Matendo 14
1 Kule Ikonio, mambo yalikuwa kama yalivyokuwa kule Antiokia; Paulo na Barnaba walikwenda katika sunagogi la Wayahudi wakaongea kwa uhodari hata Wayahudi wengi na Wagiriki wakawa waumini.
Paulus no Barnabas losa kota Ikonium ma, ara masoꞌ atahori Yahudi ra ume hule-oꞌe na. Sia naa, ara olaꞌ loaꞌ-naruꞌ soꞌal Lamatualain Dudꞌui Malole Na, losa atahori Yahudi hetar ro atahori feaꞌ ra o, ramahere Lamatuaꞌ Yesus.
2 Lakini Wayahudi wengine waliokataa kuwa waumini walichochea na kutia chuki katika mioyo ya watu wa mataifa mengine ili wawapinge hao ndugu.
Te sia naa, atahori Yahudi hira toꞌu rahereꞌ sira agama na, de nda nau simbo Paulus se oꞌola nara sa. Ara ratatale atahori feaꞌ ra fo ramanasa atahori mana ramahere Yesus.
3 Paulo na Barnaba waliendelea kukaa huko kwa muda mrefu. Waliongea kwa uhodari juu ya Bwana, naye Bwana akathibitisha ukweli wa ujumbe walioutoa juu ya neema yake, kwa kuwawezesha kutenda miujiza na maajabu.
Te Paulus se nda ramatau sa. Ara rafadꞌe Lamatuaꞌ Yesus Dudꞌui Malole Na neu sudꞌiꞌ a se. Rafadꞌe rae Lamatuaꞌ Yesus rala Na nau simbo basa atahori. Ana fee koasa fo tao manadadꞌiꞌ mataꞌ-mataꞌ, fo atahori ra bubꞌuluꞌ Lamatuaꞌ pake se. Leleꞌ naa, Paulus se leo dooꞌ sia naa.
4 Watu wa mji huo waligawanyika: wengine waliwaunga mkono Wayahudi, na wengine walikuwa upande wa mitume.
Dꞌodꞌoo ma, babꞌanggiꞌ rua fela. Esa tungga atahori Yahudi mana toꞌu nahereꞌ sira agama na; ma esa fai nasalaꞌe Lamatuaꞌ dedenu Nara. Bꞌabꞌanggi karuaꞌ naa ra, rareresi.
5 Mwishowe, baadhi ya watu wa mataifa mengine na Wayahudi, wakishirikiana na wakuu wao, waliazimu kuwatendea vibaya hao mitume na kuwapiga mawe.
Atahori Yahudi mana toꞌu rahereꞌ sira agama nara maꞌiraꞌ ro atahori feaꞌ ra, ro malangga nara, fo tao raꞌasususaꞌ Lamatuaꞌ dedenu Nara. Ara o rae mbia risa Paulus se.
6 Mitume walipogundua jambo hilo, walikimbilia Lustra na Derbe, miji ya Lukaonia, na katika sehemu za jirani,
Te atahori nafadꞌe Paulus se rae, hambu babꞌanggiꞌ esa rae tao deꞌulakaꞌ se. De ara rela reu sangga masodꞌaꞌ sia kota Likonia, sia kota Listra ma kota Derbe, no basa kambo-kamboꞌ mana sia naa ra.
7 wakawa wanahubiri Habari Njema huko.
Sia naa, ara o dui-bꞌengga Lamatuaꞌ Yesus Dudꞌui Malole Na boe.
8 Kulikuwa na mtu mmoja huko Lustra ambaye alikuwa amelemaa miguu tangu kuzaliwa, na alikuwa hajapata kutembea kamwe.
Paulus no Barnabas losa kota Listra ma, randaa ro touꞌ esa. Ana kekoꞌ. De ana nda feꞌe laoꞌ nita sa.
9 Mtu huyo alikuwa anamsikiliza Paulo alipokuwa anahubiri. Paulo alimtazama kwa makini, na alipoona kuwa alikuwa na imani ya kuweza kuponywa,
Atahori naa endoꞌ rena Paulus dudꞌui na. Paulus mete e, ma duꞌa nae, “Atahori ia nemehere na bisa tao nahaiꞌ e!”
10 akasema kwa sauti kubwa, “Simama wima kwa miguu yako!” Huyo mtu aliyelemaa akainuka ghafla, akaanza kutembea.
De Paulus noꞌe e nae, “Aꞌa! Mumburiiꞌ!” Ana rena taꞌo naa ma, fela de teteek, ma laoꞌ neuꞌ ena.
11 Umati wa watu walipoona alichofanya Paulo, ulianza kupiga kelele kwa lugha ya Kilukaonia: “Miungu imetujia katika sura za binadamu!”
Atahori rita Paulus tao taꞌo naa ma, basa se titindindi. Ara olaꞌ dedꞌea Likonia rae, “Rena dei! Atahori rua ia ra, nda atahori raefafoꞌ sa. Hita musi songgo se, huu ara onda mia lalai onaꞌ a atahori raefafoꞌ fo tulu-fali hita.”
12 Barnaba akaitwa Zeu, na Paulo, kwa vile yeye ndiye aliyekuwa anaongea, akaitwa Herme.
Ara olaꞌ taꞌo naa, huu rae neꞌo Barnabas, onaꞌ Seus fo ara songgoꞌ a. Ma Paulus, onaꞌ a Seus mana ola-ola na, Hermes.
13 Naye kuhani wa hekalu la Zeu lililokuwa nje ya mji akaleta fahali na shada za maua mbele ya mlango mkuu wa mji, na pamoja na ule umati wa watu akataka kuwatambikia mitume.
Mia lelesu kota a deaꞌ, hambu Seus ume sosonggoꞌ na esa. Seus mana songgo nara rita Paulus se ma, ara rendi bunaꞌ ma sapi mone monaeꞌ hira, fo songgo Paulus se. Boe ma atahori hetar o tungga mana songgoꞌ ra fo reu songgo Lamatuaꞌ Yesus dedenu Nara boe.
14 Barnaba na Paulo walipopata habari hiyo waliyararua mavazi yao na kukimbilia katika lile kundi la watu wakisema kwa sauti kubwa:
Paulus no Barnabas rita atahori ra rae songgo se ma, ara nda simbo sa. Boe ma rela risiꞌ atahori naa ra mata nara, de sii badꞌu nara fo dadꞌi bukti sira nda nau saa fo atahori rae taoꞌ naa sa. Ruꞌa se nggasi rae,
15 “Ndugu, kwa nini mnafanya mambo hayo? Sisi pia ni binadamu kama ninyi. Na, tuko hapa kuwahubirieni Habari Njema, mpate kuziacha hizi sanamu tupu, mkamgeukie Mungu aliye hai, Mungu aliyeumba mbingu na nchi, bahari na vyote vilivyomo.
“Awi! Taꞌo bee de hei tao taꞌo ia? Afiꞌ songgo hai. Hai o atahori onaꞌ hei boe. Hai ima mifadꞌe hei dudꞌui maloleꞌ sa. Hei musi lao hela sosonggo mara, huu ara nda papakeꞌ sa. Hei musi tungga Lamatualain mana masodꞌa. Eni mana naꞌadꞌadꞌadꞌiꞌ lalai, raefafoꞌ no basa isi nara.
16 Zamani Mungu aliruhusu kila taifa lifanye lilivyopenda.
Mia dalahulu na, atahori mia basa nusaꞌ ra rasodꞌa tunggaꞌ a hihii-nanau nara. Lamatualain o hela se taꞌo a naa.
17 Hata hivyo, Mungu hakuacha kujidhihirisha kwa mambo mema anayowatendea: huwanyeshea mvua toka angani, huwapa mavuno kwa wakati wake, huwapa chakula na kuijaza mioyo yenu furaha.”
Te Ana nda liliiꞌ fee tanda mataꞌ-mataꞌ, fo basa atahori bubꞌuluꞌ, Lamatualain maloleꞌ. Ana mana naꞌondaꞌ udꞌan fee hita. Ana mana fee hita osi nara rambule-raboaꞌ. Ana mana fee hita nanaat ma tao namahoꞌo hita rala nara.”
18 Ingawa walisema hivyo haikuwa rahisi kuwazuia wale watu wasiwatambikie.
Mae Paulus no Barnabas ai se afiꞌ tao taꞌo naa, te atahori naa ra nauꞌ a rendi sosonggot naa neu se.
19 Lakini Wayahudi kadhaa walikuja kutoka Antiokia na Ikonio, wakawafanya watu wajiunge nao, wakampiga mawe Paulo na kumburuta hadi nje ya mji wakidhani amekwisha kufa.
Leleꞌ naa, hambu atahori Yahudi hira rema mia kota Antiokia ma Ikonium risiꞌ kota Listra. Ara ratatale atahori ra fo labꞌan Lamatuaꞌ Yesus dedenu Nara. Ara mbia Paulus de rae neꞌo mate ena. Basa de, ara lea rendi e nggari nisiꞌ kota a deaꞌ.
20 Lakini waumini walipokusanyika na kumzunguka, aliamka akarudi mjini. Kesho yake, yeye pamoja na Barnaba walikwenda Derbe.
Te Yesus atahori mamahere nara rambariiꞌ rereoꞌ Paulus ma, ana fela. Boe ma ana baliꞌ kota rala neu. Mbilaꞌ neu ma, no Barnabas lao risiꞌ kota sa, naran Derbe.
21 Baada ya Paulo na Barnabas kuhubiri Habari Njema huko Derbe na kupata wafuasi wengi, walifunga safari kwenda Antiokia kwa kupitia Lustra na Ikonio.
Paulus no Barnabas rafadꞌe Lamatuaꞌ Yesus Dudꞌui Malole Na sia Derbe, de atahori hetar ramahere E. Basa ma, ruꞌa se reu seluꞌ sia Listra. Basa de baliꞌ risiꞌ Ikonium. Mia naa, ara laoꞌ rakandoo risiꞌ Antiokia sia nusaꞌ Pisidia.
22 Waliwaimarisha waumini wa miji hiyo na kuwatia moyo wabaki imara katika imani. Wakawaambia, “Ni lazima sisi sote tupitie katika taabu nyingi ili tuingie katika ufalme wa Mungu.”
Ara tao manggatetee atahori mana tungga Yesus ra rala nara. Ara fee se nesenenedꞌaꞌ rae, “Toronoo nggare! Mete ma hita dadꞌi Lamatualain atahori Na, na, afiꞌ mae hita nda susa sa ena. Te taꞌo bee boe o, hita musi susa, de taꞌatataaꞌ tungga Yesus losa babasan.” Ruꞌa se ranori taꞌo naa neu Yesus atahori nara sia kota naa ra.
23 Waliteua wazee katika kila kanisa kwa ajili ya waumini, na baada ya kusali na kufunga, wakawaweka chini ya ulinzi wa Bwana ambaye walikuwa wanamwamini.
Basa naa ma, Paulus no Barnabas sangga atahori fo soꞌu dadꞌi malangga sia jumaꞌat esa-esaꞌ. Ara hule-oꞌe ma puasa ratane Lamatualain hihii Na. De ara soꞌu lima nara, de hule-oꞌe soꞌu atahori fo Lamatualain natudꞌuꞌ ra, dadꞌi malangga jumaꞌat.
24 Baada ya kupitia katika nchi ya Pisidia, walifika Pamfulia.
Basa ma, Paulus no Barnabas lao tungga nusa Pisidia, de risiꞌ nusa Pamfilia.
25 Baada ya kuhubiri ule ujumbe huko Perga, walikwenda Atalia.
Ara losa kota sa, naran Perga, de rafadꞌe Lamatualain Dedꞌea-oꞌola Na. Basa de, ara laoꞌ rakandoo, nda dooꞌ sa ma, ara losa kota Atalia.
26 Kutoka huko walisafiri kwa meli wakarudi Antiokia ambako hapo awali walikuwa wamewekwa chini ya ulinzi wa neema ya Mungu kwa ajili ya kazi ambayo sasa walikuwa wameitimiza.
Sia naa, ara sae ofaꞌ de lao baliꞌ Antiokia sia nusa Siria. Feꞌe saꞌa naa, Lamatuaꞌ Yesus atahori Nara mana sia Antiokia denu se, ma fee se risiꞌ Lamatualain liman fo nanea se. De Paulus se rae baliꞌ fo rafadꞌe jumaat Antiokia rae sira tao basa ue-tataos naa ra ena.
27 Walipofika huko Antiokia walifanya mkutano wa kanisa la mahali hapo, wakawapa taarifa juu ya mambo Mungu aliyofanya pamoja nao, na jinsi alivyowafungulia mlango watu wa mataifa mengine mlango wa kuingia katika imani.
Paulus se losa Antiokia ma, ara raꞌabꞌubꞌue basa Lamatuaꞌ atahori Nara. De ara dui loaꞌ-naruꞌ basa saa fo Lamatualain tao fee siraꞌ ra. De ara dui rae Lamatualain soi dalaꞌ de atahori nda Yahudi sa o ramahere Yesus.
28 Wakakaa pamoja na wale waumini kwa muda mrefu.
Basa naa ma, Paulus no Barnabas leo dooꞌ ro Lamatuaꞌ atahori Nara mana sia naa ra.
