Mithali 1
1 Mithali za Sulemani mwana wa Daudi, mfalme wa Israeli.
Prièe Solomuna sina Davidova, cara Izrailjeva,
2 Mithali hizi zinafundisha hekima na maarifa, kufundisha maneno ya busara,
Da se poznaje mudrost i nastava, da se razumiju rijeèi razumne,
3 ili mpate maarifa kwa ajili ya kuishi kwa kutenda wema, haki na adili.
Da se prima nastava u razumu, u pravdi, u sudu i u svemu što je pravo,
4 Mithali hizi zinatoa hekima kwa wale ambao hawakufunzwa, na kuwapa vijana maarifa na hadhari.
Da se daje ludima razboritost, mladiæima znanje i pomnjivost.
5 Watu wenye busara wasikie na kuongeza elimu yao na watu wenye ufahamu wapate mwongozo,
Mudar æe slušati i više æe znati, i razuman æe steæi mudrost,
6 kwa kuelewa mithali, misemo, vitendawili na maneno ya wenye busara.
Da razumije prièe i znaèenje, rijeèi mudrijeh ljudi i zagonetke njihove.
7 Hofu ya Yehova ni chanzo cha maarifa- wapumbavu hudharau hekima na nidhamu.
Poèetak je mudrosti strah Gospodnji; ludi preziru mudrost i nastavu.
8 Mwanangu, sikia fundisho la baba yako na wala usiziache kanuni za mama yako;
Slušaj, sine, nastavu oca svojega, i ne ostavljaj nauke matere svoje.
9 zitakuwa kilemba cha neema katika kichwa chako na jebu zinazoning'inia kwenye shingo yako.
Jer æe biti vijenac od milina oko glave tvoje, i grivna na grlu tvom.
10 Mwanangu wenye dhambi wakikushawishi katika dhambi zao, kataa kuwafuata.
Sine moj, ako bi te mamili grješnici, ne pristaj;
11 Kama watasema, “haya tufuatae, tuvizie ili kufanya mauaji, tujifiche ili tuwashambulie watu wasio na hatia, pasipo sababu.
Ako bi rekli: hodi s nama da vrebamo krv, da zasjedamo pravome ni za što;
12 Haya tuwameza wakiwa hai, kama kuzimu inavyowachukua wenye afya, na kuwa kama wale waangukao kwenye shimoni. (Sheol h7585)
Proždrijeæemo ih kao grob žive, i svekolike kao one koji slaze u jamu; (Sheol h7585)
13 Tutapata vitu vyote vya thamani; tutazijaza nyumba zetu vile tunavyoiba kwa wengine.
Svakojakoga blaga dobiæemo, napuniæemo kuæe svoje plijena;
14 Weka vitu vyako kwetu; tutakuwa na mfuko moja kwa pamoja.”
Bacaæeš ždrijeb svoj s nama; jedan æe nam tobolac biti svjema;
15 Mwanangu, usitembee katika njia moja pamoja nao; usiruhusu mguu wako kugusa katika mapito yao;
Sine moj, ne idi na put s njima, èuvaj nogu svoju od staze njihove.
16 miguu ya hukimbilia mabaya na huharakisha kumwaga damu.
Jer nogama svojim trèe na zlo i hite da proljevaju krv.
17 Kwa kuwa haina maana kumtegea ndege mtego wakati ndege anaona.
Jer se uzalud razapinje mreža na oèi svakoj ptici;
18 Watu hawa huvizia kujiua wenyewe—wanatega mtego kwa ajili yao wenyewe.
A oni vrebaju svoju krv i zasjedaju svojoj duši.
19 Ndivyo zilivyo njia za kila ambaye hupata utajiri kwa udhalimu; mapato ya udhalimu huondoa uhai wa wenye utajiri.
Taki su putovi svijeh lakomijeh na dobitak, koji uzima dušu svojim gospodarima.
20 Hekima inalia kwa sauti mtaani, inapaza sauti katika viwanja;
Premudrost vièe na polju, na ulicama pušta glas svoj;
21 katika mitaa inalia kwa sauti kuu, kwenye maingilio ya milango ya mji inasema “
U najveæoj vrevi vièe, na vratima, u gradu govori svoje besjede:
22 Mpaka lini enyi wajinga mtapenda kuwa wajinga? Mpaka lini enyi wenye dhihaka mtapenda dhihaka, na hadi lini enyi wapumbavu, mtachukia maarifa?
Ludi, dokle æete ljubiti ludost? i potsmjevaèima dokle æe biti mio potsmijeh? i bezumni dokle æe mrziti na znanje?
23 Zingatia karipio langu; nitatoa mawazo yangu kwa ajili yenu; nitawafahamisha maneno yangu.
Obratite se na karanje moje; evo, izasuæu vam duh svoj, kazaæu vam rijeèi svoje.
24 Nimeita, nanyi mkakataa kusikiliza; nimeunyosha mkono wangu, wala hakuna aliyezingatia.
Što zvah, ali ne htjeste, pružah ruku svoju, ali niko ne mari,
25 Lakini mumedharau mafundisho yangu yote na wala hamkuzingatia maelekezo yangu.
Nego odbaciste svaki savjet moj, i karanja mojega ne htjeste primiti;
26 Nitacheka katika taabu yenu, nitawadhihaki wakati wa kupatwa taabu-
Zato æu se i ja smijati vašoj nevolji, rugaæu se kad doðe èega se bojite;
27 hofu ya kutisha itawapata kama tufani na maafa yatawakumba kama upepo wa kisulisuli, taabu na uchungu vitawapata.
Kad kao pustoš doðe èega se bojite, i pogibao vaša kao oluja kad doðe, kad navali na vas nevolja i muka.
28 Halafu wataniita, nami sitawajibu; wataniita katika hali ya kukata tamaa lakini hawataniona.
Tada æe me zvati, ali se neæu odazvati; rano æe tražiti, ali me neæe naæi.
29 Kwa sababu wamechukia maarifa na hawakuchagua kuwa na hofu ya Yehova,
Jer mrziše na znanje, i straha Gospodnjega ne izabraše;
30 hawakufuata mafundisho yangu na wakayadharau masahihisho yangu yote.
Ne pristaše na moj svjet, i preziraše sva karanja moja.
31 Watakula matunda ya njia zao, na watashibishwa kwa matunda ya hila zao wenyewe.
Zato æe jesti plod od putova svojih, i nasitiæe se savjeta svojih.
32 kwa maana wajinga hufa wanaporudi nyuma, na kutojali kwa wapumbavu kutawaangamiza.
Jer æe lude ubiti mir njihov, i bezumne æe pogubiti sreæa njihova.
33 Bali kila anisikilizaye ataishi kwa usalama na atapumzika salama pasipo hofu ya maafa.
Ali ko me sluša, boraviæe bezbrižno, i biæe na miru ne bojeæi se zla.
