Matendo 19
1 Wakati Apolo alipokuwa Korintho, Paulo alisafiri sehemu za bara, akafika Efeso ambako aliwakuta wanafunzi kadhaa.
ज़ैखन अपुल्लोस कुरिन्थुस नगरे मां थियो, त पौलुस बेइएं सारे इलाकन मेइं इफिसुस नगरे मां अव, तैसेरी तैड़ी होरे भी काई चेलन सेइं मुलाकत भोइ।
2 Akauliza, “Je, mlipopata kuwa waumini mlipokea Roho Mtakatifu?” Nao wakamjibu, “La! Hata kusikia kwamba kuna Roho Mtakatifu hatujasikia.”
तैनी तैन पुच़्छ़ू, “कुन विश्वास केरते बार तुसन पुड़ पवित्र आत्मा उतरोरी थी?” तैनेईं जुवाब दित्तो, “असेईं त पवित्र आत्मारे बारे मां शुनेरू भी नईं।”
3 Naye akasema, “Sasa mlipata ubatizo wa namna gani?” Wakamjibu, “Ubatizo wa Yohane.”
तैखन पौलुसे ज़ोवं, “फिरी तुसेईं कोस किसमेरो बपतिस्मो नीयो?” तैनेईं जुवाब दित्तो, “यूहन्नारो।”
4 Naye Paulo akasema, “Ubatizo wa Yohane ulikuwa wa kuonyesha kwamba watu wametubu. Yohane aliwaambia watu wamwamini yule ambaye alikuwa anakuja baada yake, yaani Yesu.”
पौलुसे ज़ोवं, “यूहन्ना त तैन लोकन बपतिस्मो दित्तो ज़ैनेईं पापन करां मनफिराथ, ते यूहन्ना इस्राएली लोकन ज़ोवं, ज़ै मेरे बाद एजनेबालोए, तैस पुड़ विश्वास केरा, ज़ै मसीह आए।”
5 Baada ya kusikia hayo, walibatizwa kwa jina la Bwana Yesu.
एन शुन्तां तैनेईं प्रभु यीशु मसीहेरे नंव्वे सेइं बपतिस्मो नीयो।
6 Basi, Paulo akawawekea mikono, na Roho Mtakatifu akawashukia, wakaanza kusema lugha mbalimbali na kutangaza ujumbe wa Mungu.
ते ज़ैखन पौलुसे तैन पुड़ हथ रखे त पवित्र आत्मा तैन पुड़ उतरी, त तैना अलग-अलग भाषा केरने लगे, ते भविष्यिवाणी केरने लगे।
7 Wote jumla, walikuwa watu wapatao kumi na wawili.
एना सब लगभग 12 मैन्हु थिये।
8 Kwa muda wa miezi mitatu Paulo alikuwa akienda katika sunagogi, akawa na majadiliano ya kuvutia sana juu ya Ufalme wa Mungu.
फिरी पौलुसे प्रार्थना घरे मां गेइतां ट्लेइ महीन्न तगर बड़े निडर भोइतां परमेशरेरे राज़्ज़ेरे बारे मां लोकन सेइं बेंस केरने समझ़ाने लाव।
9 Lakini wengine walikuwa wakaidi, wakakataa kuamini, wakaanza kuongea vibaya hadharani juu ya Njia ya Bwana. Hapo Paulo alivunja uhusiano nao, akawachukua pembeni wale wanafunzi wake, akawa anazungumza nao kila siku katika jumba la masomo la Turano.
पन तैन मरां किछ सकत दिलेरे भोइ जे, ते तैनेईं विश्वास केरनेरे बजाहे इन्कार कमाव, ते एस पंथेरे बारे मां बुरू ज़ोने लगे, एल्हेरेलेइ पौलुस तैन करां कनारे भोइ जेव, ते चेले भी कनारे किये ते तुरन्नुसेरे सुकुले मां बेंस केरतो ते तैन शिखालतो राव।
10 Aliendelea kufanya hivyo kwa muda wa miaka miwili hata wakazi wote wa Asia, Wayahudi na watu wa mataifa mengine, wakaweza kusikia neno la Bwana.
दूई सालन तगर एरू भोतू राव, एड़ी तगर कि आसिया इलाकेरे रानेबाले कुन यहूदी ते कुन यूनानी सेब्भेईं प्रभुएरू बच्चन शुनू।
11 Mungu alifanya miujiza ya ajabu kwa mikono ya Paulo.
ते परमेशर पौलुसेरे ज़िरिये सेइं बडां-बडां कम्मां ते चमत्कार हिरातो थियो।
12 Watu walikuwa wakichukua leso na nguo nyingine za kazi ambazo Paulo alikuwa amezitumia, wakazipeleka kwa wagonjwa, nao wakaponywa magonjwa yao; na wale waliokuwa na pepo wabaya wakatokwa na pepo hao.
एड़ी तगर कि पौलुस ज़ैस रूमाले सेइं या फटके सेइं हथ लातो थियो, त तैना बिमारन पुड़ छ़डते थिये, त तैना बिमार बेज़्झ़ोते थिये, ते अगर तैन पुड़ भूतां केरो सैयो भोतो थियो, त तैना लोक ठीक भोते थिये।
13 Wayahudi kadhaa wenye kupunga pepo wabaya, walisafiri huko na huko, wakijaribu kulitumia jina la Bwana Yesu kwa wale waliokuwa wamepagawa na pepo wabaya. Walikuwa wakisema: “Ninawaamuru kwa jina la Yesu ambaye Paulo anamhubiri.”
पन किछ यहूदी मड़द ज़ैना फुक-फक केरते थी, ते एन केरने लगे कि, ज़ैन पुड़ भूतां केरो सैयो भी भोए तैन पुड़ यीशुएरे नंव्वे इन ज़ोइतां फुक फक देने लाए, “ज़ैस यीशुएरो प्रचार पौलुस केरते, अवं तैसेरी कसम देताईं।”
14 Watoto saba wa Skewa, Kuhani Mkuu wa Kiyahudi, walikuwa miongoni mwa hao waliokuwa wanafanya hivyo.
यहूदी प्रधान याजक ज़ेसेरू नवं स्क्किवा थियूं, तैसेरां सत मट्ठां थियां, तैना एन्ने कम्मां केरतां थियां।
15 Lakini pepo mbaya aliwajibu, “Ninamfahamu Yesu, ninamjua pia Paulo, lakini ninyi ni nani?”
ते भूते जुवाब दित्तो ते ज़ोवं, “अवं यीशु मसीह भी ज़ानताईं ते पौलुसे भी ज़ानताईं, पन तुस कौन आथ?”
16 Kisha yule mtu aliyepagawa aliwarukia wote kwa kishindo, akawashinda nguvu. Na hao watoto wa Skewa wakakimbia kutoka ile nyumba wakiwa uchi na wamejaa majeraha.
तैखन तै मैन्हु ज़ैस पुड़ भूतेरो सैयो थियो, तैन्न यीशुएरे नंव्वे सेइं फुक-फक देने बालन जो पेव, ते तैना अपने कब्ज़े मां केरतां एत्रे कुट्टे कि तैना ज़ख्मी भोइतां नगनगे तैट्ठां नश्शे।
17 Kila mtu huko Efeso, Myahudi na asiye Myahudi, alisikia juu ya tukio hilo. Wote waliingiwa na hofu, wakalitukuza jina la Bwana Yesu.
ज़ैखन इफिसुस नगरेरे रानेबाले यहूदन ते यूनानी लोकन एस गल्लरो पतो लगो, त तैना डेरि जे, ते प्रभु यीशु मसीहेरी बड़याई की।
18 Waumini wengi walijitokeza wakakiri hadharani mambo waliyokuwa wametenda.
ते ज़ैनेईं विश्वास कियोरो थियो, तैनेईं एइतां अपने-अपने बुरे कम्मां केरो इकरार सेब्भी केरे सामने कियो।
19 Wengine waliokuwa wameshughulikia mambo ya uchawi hapo awali, walikusanya vitabu vyao, wakavichoma mbele ya wote. Walikisia gharama ya vitabu hivyo, wakaona yafikia vipande vya fedha elfu hamsini.
ते केही लोकेईं ज़ैना जैदू केरते थिये, तैना किताबां सैरेईं एन्तां सेब्भी केरे सामने फुकी, ते ज़ैखन तैन किताबां केरि कीमतारो हिसाब लाव त कोई 50000 चैंदरे सिकन करां जादे थी।
20 Kwa namna hiyo, neno la Bwana lilizidi kuenea na kuwa na nguvu zaidi.
एन्च़रे प्रभुएरो वचन बड़े तकड़े च़ारे फैलतो जेव ते भारी राव।
21 Baada ya mambo hayo, Paulo aliamua kwenda Yerusalemu kwa kupitia Makedonia na Akaya. Alisema, “Baada ya kufika huko, itanilazimu kuona Roma pia.”
एन गल्लां केरे बाद पौलुसे फैसलो कियो, कि अवं मकिदुनिया ते अखाया इलाकां केरे विश्वासी लोकन सेइं मिलतां यरूशलेम नगरे जो गेइ, ते तै ज़ोवं, “यरूशलेम नगर मां गेइतां रोम नगर भी मां गानू भी ज़रूरीए।”
22 Hivyo, aliwatuma wawili wa wasaidizi wake, Timotheo na Erasto, wamtangulie kwenda Makedonia, naye akabaki kwa muda huko Asia.
एल्हेरेलेइ अपने सैथन मरां तीमुथियुस ते इरास्तुस दूई मैन्हु मकिदुनिया इलाके जो एप्पू करां पेइले भेज़े, ते एप्पू भी किछ च़िरे आसिया इलाके मां राव।
23 Wakati huo ndipo kulipotokea ghasia kubwa huko Efeso kwa sababu ya hiyo Njia ya Bwana.
तैस वक्ते तैस पंथेरे बारे मां हंगामो भोव।
24 Kulikuwa na mfua fedha mmoja aitwaye Demetrio, ambaye alikuwa na kazi ya kutengeneza sanamu za nyumba ya mungu wa kike aitwaye Artemi. Shughuli hiyo iliwapatia mafundi faida kubwa.
किजोकि अक चैंदरो करीगिर थियो, तैसेरू नवं दिमेत्रियुस थियूं, ते अरतिमिस देबारे मन्दरेरी मूरती बनेइतां, कारीगिरन बड़ू कम दुवेरु थियूं, ज़ैस सेइं तैन केरो बड़ो बुपार च़लोरो थियो।
25 Demetrio aliwakusanya hao wafanyakazi pamoja na wengine waliokuwa na kazi kama hiyo, akawaambia, “Wananchi, mnafahamu kwamba kipato chetu kinatokana na biashara hii.
तैनी एन कम ज़ांन्ने बाले सारे कारीगिर अकोट्ठे कमाए ते ज़ोने लगो, “हे मेरे ढ्लाव असां इन कम केरतां बड़े पेंइसे कमातम।
26 Sasa, mnaweza kusikia na kujionea wenyewe mambo Paulo anayofanya, si tu hapa Efeso, ila pia kote katika Asia. Yeye amewashawishi na kuwageuza watu wakakubali kwamba miungu ile iliyotengenezwa na watu si miungu hata kidogo.
पन तुस हेरतथ ते शुन्तन कि एना दूई मैन्हु पौलुसेरे ज़ेरे केन्च़रे इफिसुस नगरे ते लगभग सारे आसिया इलाकेरे नगरन मां लोकन टपलाने लोरेन ते ज़ोतन कि ज़ै हथ्थेरां केरि कारीगिरीए, तै ईश्वर नईं।
27 Hivyo iko hatari kwamba biashara yetu itakuwa na jina baya. Si hivyo tu, bali pia jambo hilo linaweza kuifanya nyumba ya mungu Artemi kuwa si kitu cha maana. Hatimaye sifa zake huyo ambaye Asia na dunia yote inamwabudu, zitakwisha.”
डर एस गल्लरो नईं, सिर्फ कि इश्शे पैशेरी बदनामी भोली, बल्के पुरानी देबी अरतिमिस, ज़ै आए तैसारू मन्दर भी घटया समझ़ू गालू, ज़ेसेरी पूज़ा सारे आसिया इलाके मां ते सारे दुनियाई मां केरतन, तैसेरी इज़्ज़त भी खतम भोइगानिये।”
28 Waliposikia hayo, waliwaka hasira, wakaanza kupiga kelele: “Mkuu ni Artemi, wa Efeso!”
ज़ैखन तैन लोकेईं शुनू त तैना सरकी सेइं भेरोई जे, ते ज़ोरे-ज़ोरे नहरे देने लगे, “इफिसी केरि देबी अरतिमिस, महान आए!”
29 Mji wote ukajaa ghasia. Wakawavamia Gayo na Aristarko, wenyeji wa Makedonia, ambao walikuwa wasafiri wenzake Paulo, wakakimbia nao mpaka kwenye ukumbi wa michezo.
हेरते-हेरते सारे नगर मां हलचल मेच़ि जेई, लोकेईं गयुस ते अरिस्तर्खुस, मकिदुनी इलाके ज़ैना पौलुसे सेइं साथी ओरे थिये, तैना ट्लेइतां घसीटते तमाशो हेरनेरी ठैरी जो दौवड़ते ने।
30 Paulo mwenyewe alitaka kuukabili huo umati wa watu, lakini wale waumini walimzuia.
पौलुस भी सभाई मां गानू चातो थियो पन चेलेईं तै रोको।
31 Maofisa wengine wa huo mkoa wa Asia, waliokuwa rafiki zake, walimtumia Paulo ujumbe wakimsihi asijihatarishe kwa kwenda kwenye ukumbi wa michezo.
ते आसिया इलाकेरे हाकिमन मरां भी तैसेरे काई दोस्तेईं तैस जो बिस्तार भेज़तां ते मिनत केरतां ज़ोवं, कि तमाशो हेरने न गेइयां किजोकि तैड़ी बड़ो खतरोए।
32 Wakati huo, kila mtu alikuwa anapayuka; wengine hili na wengine lile, mpaka hata ule mkutano ukavurugika. Wengi hawakujua hata sababu ya kukutana kwao.
तैड़ी पैन्चयती मां खलबली मच़ौरी थी, किजोकि किछ लोक नहरे देते थिये, ते बड़े लोकन पतो न थियो कि तैना तैड़ी किजो अकोट्ठे भोरेन।
33 Kwa vile Wayahudi walimfanya Aleksanda ajitokeze mbele, baadhi ya watu katika ule umati walidhani kuwa ndiye. Basi, Aleksanda aliwaashiria watu kwa mkono akitaka kujitetea mbele ya ule umati wa watu.
तैखन तैनेईं सिकन्दर, ज़ै यहूदी लोकेईं खड़ो कियोरो थियो, भीड़ी मरां किछ लोकेईं तै अग्रोवं कियो, ते सिकन्दर हथ्थे सेइं इशारो केरतां लोकां केरे सामने जुवाब देनो चातो थियो।
34 Lakini walipotambua kuwa yeye ni Myahudi, wote kwa sauti moja walipiga kelele: “Mkuu ni Artemi wa Efeso!” Wakaendelea kupayukapayuka hivyo kwa muda wa saa mbili.
पन ज़ेरो लोकन पतो लगो कि ए यहूदी आए, त सब ज़ोरे-ज़ोरे लगभग दूई घंटन तगर चिन्डां मारने लग्गे, “इफिसुस नगरेरे देबी अरतिमिस, महान आए।”
35 Hatimaye karani wa mji alifaulu kuwanyamazisha, akawaambia, “Wananchi wa Efeso, kila mtu anajua kwamba mji huu wa Efeso ni mlinzi wa nyumba ya mungu Artemi na mlinzi wa ile sanamu iliyoanguka kutoka mbinguni.
तैखन एक्की मंत्री नगरेरे लोकन च़ुप करेइतां ज़ोने लगो, “कि इफिसुस नगरेरे रानेबालो कौन न ज़ांने कि इफिसुस नगर लोक अरतिमिस देबारू मन्दरे, ते एसेरे मूरतरो बड्डो रखवालेन, ज़ैन अम्बरेरां बिछ़ड़ोरो थी।
36 Hakuna anayeweza kukana mambo haya. Hivyo basi, tulieni; msifanye chochote bila hadhari.
ज़ैखन एना गल्लां केरे खलाफ केन्चे किछ न ज़ोवं त ठीक थियूं कि तुस च़ुप राथ ते बगैर सोच सेमझ़तां किछ न केरेथ।
37 Mmewaita watu hawa hapa ingawaje hawakuikufuru nyumba ya mungu wala kumtukana mungu wetu wa kike.
तुसेईं ज़ैना मैन्हु इड़ी आनोरेन तैनेईं न मन्दरे लुटेरूए न इश्शी देबारे खलाफ तुहीन कियोरीए।
38 Kama, basi Demetrio na wafanyakazi wake wana mashtaka yao kuhusu watu hawa, yapo mahakama na wakuu wa mikoa; wanaweza kushtakiana huko.
अगर दिमेत्रियुस ते एसेरे कारीगिरन केन्ची पुड़ दाओ केरनोए त आदालतरू दार खुल्लूए, ते हाकिम भी आन, ज़ैड़ी तुस एक्की होरि पुड़ दाओ केरि सकतथ।
39 Kama mna matatizo mengine, yapelekeni katika kikao halali.
पन अगर तुस होरि कोन्ची चीज़रे बारे मां पुछ़नू चातथ त तैसेरो फैसलो भी पंचैइती मां कियो गालो।”
40 Kwa maana tungaliweza kushtakiwa kwa kusababisha ghasia kutokana na vituko vya leo. Ghasia hii haina msingi halali na hatungeweza kutoa sababu za kuridhisha za ghasia hiyo.”
मीं इस गल्लरो डरे कि अगर हाकिम इस हंगामेरे बारे मां शुनेलो त ज़ोलो कि अस रोमी सराकारारी खलाफव्रज़ी केनेरी कोशिश केरने लोरेम, ते अस एत्रे लोकां केरे अकोट्ठे भोनेरो कुन जुवाब देमेले।
41 Baada ya kusema hayo aliuvunja mkutano.
एन ज़ोनेरां बाद तैनी पैन्चैयत खतम कमाई।
