Matendo 7
1 Basi, Kuhani Mkuu akamwuliza, “Je, mambo haya ni kweli?”
୧ଏନ୍ତେ ମାରାଙ୍ଗ୍ ଯାଜାକ୍ ସ୍ତିଫାନ୍କେ କୁଲିକିୟାଏ, “ଚିୟାଃ ନେ କାଜିକ ସାର୍ତି କାଜିତାନାଃଚି?”
2 Naye Stefano akasema, “Ndugu zangu na akina baba, nisikilizeni! Mungu alimtokea baba yetu Abrahamu alipokuwa kule Mesopotamia kabla hajaenda kukaa kule Harani.
୨ସ୍ତିଫାନ୍ କାଜିରୁହାଡ଼୍କିୟାଏ, “ହେ ହାଗାକ ଆଡଃ ଆପୁକ ଆୟୁମେପେ! ଆବୁଆଃ ପୁର୍ଖା ଆପୁ ଆବ୍ରାହାମ୍ ହାରାନ୍ ସାହାର୍ରେ ତାଇନଃ ସିଦାରେ, ମାନାରାଙ୍ଗ୍ରେନ୍ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ ମେସପଟାମିଆରେ ଇନିଃକେ ଦାର୍ଶାନ୍ ଏମ୍କିୟାଏ,
3 Mungu alimwambia: Ondoka katika nchi yako; waache watu wa ukoo wako; nenda katika nchi nitakayokuonyesha!
୩ଆଡଃ ଇନିଃକେ କାଜିକିୟାଏ, ‘ଆମାଃ ଅଡ଼ାଃରେନ୍କକେ ଆଡଃ ଦିଶୁମ୍କେ ବାଗିକେଦ୍ତେ ଆଇଙ୍ଗ୍ ଉଦୁବାମେ ଦିଶୁମ୍ତେ ସେନଃମେ ।’
4 Kwa hivyo, Abrahamu alihama nchi ya Kaldayo, akaenda kukaa Harani. Baada ya kifo cha baba yake, Mungu alimtoa tena Harani akaja kukaa katika nchi hii mnayokaa sasa.
୪ଏନ୍ତେ ଇନିଃ ଆୟାଃ ଦିଶୁମ୍ କଲ୍ଦିୟଏତେ ଅଡଙ୍ଗ୍କେଦ୍ତେ ହାରାନ୍ ଦିଶୁମ୍ରେ ତାଇନଃ ନାଗେନ୍ତେ ସେନଃୟାନା, ଆଡଃ ଆବ୍ରାହାମ୍ଆଃ ଆପୁତେ ଗଏଃୟାନ୍ଚି ନାହାଁଃ ଆପେ ଅକନ୍ ଦିଶୁମ୍ରେ ତାଇନଃତାନାପେ, ଏନ୍ ଦିଶୁମ୍ତେ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ ଇନିଃକେ ଆଉକିୟାଏ ।
5 Mungu hakumpa hata sehemu moja ya nchi hii iwe mali yake; hata hivyo, alimwahidia kumpa nchi hii iwe yake na ya wazawa wake, ingawaje wakati huu hakuwa na mtoto.
୫ଇମ୍ତା ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ ଆବ୍ରାହାମ୍କେ ଏନ୍ ଦିଶୁମ୍ରେ ଜେତାନ୍ ହାନାଟିଙ୍ଗ୍ କାଏ ଏମ୍କିୟା, ଅତେରାଃ ମିଦ୍ଚାଣ୍ଡାଙ୍ଗ୍ହଁ କାଏ ଏମ୍କିୟା, ମେନ୍ଦ ଇନିୟାଃ ହନ୍ଗାଁଣା କାକ ତାଇକେନ୍ରେୟ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ ଇନିଃକେ ଆଡଃ ଆୟାଃ ହିଜୁଃତାନ୍ ପିଢ଼ିରେନ୍କକେ ଏନ୍ ଦିଶୁମ୍କେ ଆକ୍ତେୟାର୍ରେ ନାଙ୍ଗ୍ ଏମାପେୟାଇଙ୍ଗ୍ ମେନ୍ତେ ବାନାର୍ସା ଏମାକାଦ୍ ତାଇକେନାଏ ।
6 Mungu alimwambia hivi: Wazao wako watapelekwa katika nchi inayotawaliwa na watu wengine, na huko watafanywa watumwa na kutendewa vibaya kwa muda wa miaka mia nne.
୬ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ ନେ'ଲେକାଏ କାଜିକାଇ ତାଇକେନା, ‘ଆମାଃ ହନ୍ଗାଁଣାକ ଦାସିୟଃଆ ଆଡଃ ଏଟାଃ ଦିଶୁମ୍ରେକ ତାଇନା ଏନ୍ତେ ଉପୁନ୍ ଶାଅ ସିର୍ମା ପୁରାଃଗିକ ସିଗିଦଃଆ ।
7 Lakini mimi nitalihukumu taifa hilo litakalowafanya watumwa. Kisha nitawatoa katika nchi hiyo ili waje kuniabudu mahali hapa.
୭ମେନ୍ଦ ଇନ୍କୁ ଅକ ହଡ଼କଆଃ ସେୱା ରିକାକଆକ, ଆଇଙ୍ଗ୍ ଏନ୍ ହଡ଼କଆଃ ବିଚାର୍ ରିକାଏୟାଇଙ୍ଗ୍, ଏନ୍ତାୟମ୍ତେ ଆପେୟାଃ କିଲିକ ଏନ୍ ଦିଶୁମ୍ଏତେକ ଅଡଙ୍ଗ୍ଆଁ ଆଡଃ ନେ ଠାୟାଦ୍ରେ ଆଇଁୟାଃ ସେୱା ରିକାଏୟାକ ।’ ମେନ୍ତେ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ କାଜିକେଦାଏ ।
8 Halafu Mungu aliifanya tohara iwe ishara ya agano. Hivyo, Abrahamu alimtahiri mtoto wake Isaka, siku ya nane baada ya kuzaliwa. Na Isaka, vivyo hivyo, alimtahiri Yakobo. Naye Yakobo aliwatendea wale mababu kumi na wawili vivyo hivyo.
୮ଏନ୍ତେ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍, ଆବ୍ରାହାମ୍ଲଃ ମିଆଁଦ୍ ରାଜିନାମାରେୟାଃ ଚିହ୍ନାଁ ଲେକା ଖାତ୍ନାଅରେୟାଃ ଆନ୍ଚୁ ତଲ୍କେଦା । ଏନାତେ ଆବ୍ରାହାମ୍, ଆୟାଃ ହନ୍ ଇସାକ୍ଆଃ ଜାନାମ୍ରେୟାଃ ମିଦ୍ ହାପ୍ତା ତାୟମ୍ତେ ଆବ୍ରାହାମ୍ ଇନିଃକେ ଖାତ୍ନାଅକିୟାଏ, ଇସାକ୍ ଆୟାଃ ହନ୍ ଯାକୁବ୍କେ ଆଡଃ ଯାକୁବ୍ ଆୟାଃ ଗେଲ୍ବାର୍ ହନ୍କକେ ଖାତ୍ନାଅକେଦ୍କଆ, ଅକନ୍କଚି ଆବୁଆଃ ପୁର୍ଖା ହାଡ଼ାମ୍କତାନ୍କ ।
9 “Wale mababu walimwonea wivu Yosefu, wakamuuza utumwani Misri. Lakini Mungu alikuwa pamoja naye,
୯“ଯାକୁବ୍ଆଃ ହନ୍କ ଆକଆଃ ହାଗା ଯୋଷେଫ୍କେ ହିସ୍ଙ୍ଗାକିୟାକ ଆଡଃ ଇନିଃକେ ମିସାର୍ ଦିଶୁମ୍ତେ ଦାସିୟଃ ନାଗେନ୍ତେ ଆଖ୍ରିଙ୍ଗ୍କିୟାକ । ମେନ୍ଦ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ ଇନିଃଲଃ ତାଇକେନା,
10 akamwokoa katika taabu zake zote. Mungu alimjalia fadhili na hekima mbele ya Farao, mfalme wa Misri, hata Farao akamweka awe mkuu wa ile nchi na nyumba ya kifalme.
୧୦ଆଡଃ ସବେନ୍ ଦୁକୁ ହାସୁଏତେ ଇନିଃକେ ସୁତୁଃ ଆଉକିୟାଏ । ଚିମ୍ତା ଯୋଷେଫ୍ ମିସାର୍ ଦିଶୁମ୍ରେନ୍ ଫାରୋ ରାଜାରାଃ ହେପାଦ୍ତେ ହିଜୁଃୟାନା, ଇମ୍ତା ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ ଇନିଃକେ ସୁକୁଆନ୍ ଚାଇଲ୍ ଚାଲାନ୍ ଆଡଃ ସେଣାଁଁ ଏମ୍କିୟାଏ, ଆଡଃ ରାଜା, ଯୋଷେଫ୍କେ ମିସାର୍ ଦିଶୁମ୍ରେୟାଃ ଚାଲାଅନିଃ ଆଡଃ ସବେନ୍ ଅଡ଼ାଃରେନ୍ ହାକିମ୍ ଲେକାଏ ବାଇକିୟା ।
11 Kisha, kulizuka njaa kubwa katika nchi yote ya Misri na Kanaani, ikasababisha dhiki kubwa. Babu zetu hawakuweza kupata chakula chochote.
୧୧ଏନ୍ତେ ଗଟା ମିସାର୍ ଆଡଃ କିନାନ୍ ଦିଶୁମ୍ରେ ରିଙ୍ଗାୟାନ୍ତେ ହଡ଼କ ପୁରାଃ ଦୁକୁ ସାହାତିଙ୍ଗ୍କେଦାକ । ଆବୁଆଃ ପୁର୍ଖା ହାଡ଼ାମ୍କ ଜେତାନ୍ ଜମେୟାଁଃ କାକ ନାମ୍ ଦାଡ଼ିକେଦା ।
12 Basi, Yakobo alipopata habari kwamba huko Misri kulikuwa na nafaka, aliwatuma watoto wake, yaani babu zetu, waende huko Misri mara ya kwanza.
୧୨ମେନ୍ଦ ଯାକୁବ୍ ମିସାର୍ରେ ଜମେୟାଁଃ ନାମଃତାନା ମେନ୍ତେ ଆୟୁମ୍କେଦ୍ତେ, ଆୟାଃ ହନ୍କ, ଅକନ୍କଚି ଆବୁଆଃ ପୁର୍ଖାହାଡ଼ାମ୍ ହଡ଼କ ତାନ୍କ, ଇନ୍କୁକେ ପାହିଲାତେ ମିସାର୍ ଦିଶୁମ୍ତେ କୁଲ୍କେଦ୍କଆ ।
13 Katika safari yao ya pili, Yosefu alijitambulisha kwa ndugu zake, na Farao akaifahamu jamaa ya Yosefu.
୧୩ମିସାର୍ତେ ଇନ୍କୁ ବାର୍ସାତେ ସେନ୍କେନାକ ଇମ୍ତା ଯୋଷେଫ୍ ଆୟାଃ ହାଗାକତାଃରେ ନେପେଲ୍ ଉପୁରୁମ୍ୟାନା ଆଡଃ ମିସାର୍ରେନ୍ ରାଜା ଫାରୋ ଯୋଷେଫ୍ଆଃ ଅଡ଼ାଃରେନ୍କଆଃ ବିଷାଏରେ ସାରିୟାନା ।
14 Yosefu alituma ujumbe kwa baba yake na jamaa yote, jumla watu sabini na tano, waje Misri.
୧୪ଏନ୍ତେ ଯୋଷେଫ୍ ଆୟାଃ ଆପୁ ଯାକୁବ୍ ଆଡଃ ଆୟାଃ ଅଡ଼ାଃରେନ୍ ସବେନ୍କକେ ମିସାର୍ତେ କେଡ଼ାକେଦ୍କଆ, ଇନ୍କୁ ଆପିହିସି ଗେଲ୍ମଣେୟାଁ ହଡ଼କ ତାଇକେନା ।
15 Hivyo, Yakobo alikwenda Misri ambako yeye na babu zetu wengine walikufa.
୧୫ଏନ୍ତେ ଯାକୁବ୍ ମିସାର୍ତେ ସେନଃୟାନା, ଏନ୍ତାଃରେ ଆଇଃକ୍ ଆଡଃ ଆୟାଃ ହନ୍କ ଗଏଃୟାନା ।
16 Miili yao ililetwa mpaka Shekemu, ikazikwa katika kaburi Abrahamu alilonunua kutoka kwa kabila la Hamori kwa kiasi fulani cha fedha.
୧୬ଇନ୍କୁଆଃ ଗଏଃ ହଡ଼୍ମକେ ଶିଖିମ୍ତେକ ଇଦିକେଦା ଆଡଃ ଆବ୍ରାହାମ୍, ହାମର୍ ହଡ଼କତାଃଏତେ କିରିଙ୍ଗ୍କାଦ୍ ତପାଗାଡ଼ାରେ ଇନ୍କୁକେ ତପାକେଦ୍କଆ ।
17 “Wakati ulipotimia Mungu aitimize ahadi aliyompa Abrahamu, idadi ya wale watu kule Misri ilikwisha ongezeka na kuwa kubwa zaidi.
୧୭“ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ ଆବ୍ରାହାମ୍କେ ଅକନ୍ ବାନାର୍ସା ଏମାକାଇ ତାଇକେନାଏ, ଏନା ପୁରାଅଃରେୟାଃ ଦିପିଲି ନାଡ଼େଃୟାନ୍ଚି ଆବୁଆଃ ହଡ଼କ ମିସାର୍ ଦିଶୁମ୍ରେ ପୁରାଃଗିକ ପସାୟାନା ।
18 Mwishowe, mfalme mmoja ambaye hakumtambua Yosefu alianza kutawala huko Misri.
୧୮ଟୁଣ୍ଡୁରେ ଯୋଷେଫ୍ ବିଷାଏରେ କାଏ ସାରିତାନ୍ ମିଆଁଦ୍ ରାଜା ମିସାର୍ ଦିଶୁମ୍ରେ ରାଇଜ୍କେଦା ।
19 Alilifanyia taifa letu ukatili, akawatendea vibaya babu zetu kwa kuwalazimisha waweke nje watoto wao wachanga ili wafe.
୧୯ଇନିଃ ଆବୁଆଃ ପୁର୍ଖା ହାଡ଼ାମ୍କକେ ପୁରାଃଗି ସାସାତିକେଦ୍ତେ ସିଗିଦ୍କେଦ୍କଆ ଆଡଃ ଇନ୍କୁଆଃ ବାଲେଃହନ୍କ ଆଲକାକ ଜୀହୁଦଃକା ମେନ୍ତେ ଇନ୍କୁକେ ଏଣ୍ଡାଃରିକାକେଦ୍କଆ ।
20 Mose alizaliwa wakati huo. Alikuwa mtoto mzuri sana. Alilelewa nyumbani kwa muda wa miezi mitatu,
୨୦ଏନ୍ ଦିପିଲିରେ ମୁଶା ଜାନାମ୍ୟାନାଏ, ଇନିଃ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ ନେପେଲ୍ରେ ପୁରାଃ ସୁଗାଡ଼ାନ୍ଗି ତାଇକେନା । ଇନିଃ ଆପି ମାହିଁନା ଆପୁତେୟାଃ ଅଡ଼ାଃରେ ଆସୁଲ୍ୟାନା,
21 na alipotolewa nje, binti wa Farao alimchukua, akamlea kama mtoto wake.
୨୧ଆଡଃ ଏନ୍ ହନ୍କେ ଅଡ଼ାଃଏତେ ବାହାରିରେକ ଦହକିୟା ଇମ୍ତା, ଫାରୋରାଃ ହନ୍ତେକୁଡ଼ି ଇନିଃକେ ନାମ୍କେଦ୍ତେ ଆୟାଃ ହନ୍ ଲେକାଏ ଆସୁଲ୍କିୟା ।
22 Mose alifundishwa mambo yote ya hekima ya Wamisri akawa mashuhuri kwa maneno na matendo.
୨୨ଆଡଃ ମୁଶା ମିସାର୍ରେନ୍ ସବେନ୍ ହଡ଼କଆଃ ସେଣାଁଁତେ ଇତୁୟାନା ଆଡଃ ଆୟାଃ କାଜି କାମିରେ ପୁରାଃଗି ମାରାଙ୍ଗ୍ ହଡ଼ ହବାୟାନାଏ ।
23 “Alipokuwa na umri wa miaka arobaini aliamua kwenda kuwaona ndugu zake Waisraeli.
୨୩“ମୁଶା ବାର୍ହିସି ବାରାଷ୍ରେନ୍ ହବାୟାନାଏ, ଇମ୍ତା ଇନିଃ ଆୟାଃ ଇସ୍ରାଏଲ୍ରେନ୍ ହାଗାକକେ ମିସାର୍ରେନ୍ ହଡ଼କ ଚିଲ୍କାକ ନେଲ୍କତାନା, ଏନା ସାରିନାମ୍ ନାଗେନ୍ତେ ମନ୍ସୁରୁଦ୍ରେ ଉହାଟ୍କେଦା ।
24 Huko alimwona mmoja wao akitendewa vibaya, akaenda kumwokoa, na kulipiza kisasi, akamuua yule Mmisri.
୨୪ଇନିଃ ଇନ୍କୁଏତେ ମିହୁଡ଼୍ନିଃକେ ଅନ୍ୟାୟ ରିକାଇତାନ୍ ନେଲ୍କିଃତେ ଦେଙ୍ଗାଇ ନାଙ୍ଗ୍ ମିସାର୍ରେନ୍ ହଡ଼କେ ବାଦ୍ଲା ଇଦିତାନ୍ଲଃ ଇନିଃକେ ଗଏଃକିୟା ।
25 (Alidhani kwamba Waisraeli wenzake wangeelewa kwamba Mungu angemtumia yeye kuwakomboa, lakini hawakuelewa hivyo.)
୨୫ଆୟାଃ ହରାତେ ଆୟାଃ ହଡ଼କକେ ବାଞ୍ଚାଅକ ନାଗେନ୍ତେ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ ଆଇଃକ୍କେ ବେଭାରିତାନା, ଏନା ଇନ୍କୁ ଆଟ୍କାର୍ ଉରୁମେକାକ ମେନ୍ତେ ଇନିଃ ଉଡ଼ୁଃକେଦାଏ, ମେନ୍ଦ ଇନ୍କୁ ଏନା କାକ ଆଟ୍କାର୍ ଉରୁମ୍କେଦା ।
26 Kesho yake, aliwaona Waisraeli wawili wakipigana, akajaribu kuwapatanisha, akisema: Ninyi ni ndugu; kwa nini basi, kutendeana vibaya ninyi kwa ninyi?
୨୬ଇନିଃ ଏଟାଃ ହୁଲାଙ୍ଗ୍ ବାର୍ହଡ଼୍ ଇସ୍ରାଏଲ୍ ହଡ଼କିନ୍କେ ଲାପ୍ଡ଼ାଇତାନ୍ ନେଲ୍କେଦ୍କିନାଏ, ଆଡଃ ଏନ୍ ବାରାନ୍କିନ୍ ମେସାଅଃକାକିନ୍ ମେନ୍ତେ ସାନାଙ୍ଗ୍ତାନ୍ଲଃ କାଜିକେଦ୍କିନାଏ, ‘ଆୟୁମେବେନ୍, ଆବେନ୍ ବାରାନ୍କିନ୍ ହାଗାତାନ୍ବେନ୍ ଚିନାଃମେନ୍ତେବେନ୍ ଲାପ୍ଡ଼ାଇତାନା?’
27 Yule aliyekuwa anampiga mwenzake alimsukuma Mose kando akisema: Ni nani aliyekuweka wewe kuwa kiongozi na mwamuzi wa watu?
୨୭ମେନ୍ଦ ଅକନ୍ ହଡ଼ ଏଟାଃ ମିହୁଡ଼୍କେ ଅନ୍ୟାୟ ରିକାଇ ତାଇକେନାଏ, ଇନିଃ ମୁଶାକେ ଇଲିଙ୍ଗ୍କେଦ୍ତେ କୁଲିକିୟା, ‘ଆଲିଙ୍ଗ୍ୟାଁଃ ହାକିମ୍ ଆଡଃ ବିଚାର୍ନିଃ ହବାଅଃ ନାଙ୍ଗ୍ ଅକଏ ଆମ୍କେ ସାଲାକାଦ୍ମେୟାଁ?’
28 Je, unataka kuniua kama ulivyomuua yule Mmisri jana?
୨୮‘ହଲା ଏନ୍ ମିସାର୍ରେନ୍ ହଡ଼କେମ୍ ଗଏଃକିଃ ଲେକା ଆମ୍ ଚିନାଃ ଆଇଙ୍ଗ୍କେ ଗଗଏଃ ସାନାଙ୍ଗ୍ତାନାମ୍?’
29 Baada ya kusikia hayo Mose alikimbia, akaenda kukaa katika nchi ya Midiani na huko akapata watoto wawili.
୨୯ମୁଶା ଏନ୍ କାଜି ଆୟୁମ୍କେଦ୍ତେ, ମିସାର୍ ଦିଶୁମ୍ଏତେ ନିର୍ୟାନା ଆଡଃ ମିଦିୟନ୍ ଦିଶୁମ୍ରେ ତାଇନ୍ୟାନା । ଏନ୍ତାଃରେ ଆୟାଃ ବାରିଆ ହନ୍କିନ୍ ଜାନାମ୍ୟାନା ।
30 “Miaka arobaini ilipotimia, malaika wa Bwana alimtokea Mose katika kichaka kilichokuwa kinawaka moto kule jangwani karibu na mlima Sinai.
୩୦“ବାର୍ହିସି ବାରାଷ୍ ପୁରାୟାନ୍ ତାୟମ୍ତେ, ସିନାଇ ବୁରୁ ହେପାଦ୍ରେୟାଃ ବିର୍ରେ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ମିଆଁଦ୍ ଦୁଁତ୍ ଚୁପାଦ୍ରାଃ ସେଙ୍ଗେଲ୍ ଜୁନୁଲ୍ରେ ମୁଶାତାଃରେ ଉଦୁବେନ୍ୟାନା ।
31 Mose alistaajabu sana kuona jambo hilo hata akasogea karibu ili achungulie; lakini alisikia sauti ya Bwana:
୩୧ମୁଶା ଏନା ନେଲ୍କେଦ୍ତେ ପୁରାଃଗି ହାଏକାଟ୍ୟାନା ଆଡଃ ଇନିଃ ବୁଗିଲେକା ନେଲେ ନାଗେନ୍ତେ ଚୁପାଦ୍ ନାଡ଼େଃତେ ସେନଃୟାନା । ମେନ୍ଦ ଇନିଃ ପ୍ରାଭୁଆଃ ଲାବ୍ଜା ଆୟୁମ୍କେଦାଏ,
32 Mimi ni Mungu wa baba zako, Mungu wa Abrahamu, Isaka na Yakobo! Mose akatetemeka kwa hofu na wala hakuthubutu kutazama zaidi.
୩୨‘ଆଇଙ୍ଗ୍ ଆପେୟାଃ ପୁର୍ଖା ହାଡ଼ାମ୍ ଆବ୍ରାହାମ୍, ଇସାକ୍, ଆଡଃ ଯାକୁବ୍ଆଃ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ ତାନିଙ୍ଗ୍ ।’ ମୁଶା ବରତେ ଏକ୍ଲାଅୟାନା ଆଡଃ ନେଲ୍ ନାଗେନ୍ତେ କାଏ ସାହାସ୍କେଦା ।
33 Bwana akamwambia: Vua viatu vyako maana hapa unaposimama ni mahali patakatifu.
୩୩ପ୍ରାଭୁ ଇନିଃକେ କାଜିକିୟା, ‘ଖାର୍ପାତାମାଃ ହଲେଜେମେ, ଚିୟାଃଚି ଆମ୍ ତିଙ୍ଗୁଆକାନ୍ ଠାୟାଦ୍ ପାବିତାର୍ ଅତେ ତାନାଃ ।
34 Nimeyaona mabaya wanayotendewa watu wangu kule Misri. Nimesikia kilio chao, nami nimekuja kuwaokoa. Basi sasa, nitakutuma Misri.
୩୪ଆଇଙ୍ଗ୍ ମିସାର୍ରେ ଆଇଁୟାଃ ହଡ଼କଆଃ ସାସାତିକଇଙ୍ଗ୍ ନେଲାକାଦା । ଇନ୍କୁଆଃ ରାଆଃ ଗେରାଙ୍ଗ୍କଇଙ୍ଗ୍ ଆୟୁମ୍କାଦା ଆଡଃ ଇନ୍କୁକେ ତନଲ୍ଦାସିଏତେ ରାଡ଼ାକ ନାଗେନ୍ତେଇଙ୍ଗ୍ ଆଡ଼୍ଗୁଆକାନା । ନାହାଁଃ ହିଜୁଃମେ, ଆଇଙ୍ଗ୍ ଆମ୍କେ ମିସାର୍ତେଇଙ୍ଗ୍ କୁଲ୍ମେୟାଁ ।’
35 “Huyu Mose ndiye yule watu wa Israeli waliyemkataa waliposema: Ni nani aliyekuweka wewe kuwa kiongozi na mwamuzi wetu? Kwa njia ya yule malaika aliyemtokea katika kichaka kilichokuwa kinawaka moto, Mungu alimtuma Mose huyo awe kiongozi na mkombozi.
୩୫“‘ଅକଏ ଆମ୍କେ ଆଲେୟାଃ ହାକିମ୍ ଆଡଃ ବିଚାର୍ନିଃ ହବାଅଃ ନାଙ୍ଗ୍ ସାଲାକାଦ୍ମାଏ?’ ମେନ୍ତେକ କୁଲିକାଇ ଏନ୍ ମୁଶାଗି ଇସ୍ରାଏଲ୍ ହଡ଼କତାଃଏତେ ହିଲାଙ୍ଗ୍କାନ୍ ତାଇକେନା । ଇନିଃକେ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ ଚୁପାଦ୍ରାଃ ସେଙ୍ଗେଲ୍ ଜୁନୁଲ୍ତେ ଉଦୁବାକାନ୍ ଦୁଁତ୍ଆଃ ଦେଙ୍ଗାତେ ହଡ଼କଆଃ ହାକିମ୍ ଆଡଃ ଇନ୍କୁକେ ତନଲ୍ଏତେ ରାଡ଼ାକ ନାଗେନ୍ତେ କୁଲ୍କିୟା ।
36 Ndiye aliyewaongoza wale watu watoke Misri kwa kufanya miujiza na maajabu katika nchi ya Misri, katika bahari ya Shamu na jangwani kwa muda wa miaka arobaini.
୩୬ଇନିଃ ମିସାର୍ରେ ଆଡଃ ସୁଫ୍ ଦରେୟାରେ ପୁରାଃ ଆକ୍ଦାନ୍ଦାଅ କାମିକ କାମିକେଦ୍ତେ ହଡ଼କକେ ମିସାର୍ ଦିଶୁମ୍ଏତେ ଅଡଙ୍ଗ୍କେଦ୍କଆ, ଆଡଃ ବାର୍ହିସି ବାରାଷ୍ ଜାକେଦ୍ ବିର୍ରେ ସୁତୁଃ ଆଉକେଦ୍କଆ ।
37 Mose ndiye aliyewaambia watu wa Israeli: Mungu atawateulieni nabii kama mimi kutoka katika ndugu zenu ninyi wenyewe.
୩୭ମୁଶା ଆଇଃକ୍ଗି ଇସ୍ରାଏଲ୍ରେନ୍ ହଡ଼କକେ କାଜିୟାଦ୍କଆ, ‘ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ ଆଇଙ୍ଗ୍କେ କୁଲାକାଦିଙ୍ଗ୍ ଲେକାଗି, ଆପେତାଃତେ ମିଆଁଦ୍ ନାବୀକେ କୁଲିୟା, ଇନିଃ ଆପେୟାଃ ହଡ଼କଏତେ ମିହୁଡ଼୍ ହବାଅଃଆଏ ।’
38 Wakati watu wa Israeli walipokutana pamoja kule jangwani, Mose ndiye aliyekuwako huko pamoja nao. Alikuwa huko pamoja na babu zetu na yule malaika aliyeongea naye mlimani Sinai; ndiye aliyekabidhiwa yale maneno yaletayo uzima atupe sisi.
୩୮ଏନ୍ ମୁଶାଗି ବିର୍ରେ ହୁଣ୍ଡିୟାକାନ୍ ଇସ୍ରାଏଲ୍ ହଡ଼କଲଃ ତାଇକେନାଏ । ଇନିଃ ସିନାଇ ବୁରୁରେ ଆବୁଆଃ ପୁର୍ଖା ହାଡ଼ାମ୍କଲଃ ଆଡଃ ଇନ୍କୁଲଃ ଜାଗାର୍ତାନ୍ ଦୁଁତ୍ଲଃ ତାଇକେନାଏ ଆଡଃ ଆବୁତାଃରେ ଉଦୁବେ ନାଗେନ୍ତେ ଇନିଃ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ତାଃଏତେ ଜୀନିଦ୍ ବାଚାନ୍ ତେଲାକେଦାଏ ।
39 “Lakini yeye ndiye babu zetu waliyemkataa kumsikiliza; walimsukuma kando, wakatamani kurudi Misri.
୩୯“ମେନ୍ଦ ଆବୁଆଃ ପୁର୍ଖା ହାଡ଼ାମ୍କ ଇନିଃକେ କାକ ମାନାତିଙ୍ଗ୍କେନା, ଇନ୍କୁ ଇନିଃକେ ଉଦୁର୍ ଗେନାକେଦ୍ତେ ମିସାର୍ତେ ରୁହାଡ଼୍ ନାଗେନ୍ତେକ ମନ୍ସୁରୁଦ୍ରେ ଉଡ଼ୁଃକେଦା ।
40 Walimwambia Aroni: Tutengenezee miungu itakayotuongoza njiani, maana hatujui yaliyompata Mose huyu aliyetuongoza kutoka Misri!
୪୦ଏନାମେନ୍ତେ ଇନ୍କୁ ହାରୁନ୍କେକ କାଜିକିୟା, ‘ନାହାଁଃ ଆଲେକେ ସୁତୁଃ ଇଦି ନାଗେନ୍ତେ ଚିମିନ୍ ମାହାପୁରୁକକେ ବାଇକମ୍ । ଆଲେକେ ମିସାର୍ ଦିଶୁମ୍ଏତେ ଅଡଙ୍ଗ୍ ଆଉକାଦ୍ଲେ ଏନ୍ ମୁଶାଦ ଚିନାଃ ଚିକାୟାନାଏ ଏନା କାଲେ ସାରିୟା ।’
41 Hapo ndipo walipojitengenezea sanamu ya ndama, wakaitambikia na kukifanyia sherehe kitu ambacho ni kazi ya mikono yao wenyewe.
୪୧ଏନ୍ତେ ଏନ୍ ଦିପିଲିରେ ଇନ୍କୁ ମିଆଁଦ୍ ଦାମୁର୍ହନ୍ରାଃ ମୁରୁତ୍ ବାଇକିୟାକ ଆଡଃ ଏନ୍ ଦାମୁର୍ହନ୍ ନାଗେନ୍ତେ ଦାଣେଁ ରାକାବ୍କେଦାକ । ଏନ୍ତେ ଆକଗି ବାଇୟାକାଦ୍ ଏନ୍ ମୁରୁତ୍ରାଃ ମାଇନଃ ନାଗେନ୍ତେ ମିଆଁଦ୍ ଭୋଜି ଜମ୍କେଦାକ ।
42 Lakini Mungu aliondoka kati yao, akawaacha waabudu nyota za anga, kama ilivyoandikwa katika kitabu cha manabii: Enyi watu wa Israeli! Si mimi mliyenitolea dhabihu na sadaka kwa muda wa miaka arobaini kule jangwani!
୪୨ଏନାତେ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ ଇନ୍କୁତାଃଏତେ ସାଙ୍ଗିନ୍ୟାନା ଆଡଃ ଇନ୍କୁକେ ସିର୍ମାରେନ୍ ଇପିଲ୍କକେ ସେୱା ନାଗେନ୍ତେ ବାଗିକେଦ୍କଆ । ନେ'ଲେକା ନାବୀକଆଃ ପୁଥିରେ ଅଲାକାନା, “‘ହେ ଇସ୍ରାଏଲ୍ରେନ୍ ହଡ଼କ, ଆପେ ବାର୍ହିସି ବାରାଷ୍ ଜାକେଦ୍ ବିର୍ରେ ଆଇଁୟାଃ ନାଗେନ୍ତେ ଜାଁତୁକଆଃ ଦାଣେଁ କାପେ ରାକାବ୍ ।
43 Ninyi mlikibeba kibanda cha mungu Moloki, na sanamu ya nyota ya mungu wenu Refani. Sanamu mlizozifanya ndizo mlizoabudu. Kwa sababu hiyo nitakupeleka mateka mbali kupita Babuloni!
୪୩ମେନ୍ଦ ସେୱା ନାଗେନ୍ତେ ଆପେ ଅକନ୍ ମୁରୁତ୍କେ ବାଇକିୟାପେ, ଆଡଃ ଏନ୍ ମାଲେଖ୍ ମାହାପୁରୁଆଃ କୁମ୍ବା ଆଡଃ ଇପିଲ୍ ମାହାପୁରୁ, ରମ୍ପାରାଃ ମୁରୁତ୍କେପେ ଗଅଃକେଦା । ଏନାମେନ୍ତେ ଆଇଙ୍ଗ୍ ବାବିଲୋନ୍ରେୟାଃ ହାନ୍ ପାରମ୍ତେଇଙ୍ଗ୍ ତଲ୍ କୁଲ୍ପେୟା ।’
44 Kule jangwani babu zetu walikuwa na lile hema lililoshuhudia kuweko kwa Mungu. Lilitengenezwa kama Mungu alivyomwambia Mose alifanye; nakala kamili ya kile alichoonyeshwa.
୪୪“ବିର୍ରେ ଆବୁଆଃ ହାଡ଼ାମ୍ ହଡ଼କଲଃ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ତାଇନଃ କୁମ୍ବା ତାଇକେନା । ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍, ମୁଶାକେ ବାଇ ନାଗେନ୍ତେ ଆଚୁକାଇ ତାଇକେନ୍ ଲେକାଗି ବାଇୟାକାଦ୍ ତାଇକେନାଏ ଆଡଃ ମୁଶାକେ ଉଦୁବାକାଇ ନାମୁନା ଲେକାଗି ବାଇୟାକାନ୍ ତାଇକେନା ।
45 Kisha babu zetu walilipokezana wao kwa wao mpaka wakati wa Yoshua, walipoinyakua ile nchi kutoka kwa mataifa ambayo Mungu aliyafukuza mbele yao. Hapo lilikaa mpaka nyakati za Daudi.
୪୫ତାୟମ୍ ଦିପିଲିକରେ ଆବୁଆଃ ପୁର୍ଖା ହାଡ଼ାମ୍କ ଆକଆଃ ଆପୁକତାଃଏତେ ନାମାକାଦ୍, ଏନ୍ କୁମ୍ବାକେ ଯିହୋଶୁୟଲଃ ଗଅଃକେଦ୍ତେ ସେନ୍ ଆୟାର୍ୟାନାକ ଆଡଃ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ତେ ହାରାଅକାନ୍ ଏଟାଃ ହଡ଼କଆଃ ଦିଶୁମ୍କେକ ଆକ୍ତେୟାର୍କେଦା । ଆଡଃ ଏନ୍ କୁମ୍ବା ଦାଉଦ୍ଆଃ ପାରିୟା ଜାକେଦ୍ ତାଇନ୍କେନା ।
46 Daudi alipata upendeleo kwa Mungu, akamwomba Mungu ruhusa ya kumjengea makao yeye aliye Mungu wa Yakobo.
୪୬ଦାଉଦ୍, ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ନେପେଲ୍ରେ ସୁକୁଆନ୍ଗି ନେଲଃୟାନା, ଏନ୍ତେ ଇନିଃ ଯାକୁବ୍ଆଃ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ ନାଗେନ୍ତେ ମିଆଁଦ୍ ତାଇନଃ ଠାୟାଦ୍ ବାଇ ଇଚିଇଙ୍ଗ୍ମେ ମେନ୍ତେ କୁଲିକିୟା ।
47 Lakini Solomoni ndiye aliyemjengea Mungu nyumba.
୪୭ମେନ୍ଦ ସୁଲିମାନ୍ ଇନିୟାଃ ନାଗେନ୍ତେ ମିଆଁଦ୍ ଅଡ଼ାଃ ବାଇକେଦାଏ ।
48 “Hata hivyo, Mungu Mkuu haishi katika nyumba zilizojengwa na binadamu; kama nabii asemavyo:
୪୮“ମେନ୍ଦ ହଡ଼ ବାଇୟାକାଦ୍ ଅଡ଼ାଃରେ ସାଲାଙ୍ଗି ଉତାର୍ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ କାଏ ତାଇନା । ନାବୀ ନେ ଲେକାଏ କାଜିକାଦା,
49 Bwana asema: Mbingu ni kiti changu cha enzi na dunia ni kiti changu cha kuwekea miguu.
୪୯“ପ୍ରାଭୁ କାଜିତାନାଏ, ‘ସିର୍ମା ଆଇଁୟାଃ ରାଜ୍ଗାଦି ତାନାଃ, ଆଡଃ ଅତେ ଆଇଁୟାଃ କାଟାରେୟାଃ ଗାଣ୍ଡୁ ତାନାଃ । ଆପେ ଆଇଁୟାଃ ନାଗେନ୍ତେ ଚିଲ୍କାନ୍ ଅଡ଼ାଃପେ ବାଇୟା? ଆଇଁୟାଃ ରୁଡ଼ୁନ୍ ନାଗେନ୍ତେ ଠାୟାଦ୍ କତାଃରେୟା?
50 Ni nyumba ya namna gani basi mnayoweza kunijengea, na ni mahali gani nitakapopumzika? Vitu hivi vyote ni mimi nimevifanya, au sivyo?
୫୦ନେ ସବେନାଃ ଚିନାଃ ଆଇଙ୍ଗ୍ଗି କାଇଙ୍ଗ୍ ବାଇୟାକାଦା?’
51 “Enyi wakaidi wakuu! Mioyo na masikio yenu ni kama ya watu wa mataifa. Ninyi ni kama baba zenu. Siku zote mnampinga Roho Mtakatifu.
୫୧“ସ୍ତିଫାନ୍ ଆଡଃଗି କାଜିକେଦା, ଆପେ ଚିମିନ୍ଗି କା ମାନାତିଙ୍ଗ୍ତାନ୍ ହଡ଼କ ତାନ୍ପେ! ଆପେୟାଃ ମନ୍ସୁରୁଦ୍କ ପୁରାଃଗି ସତ୍ରାଗିୟା ଆଡଃ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ବାଚାନ୍ ନାଙ୍ଗ୍ ଆପେ ପୁରାଃଗି କା ଆୟୁମ୍ ହଡ଼କ ତାନ୍ପେ! ଆପେ ଆପେୟାଃ ପୁର୍ଖା ହାଡ଼ାମ୍କ ଲେକାଃପେ, ଆପେୟଗି ସବେନ୍ ଇମ୍ତା ପାବିତାର୍ ଆତ୍ମାରାଃ ବିରୁଧ୍ରେ କାଜିତାନାପେ ।
52 Je, yuko nabii yeyote ambaye baba zenu hawakumtesa? Waliwaua hao Mungu aliowatuma watangaze kuja kwake yule Mwenye Haki. Na sasa, ninyi mmemsaliti, mkamuua.
୫୨ଆପେୟାଃ ପୁର୍ଖା ହାଡ଼ାମ୍କଆଃ ହରାତେ କା ସାସାତିକାନ୍ ଜେତା ନାବୀ ମେନାକଆ ଚି? ଧାର୍ମାନ୍ ଦାସିଆଃ ହିନିଜୁଃ ବିଷାଏରେ, ସିଦାରେ ଉଦୁବାକାଦ୍ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ କାଜିକୁଲ୍କକେ ଆପେୟାଃ ପୁର୍ଖା ହାଡ଼ାମ୍କ ଗଏଃକେଦ୍କଆକ । ଆଡଃ ନାହାଁଃ ଆପେ ଇନିଃକେ ବାଇରିକଆଃ ତିଃଇରେ ଜିମାକେଦ୍ତେ ଗଏଃକିୟାପେ ।
53 Ninyi mliipokea ile Sheria iliyoletwa kwenu na Malaika, lakini hamkuitii.”
୫୩ଆପେ ଦୁଁତ୍କଆଃ ହରାତେ ଏମାକାନ୍ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ଆନ୍ଚୁପେ ନାମାକାଦା, ଏନ୍ରେୟ ଆପେ ଏନାକେ କାପେ ମାନାତିଙ୍ଗ୍କେଦା ।”
54 Wale wazee wa Baraza waliposikia hayo, walighadhibika sana, wakamsagia meno kwa hasira.
୫୪ମାରାଙ୍ଗ୍ ପାଞ୍ଚେଟ୍ରେନ୍ ହଡ଼କ ସ୍ତିଫାନ୍ଆଃ ନେ କାଜିକ ଆୟୁମ୍କେଦ୍ତେ ପୁରାଃଗିକ ଖିସ୍ୟାନା ଆଡଃ ଆୟାଃ ନାଗେନ୍ତେ ଖିସ୍ତେ ଡାଟା ହାବ୍କେଦାକ ।
55 Lakini Stefano akiwa amejawa na Roho Mtakatifu, akatazama juu mbinguni, akauona utukufu wa Mungu na Yesu amekaa upande wa kulia wa Mungu.
୫୫ମେନ୍ଦ ସ୍ତିଫାନ୍ ପାବିତାର୍ ଆତ୍ମାତେ ପେରେଃୟାନ୍ଲଃ ସିର୍ମାତେ ଆରିଦ୍ରାକାବ୍କେଦା ଏନ୍ତେ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ମାନାରାଙ୍ଗ୍ ଆଡଃ ୟୀଶୁକେ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ଜମ୍ତିସାଃରେ ତିଙ୍ଗୁଆକାନାଏ ନେଲ୍କିୟା ।
56 Akasema, “Tazameni! Ninaona mbingu zimefunuliwa na Mwana wa Mtu amesimama upande wa kulia wa Mungu.”
୫୬ଆଡଃ ଇନିଃ କାଜିକେଦାଏ, “ନେଲେପେ, ଆଇଙ୍ଗ୍ ସିର୍ମା ନିଜାକାନ୍ ଆଡଃ ମାନୱାହନ୍କେ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ଜମ୍ତିସାଃରେ ତିଙ୍ଗୁଆକାନ୍ ନେଲିତାନାଇଙ୍ଗ୍ ।”
57 Hapo, watu wote katika kile kikao cha Baraza, wakapiga kelele na kuziba masikio yao kwa mikono yao. Kisha wakamrukia wote kwa pamoja,
୫୭ମାରାଙ୍ଗ୍ ପାଞ୍ଚେଟ୍ରେନ୍ ହଡ଼କ ପୁରାଃ କାଉରିତାନ୍ଲଃ ନେ କାଜି କା ଆୟୁମେ ନାଗେନ୍ତେ ଆକଆଃ ଲୁତୁର୍ରେ ତିଃଇ ଦହକେଦାକ । ଏନ୍ତେ ଇନ୍କୁ ସବେନ୍କ ମିଦ୍ୟାନ୍ତେ ଆୟାଃ ହେପାଦ୍ତେ ନିର୍କେଦାକ,
58 wakamtoa nje ya mji, wakampiga mawe. Wale mashahidi wakayaweka makoti yao chini ya ulinzi wa kijana mmoja jina lake Saulo.
୫୮ଆଡଃ ଇନ୍କୁ ସାହାର୍ହେତେ ବାହାରି ଥାଇଜ୍କେଦ୍ତେ ଆୟାଃ ଚେତାନ୍ରେ ଦିରି ଚିଦ୍ଗିକିୟାକ । ହସଡ଼ ଗାୱା ଏମ୍ ହଡ଼କ ଶାଉଲ୍ ନୁତୁମ୍ ମିଆଁଦ୍ ସେପେଡ଼େଦ୍ଆଃ ଜିମାରେ ଇନ୍କୁଆଃ ଲିଜାଃକ ବାଗିକେଦା ।
59 Waliendelea kumpiga mawe Stefano, huku akiwa anasali: “Bwana Yesu, ipokee roho yangu!”
୫୯ଇନ୍କୁ ସ୍ତିଫାନ୍ଆଃ ଚେତାନ୍ରେ ଦିରି ଚିଦ୍ଗିକେଦ୍ ଇମ୍ତା ଇନିଃ ପ୍ରାଭୁକେ ବିନ୍ତିକେଦ୍ତେ କାଜିକିୟା, “ହେ ପ୍ରାଭୁ ୟୀଶୁ, ଆଇଁୟାଃ ଆତ୍ମାକେ ତେଲାଏମେ ।”
60 Akapiga magoti, akalia kwa sauti kubwa: “Bwana, usiwalaumu kwa sababu ya dhambi hii.” Baada ya kusema hivyo, akafa.
୬୦ଇନିଃ ଇକ୍ଡ଼ୁମ୍କେଦ୍ତେ ପୁରାଃ କାଉରିତାନ୍ଲଃ କାଜିକେଦା, “ହେ ପ୍ରାଭୁ, ଇନ୍କୁଆଃ ବିରୁଧ୍ରେ ନେ ପାପ୍ ଆଲମ୍ ପାହେମେୟା ।” ନେୟାଁ କାଜିକେଦ୍ତେ ଜୀଉତାୟାଃ ଟୁଣ୍ଡୁକେଦା । ସ୍ତିଫାନ୍ଆଃ ଗଗଏଃରେ ଶାଉଲ୍ ମିଦ୍ମନ୍ୟାନାଏ ।
