< Mithali 8 >
1 Je hekima haiti? Je ufahamu hapazi sauti yake?
Numquid non sapientia clamitat, et prudentia dat vocem suam?
2 Juu ya kilima kando ya barabara, kwenye njia panda, hekima anasimama.
In summis, excelsisque verticibus supra viam, in mediis semitis stans,
3 Kando ya njia ya kuingilia mjini, karibu na milango ya mji, anaita kwa sauti.
iuxta portas civitatis in ipsis foribus loquitur, dicens:
4 Watu, ninawaita ninyi na ninapaza sauti yangu kwa wana wa wanadamu.
O viri, ad vos clamito, et vox mea ad filios hominum.
5 Ninyi wajinga, jifunzeni hekima, na ninyi mnaochukia maarifa, lazima mjipatieni moyo wa ufahamu.
Intelligite parvuli astutiam, et insipientes animadvertite.
6 Sikiliza na mimi nitasema mambo mazuri na nifumbuapo midomo yangu nitaongea haki.
Audite, quoniam de rebus magnis locutura sum: et aperientur labia mea, ut recta praedicent.
7 Maana kinywa changu hunena uaminifu na midomo yangu huchukia uovu.
Veritatem meditabitur guttur meum, et labia mea detestabuntur impium.
8 Maneno ya kinywa changu yote ni haki; hakuna kilichogeuzwa wala kupotoshwa.
Iusti sunt omnes sermones mei, non est in eis pravum quid, neque perversum.
9 Maneno yangu yote yamenyooka kwa yule mwenye kuelewa; maneno yangu ni haki kwa wale wanaotafuta maarifa.
recti sunt intelligentibus, et aequi invenientibus scientiam.
10 Chagua fundisho langu badala ya fedha na maarifa kuliko dhahabu safi.
Accipite disciplinam meam, et non pecuniam: doctrinam magis, quam aurum eligite.
11 Maana mimi, hekima ni bora kuliko vito; hakuna unachokitamani kinaweza kulinganishwa na mimi.
Melior est enim sapientia cunctis opibus pretiosissimis: et omne desiderabile ei non potest comparari.
12 Mimi, hekima, naishi kwa utaratibu, na ninamiliki maarifa na busara.
Ego sapientia habito in consilio, et eruditis intersum cogitationibus.
13 Hofu ya Mungu ni kuchukia uovu- nachukia majivuno na kiburi, njia ya uovu, na kauli iliyopotoka- hivyo ninavichukia.
Timor Domini odit malum: arrogantiam, et superbiam, et viam pravam, et os bilingue detestor.
14 Ninaushauri mzuri na hekima sahihi; mimi ni busara; nguvu zipo kwangu.
Meum est consilium, et aequitas, mea est prudentia, mea est fortitudo.
15 Kwa njia yangu wafalme hutawala- pia na waungwana, na wote ambao hutawala kwa haki.
Per me reges regnant, et legum conditores iusta decernunt:
16 Kwa njia yangu wafalme hutawala na waungwana na wote wanaotawala kwa haki.
Per me principes imperant, et potentes decernunt iustitiam.
17 Nawapenda wale wanaonipenda, na wale wanaonitafuta kwa bidii, wataniona.
Ego diligentes me diligo: et qui mane vigilant ad me, invenient me.
18 Kwangu kunautajiri na heshima, utajiri wa kudumu na haki.
Mecum sunt divitiae, et gloria, opes superbae, et iustitia.
19 Tunda langu ni bora kuliko dhahabu, bora hata kuliko dhahabu safi.
Melior est enim fructus meus auro, et lapide pretioso, et genimina me argento electo.
20 Ninazalisha kilicho bora kuliko fedha safi. Natembea katika njia ya haki,
In viis iustitiae ambulo, in medio semitarum iudicii,
21 katika mapito ambayo huelekea kwenye haki, ili niwape urithi wale wanaonipenda na kuzijaza hazina zao.
ut ditem diligentes me, et thesauros eorum repleam.
22 Yehova aliniumba tokea mwanzo- mwazoni mwa matendo yake ya nyakati za kale.
Dominus possedit me in initio viarum suarum, antequam quidquam faceret a principio.
23 Tokea enzi za kale niliwekwa katika nafasi- tokea kwanza, tokea mwanzo wa dunia.
Ab aeterno ordinata sum, et ex antiquis antequam terra fieret.
24 Kabla ya bahari, mimi nilizaliwa- kabla ya kuwepo chemchemi zenye maji tele.
Nondum erant abyssi, et ego iam concepta eram: necdum fontes aquarum eruperant:
25 Kabla ya milima na vilima kuwekwa, mimi nilizaliwa.
necdum montes gravi mole constiterant: ante colles ego parturiebar:
26 Nilizaliwa kabla ya Yehova hajaiumba dunia wala makonde, hata mavumbi ya kwanza katika dunia.
adhuc terram non fecerat, et flumina, et cardines orbis terrae.
27 Nilikuwepo alipoziimarisha mbingu, wakati alipochora mstari katika sura ya kilindi.
Quando praeparabat caelos, aderam: quando certa lege, et gyro vallabat abyssos:
28 Nilikuwepo alipoimarisha anga la juu na wakati wa kutengeneza kina cha chemchemi.
quando aethera firmabat sursum, et librabat fontes aquarum:
29 Nilikuwepo alipotengeneza mipaka ya bahari, ili maji yasisambae kuvuka pale alipoyaamuru, na wakati anaamuru misingi ya dunia sehemu ya kukaa.
quando circumdabat mari terminum suum, et legem ponebat aquis, ne transirent fines suos: quando appendebat fundamenta terrae:
30 Nilikuwa kando yake, kama fundistadi mkuu, na mimi nilikuwa furaha yake siku kwa siku, nikifurahi mbele zake daima.
Cum eo eram cuncta componens: et delectabar per singulos dies, ludens coram eo omni tempore;
31 Nilikuwa nikifurahi katika dunia yake yote na furaha yangu ilikuwa kwa wana wa wanadamu.
ludens in orbe terrarum: et deliciae meae esse, cum filiis hominum.
32 Na sasa, wanangu, nisikilizeni, maana wale wazishikao njia zangu watakuwa na furaha.
Nunc ergo filii audite me: Beati, qui custodiunt vias meas.
33 Sikilizeni fundisho langu na mpate hekima; wala msilipuuze.
Audite disciplinam, et estote sapientes, et nolite abiicere eam.
34 Anisikilizaye atakuwa na furaha- kila siku akitazama katika malango yangu, akinisubiri pembeni mwa milango ya masikani yangu.
Beatus homo qui audit me, et qui vigilat ad fores meas quotidie, et observat ad postes ostii mei.
35 Maana yeyote anionaye mimi, anapata uzima, naye atapata kibali kwa Yehova.
Qui me invenerit, inveniet vitam, et hauriet salutem a Domino:
36 Na yeyote asiyeniona mimi, hujiumiza mwenyewe, wote wanaonichukia hupenda mauti.
qui autem in me peccaverit, laedet animam suam. Omnes, qui me oderunt, diligunt mortem.