungana na Kristo Yesu.
Basa atahori mana ramahere Kristus, ara ona esaꞌ ena. De mae hei atahori Yahudi, do nda Yahudi sa o, ate do nda ate sa, touꞌ do inaꞌ, basa atahori mana ra ꞌabꞌue ro Yesus Kristus, ona esaꞌ.
29 Ikiwa ninyi ni wa Kristo, basi ni wazawa wa Abrahamu, na mtapokea yale aliyoahidi Mungu.
Kristus naa, Abraham tititi-nonosin fo Lamatualain helu-fuli eniꞌ a dꞌalahulun. Huu hei miꞌibꞌue mo Kristus, de hei dadꞌi Abraham tititi-nonosi matetun ena. No taꞌo naa, hei o bisa simbo papala-babꞌanggiꞌ fo Lamatualain helu-fuli maꞌahulun neu Abraham.
