< Matendo 1 >
1 Ndugu Theofilo, Katika kitabu cha kwanza niliandika juu ya mambo yote Yesu aliyotenda na kufundisha tangu mwanzo wa kazi yake
尊敬的提阿非罗先生:在上一本书中,我从最初开始讲述了耶稣所行之事和所授之道,
2 mpaka siku ile alipochukuliwa mbinguni. Kabla ya kuchukuliwa mbinguni aliwapa maagizo kwa njia ya Roho Mtakatifu wale mitume aliowachagua.
一直写到他通过圣灵向所选择的使徒发出指示,然后被带入天堂。
3 Kwa muda wa siku arobaini baada ya kifo chake aliwatokea mara nyingi kwa namna ambazo zilithibitisha kabisa kwamba alikuwa hai. Walimwona, naye aliongea nao juu ya ufalme wa Mungu.
在他受难以后的四十天中,他又向使徒们显现,以令人信服的证据证明他仍然活着,还向使徒们讲述了上帝之国的一切。
4 Wakati walipokutana pamoja aliwaamuru hivi: “Msiondoke Yerusalemu, bali ngojeeni ile zawadi aliyoahidi Baba, zawadi ambayo mlikwisha nisikia nikiongea juu yake.
当他与使徒们同在人间时,曾吩咐他们:“不要离开耶路撒冷,要等候天父承诺给予你们的,正如你们从我这里听到的。
5 Kwani Yohane alibatiza kwa maji, lakini baada ya siku chache, ninyi mtabatizwa kwa Roho Mtakatifu.”
约翰用水施洗,但在几天后,你们就会接受圣灵的施洗。”
6 Basi, mitume walipokutana pamoja na Yesu, walimwuliza, “Je Bwana, wakati huu ndipo utakaporudisha ule ufalme kwa Israeli?”
所以当使徒们与复活后的耶稣相见时,便询问耶稣:“主啊,你打算现在就恢复以色列王国吗?”
7 Lakini Yesu akawaambia, “Nyakati na majira ya mambo hayo viko chini ya mamlaka ya Baba yangu, wala si shauri lenu kujua yatakuwa lini.
耶稣回答:“只有天父有权决定这个日期和时间,你们不必知道。
8 Lakini wakati Roho Mtakatifu atakapowashukieni ninyi, mtajazwa nguvu na mtakuwa mashahidi wangu katika Yerusalemu, katika nchi yote ya Yudea na Samaria, na hata miisho ya dunia.”
但当圣灵降临在你们身上,你们就会获得力量,要在耶路撒冷、犹太全地、撒玛利亚乃至大地的极点,作我的见证人。”
9 Baada ya kusema hayo, wote wakiwa wanamtazama, alichukuliwa mbinguni; wingu likamficha wasimwone tena.
说罢,他就在使徒们的目视下腾空而起,随后被一朵云遮住了踪迹,再也无法看到。
10 Walipokuwa bado wanatazama juu angani, akiwa anakwenda zake, mara watu wawili waliokuwa wamevaa nguo nyeupe walisimama karibu nao,
正当使徒们专心地望着耶稣升天之时,忽然出现两名白衣之人,站在他们旁边,
11 wakasema, “Enyi wananchi wa Galilaya! Mbona mnasimama mkitazama angani? Yesu huyu ambaye amechukuliwa kutoka kwenu kwenda mbinguni atakuja tena namna hiyohiyo mliivyomwona akienda mbinguni.”
他们问:“加利利人,你们为什么站在这里望天?这位离开你们去天堂的耶稣,将会以你们所目睹他进入天堂的方式,回到你们身边。”
12 Kisha mitume wakarudi Yerusalemu kutoka mlima wa Mizeituni ulioko karibu kilomita moja kutoka mjini.
后来,使徒们从橄榄山回到耶路撒冷,两者之间的距离大约是安息日步行那么远。
13 Walipofika mjini waliingia katika chumba ghorofani ambamo walikuwa wanakaa; nao walikuwa Petro, Yohane, Yakobo, Andrea, Filipo na Thoma, Bartholomayo na Mathayo, Yakobo mwana wa Alfayo, Simoni Zelote na Yuda mwana wa Yakobo.
来到目的地后,他们来到了下榻之所,需要通过楼梯来走到楼上。他们是:彼得、约翰、雅各、安得烈、腓力、多马、巴多罗迈、马太、亚勒腓的儿子雅各、激进派的西门、雅各的儿子犹大。
14 Hawa wote walikusanyika pamoja kusali, pamoja na wanawake kadha wa kadha, na Maria mama yake Yesu, na ndugu zake.
使徒们开始进行祷告,与他们一起的还有几名女性以及耶稣的母亲玛利亚和他的兄弟们。
15 Siku chache baadaye, kulikuwa na mkutano wa waumini, karibu watu mia moja na ishirini. Petro alisimama mbele yao,
这时候大约有 120 名信徒聚在一起,彼得站起来向众人发言:
16 akasema, “Ndugu zangu, ilikuwa lazima ile sehemu ya Maandiko Matakatifu itimie, sehemu ambayo Roho Mtakatifu, kwa maneno ya Daudi, alibashiri habari za Yuda ambaye aliwaongoza wale waliomtia Yesu nguvuni.
“兄弟姐妹们,圣灵在经文上借大卫之口,讲述了犹大带人捉拿耶稣的事,一定会应验。
17 Yuda alikuwa mmoja wa kikundi chetu maana alichaguliwa ashiriki huduma yetu.
他本是我们中间的一员,共同承担这份侍奉之责。”
18 (“Mnajua kwamba yeye alinunua shamba kwa zile fedha alizopata kutokana na kitendo chake kiovu. Akaanguka chini, akapasuka na matumbo yake yakamwagika nje.
(犹大用这笔不义之财买了一块田,后来在田间一头倒了下去,身体裂开,内脏全部流了出来。
19 Kila mtu katika Yerusalemu alisikia habari za tukio hilo na hivyo, kwa lugha yao, wakaliita lile shamba Hekeli Dama, maana yake, Shamba la Damu.)
住在耶路撒冷的人都知道这件事,所以那块地也被称作“亚革大马”,当地语言的意思就是“血田”)。
20 Basi, imeandikwa katika kitabu cha Zaburi: Nyumba yake ibaki mahame; mtu yeyote asiishi ndani yake. Tena imeandikwa: Mtu mwingine achukue nafasi yake katika huduma hiyo.
《诗篇》中曾写到:“让他的住处变为荒芜,无人居住。”还写到:“让别人取代他的侍奉之责。”
21 Kwa hiyo, ni lazima mtu mwingine ajiunge nasi kama shahidi wa ufufuo wake Bwana Yesu.
“所以,我们必须再选择一名使徒,他全程一直与我们在一起,
22 Anapaswa kuwa mmoja wa wale waliokuwa katika kundi letu wakati wote Bwana alipokuwa anasafiri pamoja nasi, tangu wakati Yohane alipokuwa anabatiza mpaka siku ile Yesu alipochukuliwa kutoka kwetu kwenda mbinguni.”
从约翰施洗开始,直到耶稣离开我们升入天堂。我们必须选择这样一个人与我们一起,做为耶稣复活的见证人。”
23 Basi, wakataja majina ya watu wawili; wa kwanza Yosefu aliyeitwa Barsaba (au pia Yusto), na wa pili Mathia.
于是他们选择了两个人:约瑟(又名巴撒巴)和马提亚,
24 Kisha wakasali: “Bwana, wewe unajua mioyo ya watu wote. Hivyo, utuonyeshe ni yupi kati ya hawa wawili uliyemchagua
然后众人开始共同祷告:“主啊!你知道每个人的想法, 请指示你希望从这两人中选择谁,
25 ili achukue nafasi hii ya huduma ya kitume aliyoacha Yuda akaenda mahali pake mwenyewe.”
来承担这使徒的侍奉之责。犹大已放弃这责任,去了他该去的地方。”
26 Hapo, wakapiga kura; kura ikampata Mathia, naye akaongezwa katika idadi ya wale mitume wengine kumi na mmoja.
他们开始抽签,结果抽中了马提亚,于是他加入了另外 11 名使徒之列。